Phật Thuyết Kinh Tăng Nhất A Hàm - Phẩm Năm Mươi Hai - Phẩm đại ái đạo Nhập Niết Bàn - Phần Một

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Tăng Già Đề Bà, Đời Đông Tấn

PHẬT THUYẾT

KINH TĂNG NHẤT A HÀM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Tăng Già Đề Bà, Đời Đông Tấn  

PHẨM NĂM MƯƠI HAI

PHẨM ĐẠI ÁI ĐẠO NHẬP NIẾT BÀN  

PHẦN MỘT  

Tôi nghe như vậy!

Một thời Phật ở nước Tỳ Xá Ly, giảng đường Phổ Hội, cùng với Chúng Đại Tỳ Kheo năm trăm người câu hội. Bấy giờ, bà Ðại Ái Ðạo đang ở trong thành Tỳ Xá Ly, Chùa Cao Ðài, cùng với chúng đại Tỳ Kheo Ni năm trăm người câu hội, đều là bậc A La Hán, các lậu đã hết.

Bà Ðại Ái Ðạo nghe các Tỳ Kheo nói: Như Lai không bao lâu sẽ diệt độ, không quá ba tháng sẽ Niết Bàn tại Sa La Song Thọ, xứ Câu Thi Na Kiệt.

Bà liền nghĩ: Ta không kham nhìn thấy Như Lai diệt độ. Nay ta nên diệt độ trước. Bà Ðại Ái Ðạo đi đến chỗ Thế Tôn, cúi dạy lui ngồi một bên.

Bà đến trước bạch Phật: Con nghe Thế Tôn không bao lâu sẽ diệt độ, không quá ba tháng sau, tại xứ Câu Thi Na Kiệt, khoảng rừng Sa La Song Thọ. Nay con không kham thấy Thế Tôn và A Nan diệt độ. Cúi xin Thế Tôn cho phép con diệt độ trước. Khi ấy Thế Tôn im lặng hứa khả.

Bà Ðại Ái Ðạo lại bạch Phật: Từ nay về sau cúi xin Thế Tôn cho các Tỳ Kheo Ni thuyết giới.

Phật bảo: Nay Ta có phép Tỳ Kheo Ni cùng với Tỳ Kheo Ni thuyết giới. Những giới cấm do Như Lai chế ra đừng để sai phạm.

Khi ấy, bà Ðại Ái Ðạo làm lễ dưới chân Phật, và đứng trước Phật, bà lại bạch Phật: Hôm nay con không còn thấy lại tôn nhan của Như Lai, cũng không thấy Chư Phật tương lai, không còn tái sanh, vĩnh viễn ở chỗ vô vi. Ngày nay con xa lìa Thánh Nhân, vĩnh viễn không thấy lại.

Bà Ðại Ái Ðạo đi nhiễu quanh Phật bảy vòng, cũng đi nhiễu quanh Tôn Giả A Nan bảy vòng, đi nhiễu quanh hết chúng Tỳ Kheo rồi lui đi.

Bà trở về trong chúng Tỳ Kheo Ni bảo các Tỳ Kheo Ni: Nay ta muốn vào Niết Bàn Vô Vi.

Vì sao thế?

Như Lai chẳng bao lâu sẽ diệt độ, các vị nên tùy nghi mà hành động. Khi ấy Tỳ Kheo Ni Sai Ma, Tỳ Kheo Ni Ưu Bát Sắc, Tỳ Kheo Ni Cơ Lợi Thi, Tỳ Kheo Ni Xá Cừu Lê, Tỳ Kheo Ni Xà Ma, Tỳ Kheo Ni Bát Đà Lan Giá, Tỳ Kheo Ni Bà La Giá La, Tỳ Kheo Ni Ca Chiên Diên, Tỳ Kheo Ni Xà Da cùng năm trăm Tỳ Kheo Ni đi đến chỗ Thế Tôn, đứng một bên.

Khi ấy, Tỳ Kheo Ni Sai Ma làm thượng thủ, bạch Phật: Chúng con nghe Như Lai không bao lâu diệt độ, chúng con không kham thấy Thế Tôn và Tôn Giả A Nan diệt độ trước. Cúi xin Thế Tôn cho phép chúng con diệt độ trước. Nay chúng con vào Niết Bàn chính là phải thời.

Khi ấy Thế Tôn im lặng hứa khả. Tỳ Kheo Ni Sai Ma và năm trăm Tỳ Kheo Ni thấy Đức Thế Tôn im lặng hứa khả, liền lễ dưới chân Phật, đi nhiễu quanh ba vòng rồi lui đi, trở về phòng của mình.

Khi ấy bà Ðại Ái Ðại đóng cửa giảng đường, đánh kiền chùy, trải tọa cụ nơi đất trống, bay lên hư không. Ở trong hư không, bà ngồi, nằm, đi kinh hành hoặc phát ra ánh lửa, nửa thân dưới phun khói, nửa thân trên phun lửa, nửa thân dưới phun nước, nửa thân trên phun khói, toàn thân phóng lửa, toàn thân phóng khói, hông bên trái tuôn nước.

Hông bên mặt tuôn lửa, hông bên mặt tuôn nước, hông bên trái tuôn khói, phía trước tuôn lửa, phía sau tuôn nước, phía trước tuôn nước, phía sau tuôn lửa, toàn thân tuôn lửa, toàn thân tuôn nước.

Bà Ðại Ái Ðạo làm bao nhiêu biến hóa ấy, trở về tòa mình ngồi kiết già, chánh thân chánh ý buộc niệm ở trước rồi nhập Sơ Thiền.

Từ Sơ Thiền xuất, nhập Nhị Thiền.

Từ Nhị Thiền xuất, nhập Tam Thiền.

Từ Tam Thiền xuất, nhập Tứ Thiền.

Từ Tứ Thiền xuất, nhập Không Xứ.

Từ Không xứ xuất, nhập Thức Xứ.

Từ Thức xứ xuất, nhập Vô Sở Hữu Xứ.

Từ Vô sở hữu xứ xuất, nhập Hữu Tưởng Vô Tưởng Xứ.

Từ Hữu Tưởng Vô Tưởng Xứ xuất, nhập Tưởng Tri Diệt.

Từ Tưởng Tri Diệt xuất, nhập lại Hữu Tưởng Vô Tưởng xứ.

Từ Hữu Tưởng Vô Tưởng xứ xuất, nhập lại Thức xứ.

Từ Thức xứ xuất, nhập Không xứ.

Từ Không xứ xuất, nhập Tứ Thiền.

Từ Tứ Thiền xuất, nhập Tam Thiền.

Từ Tam Thiền xuất, nhập Nhị Thiền.

Từ Nhị Thiền xuất, nhập Sơ Thiền.

Từ Sơ Thiền xuất, nhập lại Nhị Thiền.

Từ Nhị Thiền xuất, nhập Tam Thiền.

Từ Tam Thiền xuất, nhập Tứ Thiền. Đã nhập Tứ Thiền liền diệt độ. Khi ấy, Trời Đất chấn động, bên Ðông nổi, bên Tây chìm, bên Tây nổi, bên Ðông chìm, bốn bên nổi, chính giữa chìm, lại bốn bề gió mát trổi lên, Chư Thiên ở trên không trung đánh nhạc, Chư Thiên Cõi Dục buồn khóc rơi lệ cũng như vào tháng mùa Xuân Trời mưa Cam Lồ Cõi Trời thần diệu tung rải hoa Ưu Bát, lại rải Bột Chiên Đàn trên thân bà.

Khi ấy Tỳ Kheo Ni Sai Ma, Tỳ Kheo Ni Ưu Bát Sắc, Tỳ Kheo Ni Cơ Lợi Thi Cù Đàm Di, Tỳ Kheo Ni Xá Cù Ly, Tỳ Kheo Ni Xà Ma, Tỳ Kheo Ni Bà Đà Lan Giá Da, các vị Tỳ Kheo Ni thượng chủ như thế năm trăm vị, mỗi vị đều trải tòa nơi đất trống, bay lên hư không, ở trên hư không nằm ngồi, đi kinh hành làm mười tám phép thần biến, cho đến nhập Tưởng Tri Diệt và đến diệt độ.

Khi ấy, trong thành Tỳ Xá Ly có đại tướng tên Da Du Đề dẫn năm trăm Đồng Tử nhóm họp tại giảng đường Phổ Hội lúc đó đang giảng thuyết.

Da Du Đề và năm trăm Đồng Tử xa thấy năm trăm vị Tỳ Kheo Ni làm mười tám phép thần biến, thấy rồi vui mừng phấn khởi vô lượng, đều chấp tay hướng về các vị ấy.

Khi ấy, Thế Tôn bảo A Nan:

Thầy đến chỗ đại tướng Da Du Đề bảo rằng: Hãy mau sắm năm trăm giường, năm trăm tọa cụ, năm trăm bình tô lạc, năm trăm bình dầu, năm trăm xe hoa, năm trăm xe hương, năm trăm xe củi.

A Nan bạch Phật: Chẳng biết Thế Tôn muốn làm gì?

Phật bảo: Bà Ðại Ái Ðạo đã diệt độ, và năm trăm Tỳ Kheo Ni nhập Niết Bàn, Ta muốn cúng dường Xá Lợi.

Khi ấy A Nan buồn khóc xen lẫn không thể tự kiềm, than: Bà Ðại Ái diệt độ sao nhanh chóng thay! A Nan đưa tay gạt lệ, liền đến chỗ đại tướng Da Du Đề.

Da Du Đề xa thấy Tôn Giả A Nan đi đến, đứng dậy đón tiếp, nói: Tôn Giả A Nan đến đây rất quý! Tôn Giả muốn dạy bảo gì mà đến bất ngờ?

Tôn Giả A Nan: Tôi do Phật sai đến, muốn có việc bảo ông.

Ðại tướng hỏi: Có điều gì dạy bảo?

A Nan đáp: Thế Tôn bảo Ðại Tướng rằng: Nên sắm sửa năm trăm giường, năm trăm tọa cụ, năm trăm bình tô, năm trăm bình dầu, năm trăm xe hoa, năm trăm xe hương, năm trăm xe củi. Bà Ðại Ái Ðạo và năm trăm Tỳ Kheo Ni đều diệt độ, chúng ta đến đó cúng dường Xá Lợi.

Ðại tướng buồn khóc lẫn lộn, nói rằng:

Bà Ðại Ái Ðạo diệt độ sao mà nhanh chóng thay!

Năm trăm Tỳ Kheo Ni diệt độ nhanh chóng thay!

Ai sẽ giáo hóa chúng ta và chỉ dạy về bố thí?

Ðại tướng Da Du Đề liền sắm sửa năm trăm giường, năm trăm tọa cụ, năm trăm bình tô, năm trăm bình dầu, năm trăm xe hoa, năm trăm xe hương, năm trăm xe củi. Bà Ðại Ái Ðạo và năm trăm Tỳ Kheo Ni đều diệt độ, chúng ta đến đó cúng dường Xá Lợi.

Ðại tướng buồn khóc lẫn lộn, nói rằng: Bà Ðại Ái Ðạo diệt độ sao mà nhanh chóng thay! Năm trăm Tỳ Kheo Ni diệt độ nhanh chóng thay!

Ai sẽ giáo hóa chúng ta và chỉ dạy về bố thí?

Ðại tướng Da Du Đề liền sắm sửa năm trăm giường, năm trăm tọa cụ, năm trăm bình tô, dầu, năm trăm xe hoa, hương, củi và các dụng cụ hỏa thiêu, đi đến chỗ Thế Tôn, cúi lạy rồi đứng một bên.

Ðại tướng Da Du Đề bạch Phật: Như Lai chỉ dạy con sắm sửa đồ cúng dường, nay đã xong.

Phật bảo: Nay ông đưa thân của bà Ðại Ái Ðạo và năm trăm Tỳ Kheo Ni, ra khỏi thành Tỳ Xá Ly đến chỗ đất trống, ta muốn cúng dường Xá Lợi ở đó.

Ðại tướng Da Du Đề bạch Phật: Xin vâng, bạch Thế Tôn.

Khi ấy Ðại tướng đến Tinh Xá của bà Ðại Ái Ðạo, bảo một người: Nay người thử leo tường vào trong từ từ mở cửa đừng gây tiếng động. Người kia theo lời dạy liền vào mở cửa. Ðại tướng lại bảo năm trăm người, mỗi người đưa thân các vị lên giường.

Bấy giờ có hai Sa Di Ni tại đó, một là Nan Đà, hai là Ưu Ban Nan Đà, hai Sa Di Ni bảo Ðại tướng: Thôi, thôi, Ðại Tướng! Chớ xúc nhiễu các thầy.

Ðại tướng Da Du Đề bảo: Thầy các cô không phải ngủ, mà đều đã diệt độ. Hai Sa Di Ni nghe các thầy đều diệt độ, ôm lòng lo sợ, tự suy nghĩ, quan sát các pháp có nhóm họp đều là pháp diệt tận, liền tại chỗ ngồi được tam minh, lục thông.

Khi ấy hai Sa Di Ni liền bay lên hư không, bay trước đến chỗ đất trống làm mười tám pháp thần biến, nằm, ngồi, đi kinh hành, thân phóng ra nước lửa, biến hóa vô lượng, liền ở Vô Dư Niết Bàn mà nhập Niết Bàn. Bấy giờ, Thế Tôn dẫn chúng Tỳ Kheo Tăng vây quanh trước sau, đi đến tinh xá của Tỳ Kheo Ni Ðại Ái Ðạo.

Thế Tôn bảo A Nan, Nan Đà, La Vân: Các thầy khiêng thân của bà Ðại Ái Ðạo. Ta sẽ đích thân cúng dường. Khi ấy, Thích Đề Hoàn Nhân biết ý nghĩ trong tâm Thế Tôn, liền từ Cõi Trời Ba Mươi Ba trong khoảng lực sĩ duỗi cánh tay ẩn và đi đến thành Tỳ Xá Ly, đến chỗ Thế Tôn cúi lạy rồi đứng một bên.

Trong chúng, những vị Tỳ Kheo lậu tận đều thấy Thích Đề Hoàn Nhân và Chư Thiên Trời Ba Mươi Ba, còn những Tỳ Kheo hữu dục không lậu tận, các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di chưa lậu tận đều không thấy Thích Đề Hoàn Nhân và Chư Thiên Cõi Trời Ba Mươi Ba.

Vua Trời Tam Thiên Đại Thiên xa biết ý nghĩ trong tâm Như Lai, đem các Tam Thiên Đại Thiên từ cõi Tam Thiên Đại Thiên ẩn đến chỗ Đức Thế Tôn, cúi lạy lui qua một bên.

Tỳ Sa Môn Thiên Vương biết ý nghĩ trong tâm Đức Thế Tôn, đem các Quỷ Thần Dược Xoa đến chỗ Như Lai, cúi lạy đứng qua một bên.

Ðề Địa Lại Tra Thiên Vương đem các thần Càn Thát Bà, từ phương Ðông đến chỗ Thế Tôn, cúi lạy đứng qua một bên. Tỳ Lâu Lặc Xoa Thiên Vương đem vô số thần Cưu Bàn Trà, từ phương Nam đến chỗ Thế Tôn, cúi lạy đứng qua một bên.

Tỳ Lâu Ba Xoa Thiên Vương đem các Long Thần đến chỗ Thế Tôn, cúi lạy đứng qua một bên. Và Chư Thiên Cõi Dục, Cõi Sắc, Cõi Vô Sắc, mỗi mỗi đếu biết ý niệm trong tâm thế Tôn, đều đến chỗ Thế Tôn, cúi lạy đứng qua một bên.

Khi ấy, Thích Đề Hoàn Nhân, Tỳ Sa Môn Thiên Vương đến trước bạch Phật: Cúi xin Thế Tôn! Chớ tự nhọc thân, chúng con tự sẽ cúng dường Xá Lợi.

Phật bảo Chư Thiên: Thôi, thôi, Thiên Vương! Như Lai tự biết thời. Ðây là việc Như Lai cần phải làm, chẳng phải hàng Trời, Rồng, quỷ thần làm được.

Vì sao thế?

Cha mẹ sanh con nhiều lợi ích cho con, ân trọng dưỡng nuôi, bú mớm ẵm bồng, cần phải báo ân, không được không báo ân.

Chư Thiên nên biết!

Chư Phật quá khứ, thân mẫu sinh thành đều diệt độ trước, sau đó Chư Phật Thế Tôn đều tự cúng dường trà Tỳ Xá Lợi. Giả sử Chư Phật Thế Tôn ở tương lai, thân mẫu sinh thành cũng diệt độ trước, sau đó Chư Phật đều tự cúng dường. Do phương tiện này biết Như Lai nên tự cúng dường, chẳng phải Trời, Rồng, Quỷ Thần làm được.

Bấy giờ, Tỳ Sa Môn Thiên Vương nói xong, liền đến rừng Chiên Đàn lấy củi Chiên Đàn, đem đến chỗ đất trống. Khi ấy, Thế Tôn đích thân khiêng một chân giường. Nan Đà khiên một chân, La Vân khiêng một chân, A Nan khiêng một chân, bay lên hư không đến chỗ hỏa thiêu.

Bốn bộ chúng trong ấy, Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di, đưa thân thể của năm trăm Tỳ Kheo Ni đến chỗ hỏa thiêu.

Phật bảo đại tướng Da Du Đề: Nay ông sắm sửa thêm hai giường, hai tọa cụ, hai xe củi, hương hoa để cúng dường thân hai Sa Di Ni.

Ðại tướng Da Du Đề thưa: Xin vâng, bạch Thế Tôn.

Ðại tướng liền sắm sửa đồ cúng dường. Thế Tôn lấy củi Chiên Đàn chuyển đến Chư Thiên.

Thế Tôn lại bảo đại tướng: Nay ông nhặt lấy năm trăm Xá Lợi, mỗi mỗi phân biệt mà cúng dường. Ðối với hai Sa Di Ni cũng làm như vậy. Ðại tướng vâng lời Phật dạy, mỗi mỗi phân biệt mà cúng dường, liền chuẩn bị hỏa thiêu. Thế Tôn lại dùng gỗ Chiên Đàn chất trên thân bà Ðại Ái Ðạo.

Bấy giờ, thế Tôn liền nói kệ:

Tất cả hành vô thường,

Có sanh ắt có diệt,

Không sanh, thời không diệt,

Diệt này và vui tột.

Chư Thiên và nhân dân đều vân tập tại chỗ Trà Tỳ, Trời người đại chúng lên đến số mười ức cai na thuật. Ðại tướng đợi lửa tắt rồi bèn nhặt Xá Lợi và xây Tháp.

Phật bảo đại tướng: Nay ông đem Xá Lợi của năm trăm Tỳ Kheo Ni xây Tháp, được phước vô lượng lâu dài.

Vì sao thế?

Thế gian có bốn hạng người nên xây Tháp.

Thế nào là bốn?

Nếu có người vì Như Lai Chí Chân Ðẳng Chánh Giác xây Tháp, vì Chuyển Luân Thánh Vương, vì hàng Thanh Văn, Bích Chi Phật xây Tháp được phước vô lượng. Khi ấy Thế Tôn vì hàng Chư Thiên và nhân dân, nói pháp vi diệu, khuyến khích khiến cho hoan hỷ. Có một ức Trời và người được trần cấu dứt sạch, đắc pháp nhãn thanh tịnh.

Bấy giờ, Trời, người, Cà Thát Bà, A Tu La Bốn bộ chúng. Nghe dạy xong, vui vẻ vâng làm.

***

Tổng hợp