Phật Thuyết Kinh đại Thừa Trí ấn - Phần Hai

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Trí Cát Tường

PHẬT THUYẾT

KINH ĐẠI THỪA TRÍ ẤN

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Trí Cát Tường  

PHẦN HAI  

Bấy giờ, Đức Thế Tôn xuất định, tâm của Phật bao la như biển cả, lắng trong xuyên suốt như ngọc lưu ly, nhìn khắp chúng sinh hoặc thân hoặc cõi nước, cùng với các Đức Như Lai bình đẳng không hai. Thân tướng bỗng nhiên cao lớn, cả chúng hội đều nhìn thấy.

Lúc ấy, cả tam thiên đại Thiên Thế Giới đều chấn động. Tất cả Chư Thiên tâm rất vui mừng, lìa các sự sợ hãi. Ở trong hư không mưa hoa Trời, hoa ấy thật đẹp rực rỡ, từ từ rơi xuống. Lại ở trong hư không, nhạc Trời trổi vang, đủ những bài ca vịnh với âm thanh tốt nhất.

Các thứ nhạc cụ như: Đàn cầm, đàn sắt, đàn không hầu, đàn tỳ bà, đàn sinh, ống tiêu không trổi mà tự kêu vang, tất cả đều dùng để cúng dường pháp hội ấy.

Lúc ấy, Xá Lợi Phất từ tòa ngồi đứng dậy, đến trước Thế Tôn, cúi người, chắp tay bạch Phật: Đại Bi Thế Tôn! Trí ấn tam muội mà Như Lai đã nhập vào, chúng con không hiểu biết gì cả. Chúng con đều đã dùng thần thông, nhập vào môn Tam Ma Địa của mình, dùng sức trí tuệ, tìm kiếm sắc thân và chỗ trụ của Như Lai ở khắp nơi, nhưng mờ mịt không thể thấy được, không thể biết rõ.

Môn Tam Ma Địa và sức trí tuệ trước đây của chúng con có được, còn kém cỏi, hạn hẹp, chưa được như pháp môn tự tại vô tướng chánh trí của Như Lai. Cúi xin Đức Thế Tôn, từ bi thương xót, mở bày dẫn dắt cho chúng con, để chúng con được ngộ nhập pháp môn tri kiến định tuệ của Như Lai và lãnh hội được ngay cảnh giới vô tướng ấy.

Đức Phật bảo Xá Lợi Phất: Này Xá Lợi Phất! Trí ấn Tam Ma Địa mà ta đã nhập vào như thế, chẳng phải là chỗ hiểu biết và là khả năng tìm kiếm của trí tuệ, mà hàng Thanh Văn, Duyên giác các ông đã đạt được. Chỉ có Phật với Phật mới có khả năng biết điều đó.

Vì sao?

Vì sắc thân của Như Lai do tâm không động, lìa các sự mong cầu, xả bỏ duyên phân biệt, dứt bặt tướng ta và người, lắng đọng rất vắng lặng. Đem sức mạnh của thắng trí, cùng với đại định Như Lai làm một thể tướng. Như Thanh Văn ông và các Duyên Giác, chỉ cầu ích lợi cho mình, không thích lợi cho người. Pháp môn và cảnh giới trí tuệ mà các ông đã chứng, chưa đủ để hiểu thông suốt.

Mình và người ngăn cách, không và có trái ngược nhau, thì đối với pháp không, vô tướng, Trí ấn tam muội của Phật Như Lai là khó hiểu, khó vào. Thế nên, đối với thân tướng và chỗ trụ của Đức Phật, các ông không thể nào thấy được, cũng không biết rõ được là đúng thôi!

Bấy giờ, Đức Phật bảo Xá Lợi Phất: Này Xá Lợi Phất! Các Đức Phật Như Lai hoặc được công đức về thân, hoặc được công đức về tâm là điều khó tu, khó chứng, cũng khó ngộ nhập.

Vì sao?

Này Xá Lợi Phất! Vì Chư Phật Như Lai mắt thấy các sắc thức không động vì cảnh sắc. Tai nghe các tiếng, nhưng thức không động vì cảnh giới của tiếng. Mũi ngửi các mùi hương, nhưng thức không động vì cảnh giới của hương. Lưỡi nếm các vị nhưng thức không động vì cảnh của mùi vị. Thân xúc chạm nhưng thức không động vì cảnh giới pháp.

Vì sao?

Vì thức trí tự tại, đối với ngoại cảnh không vọng tánh tốt xấu, không khởi yêu ghét.

Này Xá Lợi Phất! Chư Phật Như Lai tâm duyên với các pháp, thắng trí tương ưng, rõ biết cảnh mình xem xét. Vô sinh mà chẳng phải vô sinh, đó là được vô sinh cao tột. Vắng lặng mà chẳng phải vắng lặng, đó là vắng lặng cao tột. Thiền định mà chẳng phải thiền định, đó là được thiền định cao tột.

Luật nghi mà chẳng phải luật nghi, đó là được luật nghi cao tột. Hý luận mà chẳng phải hý luận, đó là lìa hý luận tốt nhất. Phân biệt mà chẳng phải phân biệt, đó là lìa phân biệt tốt nhất. Đoạn diệt mà chẳng phải đoạn diệt, đó là được sự đoạn diệt tốt nhất.

Này Xá Lợi Phất! Chư Phật Như Lai hễ có nói ra điều gì, là lìa các hư dối, đều chân thật, nghĩa vị đầy đủ, dứt bặt sự tranh luận, tướng tâm bình đẳng, lìa các tướng khác và pháp không bình đẳng. Có khả năng, khiến cho người nghe, trừ bỏ những điều ham muốn xấu ác, không phát sinh sự thấy biết sai lầm, lìa sự suy nghĩ không đúng đắn.

Này Xá Lợi Phất! Chỗ chứng ngộ của Chư Phật Như Lai không đi, không đến. Không thường, không đoạn. Chẳng phải không, chẳng phải có. Lìa thấy, lìa nghe. Không hình lớn nhỏ, không tướng vuông tròn.

Này Xá Lợi Phất! Đối với khả năng chứng đạo, Chư Phật Như Lai đều có tướng tánh tròn đầy, trí tuệ sáng suốt, xa lìa dị tướng và chẳng phải dị tướng, không có các sự lựa chọn và chẳng lựa chọn. Thể như kim cang, không thể phá hoại. Dụng như hư không, không nắm không buông. Đối với pháp thắng thiện, không có chỗ ái chấp, đối với hạnh rộng lớn cũng không sợ hãi, tướng tâm rỗng lặng, lìa nói năng, nghe, thấy.

Này Xá Lợi Phất! Đối với chỗ an trú của các Như Lai, biên tế thắng định, hoàn toàn thanh tịnh, không chán sự ồn ào, không thích vắng lặng, bất cứ lúc nào cũng thường du hý, đối với pháp và phi pháp, sự sai khác của tình khí thế gian đều có khả năng liễu ngộ, đều tùy thuận theo cảnh, sức thiền định vững vàng, dù gặp duyên xấu ác, cũng không thể phá hoại.

Này Xá Lợi Phất! Chư Phật Như Lai đối với tất cả cảnh vui thú, những sự giàu sang tôn quý ở thế gian, đều hiểu đó như mông như huyễn, như dấu vết bỏ lại, không nhờ vả mong cầu điều gì ở phụ tướng, tể quan, đại Bà La Môn. Thế nên, không bị danh tiếng lợi dưỡng trói buộc.

Này Xá Lợi Phất! Chư Phật Như Lai dù có nghe tiếng tình hay phi tình, cũng không duyên vào lý do này mà sinh phân biệt. Không có phân biệt và cũng xa lìa tâm phân biệt.

Này Xá Lợi Phất! Chư Phật Như Lai đối với sở duyên, thường quyết định cảnh tướng, không sinh thắng giải. Chẳng có tâm thắng giải và cũng xa lìa tâm thắng giải.

Này Xá Lợi Phất! Đối với các thời phần, Chư Phật Như Lai không tính toán sự trì hoãn hay gấp gáp. Có hết hay không hết, thành hoại sai khác, chẳng có tâm sai khác và cũng xa lìa tâm sai khác. Biết rõ các pháp không lời, không nói, lìa quá khứ, vị lai, hiện tại.

Đối với tâm và tâm sở thì không có tương ưng hay tương ưng. Suy nghĩ lo lắng thảy đều không sinh. Không có bờ sinh tử, cũng không có bờ giải thoát. Đối với tình khí thế gian, không có phân biệt cao, giữa, thấp, thân tâm vững chắc, không thể phá hoại.

Này Xá Lợi Phất! Thân tướng Chư Phật Như Lai có được, không có hành động tạo tác, lìa các việc: Chống đối kẻ oán ghét, tin theo người thân thiết, dùng lòng từ bình đẳng ẩn hiện không hai.

Do nhân duyên đời trước, lìa vô biên chướng ngại, tu vô biên hạnh. Đối với các chúng sinh ban cho trí đại bi, quán sát đúng đắn điều mong cầu của họ mà tùy nghi làm cho lợi ích đầy đủ, đáp ứng sự mong cầu khiến cho các hữu tình, vui mừng hết mực.

Cho nên, đối với thân tướng trí tuệ đã đạt được, chỉ tự chứng biết, ngoài ra, không thể giải thích. Đối với sắc thân của chính mình không có giới hạn, ngang bằng với hư không, không có ẩn hiện, cùng khắp tất cả, được trang nghiêm bằng năng lực thắng công đức, tướng tốt đầy tràn, không có thiếu giảm.

Ở trong uẩn, xứ, giới, vô tại, vô bất tại, với những thói quen và sự nghiệp của những hữu tình, đều có khả năng xả bỏ, ngoại trừ trí phương tiện, thị hiện sự tu tác, trong tâm thanh tịnh, ngoài thân sạch sẽ.

Này Xá Lợi Phất! Như trên đã nói đều là hoặc tâm hoặc thân của Như Lai, tướng công đức thắng thiện trang nghiêm, bình đẳng cùng khắp. Nếu dùng tâm phân biệt của các ông, để thấy chỗ có thân tướng thắng định nhậm trì của Như Lai, thì không thể thấy được thân Như Lai.

Bấy giờ, Xá Lợi Phất bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Vì sao sắc thân viên mãn của Như Lai, được gọi là vô tướng?

Trí ấn Tam Ma Địa rộng khắp, bình đẳng như thế nào?

Lúc ấy, Đức Thế Tôn muốn làm rõ lại nghĩa này, liền nói kệ:

Tướng thân tâm Như Lai

Sinh ra từ định, trí

Không vay mượn ngoại cảnh

Thức tướng phân biệt động.

Ý duyên tất cả pháp

Với thân không có khác

Lìa phải quấy sai biệt

Đặt được chỗ cao tột.

Nếu dùng sức trí yếu

Muốn thấy thân Thiện Thệ

Như Trời trong, Trăng hiện

Lầm gọi trăng trong nước.

Tướng thân vốn vi diệu

Cũng do trì thắng định

Lìa dài, ngắn, vuông, tròn

Không qua lại, đứng yên.

Trong tâm vắng không động

Tĩnh mịch như hư không

Dứt bặt tướng thân tâm

Tự nhiên không chỗ có.

Vì tâm không chỗ có

Không đắm hương, vị, xúc

Lìa các uẩn, xứ, giới

Dùng để quán Như Lai.

Như thấy trăng trong nước

Tuy không được chân thật

Đã lìa tâm phân biệt

Đó cũng gọi là thấy.

Môn Như Lai Trí ấn

Chẳng riêng ta chứng đắc

Nếu chúng sinh tâm lớn

Mong cầu không chán mỏi,

Được đẳng trì tối thượng

Nương sức thắng định này

Với môn Phật Trí ấn

Cũng chẳng không chỗ được.

Kinh này sinh ra phước

Vô tận như hư không

Ta dùng trí phương tiện

Lược chút ít khen ngợi

Các Cõi Phật mười phương

Trăm ngàn câu chi cõi

Trong đó đầy châu báu

Nếu người đem cúng dường

Trải qua vô lượng kiếp

Không bằng nghe Kinh này

Ghi chép hoặc thọ trì

Phước người ấy đã được

So người ban cho trước

Lại gấp mấy hằng sa.

Nếu người hành tâm từ

Làm lợi các hữu tình

Không bằng nương kinh này

Ngộ Phật Tam Ma Địa.

Nếu với cõi chúng sinh

Tâm thường hành nhẫn nhục

Không bằng trong chốc lát

Tu tập định thù thắng,

Công đức của người ấy

Giống như núi Tu Di

Đem nghiền làm vi trần

Hơn kém chẳng sánh được.

Nếu người hành tinh tấn

Dũng mãnh làm điều thiện

Không bằng nghe Kinh này

Nương giáo, ngộ lý ấy

Các công đức đã được

Trăm ngàn, vạn, ức phần

Nếu đem so lường nhau

Nhiều hơn chẳng bằng một.

Nếu ta tu thiền định

An trụ vô lượng kiếp

Ngồi nằm hoặc kinh hành

Vòng quanh các Cõi Phật

Không bằng trong một lúc

Nghe công đức Kinh này.

Nếu ở trần sa kiếp

Hay tu tập trí tuệ

Cởi bỏ dây phiền não

Danh tiếng vang khắp nơi

Không bằng trong sát na

Khen Phật Trí ấn hải

Như đem nước biển cả

So sánh với một giọt.

Nếu ai muốn thấy Phật

Phải lìa các danh tướng

Biết rõ tánh các pháp

Chẳng không, cũng chẳng có.

Nếu chỉ rõ biết không

Giống như Tô Bộ Để

Với môn Phật Trí ấn

Cũng không ngộ nhập được.

Khi nói kệ ấy xong, Đức Thế Tôn lại bảo Xá Lợi Phất: Này Xá Lợi Phất! Pháp Như Lai Trí ấn Tam Ma Địa, như ta đã nói. Nếu có Bồ Tát, có khả năng ở Thế Giới Chư Phật khắp mười phương, muốn đầy đủ trọn vẹn trí tuệ vô ngại, thì phải nên tu học Tam Ma Địa ấy. Sớm tối siêng năng thân tâm an trụ, mà không tán loạn, cũng không lười biếng.

***

Tổng hợp