Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Bốn - Phẩm Hai - Phẩm Bốn Bài Kệ Số Hai - Chuyện Miếng Thịt Tiền Thân Mamsa

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP MƯỜI

CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT  

CHƯƠNG BỐN  

PHẨM HAI

PHẨM BỐN BÀI KỆ SỐ HAI  

CHUYỆN MIẾNG THỊT

TIỀN THÂN MAMSA  

Ðối với kẻ cầu xin ân huệ. Chuyện này do bậc Ðạo Sư kể khi Ngài trú tại Kỳ Viên, về cách Trưởng Lão Xá Lợi Phất đã kiếm thức ăn ngon cho các Tỳ Kheo bị bệnh đang được chữa trị.

Bấy giờ, một số Tỳ Kheo ở Kỳ Viên sau khi dùng dầu để làm thuốc xổ, muốn được một ít đồ ăn ngon. Những người chăm sóc bệnh đã đến Xá Vệ tìm các thức ăn ngon, nhưng sau một vòng khất thực trên con đường tại các khu hàng quán ăn, họ đành trở về, không có được các thức ấy.

Ðến gần trưa, Trưởng Lão Xá Lợi Phất vào làng khất thực, gặp các Tỳ Kheo ấy liền hỏi họ vì sao quay về sớm như thế. Họ kể cho Tôn Giả nghe. Tôn Giả nói.

Thế thì theo ta đây.

Rồi Tôn Giả đưa họ đến cũng chính con đường ấy. Bấy giờ, dân chúng ở đó cúng dường Tôn Giả đủ mọi thức ăn ngon. Những thị giả mang thức ăn về cho các Tỳ Kheo bị bệnh và họ đã thọ dụng chúng.

Thế rồi một hôm, cuộc bàn tán lại bắt đầu trong Pháp Đường, rằng các thị giả đã phải rời thành mà không kiếm được thức ăn cho thầy của họ đang bị bệnh như thế nào, còn Trưởng Lão Xá Lợi Phất trên đường khất thực đã mang họ theo trên một con đường thuộc khu quán xá thế nào, và Tôn Giả đã gởi họ về với bao nhiêu là thức ăn ngon. Bậc Ðạo Sư bước vào và hỏi các Tỳ Kheo đang bàn tán việc gì và sau khi nghe thuật lại, Ngài dạy.

Này các Tỳ Kheo, chẳng phải chỉ riêng Xá Lợi Phất kiếm được thức ăn như thế đâu, ngày xưa, các trí giả cũng đã có giọng dịu ngọt, đã biết nói năng vừa lòng người và đã nhận được các thứ như vậy. Rồi Ngài kể một chuyện đời xưa.

Ngày xưa, khi Vua Brahmadatta trị vì xứ Ba La Nại, Bồ Tát sinh ra là con trai của một thương gia giàu có. Một hôm, một người bẫy nai kia săn được thịt, chở đầy xe, quay về thành phố định đem thịt ra bán. Bấy giờ bốn người con trai của các trưởng giả giàu có đang sống tại Ba La Nại, ra khỏi thành, gặp nhau tại ngã tư đường.

Họ ngồi xuống và nói chuyện với nhau về những gì họ đã nghe thấy được. Một trong những chàng trai ấy trông thấy chiếc xe chở đầy thịt kia liền đề nghị đến người bẫy nai kiếm một miếng thịt nai. Các chàng kia bảo anh ta cứ đến thử xem.

Anh ta đến gặp người đi săn ấy và nói: Chào ông mãnh, cho tôi một miếng thịt nào!

Người đi săn trả lời: Người nào xin người khác thứ gì thì phải nói năng lịch sự. Bạn sẽ có một miếng thịt xứng hợp với cách nói năng của bạn.

Rồi ông ta đọc bài kệ đầu.

Ðối với kẻ cầu xin ân huệ,

Lời sao thô lỗ thế bạn ơi?

Món thô xứng đáng cùng lời,

Chỉ xương da đấy, thứ tôi treo này.

Một trong những người bạn kia hỏi anh ta đã dùng lời lẽ thế nào để xin một miếng thịt, anh ta đáp: Tôi nói.

Chào ông mãnh! Người kia nói. Tôi cũng sẽ đến xin ông ta. Rồi anh ta đến người đi săn và nói.

Này ông anh, hãy cho tôi một miếng thịt nai nào!

Người đi săn đáp: Bạn sẽ nhận được một miếng xứng hợp với lời lẽ bạn dùng.

Rồi ông ta đọc bài kệ thứ hai:

Tên người anh, mối dây mạnh mẽ

Nối tình thân những kẻ với nhau

Lời hay của bạn vừa trao. Khiến tôi tặng chỗ nối vào hai xương. Nói thế xong, người đi săn ném cho anh ta một miếng khớp xương nai.

Chàng trẻ thứ ba hỏi người vừa rồi đã xưng hô thế nào khi đến xin thịt anh kia đáp: Tôi gọi ông ta là ông anh. Anh này nói. Tôi cũng sẽ đến xin anh ta. Rồi anh ta đến gần người đi săn và kêu. Này cha thân, hãy cho con một miếng thịt nai. Người đi săn nói. Bạn sẽ được một miếng xứng hợp với lời bạn vừa nói.

Và ông đọc bài kệ thứ ba. Tim người cha xót thương động chuyển.

Khi nghe kêu lên tiếng cha thân!

Ðáp lời bạn khẩn cầu ân,

Trái tim nai đấy tôi mang tặng liền. Nói như thế xong, ông ta liền cho người ấy một miếng thịt ngon, nguyên phần cả trái tim con nai.

Thế rồi chàng trai thứ tư hỏi chàng thứ ba rằng anh đã dùng lời lẽ ra sao mà hỏi xin thịt.

Người kia đáp: Ồ tôi gọi anh ta là cha thân!

Người thứ tư bảo: Thế thì tôi cũng sẽ xin một miếng. Rồi anh đến gần người đi săn và nói. Này bạn của ta ơi, hãy cho ta một miếng thịt.

Ông ấy bảo: Bạn sẽ nhận phần tùy theo lời bạn vừa thốt.

Rồi ông đọc bài kệ thứ tư. Tôi dám nghĩ cuộc đời không bạn.

Chắc phải là hoang vắng đìu hiu!

Gồm trong tiếng bạn niềm yêu,

Nên tôi tặng hết bao nhiêu thịt này.

Ông ta nói thêm. Này bạn, tôi sẽ chở cả xe thịt này về nhà bạn. Thế là người con trai của thương gia ấy được cả xe mang về và anh ta đến lấy thịt ra.

Anh đối đãi với người đi săn, đầy thịnh tình và kính trọng. Anh cho gọi vợ con ông ta, và đem ông ta ra khỏi nghề độc ác ấy và đến ở tại tư dinh chính anh. Từ đó, họ trở thành đôi bạn bất ly và sống thân ái với nhau suốt đời.

Khi bậc Ðạo Sư chấm dứt bài thuyết giảng, Ngài nhận diện tiền thân.

Bấy giờ, Xá Lợi Phất là người đi săn, còn ta đây là con trai của người thương gia, kẻ đã được chia trọn cả phần thịt nai ấy.

***

Tổng hợp