Phật Thuyết Kinh Sinh Ra Tâm Bồ đề - Phần Một
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Xà Na Quật Đa, Đời Tùy
PHẬT THUYẾT
KINH SINH RA tâm bồ đề
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư
Xà Na Quật Đa, Đời Tùy
PHẦN MỘT
Như vậy tôi nghe!
Một thời Đức Bà Già Bà Bhagavamï: Thế Tôn ngự ở vườn trúc Ca Lan Đà tại thành Vương Xá cùng với chúng Đại Tỳ Kheo gồm trăm ngàn người đến dự. Lại có vô lượng A tăng kỳ bất khả thuyết chúng Đại Bồ Tát từ mười phương đến tập hội.
Bấy giờ Đại Thành Vương Xá có vị Bà La Môn, họ là Đại Ca Diếp Mahà Kà’syapa trong lúc ngủ say, mộng thấy bên trong cõi Diêm Phù Đề có một hoa sen lớn, hoa ấy có ngàn cánh do bảy báu vi diệu tối thắng tạo thành, tỏa ánh sáng chiếu khắp ba ngàn đại thiên Thế Giới. Ở trong hoa sen ấy có vành trăng, bên trong vành trăng ấy lại thấy vị đại trượng phu phóng ánh sáng lớn chiếu khắp tất cả.
Hết thảy chúng sinh của bốn thiên hạ này nhìn thấy ánh sáng đó đều sinh đại hoan hỷ, hớn hở vô lượng đều thọ nhận sự khoái lạc.
Khi Ca Diếp Bà La Môn tỉnh giấc xong, nghĩ về việc đã nằm mộng, tâm vui vẻ sinh nghi: Đây là nhân duyên nào?
Có việc gì mà trước tiên hiện tướng chưa từng có, xưa kia chưa từng nghe việc như ta mộng thấy?
Tác niệm đó xong sinh vui vẻ chưa từng thấy.
Lại tác niệm như vậy: Ở đây có Sa Môn Cồ Đàm Gautama. Ta nghe người khác nói Ngài tu khổ hạnh sáu năm, giáng phục ma chúng, chứng đại bồ đề, chuyển bánh xe diệu pháp, đập tan các ngoại đạo, là nơi khen ngợi của các người trí, thông minh khéo léo biết các sự tướng. Nay ta nên đến chỗ của Sa Môn Cồ Đàm ấy hỏi tướng của mộng này.
Khi ấy Ca Diếp Bà La Môn chờ hết đêm xong, từ thành Vương Xá đi đến vườn trúc Ca Lan Đà. Đến chỗ Đức Phật ngự xong thì đỉnh lễ bàn chân của Đức Phật rồi lui về trụ một bên. Trụ một bên xong, như việc đã thấy trong mộng, hướng về Đức Phật nói.
Khi Bà La Môn nói đủ việc trong mộng xong thời Đức Thế Tôn bảo Ca Diếp Bà La Môn rằng: Này Ông! Thiện nam tử! Có bốn loại mộng được ở thắng pháp.
Nhóm nào là bốn?
Ấy là: Ở trong giấc ngủ, mộng thấy hoa sen. Hoặc thấy dù lọng. Hoặc thấy vành trăng với thấy hình Phật. Thấy như vậy xong, nên tự vui mừng là ta gặp thắng pháp.
Lúc đó Đức Thế Tôn muốn tuyên nói nghĩa này một lần nữa nên nói kệ là:
Nếu nằm ngủ, mộng thấy hoa sen
Cũng với nằm mộng thấy dù lọng
Hoặc lại trong mộng, thấy vành trăng
Ắt sẽ đạt được lợi ích lớn
Nếu có mộng, thấy hình Tượng Phật
Đầy đủ các tướng trang nghiêm thân
Chúng sinh nhìn thấy nên vui vẻ
Niệm hợp ắt làm Điều Ngự Nhân.
Khi Ca Diếp Bà La Môn nghe Kệ này xong, lại bạch Phật rằng: Thế Tôn! Điều gì là lợi lớn cho các hàng chúng sinh?
Nếu làm, hay được lợi ích này, cầu Đạo Bồ Đề.
Bấy giờ Đức Phật bảo Ca Diếp Bà La Môn rằng: Lợi lớn là Nhất Thiết Trí Sarva jnõa, là lợi ấy vậy.
Thời Ca Diếp Bà La Môn lại bạch Phật rằng: Đức Thế Tôn đã nói lợi nhất thiết trí.
Có nhân duyên nào để có thể được chẳng?
Lúc đó Đức Thế Tôn vì Ca Diếp Bà La Môn mà nói kệ là:
Nay ta nói lợi lớn
Bà La Môn khéo nghe
Nếu có lợi hòa hợp
Nên làm Lưỡng Túc Tôn
Nếu làm Chuyển Luân Vương
Tự tại bốn thiên hạ
Chúng sinh muốn làm được
Nên phát tâm bồ đề Bodhi citta
Nếu làm Phạm Vương Thiên
Ở Chúng được tự tại
Chúng sinh muốn làm được
Nên phát tâm bồ đề
Cõi Dục với Cõi Sắc
Vô Sắc với thượng giới
Chúng sinh muốn làm được
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Nếu muốn làm Thương Chủ
Làm Thương Chủ Đạo Sư
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn làm ánh sáng lớn
Phá diệt các hắc ám
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt các điên đảo
Cùng với nhóm ba hữu
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt các cái chướng
Chướng ngại ngăn che
Với các loại pháp ác
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt nơi vô minh
Chặt đứt lưới tham ái
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt hữu sự có với ái
Với diệt cấu sự dơ bẩn,
Vô cấu không dơ bẩn
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt nơi ngã mạn
Với Sắc hình sắc khiến ngã mạn
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn lìa nơi cống cao
Vô bệnh mạng ngã mạn
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt lão ngã mạn
Vô thường thường trụ mạn
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt đa văn mạn
Cùng với trì giới mạn
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt lan nhã mạn
Mạn của nhóm khất thực
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt tri thức mạn
Mạn yêu áo phẩn tảo
Ái phẩn tảo y mạn
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt thần thông mạn
Ăn một bữa làm tịnh
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt tất cả mạn
Hết thảy hữu vi mạn
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Mong muốn cúng dường Phật
Nơi Bậc diệt độ trước
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Mong muốn cúng dường Phật
Hết thảy các Như Lai
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn được chuyển pháp luân
Thế gian không thể chuyển
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn diệt cần phải diệt
Ngay Tư Sở Đa Tư
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Mong muốn hành phạm hạnh
Đầu, giữa, cuối tối thượng
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn nhiếp các tinh tiến
Đi lại trong các hữu
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn nói khổ các hành
Thấy chúng sinh chịu khổ
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Các pháp không có ngã
Muốn vì chúng sinh nói
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn chuyển nơi pháp luân
Muốn chạm thượng bồ đề
Nên phát tâm bồ đề
Nếu có hàng chúng sinh
Muốn nói Tịch Niết Bàn
Sẽ chứng thắng bồ đề
Nên phát tâm bồ đề
Công đức nhóm như vậy
Người phát tâm hay được
Phạm Chí lắng nghe xong
Nên hành đạo bồ đề.
Khi Ca Diếp Bà La Môn nghe kệ này xong, lại bạch Phật rằng: Thế Tôn! Người phát tâm bồ đề nên nhiếp bao nhiêu nhóm phước như thế?
Bấy giờ Đức Thế Tôn liền dùng kệ, hướng về Ca Diếp Bà La Môn nói lời như vậy:
Nếu các chúng sinh Cõi Phật này
Khiến trụ tâm tin với giữ giới
Như nhóm phước lớn tối thượng ấy
Chẳng bằng một phần mười sáu tâm đạo
Nếu các chúng sinh Cõi Phật này
Khiến trụ tâm tin nơi pháp hành
Như nhóm phước lớn tối thượng ấy
Chẳng bằng một phần mười sáu tâm đạo
Nếu các Cõi Phật hằng hà sa
Thảy đều tạo dựng Chùa cầu phước
Lại tạo các Tháp như Tu Di
Chẳng bằng một phần mười sáu tâm đạo
Nếu các Cõi Phật hằng hà sa
Thảy đều cho khắp các bảy báu
Như nhóm phước lớn tối thượng ấy
Chẳng bằng một phần mười sáu tâm đạo
Như núi Thiết Vi cao rộng lớn
Tạo Tháp vô lượng, làm các Phật
Nhóm chúng sinh cầu phước như vậy
Chẳng bằng một phần mười sáu tâm đạo
Nếu các chúng sinh trọn đủ kiếp
Hoặc đầu, bắp tay thường đội, đeo
Như nhóm phước đức tối thắng ấy
Chẳng bằng một phần mười sáu tâm đạo
Nhóm người như vậy được thắng pháp
Nếu cầu bồ đề lợi chúng sinh
Chúng sinh nhóm ấy, bật tối thắng
Loại khôn sánh không thể so sánh này, huống có trên!
Vì thế được nghe các pháp này
Bậc Trí thường sinh tâm thích pháp
Sẽ được vô biên nhóm phước lớn
Mau được chứng nơi vô thượng đạo.
Khi ấy Ca Diếp Bà La Môn lại bạch Phật rằng: Thế Tôn! Bậc phát tâm bồ đề như vậy có thoái chuyển chẳng?
Thời Đức Phật bảo Ca Diếp Bà La Môn rằng: Bậc phát tâm bồ đề như vậy ở trong giải thoát không có thoái lui. Có điều việc thành tựu có riêng ba loại bồ đề.
Nhóm nào là ba?
Ấy là: Thanh Văn Bồ Đề, Bích Chi Phật Bồ Đề, A Nậu Đa La Tam Miểu Tam Bồ Đề.
Này Đại Bà La Môn! Thế nào là Thanh Văn Bồ Đề?
Nếu kẻ trai lành, người nữ thiện phát A Nậu Đa La Tam Miểu Tam Bồ Đề nhưng chẳng dạy người khác phát tâm bồ đề, chẳng khiến người khác trụ, cũng chẳng vì họ nói Kinh Điển như vậy, chẳng tự thọ trì, cũng chẳng vì người rộng nói nghĩa ấy, cũng có gần gũi Phú Già La đó nhưng chẳng thừa sự cúng dường vật cần thiết.
Nếu có người đến với người chẳng đến cũng chẳng cung kính, mà đối với chỗ ấy chẳng sinh tùy vui. Dùng nhân duyên này, tâm được giải thoát.
Này Bà La Môn! Đấy tức gọi là Thanh Văn Bồ Đề.
Lại nữa, thế nào là Bích Chi Phật Bồ Đề?
Nếu kẻ trai lành, người nữ thiện tự phát tâm bồ đề nhưng chẳng dạy người khác phát tâm bồ đề, chẳng khiến người khác trụ, cũng chẳng vì họ nói Kinh Điển như vậy, chẳng tự thọ trì, cũng chẳng vì người rộng nói, cũng chẳng gần gũi Phú Già La như vậy rồi chẳng thừa sự cúng dường vật cần thiết. Nếu có người đến với người chẳng đến cũng chẳng cung kính, cũng chẳng sinh tùy vui. Dùng nhân duyên này, tâm chứng Bích Chi Phật Bồ Đề. Chính vì thế cho nên gọi là Bích Chi Phật Đạo.
***
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Năm - Phẩm Mười Bảy - Phẩm Tham Hành - Phần Hai
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Ba - Phẩm Ba Mươi Mốt - Phẩm Tuyên Hóa - Phần Ba
Phật Thuyết Kinh Bảo Vân - Phần Mười Năm
Phật Thuyết Kinh Tăng Chi Bộ - Chương Ba - Ba Pháp - Phẩm Ba - Phẩm Người - Phần Ba - Chất Chứa
Phật Thuyết Kinh Bát Nhã Ba La Mật - Phẩm Bảy Mươi Hai - Phẩm Bồ Tát Hạnh
Phật Thuyết Kinh Xuất Sinh Bồ đề Tâm - Phần Ba
Phật Thuyết Kinh đại Bi - Phẩm Chín - Phẩm Căn Lành
Phật Thuyết Kinh đại Bảo Tích - Pháp Hội Thứ Năm - Pháp Hội Vô Lượng Thọ Như Lai - Phần Hai