Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Sáu - Phẩm Sáu Bài Kệ - Chuyện Chàng Tiểu Xạ Thủ Tiền Thân Culladhanuggaha

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán

 

TẬP MƯỜI

CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT  

CHƯƠNG SÁU  

PHẨM SÁU BÀI KỆ  

CHUYỆN CHÀNG TIỂU XẠ THỦ

TIỀN THÂN CULLADHANUGGAHA  

Bờ kia chàng đã bước lên. Chuyện này bậc Ðạo Sư kể trong lúc trú tại Kỳ Viên, về sự cám dỗ một vị Tỳ Kheo do người vợ cũ của thời chưa xuất gia tu tập.

Khi vị Tỳ Kheo thú nhận chính vì người vợ này mà vị ấy đã từ bỏ hội chúng và hối tiếc việc xuất gia, bậc Ðạo Sư bảo: Này Tỳ Kheo, không phải chỉ bây giờ nữ nhân này mới làm hại ông. Ngày xưa cũng vậy, chính vì người này mà ông đã bị chặt đầu. Rồi theo lời thỉnh cầu của Chư Tăng, Ngài kể chuyện quá khứ.

Ngày xưa, khi Vua Brahamadatta trị vì ở Ba La Nại, Bồ Tát được sinh làm Sakka Thiên Chủ. Thuở ấy, một thanh niên Bà La Môn ở Ba La Nại đã học xong mọi môn học thuật ở Ðại học Takkasilà, và sau khi thiện xảo môn bắn cung, chàng nổi danh là tiểu xạ thủ thông minh.

Lúc ấy vị Giáo Sư nghĩ thầm: Thanh niên này đã đạt kỹ năng bằng ta, rồi đem gả con gái cho chàng. Chàng cưới vợ xong, lại muốn trở về Ba La Nại, liền khởi hành.

Nửa đường có con voi tàn phá một vùng nọ, nên không ai dám đi lên chỗ ấy. Chàng tiểu xạ thủ thông minh kia cứ đem vợ cùng trèo lên đường vào rừng, mặc dù mọi người cố cản ngăn.

Khi chàng đến giữa rừng, con voi xuất hiện tấn công chàng. Xạ thủ bắn một mũi tên vào trán voi xuyên thủng ra phía sau đầu nó, con voi ngã xuống chết ngay tại chỗ.

Sau khi làm cho nơi ấy bình an, chàng lại lên đường qua cánh rừng khác. Tại đó năm mươi tên cướp đang phá hoại xa lộ. Cũng trên nơi này, mặc dù nhiều người cố ngăn cản, chàng cứ trèo lên cho đến khi tìm thấy một nơi bằng phẳng, bọn cướp đã giết nai đem nướng và ăn thịt sát bên xa lộ.

Bọn cướp thấy chàng đi đến với cô vợ phục sức sang trọng rực rỡ, liền cố hết sức bắt lấy chàng. Tên tướng cướp có tài đoán được tính tình người khác, chỉ vừa liếc nhìn chàng, đã nhận ra chàng là một anh hùng lỗi lạc, nên không chịu để cho bọn chúng nổi dậy chống lại chàng, dù chàng chỉ đơn thân độc kiếm.

Còn chàng xạ thủ thông minh bảo vợ đi đến bọn cướp và dặn: Nàng hãy đến bảo với bọn chúng cho ta một miếng thịt và đem về cho ta.

Thế là nàng đi đến và bảo: Cho tôi một miếng thịt.

Tướng cướp nói: Ông ấy là người quý tộc đấy.

Và y bảo bọn cướp cho nàng một miếng thịt.

Bọn kia đáp: Sao?

Nó lại đòi ăn thịt nướng của ta ư?

Rồi bọn chúng cho nàng một miếng thịt sống. Chàng xạ thủ vốn tự cao về mình, liền nổi giận vì bọn cướp cho chàng thịt sống.

Bọn chúng bảo: Sao nữa?

Chỉ mình nó là nam nhi, còn chúng ta là nữ nhi ư?

Thế là vừa hăm dọa chàng, chúng vừa vùng lên chống phá chàng. Chàng xạ thủ bắn trọng thương ngã xuống đất bốn mươi chín tên cướp, trừ một tên, vì chàng không còn mũi tên nào để bắn tướng cướp kia.

Trước đó trong bao tên của chàng chỉ có năm mươi mũi tên. Chàng đã dùng một mũi tên bắn chết con voi, nay chỉ còn số tên đủ để bắn cả bọn trừ một người.

Vì thế chàng đá tướng cướp xuống đất ngồi trên ngực y và bảo vợ mang kiếm đến để chặt đầu y. Ngay lúc ấy, nàng bỗng đem lòng say mê tướng cướp, liền đặt chuôi kiếm vào tay y và vỏ kiếm vào tay chồng nàng.

Tướng cướp chụp chuôi kiếm, đưa kiếm ra và chặt đầu chàng Xạ thủ. 

Sau khi giết chồng nàng xong, tướng cướp chiếm lấy người vợ và trong khi cả hai cùng lên đường, tướng cướp hỏi nguồn gốc, nàng bảo: Em là con gái của một Giáo Sư danh tiếng lẫy lừng thế gian ở Đại Học Takkasilà.

Bằng cách nào hắn lấy nàng làm vợ được?

Y hỏi. Cha em rất hài lòng vì hắn đã học được mọi nghệ thuật như bậc thầy nên đem em gả cho hắn. Và vì em yêu chàng nên em để chàng giết chồng hợp pháp của mình.

Nàng đáp lại:

Tướng cướp suy nghĩ: Nữ nhân này giờ đây đã giết chồng hợp pháp của nó. Vậy khi thấy một đàn ông khác, nó cũng sẽ đối xử với ta như vậy. Ta phải từ bỏ nó mới được.

Khi lên đường, tướng cướp thấy con đường bị chận ngang bởi con suối nhỏ thường ngày, nay lại ngập nước, y bảo: Này ái nương, có con cá sấu hung dữ trong suối này.

Ta phải làm sao bây giờ?

Tướng quân ôi nàng đáp xin lấy hết nữ trang em đang đeo buộc thành một bó trong áo chàng, đem sang bên kia bờ suối rồi trở lại đây đưa em qua.

Tốt lắm. Y đáp lại.

Rồi cầm hết nữ trang của nàng, lội xuống dòng suối như thể một kẻ hết sức vội vàng, y đã lên bờ bên kia, bỏ rơi nàng và chạy trốn.

Thấy vậy nàng kêu to: Lang quân ơi, chàng đi như thể chàng sắp bỏ em vậy.

Sao chàng lại làm thế?

Hãy trở lại đem em cùng đi.

Và nàng ngâm vần kệ đầu bảo:

Bờ kia chàng đã bước lên

Với bao tài sản của em góp thành.

Mau mau quay trở lại nhanh

Mang em qua với bạn tình, chàng ơi!

Tướng cướp nghe nàng nói trong lúc y đứng ở bờ bên kia, liền ngâm vần kệ thứ hai:

Ý nàng dời đổi nhất thời

Từ lòng chung thủy luyện tôi bao lần

Ðến màn tình ái lông bông,

Chóng chầy nàng cũng thay lòng phản ta,

Nếu ta không kịp chạy xa

Từ đây nàng hỡi, đôi ta chia lìa.

Nhưng khi tướng cướp bảo: Ta quyết đi đây, nàng cứ ở lại nơi này.

Thì nàng kêu gào than khóc, còn y chạy trốn với tài sản tư trang của nàng. Ðó là số phận dành cho kẻ dại khờ tội nghiệp vì quá si mê tình ái. Bỗng nhiên lâm cảnh bơ vơ khốn đốn như thế, nàng đành đến gần một bụi cây quế và ngồi khóc.

Lúc ấy, Sakka Thiên Chủ nhìn xuống trần gian, thấy nàng đắm say dục vọng giờ đây than khóc vì mất cả phu quân lẫn tình lang.

Nghĩ rằng Ngài sẽ đi khiển trách nàng và khiến cho nàng biết hổ thẹn, Ngài đem Màtali, thần lái Thiên xa, và Pancasikha, một nhạc Thần, cùng đến bên bờ suối và bảo: Này, Màtali, thần sẽ biến thành con cá, Pancasikha sẽ biến thành con chim và ta sẽ biến thành chó rừng Sigala. Rồi ngậm một miếng thịt, ta sẽ đi đến trước nữ nhân kia và khi thần Màtali thấy ta ở đó thì phải nhảy ra khỏi nước, rớt ngay trước mặt ta, ta sẽ nhả miếng thịt đã ngậm trong miệng và nhảy lên chụp con cá.

Vừa lúc ấy, thần Pancasikha phải nhào đến chụp miếng thịt và bay lên không, còn thần Màtali lặn ngay xuống nước.

Thiên Chủ Sakka dạy bảo các vị thần như thế, vị đáp: Tốt lành thay, tâu Thiên Chủ. Màtali liền biến thành con cá, Pancasikha biến thành con chim và Sakka biến thành chó rừng. Vừa ngậm miếng thịt trong mồm, Ngài đi đến ngay trước nữ nhân. Con cá nhảy lên khỏi nước rơi mình xuống trước chó rừng.

Chó thả miếng thịt đang ngậm trong mồm, vùng lên bắt cá. Con cá nhảy nữa và rơi xuống nước, còn con chim chụp lấy miếng thịt bay vụt lên không. Như vậy, chó rừng mất cả thịt lẫn cá và ngồi ủ rủ nhìn về phía bụi quế.

Nữ nhân thấy thế liền bảo: Vì quá tham lam nên chó mất cả thịt lẫn cá. Và như thể nàng đã thấy rõ ý nghĩa trò đời trớ trêu này, nàng bật cười dòn dã.

Chó rừng nghe thế, liền ngâm vần kệ thứ ba:

Ai làm bụi quế ngân nga

Tiếng cười, dù chẳng múa ca tiệc tùng,

Vỗ tay thích thú hồng nhan,

Ðừng cười, khi phải khóc than buồn phiền.

Nghe vậy, nàng ngâm vần kệ thứ tư:

Chó ngu, mày phải ước nguyền

Giá đừng mất cá, thịt liền một khi.

Ðồ ngu, phải biết sầu bi

Những gì xảy đến, ngu si do mày!

chó rừng liền đáp vần kệ thứ năm:

Lỗi người dễ thấy lắm thay,

Chắc là khó thấy: Lỗi này của tôi.

Nàng nên tính giá thiệt thòi

Khi nàng mất hết cả đôi bạn đời.

Nghe thế, nàng lại đáp vần kệ này:

Cẩu Vương, quá đúng như lời,

Nên ta quyết chí vội dời chân nhanh

Ðể tìm thêm bạn chung tình,

Cố làm người vợ trung thành khó chi!

Khi ấy Sakka Thiên Chủ nghe những lời nói của nữ nhân bạc ác vô hạnh kia, liền ngâm vần kệ cuối cùng:

Kẻ nào ăm trộm cái ghè

Sẽ còn ăn trộm mai kia nồi đồng,

Người gây tai họa cho chồng

Vẫn tàn tệ vậy, hoặc còn tệ hơn!

Lời Sakka Thiên Chủ làm cho nàng phải hổ thẹn và hốn hận ăn năn, rồi sau đó Ngài trở về cõi của Ngài. Ðến đây bậc Ðạo Sư chấm dứt pháp thoại, rồi tuyên thuyết các sự thật. Vào lúc kết thúc các sự thật, vị Tỳ Kheo thối thất đã đắc sơ quá Dự Lưu.

Rồi Ngài nhận diện tiền thân: Thời ấy, Tỳ Kheo thối thất này là chàng xạ thủ, người vợ mà vị ấy đã rời bỏ là nữ nhân kia, và ta chính là Sakka Thiên Chủ.

***

Tổng hợp