Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Bốn - Phẩm Mười Sáu - Phẩm Chân Như
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần
PHẬT THUYẾT KINH
ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư
Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần
HỘI THỨ BỐN
PHẨM MƯỜI SÁU
PHẨM CHÂN NHƯ
Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Pháp Phật đã dạy rất sâu xa mầu nhiệm, đối với tất cả pháp đều có thể tùy thuận, không bị chướng ngại. Pháp Phật đã dạy không có tướng chướng ngại, ngang bằng hư không, hoàn toàn không dấu vết.
Pháp Phật đã dạy không có tướng đối đãi, không có tướng thứ hai. Pháp Phật đã dạy không có tướng ngang nhau vì không có đối địch. Pháp Phật đã dạy hoàn toàn không lưu dấu vì không sanh, không diệt.
Pháp Phật đã dạy hoàn toàn không sanh diệt vì tất cả sanh diệt bất khả đắc. Pháp Phật đã dạy hoàn toàn không có đường tắt vì tất cả đường tắt bất khả đắc. Pháp Phật đã dạy hoàn toàn không hý luận vì phân biệt ngôn thuyết bất khả đắc.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Đúng vậy! Đúng vậy! Đúng như lời ông nói.
Khi ấy, Thiên Tử Cõi Dục và Cõi Sắc liền bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Đại Đức Thiện Hiện đúng thật là Phật Tử, được sanh ra từ Đức Như Lai.
Vì sao?
Vì Đại Đức Thiện Hiện nói ra các pháp, tất cả đều tương ưng với không.
Cụ thọ Thiện Hiện bảo các Thiên Tử Cõi Dục và Cõi Sắc: Các Ngài bảo tôi đúng thật là Phật Tử, được sanh ra từ Đức Như Lai.
Thế nào là Thiện Hiện được sanh ra từ Đức Như Lai?
Nghĩa là theo chân như của Như Lai sanh ra mà tất cả pháp sanh bất khả đắc.
Vì sao?
Vì chân như của Như Lai không đến, không đi, bản tánh không sanh. Chân như của Thiện Hiện cũng không đến, không đi, bản tánh không sanh, nên nói Thiện Hiện sanh ra từ Đức Như Lai.
Chân như của Như Lai tức chân như của tất cả pháp. Chân như của tất cả pháp tức chân như của Như Lai. Chân như như thế không có tánh chân như, cũng không có tánh không chân như. Chân như của Thiện Hiện cũng như vậy, nên nói Thiện Hiện sanh ra từ Đức Như Lai.
Chân như của Như Lai thường trụ làm tướng, chân như của Thiện Hiện cũng như vậy, nên nói Thiện Hiện sanh ra từ Đức Như Lai.
Chân như của Như Lai không đổi khác, không phân biệt, chuyển khắp các pháp. Chân như của Thiện Hiện cũng như vậy, nên nói Thiện Hiện sanh ra từ Đức Như Lai.
Chân như của Như Lai không bị chướng ngại, chân như của tất cả pháp cũng không bị chướng ngại. Hoặc chân như của Như Lai, hoặc chân như của tất cả pháp đồng một chân như, không hai, không khác, không tạo, không tác.
Chân như như vậy luôn là tướng chân như, không lúc nào là không phải tướng chân như, nên không hai, không khác. Chân như của Thiện Hiện cũng như vậy, nên nói Thiện Hiện sanh ra từ Đức Như Lai.
Chân như của Như Lai đối với tất cả pháp không nhớ nghĩ, không phân biệt. Chân như của Thiện Hiện cũng như vậy, nên nói Thiện Hiện sanh ra từ Đức Như Lai.
Chân như của Như Lai không riêng khác, không thể đắc. Chân như của Thiện Hiện cũng như vậy, nên nói Thiện Hiện sanh ra từ Đức Như Lai.
Chân như của Như Lai không rời chân như của tất cả pháp. Chân như của tất cả pháp không rời chân như của Như Lai. Chân như như vậy luôn là tướng chân như, không có lúc nào không có tướng chân như. Chân như của Thiện Hiện cũng như vậy, nên nói Thiện Hiện sanh ra từ Đức Như Lai.
Mặc dù nói tùy sanh nhưng không có sự tùy sanh, vì chân như của Thiện Hiện không khác Phật.
Chân như của Như Lai không có quá khứ, không có tương lai, không có hiện tại. Chân như của tất cả pháp cũng không có quá khứ, không có tương lai, không có hiện tại. Chân như của Thiện Hiện cũng như vậy, nên nói Thiện Hiện sanh ra từ Đức Như Lai.
Chân như của Thiện Hiện theo chân như của Như Lai. Chân như của Như Lai theo chân như quá khứ. Chân như của quá khứ theo chân như của Như Lai. Chân như của Như Lai theo chân như vị lai. Chân như của vị lai theo chân như của Như Lai.
Chân như của Như Lai theo chân như hiện tại. Chân như của hiện tại theo chân như của Như Lai. Chân như của Như Lai theo chân như ba đời. Chân như của ba đời theo chân như của Như Lai.
Chân như ba đời, chân như của Như Lai không hai, không khác. Chân như của tất cả pháp và chân như của Thiện Hiện cũng không hai, không khác, nên nói Thiện Hiện sanh ra từ Đức Như Lai.
Chân như của tất cả hạnh Đại Bồ Tát tức là chân như của quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề của Chư Phật. Các Đại Bồ Tát do chân như nên chứng đắc quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, nên gọi là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Đối với chân như các pháp này, ta sanh lòng tin hiểu sâu xa nên nói Thiện Hiện được sanh ra từ Đức Như Lai.
Đang nói về tướng chân như này thì nơi tam thiên đại thiên Thế Giới biến động sáu cách, y như lúc Phật chứng đắc quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề không khác, nên nói Thiện Hiện được sanh ra từ Đức Như Lai.
Nhưng Thiên Tử nên biết! Thiện Hiện ta không do sắc mà theo Như Lai sanh. Không do thọ, tưởng, hành, thức mà theo Như Lai sanh. Không do quả Dự Lưu mà theo Như Lai sanh. Không do quả Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán mà theo Như Lai sanh. Không do Độc Giác Bồ Đề mà theo Như Lai sanh. Không do quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề của Chư Phật mà theo Như Lai sanh. Chỉ do chân như nên theo Như Lai sanh.
Thiên Tử nên biết! Nhưng Thiện Hiện ta không theo sắc sanh. Không theo thọ, tưởng, hành, thức sanh. Không theo quả Dự Lưu sanh. Không theo quả Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán sanh. Không theo Độc Giác Bồ Đề sanh. Không theo quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề của Chư Phật sanh. Chỉ theo chân như sanh, nên Thiện Hiện ta theo Như Lai sanh.
Khi ấy, Xá Lợi Tử bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Chân như này thật sâu xa mầu nhiệm.
Phật dạy: Này Thiện Hiện! Đúng vậy! Đúng vậy! Đúng như lời ông nói. Chân như này thật sâu xa mầu nhiệm.
Đang lúc nói tướng chân như này có ba trăm Bí Sô đoạn tận các lậu, tâm được giải thoát, đắc quả A La Hán và có năm trăm Bí Sô xa lìa trần cấu, ở trong các pháp đắc Pháp Nhãn thanh tịnh. Năm ngàn Thiên Tử được thành thục nghiệp đời trước, cùng lúc chứng đắc Vô Sanh Pháp Nhẫn. Sáu mươi Bồ Tát không còn các lậu, tâm được giải thoát.
Phật dạy: Này Xá Lợi Tử! Hiện trong đại chúng này có sáu mươi Bồ Tát đã gần gũi cúng dường năm trăm Đức Phật thời quá khứ. Mặc dù họ có tu bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự nhưng không lãnh hội phương tiện thiện xảo bát nhã Ba la mật đa sâu xa, sanh tư tưởng khác đi, tu hạnh khác đi nên không vào chánh tánh ly sanh của Bồ Tát.
Do đó trong hiện tại tuy được nghe pháp lớn nhưng nhờ sức nhân đời trước không còn các lậu, tâm được giải thoát.
Thế nên, này Xá Lợi Tử! Các Đại Bồ Tát tuy có đạo Bồ Tát là không, vô tướng, vô nguyện, nhưng không lãnh hội phương tiện thiện xảo bát nhã Ba la mật đa sâu xa, liền chứng thật tế, rơi vào Thanh Văn hay Độc Giác địa.
Xá Lợi Tử! Ví như có con chim, thân nó to lớn cả trăm do tuần, hoặc hai trăm cho đến năm trăm do tuần, mà lông cánh chim chưa mọc đủ hoặc đã hư rụng.
Chim này từ Trời Ba Mươi Ba rơi xuống Châu Thiệm Bộ, giữa đường chợt nghĩ: Bây giờ ta trở lại Cõi Trời Ba Mươi Ba.
Ý ông hiểu sao?
Chim này có thể bay về lại Cõi Trời Ba Mươi Ba được không?
Xá Lợi Tử bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Không.
Phật dạy: Này Xá Lợi Tử! Giữa đường, chim này muốn đến Châu Thiệm Bộ mà thân chim không bị tổn hại, không bị khổ.
Ý ông hiểu sao?
Chim ấy có được toại nguyện không?
Xá Lợi Tử bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Không. Chim ấy khi đến Châu Thiệm Bộ thân nó chắc chắn bị tổn hại và khổ đau, hoặc đưa đến chết hay sắp chết.
Vì sao?
Vì chim này thân to lớn mà bị rơi từ trên cao với lông cánh chưa mọc hay bị hư rụng.
Phật dạy: Này Xá Lợi Tử! Đúng vậy! Đúng vậy! Đúng như lời ông nói. Có các Thiện Nam Tử v.v… trụ Bồ Tát thừa cũng như vậy, mặc dù có phát tâm quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, đã trải qua hằng hà sa số kiếp tu bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, cũng tu Pháp Môn giải thoát không, vô tướng, vô nguyện nhưng không lãnh hội phương tiện thiện xảo bát nhã Ba la mật đa sâu xa mà chứng thật tế, liền rơi xuống Thanh Văn hoặc Độc Giác địa.
Xá Lợi Tử! Các Thiện Nam Tử trụ Bồ Tát thừa này tuy nhớ giới uẩn, định uẩn, tuệ uẩn, giải thoát uẩn, giải thoát tri kiến uẩn của Chư Phật Thế Tôn ba đời nhưng tâm chấp tướng, không thấy, không biết công đức chân thật ngũ uẩn này của Chư Phật, chỉ nghe tiếng không, chấp trước lấy tướng, hồi hướng quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề là rơi ngay xuống Thanh Văn hoặc Độc Giác địa.
Vì sao?
Xá Lợi Tử! Vì các Bồ Tát ấy không lãnh hội phương tiện thiện xảo bát nhã Ba la mật đa sâu xa nên dù có đem vô số thiện căn đã tu tập hồi hướng đạo quả Bồ Đề vẫn không đủ sức vậy.
Khi ấy, Xá Lợi Tử bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Theo ý con hiểu về nghĩa Phật dạy, các Thiện Nam Tử v.v… trụ Bồ Tát thừa nếu xa lìa phương tiện thiện xảo bát nhã Ba la mật đa, thì dầu cho có đầy đủ vô lượng phước đức tư lương mà đối với Bồ Đề sẽ có đắc hoặc không đắc. Thế nên các Đại Bồ Tát muốn chứng đắc quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, nhất định không nên xa lìa phương tiện thiện xảo bát nhã Ba la mật đa.
Phật dạy: Này Xá Lợi Tử! Đúng vậy! Đúng vậy! Đúng như lời ông nói.
***
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Năm - Phẩm Mười Bảy - Phẩm Tham Hành - Phần Hai
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Ba - Phẩm Ba Mươi Mốt - Phẩm Tuyên Hóa - Phần Ba
Phật Thuyết Kinh đà La Ni Tập - Phần Hai Mươi Mốt - Công đức Thiên Pháp
Phật Thuyết Kinh Tạp A Hàm - Kinh Tiễn
Phật Thuyết Kinh Tối Thắng Vấn Bồ Tát Thập Trụ Trừ Cấu đoạn Kết - Tập Hai
Phật Thuyết Kinh đại Thừa đại Bi Phân đà Lợi - Phẩm Hai Mươi Bảy - Phẩm Hiện Phục Tạng Bố Thí
Phật Thuyết Kinh chánh Pháp Hoa - Phẩm Hai Mươi Mốt - Bồ Tát Dược Vương
Phật Thuyết Kinh Con đường Tu Hành - Phẩm Mười Sáu - Thiên Nhĩ
Phật Thuyết Kinh Bát Nhã Ba La Mật - Phẩm Bốn Mươi Ba - Phẩm Vô Tác