Phật Thuyết Kinh Sinh Ra Tâm Bồ đề - Phần Hai

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Xà Na Quật Đa, Đời Tùy

PHẬT THUYẾT

KINH SINH RA TÂM BỒ ĐỀ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Xà Na Quật Đa, Đời Tùy  

PHẦN HAI  

Lại nữa, thế nào là A Nậu Đa La Tam Miểu Tam Bồ Đề?

Nếu kẻ trai lành, người nữ thiện tự phát tâm A Nậu Đa La Tam Miểu Tam Bồ Đề, cũng lại dạy người khác phát tâm A Nậu Đa La Tam Miểu Tam Bồ Đề, đã khiến cho kẻ ấy trụ, lại vì người nói Kinh Điển như vậy đều khiến thọ trì, gần gũi nhóm Phú Già La như thừa sự cúng dường.

Nếu có người đến với người chẳng đến cũng đều cung kính, cũng sinh tùy vui. Như giải thoát tự lợi lợi tha này. Do làm lợi ích cho nhiều người, thương xót thế gian, lợi ích an vui cho các hàng Trời Người cho nên gọi là A Nậu Đa La Tam Miểu Tam Bồ Đề.

Do nghĩa nào mà gọi là A Nậu Đa La Tam Miểu Tam Bồ Đề?

Ở bên trên, trọn không có gì hơn để có thể cầu. Chính vì thế cho nên gọi là A Nậu Đa La Tam Miểu Tam Bồ Đề.

Khi ấy Đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa này một lần nữa, nên dùng kệ tụng là:

Tự phát tâm bồ đề

Chẳng dạy người thọ trì

Nhân sức của tâm mình

Sau cùng Bát Niết Bàn Parinirvanïa

Vì tự lợi cần cù

Chẳng dạy người thọ trì

Nên gọi là Sa Môn

Phật Tử Tối Thắng Sư

Kẻ phát tâm bồ đề

Giáo hóa sinh vui vẻ

Vì thế tự đắc đạo

Quả báo biết như vậy

Tự thành chẳng thành tha khiến người khác thành tựu

Ruộng phước trong các Tiên

Được gọi là Duyên Giác

Bà La Môn nên biết

Tự phát tâm bồ đề

Độ thoát nhiều chúng sinh

Vì đời làm lợi ích

Gọi là Phật Đạo Sư

Thành tựu tự lợi ích

Lại khiến người giải thoát

Đây đó không sai biệt

Gọi là bất tư nghị.

Bấy giờ Ca Diếp Bà La Môn bạch Phật rằng: Thế Tôn! Giải thoát, giải thoát có sai biệt chăng?

Đức Phật nói: Này Bà La Môn! Giải thoát đối với giải thoát không có sai biệt. Đạo đối với đạo không có sai biệt. Thừa đối với thừa thì có sai biệt. Ví như con đường của Vua vương lộ có xe voi, có xe ngựa, có xe lừa. Nhóm ấy theo thứ tự ở trên con đường ấy đi đến một cái thành.

Này Bà La Môn! Cỗ xe của nhóm như vậy có sai biệt chăng?

Bà La Môn nói: Đại Đức Thế Tôn! Các cỗ xe ấy quả thật có sai biệt.

Đức Phật nói: Như vậy! Như vậy Bà La Môn! Thanh Văn Thừa, Bích Chi Phật Thừa, A Nậu Đa La Tam Miểu Tam Bồ Đề có sai biệt. Còn đạo và giải thoát không có sai biệt.

Này Bà La Môn! Ví như Sông Hằng có ba loại người từ bờ bên này đi đến bờ bên kia. Người đầu tiên dùng cỏ làm bè, dựa vào đó để vượt qua. Người thứ hai hoặc dùng cái túi bằng da thú, hoặc dùng thuyền bằng da thú rồi dựa vào đó để vượt qua. Người thứ ba tạo làm cái thuyền lớn đưa xuống sông, ở trong cái thuyền này chở được trăm ngàn người.

Người thứ ba ấy lại sai người con lớn trưởng tử an trí thủ hộ như cái thuyền phảng thuyền bành, hai thuyền áp mạn nhau, hết thảy chúng sinh đi đến theo ông từ bờ bên này vượt qua đến bờ bên kia, vì nhiều nhóm người làm việc lợi ích.

Này Bà La Môn! Ý ông thế nào?

Bờ bên kia có sai biệt chăng?

Bà La Môn nói: Bạch Đức Thế Tôn! Chẳng hề sai biệt.

Đức Phật lại hỏi rằng: Này Bà La Môn! Ý ông thế nào?

Vật dùng để chuyên chở ấy có sai biệt chăng?

Bà La Môn nói: Vật đã dùng để chuyên chở thật có sai biệt.

Đức Phật nói: Như vậy! Như vậy Bà La Môn! Thanh Văn Thừa, Bích Chi Phật Thừa, A Nậu Đa La Tam Miểu Tam Bồ Đề quả thật có sai biệt.

Này Bà La Môn! Như người thứ nhất y dựa vào cái bè cỏ từ bờ bên này đi đến bờ bên kia, chỉ có một không có hai. Thanh Văn Thừa nên biết như vậy.

Người thứ hai, hoặc dựa vào cái túi bằng da với dùng cái thuyền bằng da từ bờ bên này vượt qua đến bờ bên kia. Bích Chi Phật Bồ Đề nên biết như vậy.

Này Bà La Môn! Người thứ ba thành tựu con thuyền lớn cùng với nhiều nhóm người từ bờ bên này đi đến bờ bên kia. Như Lai Bồ Đề nên biết như vậy.

Khi ấy Đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa này một lần nữa, nên nói kệ là:

Lộ con đường với giải thoát không có trên

Các thừa thảy đều có sai biệt

Bậc Trí như vậy nên lường tính

Nên chọn thừa tối thắng tối thượng

Các pháp giáo như vậy

Chánh Giác nói lời này

Chọn lựa các pháp xong

Bậc Thắng Thắng Giả cần phải học.

Bấy giờ Ca Diếp Bà La Môn lại bạch Phật rằng: Thế Tôn! Bồ Tát Ma Ha Tát nên hành thế nào?

Niệm trụ thế nào để được đến Ma Ha Diễn?

Thời Đức Phật bảo Ca Diếp Bà La Môn rằng: Này Bà La Môn! Ông hãy lắng nghe nghĩa đó.

Nếu các Bồ Tát Ma Ha Tát như niệm tu hành, đến Ma Ha Diễn.

Này Bà La Môn! Nếu kẻ trai lành, người nữ thiện tự phát tâm bồ đề, cũng dạy người khác phát tâm, tự thích tu hành, khuyên người khác tu hành cũng khiến cho người khác trụ.

Lại vì họ giải thích nghĩa của Tu Đa La Sutra: Khế Kinh như vậy. Người Phú Già La của nhóm như vậy chẳng đến gần gũi, nương nhận, tiếp việc… nên dùng bốn nhiếp mà nhiếp lấy.

Nhóm nào là bốn?

Ấy là: Bố thí, ái ngữ nói lời yêu thương, lợi ích, đồng sự cùng làm việc chung.

Khi ấy Đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa này một lần nữa, nên nói kệ là:

Mọi loại bố thí lớn

Tất cả vật đã có

Muốn nhiếp thọ người khác

Bậc Bồ Tát vô úy

Thị hiện đường tiếp dẫn

Chúng sinh chẳng y đến

Hay dùng lời Diệu Thiện

Cõi cõi sẽ an úy

Vi ta người tự tha an vui

Chốn lành thiện xứ đã sinh ấy

Ngày đêm thường tùy thuận

Nhóm chúng sinh như vậy

Chẳng tin, dạy khiến tin

Phá giới, khiến trụ giới

Keo kiệt, khiến bố thí

Tất cả khéo lợi ích

Dạy người hành bồ đề

Bền chắc thường tinh tiến

Đồng ở việc lợi ích

Bậc trí như giáo hành

Như bậc trí tuệ này

Đạo Sư của Bồ Tát

Điều trí tuệ đã hành

Thường thích pháp đại thừa

Dũng mãnh, tối thắng đấy

Bậc trí cần phải học

Dùng thắng pháp ấy nên

Tối thắng đến bờ kia.

Bấy giờ Ca Diếp Bà La Môn lại dùng kệ tụng mà bạch Phật rằng:

Đại đức bày hạnh ấy

Bồ Tát, các Đạo Sư

Nên học chỗ hành ấy

Được đến Lưỡng Túc Tôn

Vì con nói hạnh ấy.

Với hành hạnh sở y

Chỗ nương tựa của hạnh

Bồ đề sâu rộng lớn

Nguyện Từ Mẫn diễn nói.

Lúc đó Đức Thế Tôn bảo Ca Diếp Bà La Môn rằng: Lành thay Bà La Môn! Các Bồ Tát có ba loại hạnh.

Nhóm nào là ba?

Ấy là: Thiên hạnh, phạm hạnh, Thánh hạnh.

Điều gì ở bên trong gọi là thiên hạnh?

Nếu có kẻ trai lành, người nữ thiện dùng từ thân nghiệp nghiệp của thân hiền lành đem lại niềm vui, dùng từ ý nghiệp nghiệp của ý hiền lành đem lại niềm vui, dùng từ khẩu nghiệp nghiệp của miệng hiền lành đem lại niềm vui tràn khắp vô lượng Thế Giới ở phương Đông, từ hạnh hạnh hiền lành tràn đầy.

Hành điều này khắp xong, lại hay khéo vào phương Nam Tây Bắc, bốn phương bàng, phương trên, phương dưới đều dùng từ thân nghiệp, từ ý nghiệp, từ khẩu nghiệp tràn đầy khắp cả. Đấy gọi là thiên hạnh.

Điều gì ở bên trong gọi là phạm hạnh?

Ấy là bốn vô lượng.

Nhóm nào là bốn?

Từ, bi, hỷ, xả. Đấy gọi là phạm hạnh.

Này Bà La Môn! Điều gì ở bên trong gọi là Thánh hạnh?

Ấy là ba giải thoát.

Nhóm nào là ba?

Không, vô tướng, vô nguyện. Đấy gọi là Thánh hạnh.

Khi ấy Đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa này một lần nữa, nên nói kệ là:

Dũng mãnh hành tinh tiến

Đạo Sư của Bồ Tát

Nếu có đủ Thiên hạnh

Người đó thích bồ đề

Thánh hạnh với phạm hạnh

Hạnh đó, Thánh đã nói

Nếu có người tu hành

Người đó được bất động.

Bấy giờ Ca Diếp Bà La Môn lại dùng kệ này mà bạch Phật rằng:

Con thích bồ đề sâu

Nay hỏi Đại Đạo Sư

Nhóm này, đời đương lai

Làm sao tập các hạnh

Vì chúng sinh sau này

Nên con hỏi Thế Tôn

Ở trong Phật Bồ Đề

Ý con không phân biệt

Khiến con phát đạo tâm

Lợi ích cho chúng sinh.

Khi ấy Đức Thế Tôn lại dùng kệ tụng bảo Ca Diếp Bà La Môn ấy rằng:

Nói Tu Đa La này

Khiến phát đại bồ đề

Phạm Chí! Phật bồ đề

Chưa từng có phân biệt

Nói Tu Đa La này

Khiến phát đại bồ đề

Hay chặt tất cả nghi

Tùy thuận chúng sinh hỏi

Nói Tu Đa La này

Khiến phát đại bồ đề

Hay chặt tất cả nghi

Xứng ước muốn chúng sinh

Người được nghe Kinh này

Ở trong đời vị lai

Hay hành bố thí lớn.

Đến ở đàn bỉ ngạn

Dàna pàramità: Bố thí Ba la mật

Người được nghe Kinh này

Ở trong đời vị lai

Hộ giữ giới không khuyết

Đến ở giới bỉ ngạn

Sìla pàramità: Trì giới Ba la mật

Người được nghe Kinh này

Ở trong đời vị lai

Hành nhẫn vì chúng sinh

Đến ở nhẫn bỉ ngạn

Ksïànti pàramità: Nhẫn nhục Ba la mật

Người được nghe Kinh này

Ở trong đời vị lai

Tinh tiến vì chúng sinh

Đến ở tinh tiến ngạn

Vìrya pàramità: Tinh tiến Ba la mật

Người được nghe Kinh này

Ở trong đời vị lai

Thường vào các thiền định

Đến ở thiền bỉ ngạn

Dhyàna pàramità: Thiền định Ba la mật

Người được nghe Kinh này

Ở trong đời vị lai

Vì chúng cầu thắng trí

Đến ở trí bỉ ngạn

Prajnõà pàramità: Trí tuệ Ba la mật

Đã từng làm cúng dường

Thương xót các chúng sinh

Được nghe Kinh Điển này

Đời sau đến tay ấy

Tỳ Kheo trụ lan nhã

Ý muốn Phật Bồ Đề

Người được nghe Kinh này

Nơi cuối cùng, trước được

Số ức Phật quá khứ

Đã trì Kinh Điển này

Vì lợi các Bồ Tát

Phát khởi ý mong muốn

Nếu có Bà La Môn

Ưa muốn Phật bồ đề

Lúc đó được tin xong

Kinh đấy đến bàn tay

Ta thấy chúng sinh ấy

Thảy biết hành của họ

Cũng biết tên kẻ ấy

Ta thấy đều không ngại

Tất cả khó nói đủ

Sợ mê người vị lai

Sợ họ khởi các lỗi

Vì thế nói chút phần.

***

Tổng hợp