Phật Thuyết Kinh Vô Cấu Xưng - Phẩm Bồ đề Phẩm

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Huyền Trang, Đời Đường

PHẬT THUYẾT KINH VÔ CẤU XƯNG 

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

Huyền Trang, Đời Đường  

PHẨM BỒ ĐỀ PHẨM  

Khi ấy, Diệu Cát Tường hỏi Vô Cấu Xứng: Với các Phật Pháp, Bồ Tát làm thế nào để đạt đến chỗ cứu cánh?

Vô Cấu Xứng nói: Nếu các Bồ Tát hành phi thú thì mới đạt đến chỗ cứu cánh của Phật Pháp.

Diệu Cát Tường hỏi: Bồ Tát hành phi thú như thế nào?

Vô Cấu Xứng trả lời: Các Bồ Tát mặc dầu hành cõi ngũ vô gián nhưng không có tâm sân giận não hại.

Mặc dầu hành Cõi Ma Lạc Ca Địa Ngục nhưng lìa tất cả trần cấu phiền não.

Mặc dầu hành các Cõi Bàng Sanh nhưng lìa tất cả vô minh tăm tối.

Mặc dầu hành Cõi A Tố Lạc, Ngạ Quỷ nhưng lìa tất cả cống cao ngã mạn.

Mặc dầu hành Cõi Diệm Ma Vương nhưng chứa nhóm tư lương phước huệ rộng lớn.

Mặc dầu hành Cõi Vô sắc định nhưng không thích hướng về cõi đó.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh tham dục nhưng không thọ dục tất cả những gì ở trong đó, lìa tất cả sự đắm nhiễm.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh sân giận nhưng đối với tất cả cảnh giới hữu tình lìa các sân giận không có tâm tổn hại.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh ngu si nhưng với tất cả pháp đều viễn ly vô minh tăm tối, dùng ánh sáng trí huệ để tự điều phục mình.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh xan tham nhưng vứt bỏ những gì trong ngoài, không đoái hoài đến thân mạng mình.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh phạm giới nhưng sống an ổn trong tất cả giới. Công đức đầu đà ít muốn biết đủ, trong một tội nhỏ cũng thấy rất sợ hãi.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh sân giận mà an trụ hoàn toàn vào từ bi tâm không não hại.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh biếng nhác nhưng siêng năng tu tập tất cả căn lành, tinh tấn không thay đổi.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh căn loạn nhưng luôn điềm nhiên lặng lẽ tịch tịnh.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh ác huệ nhưng hoàn toàn thông đạt tất cả tất cả pháp thế gian và xuất thế gian, có lòng tin đạt cứu cánh huệ Ba la mật đa.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh dua nịnh dối trá nhưng hoàn thành phương tiện thiện xảo.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh phương tiện mật ngữ kiêu mạn, nhưng vì thành lập cầu đò để cứu giúp.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh tất cả phiền não của thế gian nhưng tánh thanh tịnh hoàn toàn không nhiễm.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh chúng ma, nhưng có trí huệ giác ngộ tất cả Phật Pháp và tự chứng biết không nhờ vào người khác.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh Thanh Văn nhưng giảng pháp chưa từng nghe cho các hữu tình.

Mặc dầu thị hiện hành cõi hạnh Độc Giác nhưng vì hoàn thành đại từ đại bi làm thành thục chúng sanh.

Mặc dầu thị hiện ở cõi bần cùng nhưng được trân bảo của cải vô tận.

Mặc dầu thị hiện ở cõi khuyết căn nhưng đầy đủ tướng tốt đẹp đẽ.

Mặc dầu hiện ở cõi ti tiện nhưng sanh vào Nhà Phật dòng họ tôn quí tích tập tư lương phước huệ thù thắng.

Mặc dầu ở cõi gầy ốm xấu xí bị mọi người ghét nhưng được thân như Na La Diên đẹp đẽ, các hữu tình thích nhìn.

Mặc dầu ở cõi già bệnh nhưng diệt trừ rốt ráo căn già bệnh vượt qua các sợ hãi chết.

Mặc dầu hiện ở cõi cầu của cải địa vị nhưng tu tập nhiều quán tưởng vô thường, dứt các sự mong cầu.

Mặc dầu hiện ở cõi cung thất kỹ nữ với các thú vui nhưng luôn vượt qua khỏi các dục bùn dơ, tu tập rốt ráo hạnh viễn ly.

Mặc dầu hiện ở cõi đần độn nhưng đầy đủ trang nghiêm biện tài, đắc Đà La Ni, trí huệ nhớ không mất.

Mặc dầu ở cõi tà đạo nhưng lấy chánh đạo độ các hữu tình.

Mặc dầu hiện ở cõi tất cả sanh nhưng thật sự đoạn hẳn tất cả thú sanh.

Mặc dầu hiện ở cõi Bát Niết Bàn nhưng luôn xả bỏ sanh tử tương tục.

Mặc dầu thị hiện đắc diệu Bồ Đề Chuyển Đại Pháp Luân, nhập Niết Bàn nhưng luôn siêng năng tu tập các hạnh Bồ Tát liên tiếp không gián đoạn.

Thưa Ngài Diệu Cát Tường! Bồ Tát hành phi thú như vậy mới được gọi là đạt cõi cứu cánh của Phật Pháp.

Bấy giờ, Vô Cấu Xứng hỏi Diệu Cát Tường: Những gì là chủng tánh của Như Lai?

Xin Ngài lược nói cho.

Diệu Cát Tường nói: Tất cả chủng tánh của thân hư ngụy, là chủng tánh của Như Lai.

Tất cả chủng tánh vô minh hữu ái là chủng tánh của Như Lai.

Chủng tánh tham dục sân giận ngu si là chủng tánh của Như Lai.

Chủng tánh hư vọng điên đảo là chủng tánh của Như Lai.

Như vậy tất cả chủng tánh năm uẩn, chủng tánh sáu xứ, chủng tánh bảy thức trụ, chủng tánh tám tà, chủng tánh chín não, chủng tánh mười nghiệp đạo bất thiện.

Đó là chủng tánh của Như Lai. Nói tóm lại chủng tánh của sáu mươi hai kiến, tất cả phiền não, pháp ác bất thiện là chủng tánh của Như Lai.

Vô Cấu Xứng nói: Căn cứ vào mật ngữ nào mà Ngài nói như vậy?

Diệu Cát Tường trả lời: Chẳng phải người thấy vô vi đã nhập vào vị Chánh Tánh Ly Sanh thì có thể phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Giác mà cốt yếu là trụ vào các hành hữu vi phiền não, người chưa kiến đế thì có thể phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Giác.

Ví như nơi cao đất khô cằn thì không thể sanh hoa Ôn Bát La, hoa Bát Đặc Ma, hoa Câu Mẫu Đà, hoa Bôn Trà Lợi.

Bốn loại hoa này chỉ mọc trong chỗ ẩm thấp có bùn dơ. Cũng vậy, chủng tánh Thanh Văn, Độc Giác đã thấy vô vi đã nhập chánh tánh ly sanh thì không thể phát tâm Nhất Thiết trí.

Chỉ ở trong các hành ẩm thấp bùn dơ phiền não mới phát sanh Nhất Thiết trí. Vì ở trong ấy có thể sanh trưởng các Phật Pháp.

Này Thiện Nam Tử! Ví như trồng cây ở giữa hư không thì không bao giờ sanh trưởng, mà phải trồng nơi đất thấp ướt có phân mới sanh trưởng được.

Cũng vậy, chủng tánh Thanh Văn, Độc Giác đã thấy vô vi, đã nhập vào vị chánh tánh ly sanh, thì không thể làm tăng trưởng các Phật Pháp.

Mặc dầu phát sanh thân kiến lớn như núi Diệu Cao nhưng có thể phát nguyện đại Bồ Đề. Vì ở trong đó phát sanh các Phật Pháp.

Này Thiện Nam Tử! Nếu như người không vào biển cả thì không thể lấy được châu bảo phệ lưu ly vô giá, không vào biển cả sanh tử phiền não thì không bao giờ phát sanh trân bảo vô giá Nhất thiết trí. Thế nên biết rằng chủng tánh của tất cả phiền não sanh tử là chủng tánh của Như Lai.

Khi ấy Tôn Giả Đại Ca Diếp khen Diệu Cát Tường: Lành thay! Lành thay! Ngài nói rất hay là lời chân thật, lời thành thật, lời không khác. Đúng như Ngài đã nói, tất cả chủng tánh phiền não sanh tử là chủng tánh của Như Lai.

Vì sao?

Vì trong tâm tương tục, chủng tánh sanh diệt của chúng tôi đã khô nát rồi thì không bao giờ phát tâm Chánh Đẳng Giác. Thà thành tựu nghiệp ngũ Vô Gián chứ không làm cho A La Hán chúng tôi đạt đến giải thoát cứu cánh.

Vì sao?

Vì thành tựu nghiệp ngũ Vô Gián còn có năng lực làm tận nghiệp Vô Gián để phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Giác, lần lần thành tựu tất cả Phật Pháp.

Còn các A La Hán chúng tôi không bao giờ có khả năng như vậy. Ví như người bị khuyết căn thì không thể nào hưởng được năm dục. Cũng vậy, các A La Hán lậu tận, đã dứt hẳn các kiết sử thì không thể làm gì được với Phật Pháp.

Lại không có ý chí cầu Diệu Pháp của Chư Phật. Cho nên hàng phàm phu có thể báo ân Phật, còn hàng Thanh Văn, Độc Giác không thể nào báo ân được.

Vì sao?

Vì phàm phu sau khi nghe Phật Pháp thì tăng trưởng công đức, làm Tam Bảo không đoạn tuyệt, có thể phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Giác, dần dần thành tựu các Phật Pháp.

Còn hàng Thanh Văn, Độc Giác dù trọn đời nghe nói về vô úy, lực của Phật cho đến tất cả công đức bất cộng Phật Pháp cũng không bao giờ phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Giác.

Bấy giờ, trong chúng có Bồ Tát tên Phổ Hiện Nhất Thiết Sắc thân hỏi Vô Cấu Xứng: Cư Sĩ! Cha mẹ, vợ con, nô tỳ, tôi tớ, bạn bè quyến thuộc, thị vệ, voi ngựa xe cộ, người giữ ngựa ở đâu sao không thấy gì cả?

Vô Cấu Xứng nói kệ trả lời:

Huệ độ: Mẹ Bồ Tát

Thiện phương tiện là cha

Những Đạo Sư thế gian

Đều do đây mà sanh.

Diệu pháp lạc là vợ

Từ bi là con gái.

Pháp Chân Đế: Con trai

Thắng nghĩa không là nhà

Phiền não là đệ tử

Tùy ý mà chuyển hóa

Giác phần là bạn lành

Do đây thành Chánh Giác

Sáu độ là quyến thuộc

Bốn nhiếp là kỹ nữ

Kết tập chánh pháp ngôn

Để làm diệu âm nhạc

Tổng trì là vườn hoa

Đại pháp là cây rừng

Trang hoàng hoa giác phẩm

Quả giải thoát, trí huệ

Ao bát giải vi diệu

Nước định đầy, trong suốt

Trải đầy hoa Thất Tịnh

Rửa sạch các bụi dơ

Voi ngựa là thần thông

Lấy Đại Thừa làm xe

Điều khiển: Tâm Bồ Đề

Đi vào Đường Bát Chánh

Trang hoàng bằng diệu tướng

Xen lẫn những tướng đẹp

Xấu hổ là y phục

Thắng ý lạc: Vòng hoa

Chánh Pháp là trân báu

Hiển bày là phương tiện

Hành đúng đắn thắng lợi

Hồi hướng Đại Bồ Đề

Bốn tịnh lự là giường

Sống trong sạch là nệm

Niệm trí luôn giác ngộ

Luôn luôn ở trong định

Đã ăn, pháp bất tử

Lại uống mùi giải thoát

Tắm rửa tâm thanh tịnh

Xoa ướp bằng giới phẩm

Tiêu diệt giặc phiền não

Dõng mãnh không ai bằng

Chiến thắng bốn quân ma

Dựng thẳng cờ bồ đề

Tuy thật không sanh diệt

Cho nên nghĩ thọ sanh

Đều hiện các Cõi Phật

Như mặt trời chiếu khắp

Đem hết món thượng hạng

Cúng dường Chư Như Lai

Với Phật và thân mình

Tất cả không phân biệt

Dù biết các Cõi Phật

Và hữu tình đều không

Nhưng thường tu Tịnh Độ

Lợi vật không mệt mỏi

Tất cả các hữu tình

Sắc thanh và oai nghi

Bồ Tát vô úy lực

Đều hiện trong chốc lát

Dù biết các nghiệp ma

Thị hiện chuyển theo đó

Đạt phương tiện cứu cánh

Tùy ý thành tựu cả

Hoặc thị hiện thân mình

Có những già bệnh chết

Làm thành thục hữu tình

Như du hí pháp huyễn

Hoặc hiện nổi kiếp thiêu

Trời Đất đều cháy trụi

Vì hữu tình chấp thường

Chiếu để biết mau diệt

Ngàn câu chi hữu tình

Cùng đến mời Bồ Tát

Nhận sự cúng dường ấy

Khiến họ hướng bồ đề

Với những cấm chú thuật

Thư luận và kỹ nghệ

Đều biết rất hoàn hảo

Làm lợi lạc hữu tình

Các đạo pháp thế gian

Đều xuất gia trong đó

Theo phương tiện lợi sanh

Không rơi vào các kiến

Hoặc làm mặt trời, trăng

Phạm Vương Chủ Thế Giới

Địa thủy và hỏa phong

Làm lợi ích hữu tình

Gặp kiếp bệnh truyền nhiễm

Hiện làm các thuốc hay

Diệt trừ các bệnh khổ

Để hướng đại bồ đề

Nếu với kiếp đói khát

Hiện làm các thức ăn

Trước trừ đói khát ấy

Rồi nói pháp để vui

Nếu với kiếp đao binh

Thì tu từ bi tịnh

Để vô lượng hữu tình

Vui mừng không sân giận

Nếu gặp lúc đại chiến

Hiện bè đảng có sức

Đến giải hòa cho họ

Khuyến phát tâm bồ đề

Các Cõi Phật vô lượng

Địa ngục cũng vô biên

Đi ngay đến nơi ấy

Cứu khổ để an vui

Ở các cõi bàng sanh

Tàn hại ăn nuốt nhau

Đều thị hiện vào đó

Lợi lạc nói đời trước

Thị hiện thọ các dục

Nhưng luôn tu tịnh lự

Quấy loạn các ác ma

Để chúng không làm hại

Như hoa mọc trong lửa

Nói là việc hiếm có

Tu định mà hành dục

Càng hiếm có hơn đây

Hoặc hiện làm dâm nữ

Dụ những kẻ háo sắc

Trước rủ bằng tướng dục

Sau bảo tu trí Phật

Hoặc làm chủ thành ấp

Chủ buôn và Quốc Sư

Quan liêu đến giúp đỡ

Làm lợi lạc hàm thức

Vì những người khốn khổ

Hiện làm kho vô tận

Cung cấp hết nghèo khổ

Khiến hướng đại bồ đề

Với những người kiêu mạn

Hiện làm đại lực sĩ

Bẻ gãy cống cao ấy

Để trụ nguyện bồ đề

Với những người sợ hãi

Dùng cách an ủi họ

Sau họ hết sợ rồi

Để phát tâm bồ đề

Hiện làm tiên ngũ thông

Thanh tịnh tu phạm hạnh

Làm họ trụ an lạc

Trong giới, nhẫn, từ, thiện

Hoặc thấy các hữu tình

Hiện tại cần giúp đỡ

Vì họ làm tôi tớ

Đệ tử để giúp họ

Dùng đủ mọi phương tiện

Khiến ưa thích chánh pháp

Ở trong các phương tiện

Đều tu học hoàn hảo

Với vô biên hành động

Vô biên việc đã làm

Vô biên trí viên mãn

Độ thoát vô biên chúng

Giả sử tất cả Phật

Trụ trong trăm ngàn kiếp

Khen ngợi công đức ấy

Vẫn chưa thể cùng tận

Ai nghe pháp như vậy

Không nguyện đại bồ đề!

Trừ hữu tình thấp kém

Và người không chút trí.

***

Tổng hợp