Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Hai Mươi Hai - Phẩm Bốn - Phần Một

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP MƯỜI

CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT  

CHƯƠNG HAI MƯƠI HAI  

PHẨM BỐN  

CHUYỆN TẾ SƯ KHANDAHÀLA

TIỀN THÂN KHANDAHÀLA  

PHẦN MỘT  

Ngày xưa có một vị hôn quân. Trong lúc trú tại núi Gijjhakùta Linh Thứu, bậc Đạo Sư đã kể câu chuyện này liên quan đến Devadatta Đề Bà Đạt Đa.

Nội dung câu chuyện của Ngài nói đến tội phá hòa hợp Tăng gây chia rẽ trong Giáo hội đã được Tăng Chúng biết rõ qua việc nghiên cứu tư cách Đạo Đức của Như Lai từ khi Ngài xuất gia tu hành cho đến việc mưu sát Vua Bimbisàra.

Ngay sau khi ông đã lập mưu sát hại Vua này, ông liền đi tìm Vua Ajàtasattu A Xà Thế và nói: Tâu Đại Vương, ý nguyện của Ngài đã thành, nhưng ý nguyện của ta chưa thành.

Vua trả lời: Ngài muốn gì?

Ta muốn cho người giết Đấng Thập Lực và ta làm Đức Phật.

Vậy thì ta phải làm sao đây?

Ta phải tập họp một số thiện xạ tại đây. Vua chấp thuận, truyền triệu tập năm trăm thiện xạ có thể bắn cung nhanh như chớp, trong số đó chỉ lựa ra ba mươi mốt người, đưa họ đến hầu cận Đề Bà Đạt Đa và bảo họ phải tuân lệnh ông.

Ông gọi người trưởng đoàn ra dặn: Này hiền hữu, Sa Môn Gotama đang sống trên núi Linh Thứu, hằng ngày Ngài thường kinh hành trong tịnh thất của Ngài vào một thời điểm nào đó. Vậy bạn hãy đến đó bắn Ngài với tên tẩm thuốc độc, khi đã giết hại Ngài xong, hãy trở về đường này.

Rồi ông lại cho hai người thiện xạ đi theo con đường kia, bảo họ: Các vị sẽ gặp một người trên đường đi, vậy hãy giết nó và hãy trở về bằng đường này. Ông lại cho bốn người thiện xạ đi đường kia với lời dặn dò như vậy. Sau đó ông lại dặn thêm tám người, rồi mười sáu người thiện xạ như trên.

Tại sao ông làm như vậy?

Chính là để che giấu lòng thâm độc của mình. Thế rồi người trưởng đoàn thiện xạ buộc kiếm bên sườn trái, bao đựng tên bên lưng, cầm lấy chiếc cung làm bằng sừng dê và đi đến chỗ Đức Như Lai trú ngụ.

Nhưng sau khi gã giương cung lên và nhắm mũi tên để bắn Ngài, gã lại không thể thả dây cung được. Toàn thân gã cứng đờ, như thể bị đè bẹp. Gã cứ đứng đó kinh hoàng với nỗi sợ chết.

Khi bậc Đạo Sư thấy gã, Ngài liền nói với giọng dịu dàng: Đừng sợ, hãy đến đây.

Gã lập tức ném vũ khí và vừa nói vừa sụp người xuống đảnh lễ chân Thế Tôn: Bạch Đức Thế Tôn, tội lỗi đã trấn áp con như một đứa trẻ, một tên khùng hoặc một tên tội nhân. Trước đây con không biết công hạnh của Ngài, con đã đến theo lệnh của lão già điên rồ mù quáng Đề Bà Đạt Đa để lấy mạng của Ngài, con xin Ngài tha mạng cho.

Gã lại cầu xin tha tội và ngồi qua một bên. Lúc ấy bậc Đạo Sư tuyên thuyết Các Sự thật cho gã nghe khiến gã chứng quả Dự Lưu. Ngài bảo gã trở về bằng con đường khác với con đường mà Đề Bà Đạt Đa đã dặn gã. Còn chính Ngài bước ra khỏi lối đi có mái che của Ngài và ngồi xuống một gốc cây.

Trong khi người bắn cung thứ nhất chưa trở về, hai người kia đi trên con đường dự đinh gặp gã kia và băn khoăn không hiểu sao gã lại chậm trễ như vậy, cuối cùng họ thấy Đức Phật. Khi đến đảnh lễ Đức Phật xong, họ ngồi xuống bên Ngài.

Ngài lại tuyên thuyết các sự thật cho họ nghe khiến cả hai gã cùng chứng quả Dự Lưu. Rồi Ngài bảo họ trở về bằng con đường khác với con đường mà Đề Bà Đạt Đa đã ra lệnh.

Cứ như thế những tay thiện xạ kia lần lượt đi đến, ngồi xuống nghe Ngài Thuyết Pháp, được an trú vào quả Dự Lưu và được Ngài bảo đi về bằng một con đường khác.

Rồi khi người thiện xạ đầu tiên trở về gặp Đề Bà Đạt Đa, gã nói: Bạch Sư Trưởng, tôi không thể nào giết bậc Toàn Giác được, Ngài là đấng Toàn Năng, Đức Thế Tôn đầy đủ mọi uy lực siêu phàm.

Như vậy cả đám thiện xạ nhận ra là họ đã thoát chết nhờ bậc Toàn Giác nên họ xuất gia sống đời tu hành theo Ngài và trở thành các bậc A La Hán.

Sự kiện này được cả hội chúng Tỳ Kheo biết và một ngày kia họ bắt đầu nói đến chuyện này trong Chánh Pháp đường: Này các Tỳ Kheo, các vị có nghe chuyện Đề Bà Đạt Đa, vì thù ghét một người là Đức Thế Tôn, mà đã quyết tâm làm thiệt mạng nhiều người và rồi các người này lại được chính Đức Thế Tôn cứu mạng như thế nào không?

Lúc ấy bậc Đạo Sư bước vào hỏi: Này các Tỳ Kheo, các ông đang ngồi nói chuyện gì đấy?

Khi chúng Tỳ Kheo đáp lại, Ngài bảo: Đây không phải là lần đầu tiên, mà trước đây kẻ ấy cũng đã quyết hại nhiều mạng người chỉ vì thù ghét Ta.

Rồi Ngài kể câu chuyện quá khứ. Ngày xưa thành Bà La Nại có tên là Pupphavati. Thái Tử của Vua Vasavatti lên ngôi trị vì tại đó tên là Ekaràja và con của Vua là Candakumàra làm phó Vương. Một Bà La Môn tên gọi Khandahàla là vị Tế Sư của Vương Tộc.

Ông làm cố vấn cho Vua trong mọi vấn đề thế sự cũng như thánh sự và Vua rất tôn trọng tài trí của ông nên để ông làm phán quan. Nhưng ông lại thích hối lộ, thường nhận của đút lót và tước đoạt tài sản của nhiều người trao cho người khác làm chủ.

Một ngày kia có người thua kiện, bước ra khỏi tòa án lớn tiếng than phiền, khi thấy Candakumarà đi ngang qua để bái yết Vua Cha, gã liền quỳ xuống.

Vương Tử hỏi sự tình, gã đáp: Tâu Chúa công, Khandahàla bóc lột các kẻ thưa kiện khi ông ta xử án, thần đã thua kiện mặc dù thần đã hối lộ ông ta rồi. Vương Tử bảo gã đừng sợ, rồi khi dẫn gã đến tòa án, chàng trả lại quyền sở hữu về các tài sản bị tranh tụng cho gã. Dân chúng reo hò hoan nghênh vang dội.

Khi Vua nghe được, hỏi lý do, họ đáp: Vương Tử đã xử án phân minh một vụ kiện mà ông Khandahàla đã xử sai, vì thế có tiếng reo hò như vậy.

Khi Vương Tử đến chúc tụng, Vua bảo: Này Vương nhi, dân chúng bảo con vừa xử án phân minh?

Tâu Phụ Vương, chính phải. Vua liền trao tòa án cho Vương Tử và dặn Vương Tử từ nay được quyền xử án. Lợi lộc của Khadahàla giảm sút dần, từ đó ông sinh lòng thù ghét Vương Tử và rình rập cố tìm lỗi lầm của chàng.

Lúc bấy giờ Vua rất ít tu tập nội tâm. Một buổi sáng kia, khi gần thức dậy, Vua mơ thấy Cõi Trời Ba Mươi Ba với mái đình trang hoàng lộng lẫy, đường xá lót vàng cao cả ngàn dặm, được điểm tô bằng cung Vejayanta và nhiều cung khác cùng với tất cả vẻ huy hoàng của Lạc Viên Nandana và nhiều cánh rừng khác, với hồ Nanda và nhiều hồ khác nữa, khắp nơi đông đảo Chư Thiên.

Vua muốn lên Cõi Trời và nghĩ thầm: Khi Sư Trưởng Khandahàla đến, ta sẽ hỏi Ngài con đường lên Thiên Giới, và sẽ lên đó nhờ con đường Ngài chỉ dẫn.

Sáng sớm hôm ấy Khandahàla vào cung và vấn an Vua xem Ngài có được hưởng một đêm đầy mộng đẹp chăng?

Vua liền truyền đem cẩm đôn cho ông ngồi, rồi hỏi ngay ông vấn đề ấy.

Bậc Đạo Sư kể lại như sau:

Ngày xưa có một vị hôn quân,

Ở xứ Pup pha, gặp lúc cần,

Liền hỏi Tế Sư hèn hạ ấy,

Nghiệp tà, danh chánh Bà La Môn:

Ngài là bậc trí, mọi người đồn,

Thánh điển am tường đủ mọi môn,

Hãy nói công năng gì dẫn lối,

Đưa đường hành giả đến Thiên Cung?

Đây là câu hỏi mà trừ Đức Phật Đại Giác hoặc các đệ tử của Ngài ra, ta phải hỏi một vị Bồ Tát, nhưng ở đây, Vua đã đem ra hỏi Khandahàla, chẳng khác nào một người lạc đường bảy ngày lại đi hỏi đường một kẻ đi lạc đã nửa tháng.

Thế là ông tự nhủ: Đã đến lúc ta trừ khử được kẻ thù của ta rồi, ta sẽ giết Candakumàra, thế là toại nguyện.

Ông liền nói với Vua:

Hãy dâng nhiều lễ vật đầy tràn,

Giết những ai không đáng chết oan,

Nhờ vậy đạt công đức vĩ đại,

Người ta sẽ hưởng lạc Thiên Đàng.

Vua lại hỏi:

Những gì là lễ vật đầy tràn,

Những kẻ nào không đáng chết oan?

Ta sẽ giết người, dâng tế lễ,

Nếu Ngài nói ý nghĩa cho tường.

Sau đó ông giải thích ý nghĩa này:

Đem vợ con làm vật tế Thần,

Phú thương quý tộc cũng tiêu vong.

Ngựa trâu tuyệt hảo, nòi cao quí,

Bốn loại tội đồ phải cúng dâng.

Như vậy khi Vua hỏi đường lên Thiên Giới, ông lại chỉ đường xuống địa ngục.

Ông tự nhủ: Nếu ta chỉ chọn một mình Candakumàra, mọi người sẽ nghĩ rằng ta làm thế vì thù ghét nó. Cho nên ông đặt chàng vào chung với một số người khác. Khi vấn đề này được đem ra bàn tán, các Vương Phi nghe tin lòng đầy kinh hãi, đồng cất tiếng khóc than.

Bậc Đạo Sư ngâm kệ giải thích việc này như sau:

Cung phi mỹ nữ biết tin này:

Vương Tử, Vương Phi phải đọa đày,

Khóc thét bỗng nhiên vì sợ hãi,

Vang rền mọi phía tận Trời mây.

Cả Vương cung náo loạn như thể rừng cây Sàla bị gió bão rung chuyển vào giờ tận thế, khiến lão Bà La Môn phải hỏi Vua xem Ngài có thể thực hiện được việc tế lễ ấy không.

Sao Ngài lại hỏi thế này Sư Trưởng?

Nếu ta dâng tế lễ, ta sẽ được lên thiên đàng mà. Tâu Đại Vương, những kẻ nào yếu hèn, không quyết chí thì không thể nào tế lễ kiểu này được. Xin Đại Vương triệu chúng về đây cả rồi bần đạo sẽ dâng lễ vật ở huyệt tế Thần.

Thế rồi ông đem đủ lực lượng cần thiết ra khỏi thành, bảo họ đào huyệt tế lễ với đáy bằng, có hàng rào bao quanh, vì các Bà La Môn từ thời xưa đã ra lệnh phải làm hàng rào quanh Đàn Tế kẻo sợ các vị chân tu có thể đến ngăn cản buổi lễ.

Vua cũng ban lệnh cho Quân Thần: Ta sẽ được lên Thiên Giới bằng cách đem hết vợ con ra cúng tế, vậy các khanh hãy đi báo tin cho chúng rõ rồi mang chúng về đây.

Lập tức Vua ra lệnh đem các Vương Tử đến:

Báo Can Da, Kế Su Ri Ya,

Lần lượt Bhad Da, biết ý ta,

Rồi đến Sù Ra, Và Ma Nữa,

Chúng đều phải chết: ý Vua Cha.

Trước hết bọn họ đi tìm Candakumàra và nói: Tâu Điện Hạ, Phụ Vương muốn đem tế Ngài để được lên Thiên Giới, nên ra lệnh cho chúng thần đi triệu Ngài về.

Phụ Vương ra lệnh bắt ta theo lời khuyến dụ của ai thế?

Tâu Điện Hạ, theo lệnh của Khandahàla.

Ngài muốn bắt một mình ta hay còn ai khác nữa?

Tâu Điện Hạ, còn nhiều người khác vì Ngài muốn dâng lễ tế đủ bốn loại lễ vật.

Vương Tử nghĩ thầm: Lão ấy không thù oán với những người kia, nhưng lão định cho họ chết chỉ vì thù oán ta đã ngăn chặn lão phạm tội ăn hối lộ qua việc xử án bất công của lão, vậy ta có phận sự phải đi yết kiến Vua Cha xin Ngài thả các người kia ra mới được.

Rồi chàng bảo họ: Các ngươi cứ thi hành lệnh Phụ Vương. Họ liền đem chàng đến sân chầu ngồi một mình tại đó, xong lại đem các người kia đến để gần chàng rồi tâu với Vua.

Sau đó Vua ra lệnh đem các công chúa đặt bên các người kia:

Up pa se ni, Ko Li Ta,

Lần lượt Mu Di Ta, Nan Da,

Bảo các công nương đều phải chết,

Thật là kiên định, ý Vua Cha!

Vì thế họ liền đi đem các công chúa đang kêu gào đến đặt cạnh các Vương Tử.

Rồi Vua lại ngâm kệ ra lệnh bắt các Vương Phi:

Trước tiên Vương Hậu Vi Ja  Yà,

Kế tiếp Ke Si Ni, Nan Dà,

Với mọi sắc hương đầy diễm lệ,

Chúng đều phải chết: ý nguyện ta.

Họ liền đem các Vương Phi đang gào khóc đến đặt cạnh các Vương Tử.

Rồi Vua lại ngâm kệ ra lệnh bắt bốn phú thương của Hoàng Gia:

Pun Na Muk Kha, Bhad Di Ya,

Lần lượt Sin Ga La, Vad Dha,

Bảo các phú thương nghe thượng lệnh:

Chúng đều phải chết: ý nguyện ta!

Đám thị vệ tuân lệnh ra đi.

Khi các Vương Tử và Vương Phi bị bắt, dân chúng không nói gì, nhưng các phú thương có rất đông đảo quyến thuộc, nên cả Kinh Thành náo động khi họ bị bắt và dân chúng la ó phản kháng việc đem họ ra tế lễ, nên họ cùng quyến thuộc kéo đến yết kiến Vua.

Lúc ấy các phú thương được đám quyến thuộc vây quanh xin nhà Vua tha mạng.

Bậc Đạo Sư giải thích việc này như sau:

Các phú thương kêu khóc não nùng,

Được vây quanh bởi các thân nhân:

Đầu này xin cạo làm nô lệ,

Nhưng hãy tha cho mạng chúng thần!

Nhưng dù họ van xin đến mức nào đi nữa, họ cũng không được Vua thương xót. Các thị vệ của Vua cuối cùng bắt đám quyến thuộc lui ra để kéo các phú thương đến cạnh các Vương Tử.

Sau đó Vua ra lệnh đem voi ngựa và trâu dê đến:

Đem cả đàn Vương tượng đến đây,

Sức voi vô địch, quý cao thay,

Ngựa, lừa chọn giống nòi ưu thắng,

Tất cả cùng dâng tế lễ này.

Hãy chọn ngưu Vương loại đứng đầu,

Chúng là tặng vật quý dường bao,

Các thầy tế tự sắp hành lễ,

Sẽ có vật dâng cúng tối cao.

Hãy chuẩn bị cho tế lễ này,

Sẵn sàng ngay trước lễ ngày mai.

Bảo Vương nhi đãi đằng như ý,

Thọ hưởng cuộc đời buổi tối nay.

Lúc bấy giờ thái thượng hoàng và hoàng Thái Hậu vẫn còn sống, nên dân chúng kéo đến tâu cho hai vị biết việc tế lễ dự định của Vua.

Hai vị xiết bao kinh hoàng vội đến khóc lóc với Vua: Vương nhi hỡi, có thật con định làm một cuộc tế lễ như vậy chăng?

Bậc Đạo Sư giải thích như sau:

Mẫu hậu vội rời khỏi nội cung:

Việc kỳ quái vậy nghĩa gì chăng?

Bốn Vương tôn thảy đều đem giết,

Cho đủ lễ dâng hiến bạo tàn?

Vua đáp lại:

 Khi mất Can Da, mất hết rồi,

Nhưng con chịu mất chúng mà thôi,

Vì nhờ tế lễ này cao trọng,

Con sẽ được an trú Cõi Trời.

Mẫu hậu bảo:

 Đem cúng tế Vương Tử, hỡi con,

Chẳng bao giờ hưởng lạc Thiên Đường,

Đừng nghe lời dối dang như vậy,

Đây chính đường vào địa ngục môn.

Con nên chọn đúng đạo Minh Quân,

Đem bố thí tất cả bạc vàng,

Đừng giết chúng sinh trên hạ giới,

Đây đường chắc chắn đến Thiên Đàng.

Vua đáp lại:

Con phải vâng lời vị Tế Sư,

Than ôi, đành phải giết con thơ,

Chia lìa chúng thật đầy đau đớn,

Song được Cõi Trời lợi lạc to!

Thế là hoàng Thái Hậu đành bỏ đi về, không thuyết phục được Vua. Lúc ấy Thái Thượng Hoàng hay tin vội đến phản đối Vua.

Bậc Đạo Sư tả rõ mọi việc xảy ra như sau:

Đến lượt Va Sa Va Phụ Vương:

Hung tin làm hoảng hốt tâm can!

Bốn Vương tôn thảy đều đem giết,

Cho đủ lễ dâng hiến bạo tàn?

Cuộc đối thoại lại diễn ra như trên và cuối cùng Vua Cha già không lay chuyển nổi con, đành bỏ đi với lời từ biệt:

Nên đem cho hết khả năng mình,

Đừng cố ý tàn hại hữu tình,

Để các Vương tôn làm bảo vệ,

Hộ phòng đất nước khỏi điêu linh.

***

Tổng hợp