Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Ba - Kinh Phật Tự Thuyết - Chương Năm - Phẩm Trưởng Lão Sona

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP BA

KINH PHẬT TỰ THUYẾT  

CHƯƠNG NĂM

PHẨM TRƯỞNG LÃO SONA  

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Veluvana, chỗ nuôi dưỡng các con sóc.

Lúc bấy giờ, vua Pasenadi nước Kosala có mặt với Hoàng Hậu Mallikà trên lầu thượng của Hoàng Cung, rồi vua Pasenadi nước Kosala nói với Hoàng Hậu Mallikà: Này Mallikà có ai khác thân ái với Hoàng Hậu hơn là tự ngã của Hoàng Hậu?

Thưa Ðại Vương, không có khác thân ái với thiếp hơn là tự ngã của thiếp.

Nhưng thưa Ðại Vương, có ai khác thân ái với Ðại Vương hơn là tự ngã của Ðại Vương?

Này Mallikà, không có ai khác thân ái với ta hơn là tự ngã của ta. Rồi vua Pasenadi nước Kosala bước xuống lầu và đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bê.

Ngồi xuống một bên, vua Pesenadi nước Kosala bạch Thế Tôn:

Ở đây, bạch Thế Tôn, con đi lên lầu thượng của Hoàng Cung với Hoàng Hậu Mallikà và con nói với Hoàng Hậu Mallikà: Này Mallikà, có ai khác thân ái với Hoàng Hậu hơn là tự ngã của Hoàng Hậu?

Khi được nói như vậy, bạch Thế Tôn, Hoàng Hậu Mallikà trả lời với con: Thưa Ðại Vương, không có ai khác thân ai với thiếp hơn là tự ngã của thiếp.

Nhưng thưa Ðại Vương, có ai khác thân ái với Ðại Vương hơn là tự ngã của Ðại Vương?

Ðược nói vậy, bạch Thế Tôn, con trả lời cho Hoàng Hậu Mallikà: Này Mallikà, không có ai khác thân ái với ta hơn là tự ngã của ta.

Rồi Thế Tôn, sau khi biết rõ ý nghĩa này trong lúc ấy liền nói lên bài kệ này:

Tâm ta đi cùng khắp,

Tất cả mọi phương Trời,

Cũng không tìm thấy được,

Ai thân hơn tự ngã,

Tự ngã đối mọi người,

Quá thân ái như vậy,

Vậy ai yêu tự ngã,

Chớ hại tự ngã người.

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Jetavana, chỗ khu vườn ông Anàthapindika. Rồi Tôn Giả Ananda, vào buổi chiều, từ thiền định đứng dậy, đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn, rồi ngồi một bên.

Ngồi một bên, Tôn Giả Ananda bạch Thế Tôn:

Thật vi diệu thay, bạch Thế Tôn.

Thật hi hữu thay, bạch Thế Tôn.

Thọ mạng ít thay, bạch Thế Tôn, là mẹ của Thế Tôn! Sau khi sanh Thế Tôn bảy ngày, mẹ Thế Tôn mệnh chung, được sanh ở Cõi Trời Ðâu Suất.

Chính là như vậy, này Ananda! Thọ mạng ít thay là mẹ vị Bồ Tát.

 Sau khi sanh Thế Tôn bảy ngày, mẹ Thế Tôn mệnh chung, được sanh ở Cõi Trời Ðâu Suất! Thọ mạng ít thay là các bà mẹ của các Bồ Tát. Sau khi sanh bảy ngày, các bà mẹ của Bồ tát mệnh chung, và được sanh lên Cõi Trời Ðâu Suất.

Rồi Thế Tôn, sau khi hiểu rõ ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời kệ:

Tất cả hữu tình nào,

Sẽ có mặt ở đời,

Tất cả chúng sẽ đi,

Sau khi bỏ sắc thân,

Hiểu tất cả là vậy,

Bậc thiện sanh nhiệt tâm,

Sống đời sống phạm hạnh.

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn trú ở Ràjagha, Veluvana, tại chỗ nuôi dưỡng các con sóc. Lúc bấy giờ, một người bị bệnh hủi tên là Suppabuddha, nghèo đói, ăn xin, khốn cùng. Lúc bấy giờ, Thế Tôn với đại chúng đoanh vây, đang ngồi thuyết pháp.

Người hủi Suppabuddha thấy từ đàng xa đại chúng đang tụ hội, thấy vậy liền suy nghĩ: Không nghi ngờ gì nữa, ở đấy, có thể có chia phần cái gì ăn được, loại cứng hay loại mềm. Vậy ta hãy đi đến đại chúng ấy, mong rằng ta sẽ được chút gì ăn được, loại cứng hay loại mềm. Rồi người hủi Suppabuddha đi đến đại chúng ấy.

Người hủi Suppabuddha thấy Thế Tôn đang thuyết pháp cho đại chúng đang đoanh vây xung quanh, thấy vậy liền suy nghĩ: Ở đây không có cái gì ăn được, loại cứng hay loại mềm để chia phần. Sa Môn Gotama này đang thuyết pháp cho hội chúng. Vậy ta hãy nghe pháp.

Tại đấy, người hủi ngồi xuống và nghĩ: Ta sẽ nghe pháp.

Rồi Thế Tôn, với tâm của mình duyên với tâm của toàn thể hội chúng tác ý rằng: Ở đây, ai có thể hiểu được pháp.

Thế Tôn thấy người hủi Suppabuddha đang ngồi trong hội chúng, thấy vậy liền suy nghĩ: Ở đây, ngưòi này có thể hiểu pháp. Vì người hủi Suppabuddha, Thế Tôn tuần tự thuyết pháp, tức là thuyết bố thí, thuyết về trì giới, thuyết về thiên giới, thuyết về sự nguy hiểm, sự hạ liệt, sự ô nhiễm của các dục, sự lợi ích của xuất ly.

Khi Thế Tôn biết tâm của người hủi Suppabuddha đã sẵn sàng, đã nhu thuận không còn chướng ngại, được phấn khởi, được tín thành, liền thuyết pháp mà Chư Phật đã chứng ngộ, tức là khổ, tập, diệt, đạo.

Cũng như tấm vải thuần bạch, được gội rửa các vết đen, sẽ rất dễ thấm màu nhuộm, cũng vậy chính tại chỗ ngồi này, pháp nhãn xa trần ly cấu khởi lên trong tâm người hủi Suppabuddha: Phàm cái gì được khởi lên, tất cả đều bị đoạn diệt.

Khi ấy người hủi Suppabuddha thấy pháp, chứng pháp, ngộ pháp, thể nhập vào pháp, nghi ngờ tiêu trừ, do dự diệt tận, chứng được tự tín, không y cứ nơi người khác đối với lời dạy của Đức Bổn Sư, từ chỗ ngồi đứng dậy đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn, rồi ngồi xuống một bên.

Ngồi xuống một bên, người hủi Supabuddha bạch Thế Tôn:

Thật vi diệu thay, bạch Thế Tôn!

Thật vi diệu thay, bạch Thế Tôn!

Như người dựng đứng lại những gì bị quăng ngã xuống, phơi bày ra những gì bị che kín, chỉ đường cho người bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối để những ai có mặt có thể thấy sắc.

Cũng vậy, chánh pháp đã được Thế Tôn dùng nhiều phương tiện trình bày, giải thích, Bạch Thế Tôn, con xin quy y Thế Tôn, quy y Pháp, quy y chúng Tỳ Kheo, mong Thế Tôn nhận con làm đệ tử, từ nay cho đến mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng.

Rồi người hủi Suppabuddha được Thế Tôn với bài pháp thoại thuyết giảng, khích lệ, làm cho phấn chấn, làm cho hoan hỷ, sau khi hoan hỷ tín thọ lời Thế Tôn dạy, từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn thân bên hữu hướng về Ngài rồi ra đi.

Rồi một con bò húc vào người hủi Suppabuddha và đoạt mạng sống. Rồi nhiều Tỳ Kheo đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn, rồi ngồi xuống một bên.

Ngồi xuống một bên, các Tỳ Kheo ấy bạch Thế Tôn: Bạch Thế Tôn, người hủi tên Suppabuddha được Thế Tôn với bài pháp thoại thuyết giảng, khích lệ, làm cho phấn khởi, làm cho hoan hỷ đã mạng chung.

Sanh thú của vị ấy là gì?

Tương lai của vị ấy thế nào?

Này các Tỳ Kheo, Hiền trí là người hủi Suppabuddha, đã thực hành tuỳ pháp đúng pháp, không có làm phiền nhiễu ta với những tranh luận về pháp.

Người hủi Suppabuddha sau khi đoạn tận ba kiết sử, đã chứng được quả Dự Lưu, không còn bị thối đọa, chắc chắn đạt được Chánh Giác.

Khi nghe nói vậy một Tỳ Kheo bạch Thế Tôn: Bạch Thế Tôn do nhân gì, do duyên gì, người hủi Suppabuddha lại là người nghèo đói, là người ăn xin, là người khốn cùng?

Thuở xưa, này các Tỳ Kheo, người hủi Suppabuddha là con một nhà triệu phú ở Ràjagaha khi đi ngang qua một khu vườn, vị ấy thấy Đức Phật Ðộc giác tagarasikhi đang đi vào thành khất thực.

Thấy vậy, vị ấy suy nghĩ: Ai là người hủi này lại đi dạo chơi  và vị ấy nhổ nước miếng và xây lưng phía trái rồi bỏ đi. Do hành động này của vị ấy được thuần thục, nhiều năm, nhiều trăm năm, nhiều ngàn năm, nhiều trăm ngàn năm, vị ấy bị nấu trong địa ngục.

Do sự thanh thục thêm nữa của nghiệp ấy, chính tại Ràjagala này, vị ấy là một người nghèo đói, là người ăn xin, là người khốn cùng!

Nay vị ấy do y cứ vào pháp luật được Như Lai thuyết giảng, vị ấy được lòng tin, vị ấy được giới, vị ấy được nghe pháp, vị ấy được từ bỏ, vị ấy được trí tuệ, sau khi thân hoại mạng chung, vị ấy được sanh thiện thú, thiên giới, đời này, được cộng trú với Chư Thiên ở cõi Ba Mươi Ba. Tại đấy, vị ấy chói sáng hơn các Chư Thiên khác về dung sắc và danh xưng.

Rồi Thế Tôn, sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng này:

Như người có mắt nhìn,

Cố gắng tránh lồi lõm,

Cũng vậy kẻ trí tránh,

Ðiều ác giữa đời này.

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Jetavana, ngôi vườn ông Anàthapindika. Lúc bấy giờ, nhiều thiếu niên giữa Sàvatthi và Jetavana, đang hành hạ các con cá. Rồi Thế Tôn vào buổi sáng đắp y, cầm bát đi vào Sàvatthi để khất thực.

Thế Tôn thấy nhiều thiếu niên giữa Sàvatthi và Jetavana đang hành hạ các con cá, thấy vậy đi đến các thiếu niên ấy, sau khi đến nói với chúng:

Này các thiếu niên, các em có sợ đau khổ không?

Các Em không ưa thích khổ phải không?

Thưa vâng, bạch Thế Tôn, chúng con sợ đau khổ. Chúng con không ưa thích khổ.

Rồi Thế Tôn sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng này:

Nếu con không ưa khổ,

Dầu bất cứ chỗ nào,

Chớ làm các nghiệp ác,

Trước mặt hay sau lưng

Nếu Con làm, sẽ làm,

Các nghiệp ác, bất thiện,

Con không giải thoát khổ,

Dầu nhảy vọt và chạy.

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Dubbarà, trong lầu mẹ của Migàra. Lúc bấy giờ Thế Tôn, vào ngày trai giới đang ngồi có chúng Tỳ Kheo đoanh vây.

Rồi Tôn Giả Ananda, sau khi đêm đã gần mãn, canh một sắp qua, từ chỗ ngồi đứng dậy, đắp y vào một bên vai, chắp tay hướng dẫn đến Thế Tôn, và Bạch Thế Tôn: Bạch Thế Tôn, đêm đã gần mãn, canh một đã sắp qua, chúng Tỳ Kheo ngồi đã lâu.

Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy thuyết giới bổn Pàtimokkha cho chúng Tỳ Kheo. Khi được nói vậy, Thế Tôn giữ im lặng.

Lần thứ hai, Tôn Giả Ananda, khi đêm đã gần mãn, canh giữa đã sắp qua. Chúng Tỳ Kheo ngồi đã lâu.

Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy thuyết giới bổn Pàtimokkha cho chúng Tỳ Kheo.

Lần thứ hai, Thế Tôn giữ im lặng.

Lần thứ ba, Tôn Giả Ananda, khi đêm đã gần mãn, canh cuối đã sắp qua, rạng đông đã ló dạng đêm đã nở nụ cười, từ chỗ ngồi đứng dậy, đắp y vào một bên vai, chắp tay hướng dẫn đến rồi bạch Thế Tôn: Bạch Thế Tôn, đêm đã gần mãn, canh cuối đã sắp qua, rạng đông đã ló dạng, đêm đã nở nụ cười, chúng Tỳ Kheo ngồi đã lâu. Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy thuyết giới Pàtimokkha cho chúng Tỳ Kheo. Này Ananda, hội chứng không thanh tịnh.

Rồi Tôn Giả Mahà Moggallàna suy nghĩ:

Vì người nào mà Thế Tôn nói: Này Ananda, hội chúng này không thanh tịnh?

Rồi Tôn Giả Mahà Moggallàna với tâm của mình tác ý đến tâm toàn thể chúng Tỳ Kheo.

Tôn Giả Mahà Moggallàna thấy một người ác giới, theo ác pháp, không thanh tịnh, sở hành đáng nghi ngờ, hành động được che đậy, không phải Sa Môn tự xưng là Sa Môn, không theo phạm hạnh tự xưng là phạm hạnh, nội tâm hủ hóa, đầy ứ dục vọng, một đống rác ô uế đang ngồi giữa chúng Tỳ Kheo, thấy vậy từ chỗ ngồi đứng dậy, đi đến người ấy, sau khi đến nói với người ấy: Hiền Giả hãy đứng dậy, Thế Tôn đã thấy Hiền Giả. Hiền Giả không được cộng trú với chúng Tỳ Kheo. Người ấy giữ im lặng.

Lần thứ hai, Tôn Giả Moggallàna nói với người ấy: Hiền giã hãy đứng dậy. Thế Tôn đã thấy Hiền Giả. Hiền Giả không được cộng trú với chúng Tỳ Kheo.

Lần thứ hai, người ấy im lặng. Lần thứ ba, Tôn Giả Mahà Moggallàna.

Lần thứ ba, Hiền Giả ấy im lặng.

Rồi Tôn Giả Mahà Moggallàna nắm tay người ấy, dắt tay khỏi ngoài cửa, gài then cửa lại, rồi đi đến Thế Tôn, sau khi đến, bạch Thế Tôn:

Bạch Thế Tôn, Hiền Giả ấy đã bị con đuổi ra rồi.

Hội chúng nay thanh tịnh Bạch Thế Tôn.

Thế Tôn hãy thuyết giảng giới bổn Pàtimokkha cho chúng Tỳ Kheo.

Thật vi diệu thay, Moggallàna!

Thật hy hữu thay, Moggallàna!

Cho đến khi bị cầm tay, người ngu si mới đi ra.

Rồi Thế Tôn bảo các Tỳ Kheo:

Này các Tỳ Kheo, bắt đầu từ nay ta sẽ không làm Uposastha nữa, ta sẽ không tụng đọc giới bổn Pàtimokkha nữa. Bắt đầu từ nay, các thầy hãy làm Uposastha, các thầy hãy tụng đọc giới bổn. Sự kiện không có được.

Này các Tỳ Kheo, cơ hội không có được là Như Lai có thể làm Uposastha với hội chúng không thanh tịnh, có thể đọc giới bổn.

Này các Tỳ Kheo, biển lớn có tám pháp vi diệu hy hữu này, do thấy chúng như vậy, các A Tu La thích thú biển lớn.

Thế nào là tám?

Này các Tỳ Kheo, biển lớn tuần tự xuôi, tuần tự thuận hướng, tuần tự sâu dần, không có thình lình như một vực thẳm.

Vì rằng, này các Tỳ Kheo, biển lớn tuần tự thuận xuôi, tuần tự thuận hướng, tuần tự sâu dần, không có thình lình như một vực thẩm.

Này các Tỳ Kheo, đây là sự vi diệu chưa từng có thứ nhất.

Do thấy vậy, thấy vậy, các A Tu La thích thú biển lớn.

Lại nữa, này các Tỳ Kheo, biển lớn đứng một chỗ, không có vượt qua bờ.

Vì rằng, này các Tỳ Kheo, biển lớn đứng một chỗ, không có vượt qua bờ.

Này các Tỳ Kheo, đây là sự vi diệu chưa từng có thứ hai.

Do thấy vậy, thấy vậy, các A Tu La thích thú biển lớn.

Lại nữa, này các Tỳ Kheo, biển lớn không có chứa chấp xác chết.

Nếu có xác chết trong biển lớn, lập tức bị quăng trên bờ hay vất lên đất liền.

Vì rằng, này các Tỳ Kheo, biển lớn không có chứa chấp xác chết. Nếu có xác chết trong biển lớn, lập tức bị quăng lên bờ hay vất lên đất liền.

Này các Tỳ Kheo, đây là vi diệu chưa từng có thứ ba.

Do thấy vậy, thấy vậy, các A Tu La thích thú biển lớn.

Lại nữa, này các Tỳ Kheo, phàm có các con sông lớn nào, ví như Sông Hằng, sông Yamunà, sông Aciravati, sông Mahi, các con sông ấy khi chảy đến biển liền bỏ tên họ cũ, trở thành biển lớn.

Vì rằng phàm có con sông lớn nào, ví như Sông Hằng, sông Yamunà, sông Aciravati, sông Mahi, các con sông ấy khi chảy đến biển liền bỏ tên họ cũ, trở thành biển lớn.

Này các Tỳ Kheo, đây là vi diệu chưa từng có thứ tư.

Do thấy vậy, thấy vậy, các A Tu La thích thú biển lớn.

Lại nữa, này các Tỳ Kheo phàm có những dòng nước gì ở đời chảy vào biển lớn, phàm có những nước mưa từ Trời rơi xuống, nhưng không vì vậy biển lớn được thấy có giảm tăng.

Này các Tỳ Kheo vì rằng, phàm có dòng nước gì ở đời chảy vào biển lớn, phàm có những nước mưa từ Trời rơi xuống, nhưng không vì vậy mà biển lớn được thấy có giảm tăng.

Này các Tỳ Kheo, đây là vi diệu chưa từng có thứ năm.

Do thấy vậy, thấy vậy, các A Tu La thích thú biển lớn.

Lại nữa, này các Tỳ Kheo, biển lớn chỉ có một vị là vị mặn.

Này các Tỳ Kheo, đây là vi diệu, chưa từng có thứ sáu.

Do thấy vậy, thấy vậy, các A Tu La thích thú biển lớn.

Lại nữa, này các Tỳ Kheo, biển lớn có nhiều châu báu, nhiều loại châu báu, ở đấy có những châu báu này như trân châu, ma ni châu, lưu ly, xa cừ, ngọc bích, san hô, bạc, vàng, ngọc đỏ, mã não.

Vì rằng, này các Tỳ Kheo, biển lớn có nhiều châu báu, nhiều loại châu báu, ở đấy có những loại châu báu này như trân châu, ma ni châu, lưu ly, xa cừ, ngọc bích, san hô, bạc, vàng, ngọc đỏ, mã não.

Này các Tỳ Kheo, đây là vi diệu chưa từng có thứ bảy.

Do thấy vậy, thấy vậy, các A Tu La thích thú biển lớn.

Lại nữa, này các Tỳ Kheo, biển lớn là trú xứ các loài sinh vật lớn.

Tại đây có những sinh vật này như các con timi, timingalà, timiramingalà.

Những loại A Tu La, các loại Nàgà, các loại Gandhabhà. Trong biển lớn có các loại hữu tình dài một trăm do tuần, hai trăm, ba trăm, bốn trăm, năm trăm do tuần.

Vì rằng, này các Tỳ Kheo, biển lớn là trú xứ các sanh vật lớn. Tại đây có những sinh vật này như các con timi, timingalà, timiramingalà.

Những loại A Tu La, các loại Nàgà, các loại Gandhabhà. Trong biển lớn có các loại hữu tình dài một trăm do tuần, hai trăm, ba trăm, bốn trăm, năm trăm do tuần.

Này các Tỳ Kheo, đây là vi diệu chưa từng có thứ tám. Do thấy vậy, các A Tu La thích thú biển lớn.

Cũng vậy, này các Tỳ Kheo, có tám pháp, vi diệu chưa từng có trong pháp và luật này, do thấy chúng, thấy chúng, các Tỳ Kheo thích thú trong pháp và luật này.

Thế nào là tám?

Ví như, này các Tỳ Kheo, biển lớn tuần tự thuận xuôi, tuần tự thuận hướng, tuần tự sâu dần, không có thình lình như một vực thẳm.

Cũng vậy này các Tỳ Kheo, trong pháp và luật này, các học pháp và tuần tự, các quả dị thục là tuần tự, các con đường là tuần tự, không có sự thể nhập chánh trí, thình lình.

Này Paharada, vì rằng trong pháp và luật này, các học pháp là tuần tự, các quả dị thực là tuần tự, các con đường là tuần tự, không có sự thể nhập chánh trí thình lình.

Này các Tỳ Kheo, đây là vi diệu chưa từng có thứ nhất.

Do thấy vậy, thấy vậy, Tỳ Kheo thích thú trong pháp và luật này.

Ví như, này các Tỳ Kheo, biển lớn đứng một chỗ không có vượt qua bờ.

Cũng vậy, này các Tỳ Kheo, khi các học pháp được ta sửa soạn cho các đệ tử, các đệ tử của ta, dầu cho vì nhân sinh mạng, cũng không vượt qua.

Này các Tỳ Kheo, vì rằng các học pháp được ta sửa soạn cho các đệ tử, các đệ tử của ta, dầu cho vì nhân sinh mạng, cũng không vượt qua.

Này các Tỳ Kheo trong pháp và luật này, đây là pháp vi diệu chưa từng có thứ hai.

Do thấy vậy, thấy vậy, Tỳ Kheo thích thú, trong pháp và luật này. Ví như, này các Tỳ Kheo, biển lớn không có chứa chấp xác chết. Nếu có xác chết trong biển lớn, lập tức bị quăng trên bờ hay vất lên đất liền.

Cũng vậy, này các Tỳ Kheo, người nào là ác giới, theo ác pháp, sở hành bất tịnh đáng nghi ngờ, có những hành vi che đậy, không phải là Sa Môn nhưng tự nhận là Sa Môn, không sống phạm hạnh nhưng tự nhận là có phạm hạnh, nội tâm hôi hám, ứ đầy tham dục, tánh tình bất định.

Chúng Tăng không sống chung với người ấy, lập tức hội họp lại và đuổi người ấy ra khỏi.

Dầu cho người ấy có ngồi giữa chúng Tỳ Kheo tăng, nhưng người ấy sống xa Chúng Tăng và Chúng Tăng sống xa người ấy.

Vì rằng này các Tỳ Kheo, người ấy là ác giới, theo ác pháp tánh tình bất định và chúng Tăng sống xa vị ấy.

Này các Tỳ Kheo, trong pháp và luật này, đây là pháp vi diệu chưa từng có thứ ba.

Do thấy vậy, thấy vậy, Tỳ Kheo thích thú trong pháp và luật này.

Ví như, này các Tỳ Kheo, phàm có các con sông lớn nào, ví như Sông Hằng, sông Yamunà, sông Aciracati, sông Sarabhù, sông Mahi, các con sông ấy khi chảy đến biển, liền bỏ tên họ trước, trở thành biển lớn.

Cũng vậy, này các Tỳ Kheo, có bốn giai cấp này: Sát Đế Lị, Bà La Môn, Phệ Xá, Thủ Đà, sau khi từ bỏ gia đình, sống không gia đình, xuất gia trong pháp và luật được Như Lai tuyên bố sau này, chúng từ bỏ tên và họ của chúng từ trước, và chúng trở thành những Sa Môn Thích Tử.

Này các Tỳ Kheo, trong pháp và luật này, đây là pháp vi diệu chưa từng có thứ tư.

Do thấy vậy, thấy vậy, Tỳ Kheo thích thú trong pháp và luật này.

Ví` như, này các Tỳ Kheo, phàm có những dòng nước gì ở đời chảy vào biển lớn, phàm có những nước mưa từ Trời rơi xuống, nhưng không vì vậy mà biển lớn có giảm tăng.

Cũng vậy này các Tỳ Kheo, nếu có những vị Tỳ Kheo nhập vào Niết Bàn giới, không có dư y, Niết Bàn giới cũng không vì vậy được thấy có giảm tăng.

Này các Tỳ Kheo, nếu có nhiều vị Tỳ Kheo nhập vào Niết Bàn giới không có dư y, Niết Bàn giới cũng không vì vậy, được thấy có giảm tăng.

Này các Tỳ Kheo, trong pháp và luật này, đây là vi diệu thứ năm.

Do thấy vậy, thấy vậy, Tỳ Kheo thích thú trong pháp và luật này.

Ví như, này các Tỳ Kheo, biển lớn chỉ có một vị là vị mặn.

Cũng vậy, này các Tỳ Kheo, pháp này cũng chỉ có một vị là vị giải thoát.

Này các Tỳ Kheo, trong pháp và luật này, đây là vi diệu chưa từng có thứ sáu.

Do thấy vậy, thấy vậy, Tỳ Kheo thích thú trong pháp và luật này.

Ví như, này các Tỳ Kheo, biển lớn có nhiều châu báu, ở đấy có những châu báu này, như trân châu, ma ni châu, lưu ly, xà cừ, ngọc bích, san hô, bạc, vàng, ngọc đỏ, mã não.

Cũng vậy này các Tỳ Kheo, pháp và luật này có nhiều châu báu, nhiều loại châu báu, ở đấy có những loại châu báu này, như bốn niệm xứ, bốn chánh cần, bốn như ý túc, năm căn, năm lực, bảy giác chi, thánh đạo tám ngành.

Này các Tỳ Kheo, vì rằng pháp và luật này có nhiều châu báu này như bốn niệm xứ Thánh đạo tám ngành. Này các Tỳ Kheo, trong pháp và luật này, đây là vi diệu chưa từng có thứ bảy.

Do thấy vậy, thấy vậy, các Tỳ Kheo thích thú trong pháp và luật này.

Ví như, này các Tỳ Kheo, biển lớn là trú xứ các loại sinh vật lớn, tại đấy có những sinh vật như các con timi, timigalà, timiramingalà, những loại Asurà, các loài Nàgà, các loài Gandhabbà.

Trong biển lớn có các loài hữu tình dài một trăm, hai trăm, ba trăm, bốn trăm, năm trăm do tuần.

Cũng vậy, này các Tỳ Kheo, pháp và luật này là trú xứ của các loại sinh vật lớn.

Ở đấy có những sinh vật này. Bậc Dự Lưu, bậc đang hướng đến chứng ngộ Dự Lưu quả.

Bậc Nhất lai, bậc đang hướng đến chứng Nhất lai quả.

Bậc Bất lai, bậc đang hướng đến chứng Bất lai quả.

Bậc A La Hán, bậc đang hướng đến chứng ngộ quả A La Hán. Này các Tỳ Kheo, vì rằng pháp và luật này là trú xứ của các sinh vật lớn. Ở đấy có những sinh vật này quả A La Hán.

Này các Tỳ Kheo, trong pháp và luật này, đây là pháp vi diệu chưa từng có thứ tám.

Do thấy vậy, thấy vậy, các Tỳ Kheo thích thú trong pháp và luật này.

Này các Tỳ Kheo, đây là tám pháp vi diệu, chưa từng có trong pháp và luật này, do thấy vậy, thấy vậy, các Tỳ Kheo thích thú trong pháp và luật này.

Rồi Thế Tôn sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong khi ấy, nói lên lời cảm hứng:

Che kín, Trời có mưa,

Mở rộng, Trời không mưa,

Do vậy, hãy mở rộng

Cái gì bị che kín,

Như vậy sẽ không mưa.

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Jetavana, khu vườn ông Anàthapindika.

Lúc bấy giờ, Tôn Giả Mahàkaccàna trú ở giữa dân chúng Avanti, gần Kuraraghara, trên ngọn núi tên Pavatta. Lúc bấy giờ nam Cư Sĩ Sona Kotikanna là thị giả của Tôn Giả Mahàkaccàna.

Rồi nam Cư Sĩ Sona Kotikanna trong khi độc cư thiền định, tư tưởng như sau được khởi lên: Như Tôn Giả Mahàkaccàna thuyết pháp, thật không dễ dàng cho một người sống trong gia đình có thể thực hành một cách viên mãn phạm hạnh thuần tịnh, trắng bạch như vỏ ốc.

Vậy ta hãy cạo bỏ râu tóc, đắp áo Cà Sa, xuất gia từ bỏ gia đình, sống không gia đình.

Nam Cư Sĩ Sona Kotikanna đi đến Tôn Giả Mahàkaccàna, sau khi đến đảnh lễ Tôn Giả rồi ngồi xuống một bên.

Ngồi xuống một bên, nam Cư Sĩ Sona Kotikanna thưa Tôn Giả Mahàakaccàna.

Thưa Tôn Giả, ở đây trong khi con độc cư thiền tịnh sống không gia đình.

Thưa Tôn Giả, Tôn Giả hãy cho con xuất gia.

Nghe nói vậy, Tôn Giả Mahàkaccàna nói với nam Cư Sĩ Sona Kotikanna: Này Sona, thật khó thay đời sống phạm hạnh, ăn một bữa ăn, nằm một mình cho đến trọn đời.

Này Sona, tại đây hãy sống trong gia đình, chú tâm vào lời dạy của Chư Phật, tạm thời hiện tại sống phạm hạnh, ăn một ngày một bữa, nằm ngủ một mình.

Như vậy lòng ham muốn xuất gia của nam Cư Sĩ Sona Kotikanna được giảm nhẹ bớt.

Lần thứ hai, trong khi độc cư thiền định sống không gia đình.

Lần thứ hai nam Cư Sĩ Sona Kotikanna đi đến Tôn Giả Mahàkaccàna  Hãy cho con xuất gia.

Lần thứ hai, Tôn Giả Mahàkaccàna nói với nam Cư Sĩ Sona Kotipanna: Này Sona, thật khó thay được giảm nhẹ bớt. Lần thứ ba, nam Cư Sĩ Sona Kotikanna trong khi độc cư thiền định sống không gia đình.

Lần thứ ba, nam Cư Sĩ Sona Kotikanna đi đến Tôn Giả Mahàkaccàna và thưa: Hãy cho con xuất gia. Rồi Tôn Giả Mahàkaccàna cho nam Cư Sĩ Sona Kotikanna xuất gia. Lúc bấy giờ, tại Avantisudakhhinàpatha, có ít Tỳ Kheo.

Rồi Tôn Giả Mahàkaccàna, sau ba kỳ an cư mùa mưa, một cách khó khăn, một cách mệt nhọc tụ tập được một nhóm mười Tỳ Kheo và trao Ðại giới cho Tôn Giả Sona.

Tôn Giả Sona sau khi an cư mùa mưa cô độc thiền tịnh, tư tưởng sau đây được khởi lên: Ta chưa được thấy tận mắt Thế Tôn, tuy rằng ta có nghe Thế Tôn là vị như vậy, như vậy. Nếu vị giáo thọ sư của ta cho phép ta sẽ đi đến yết kiến Thế Tôn, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác.

Rồi Tôn Giả Sona vào buổi chiều từ độc cư thiền tịnh đứng dậy, đi đến Tôn Giả Mahàkaccàna, sau khi đảnh lễ Tôn Giả Mahàkacàna rồi ngồi xuống một bên.

Ngồi xuống một bên Tôn Giả Sona thưa với Tôn Giả Mahàkaccàna:

Thưa Tôn Giả, trong khi con độc cư thiền tịnh, tư tưởng sau đây được khởi lên: Ta chưa được thấy tận mặt Thế Tôn Chánh Ðẳng Giác.

Lành thay, lành thay Sona! Hãy đi này Sona, để yết kiến Thế Tôn, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác.

Này Sona, người sẽ thấy Thế Tôn khả ái, khởi dậy lòng tin, các căn an tịnh, tâm ý thanh tịnh, đã đạt được an chỉ chế ngự tối thượng, bậc long tượng được điều phục, hộ trì, các căn nhiếp phục.

Sau khi thấy, hãy nhân danh ta, cúi đầu đảnh lễ chân Thế Tôn, hỏi thăm có ít bệnh, ít não nhẹ nhàng, khoẻ mạnh, an ổn không!

Thưa vâng, Tôn Giả.

Tôn Giả Sona hoan hỷ tín thọ lời dạy của Tôn Giả Mahàkaccàna, từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Tôn Giả Mahàkaccàna, thân bên hữu hướng về Tôn Giả dọn dẹp sàng tọa, cầm y Bát Bộ hành hướng về Tôn Giả dọn dẹp sàng tọa, cầm y Bát Bộ hành hướng đến Sàvatthi.

Tiếp tục bộ hành đi đến Sàvatthi, Jetavana, khu vườn ông Anàthapindika, đến chỗ Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.

Ngồi xuống một bên, Tôn Giả Sona bạch Thế Tôn: Bậc giáo thọ sư của con, bạch Thế Tôn, cúi đầu đảnh lễ, hỏi thăm có an ổn không?

Này Tỳ Kheo, thầy có kham nhẫn được không?

Thầy có sống dễ dàng không?

Ði đường đến đây có mệt mỏi không?

Khất thực có mệt mỏi không?

Bạch Thế Tôn, con có thể kham nhẫn!

Bạch Thế Tôn, con có thể sống dễ dàng.

Bạch Thế Tôn, con đi đường không có mệt nhọc! Khất thực không có mệt nhọc.

Rồi Thế Tôn bảo Tôn Giả A Nan Đà: Này A Nan Đà, hãy sửa soạn sàng tọa cho Tỳ Kheo mới đến này.

Tôn Giả A Nan Đà suy nghĩ:

Thế Tôn bảo ta: Này A Nan Đà, hãy sửa soạn sàng tọa cho Tỳ Kheo mới đến này.

Như vậy Thế Tôn muốn ở chung một chỗ với Tỳ Kheo ấy.

Như vậy Thế Tôn muốn ở chung với Tôn Giả Sona ấy.

Nên chỗ nào Thế Tôn ở, tại chỗ ấy Tôn Giả A Nan Đà sửa soạn sàng tọa cho Tôn Giả Sona.

Rồi Thế Tôn, sau khi ngồi ở ngoài Trời đã quá khuya, rửa chân và đi vào Tịnh Xá.

Tôn Giả Sona, sau khi ngồi ngoài Trời đã quá khuya, rửa chân và đi vào Tịnh Xá.

Rồi Thế Tôn, khi đêm đã gần sáng, thức dậy, Thế Tôn nói với Tôn Giả Sona:

Hãy nói pháp cho các Tỳ Kheo.

Thưa vâng, bạch Thế Tôn.

Tôn Giả Sona vâng đáp Thế Tôn, đọc thuộc lòng mười sáu phần của phẩm tám một cách đầy đủ.

Rồi Thế Tôn, sau khi Tôn Giả Sona chấm dứt tụng đọc của mình, Thế Tôn cám ơn và nói: Lành thay, lành thay Tỳ Kheo! Tỳ Kheo đã khéo nắm giữ, khéo tác ý, khéo thọ trì toàn bộ mười sáu phần trong phẩm thứ tám.

Người được đầy đủ thiện ngôn, minh bạch, phát ngôn rõ ràng, ý nghĩa minh xác.

Này Tỳ Kheo, thầy có bao nhiêu tuổi an cư mùa mưa?

Bạch Thế Tôn, con có một tuổi an cư mùa mưa.

Này Tỳ Kheo, vì sao thầy lại để chậm như thế?

Bạch Thế Tôn, đã lâu con thấy sự nguy hại trong các dục, sự bó buộc của đời sống gia đình, nhiều phận sự, nhiều công việc phải làm.

Thế Tôn sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng:

Thấy nguy hại ở đời,

Biết pháp không sanh y,

Bậc Thánh không ưa ác,

Bậc tịnh không ưa ác!

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Jetavana, khu vườn của ông Anàthapindika.

Lúc bấy giờ, Tôn Giả Kankharevata ngồi không xa Thế Tôn bao nhiêu, ngồi kiết già, lưng thẳng, tự mình quán sát sự thanh tịnh do vượt qua được nghi ngờ.

Thế Tôn thấy Tôn Giả Kankharevata ngồi không xa bao nhiêu, ngồi kiết già, lưng thẳng tự mình quán sát sự thanh tịnh do vượt qua được nghi ngờ.

Rồi Thế Tôn, sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng:

Phàm những nghi hoặc gì,

Ðời này hay đời sau,

Tự mình chưa cảm thọ,

Hay người khác cảm thọ,

Người hành thiền từ bỏ,

Hoàn toàn tất cả chúng,

Nhiệt tâm hành phạm hạnh.

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn trú ở Ràjagaha, tại Veluvana chỗ nuôi các con sóc.

Lúc bấy giờ, Tôn Giả A Nan Đà trong ngày trai giới, vào buổi sáng đắp y, cầm y bát, vào Ràjagaha để khất thực.

Devadatta thấy Tôn Giả A Nan Đà đi khất thực ở Ràjagaha, sau khi thấy, đi đến Tôn Giả A Nan Đà và nói với Tôn Giả A Nan Đà.

Bắt đầu từ hôm nay, Hiền Giả A Nan Đà, ta sẽ làm lễ trai giới và sẽ tác thành các Tăng Sự, khác với Thế Tôn, khác với chúng Tỳ Kheo.

Tôn Giả A Nan Đà, sau khi đi khất thực ở Ràjagaha, sau buổi ăn, khi đi khất thực trở về, đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.

Ngồi xuống một bên, Tôn Giả A Nan Đà bạch Theá Tôn: Ở đây, bạch Thế Tôn, con vào buổi sáng đắp y, cầm bát, vào Ràjagaha để khất thực.

Bạch Thế Tôn, Devadatta thấy con đi khất thực ở Ràjagaha, thấy vậy liền đi đến con và nói: Bắt đầu từ hôm nay, Hiền Giả A Nan Đà, khác với chúng Tỳ Kheo!

Hôm nay, bạch Thế Tôn, Devadatta sẽ phá hòa hợp Tăng, làm lễ trai giới và hành các Tăng Sự.

Rồi Thế Tôn, sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng:

Dễ làm là việc lành,

Ðối với kẻ làm lành.

Khó làm là việc ác,

Ðối với kẻ làm lành.

Dễ làm là việc ác,

Ðối với kẻ làm ác.

Khó làm là việc ác,

Ðối với các Bậc Thánh.

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn bộ hành giữa dân chúng Kosala cùng với đại chúng Tỳ Kheo.

Lúc bấy giờ, nhiều thanh niên Bà la môn, không xa Thế Tôn bao nhiêu, dùng những lời nhiếc mắng vượt đà quá xa.

Thế Tôn thấy nhiều thanh niên, không xa bao nhiêu, dùng những lời nhiếc mắng, vượt đà quá xa.

Rồi Thế Tôn, sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng:

Lời nói của kẻ trí,

Khi bối rối luống cuống,

Rơi vào nhiều đề tài,

Nhiều lãnh vực sai khác,

Họ muốn miệng mở rộng,

Cái gì dắt dẫn họ,

Họ đâu có biết rõ.

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Jetavana, khu vườn ông Anàthapindika.

Lúc bấy giờ, Tôn Giả Cùlapanthaka ngồi không xa Thế Tôn bao nhiêu, ngồi kiết già, lưng thẳng để niệm trước mặt.

Thế Tôn thấy Tôn Giả Cùlapanthaka ngồi không xa bao nhiêu, ngồi kiết già, lưng thẳng để niệm trước mặt.

Thế Tôn, sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng:

Với thân, tâm an trú,

Ðứng, ngồi hay nằm xuống,

Tỳ Kheo an trú niệm,

Trước sau được thù thắng,

Trước sau được thù thắng,

Vượt tầm mắt ác ma.

***

Tổng hợp