Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội đầu - Phẩm Hai Mươi Năm - Phẩm Học Bát Nhã - Phần Một

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

PHẬT THUYẾT KINH 

ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần  

HỘI ĐẦU  

PHẨM HAI MƯƠI NĂM

PHẨM HỌC BÁT NHÃ  

PHẦN MỘT  

Khi ấy, Trời Đế Thích nghĩ: Tôn Giả Thiện Hiện, trí tuệ thâm sâu, chẳng hoại giả danh mà nói pháp tánh. Phật biết ý nghĩ ông ta liền ấn chứng: Như điều mà Kiều Thi Ca đã nghĩ, cụ thọ Thiện Hiện trí tuệ thâm sâu chẳng hoại giả danh mà nói pháp tánh.

Khi ấy, Trời Đế Thích liền bạch Phật: Tôn Giả Thiện Hiện đối với những pháp nào, chẳng hoại giả danh mà nói pháp tánh?

Phật bảo: Kiều Thi Ca! Sắc chỉ là giả danh. Thọ, tưởng, hành, thức chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh sắc v.v… ấy mà nói pháp tánh của sắc v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của sắc v.v… là không hoại, không phải không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Nhãn xứ chỉ là giả danh. Nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh nhãn xứ v.v… ấy, mà nói pháp tánh của nhãn xứ v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của nhãn xứ v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Sắc xứ chỉ là giả danh. Thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh sắc xứ v.v… ấy, mà nói pháp tánh của sắc xứ v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của sắc xứ v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Nhãn giới chỉ là giả danh. Sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc cùng các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh nhãn giới v.v… ấy, mà nói pháp tánh của nhãn giới v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của nhãn giới v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Nhĩ giới chỉ là giả danh. Thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc cùng các thọ do nhĩ xúc làm duyên sanh ra chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh nhĩ giới v.v… ấy, mà nói pháp tánh của nhĩ giới v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của nhĩ giới v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Tỷ giới chỉ là giả danh. Hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc cùng các thọ do tỷ xúc làm duyên sanh ra chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh tỷ giới v.v… ấy, mà nói pháp tánh của tỷ giới v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của tỷ giới v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Thiệt giới chỉ là giả danh. Vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc cùng các thọ do thiệt xúc làm duyên sanh ra chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh thiệt giới v.v… ấy, mà nói pháp tánh của thiệt giới v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của thiệt giới v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Thân giới chỉ là giả danh. Xúc giới, thân thức giới và thân xúc cùng các thọ do thân xúc làm duyên sanh ra chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh thân giới v.v… ấy, mà nói pháp tánh của thân giới v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của thân giới v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Ý giới chỉ là giả danh. Pháp giới, ý thức giới và ý xúc cùng các thọ do ý xúc làm duyên sanh ra chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh ý giới v.v… ấy, mà nói pháp tánh của ý giới v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của ý giới v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Địa giới chỉ là giả danh. Thủy, hỏa, phong, không, thức giới chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh địa giới v.v… ấy, mà nói pháp tánh của địa giới v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của địa giới v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Thánh đế khổ chỉ là giả danh. Thánh đế tập, diệt, đạo chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh Thánh đế khổ v.v… ấy, mà nói pháp tánh của Thánh đế khổ v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của Thánh đế khổ v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Vô minh chỉ là giả danh. Hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử, sầu, than, khổ, ưu, não chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh vô minh v.v… ấy, mà nói pháp tánh của vô minh v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của vô minh v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Cái không nội chỉ là giả danh. Cái không ngoại, cái không nội ngoại, cái không không, cái không lớn, cái không thắng nghĩa, cái không hữu vi, cái không vô vi, cái không rốt ráo, cái không không biên giới, cái không tản mạn.

Cái không không đổi khác, cái không bản tánh, cái không tự tướng, cái không cộng tướng, cái không tất cả pháp, cái không chẳng thể nắm bắt được, cái không không tánh, cái không tự tánh, cái không không tánh tự tánh chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh cái không nội v.v… ấy, mà nói pháp tánh của cái không nội v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của cái không nội v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Chân như chỉ là giả danh. Pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, định pháp, trụ pháp, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì chỉ là giả. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh chân như v.v… ấy, mà nói pháp tánh của chân như v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của chân như v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Bố Thí Ba la mật đa chỉ là giả danh. Tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, bát nhã Ba la mật đa chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh bố thí Ba la mật đa v.v… ấy, mà nói pháp tánh của bố thí Ba la mật đa v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của bố thí Ba la mật đa v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Bốn tịnh lự chỉ là giả danh. Bốn vô lượng, bốn định Vô Sắc chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh bốn tịnh lự v.v… ấy, mà nói pháp tánh của bốn tịnh lự v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của bốn tịnh lự v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Tám giải thoát chỉ là giả danh. Tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh tám giải thoát v.v… ấy, mà nói pháp tánh của tám giải thoát v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của tám giải thoát v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Bốn Niệm Trụ chỉ là giả danh. Bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi Đẳng Giác, tám chi Thánh đạo chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh bốn niệm trụ v.v… ấy, mà nói pháp tánh của bốn niệm trụ v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của bốn niệm trụ v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Pháp môn giải thoát không chỉ là giả danh. Pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của pháp môn giải thoát không v.v… ấy, mà nói pháp tánh của pháp môn giải thoát không v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của pháp môn giải thoát không v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Năm loại mắt chỉ là giả danh. Sáu phép thần thông chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của năm loại mắt v.v… ấy, mà nói pháp tánh của năm loại mắt v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của năm loại mắt v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Mười lực của Phật chỉ là giả danh. Bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám Pháp Phật bất cộng chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của mười lực Phật v.v… ấy, mà nói pháp tánh của mười lực Phật v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của mười lực của Phật v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Pháp không quên mất chỉ là giả danh. Tánh luôn luôn xả chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của pháp không quên mất v.v… ấy, mà nói pháp tánh của pháp không quên mất v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của pháp không quên mất v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Trí nhất thiết chỉ là giả danh. Trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của trí nhất thiết v.v… ấy, mà nói pháp tánh của trí nhất thiết v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của trí nhất thiết v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Tất cả pháp môn Đà La Ni chỉ là giả danh. Tất cả pháp môn Tam Ma Địa chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của tất cả pháp môn Đà La Ni v.v… ấy, mà nói pháp tánh của tất cả pháp môn Đà La Ni v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của tất cả pháp môn Đà La Ni v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Dự Lưu chỉ là giả danh. Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của Dự Lưu v.v… ấy, mà nói pháp tánh của Dự Lưu v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của Dự Lưu v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Dự Lưu hướng, Dự Lưu quả chỉ là giả danh. Nhất Lai hướng, Nhất Lai quả, Bất Hoàn hướng, Bất Hoàn quả, A La Hán hướng, A La Hán quả chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của Dự Lưu hướng, Dự Lưu quả v.v… ấy, mà nói pháp tánh của Dự Lưu hướng, Dự Lưu quả v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của Dự Lưu hướng, Dự Lưu quả v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Ðộc Giác chỉ là giả danh. Độc giác hướng, Ðộc Giác quả chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của Ðộc Giác v.v… ấy, mà nói pháp tánh của Ðộc Giác v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của Ðộc Giác v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Đại Bồ Tát chỉ là giả danh. Tam miệu tam Phật Đà chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của Đại Bồ Tát v.v… ấy, mà nói pháp tánh của Đại Bồ Tát v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của Đại Bồ Tát v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Pháp của Đại Bồ Tát chỉ là giả danh. Quả vị giác ngộ cao tột chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của pháp Đại Bồ Tát v.v… ấy, mà nói pháp tánh của pháp Đại Bồ Tát v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của pháp Đại Bồ Tát v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Thanh Văn thừa chỉ là giả danh. Độc giác thừa, vô thượng thừa chỉ là giả danh. Giả danh ấy chẳng lìa pháp tánh. Cụ thọ Thiện Hiện chẳng hoại giả danh của Thanh Văn thừa v.v… ấy, mà nói pháp tánh của Thanh Văn thừa v.v…

Vì sao?

Vì pháp tánh của Thanh Văn thừa v.v… là không hoại, không không hoại. Vì vậy nên điều Thiện Hiện đã nói cũng không hoại, không không hoại.

Kiều Thi Ca! Cụ thọ Thiện Hiện đối với những pháp ấy chẳng hoại giả danh mà nói pháp tánh.

Cụ thọ Thiện Hiện nói với Đế Thích: Kiều Thi Ca! Đúng vậy! Đúng vậy! Như lời Phật dạy, các pháp sở hữu đều là giả danh.

Kiều Thi Ca! Đại Bồ Tát biết tất cả pháp là giả danh rồi, nên học bát nhã Ba la mật đa.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi sắc, chẳng học nơi thọ, tưởng, hành, thức.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong sắc có cái để học. Chẳng thấy trong thọ, tưởng, hành, thức có cái để học.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi nhãn xứ. Chẳng học nơi nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong nhãn xứ có cái để học. Chẳng thấy trong nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ có cái để học.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi sắc xứ. Chẳng học nơi thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong sắc xứ có cái để học. Chẳng thấy trong thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ có cái để học.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi nhãn giới. Chẳng học nơi sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc cùng các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong nhãn giới có cái để học. Chẳng thấy trong sắc giới cho đến các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra có cái để học.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi nhĩ giới. Chẳng học nơi thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc cùng các thọ do nhĩ xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong nhĩ giới có cái để học. Chẳng thấy trong thanh giới cho đến các thọ do nhĩ xúc làm duyên sanh ra có cái để học.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi tỷ giới. Chẳng học nơi hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc cùng các thọ do tỷ xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong tỷ giới có cái để học. Chẳng thấy trong hương giới cho đến các thọ do tỷ xúc làm duyên sanh ra có cái để học.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi thiệt giới. Chẳng học nơi vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc cùng các thọ do thiệt xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong thiệt giới có cái để học. Chẳng thấy trong vị giới cho đến các thọ do thiệt xúc làm duyên sanh ra có cái để học.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi thân giới. Chẳng học nơi xúc giới, thân thức giới và thân xúc cùng các thọ do thân xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong thân giới có cái để học. Chẳng thấy trong xúc giới cho đến các thọ do thân xúc làm duyên sanh ra có cái để học.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi ý giới. Chẳng học nơi pháp giới, ý thức giới và ý xúc cùng các thọ do ý xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong ý giới có cái để học. Chẳng thấy trong pháp giới cho đến các thọ do ý xúc làm duyên sanh ra có cái để học.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi địa giới. Chẳng học nơi thủy, hỏa, phong, không, thức giới.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong địa giới có cái để học. Chẳng thấy trong thủy, hỏa, phong, không, thức giới có cái để học.

Kiều Thi Ca! Khi Đại Bồ Tát học như vậy, chẳng học nơi Thánh đế khổ. Chẳng học nơi Thánh đế tập, diệt, đạo.

Vì sao?

Kiều Thi Ca! Vì Đại Bồ Tát ấy chẳng thấy trong Thánh đế khổ có cái để học. Chẳng thấy trong Thánh đế tập, diệt, đạo có cái để học.

***

Tổng hợp