Phật Thuyết Kinh Tạp A Hàm - Kinh Tu Thâm - Phần Một

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cầu Na Bạt Ðà La, Đời Tống

PHẬT THUYẾT KINH TẠP A HÀM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cầu Na Bạt Ðà La, Đời Tống  

KINH TU THÂM  

PHẦN MỘT  

Tôi nghe như vậy!

Một thời, Phật ở tại Vườn Trúc, khu Ca Lan Đà, thành Vương Xá. Bấy giờ có các Quốc Vương, Đại Thần, gia chủ, Bà La Môn, cư sĩ và những người khác ở thế gian, cung kính tôn trọng, cúng dường.

Phật và chúng Thanh Văn được nhiều lợi dưỡng: Y phục, ẩm thực, ngọa cụ, thuốc men. Còn đối với các ngoại đạo tà giáo, họ hoàn toàn chẳng cung kính, tôn trọng, cúng dường các thứ y phục, ẩm thực, ngọa cụ, thuốc men.

Bấy giờ, các ngoại đạo tụ tập tại giảng đường Vị Tằng, bàn luận như vậy: Chúng ta từ trước đến nay, thường được nhà vua, đại thần, gia chủ, cư sĩ và tất cả những người khác phụng sự, cung kính, cúng dường, y phục, ẩm thực, ngọa cụ, thuốc men mà ngày nay lại bị dứt tuyệt. Họ chỉ cung kính, cúng dường Sa Môn Cù Đàm và đại chúng Thanh Văn.

Nay trong chúng này, ai là người có trí tuệ, là bậc Đại Sĩ, có thể lén đến trong chúng Sa Môn Cù Đàm, xuất gia, nghe Pháp Sa Môn Cù Đàm, rồi trở về nói lại đầy đủ.

Chúng ta sẽ dùng pháp được nghe đó để giáo hóa Quốc Vương, Đại Thần, gia chủ, cư sĩ khiến cho họ tin ưa, có thể họ sẽ trở lại cúng dường chúng ta như trước?

Lúc ấy có người lên tiếng: Có một thiếu niên tên là Tu Thâm, thông minh, có trí tuệ, có thể lén vào trong chúng Sa Môn Cù Đàm xuất gia, nghe Pháp Cù Đàm xong rồi trở về trình bày lại.

Bấy giờ, các ngoại đạo đi đến chỗ Tu Thâm bảo rằng:

Hôm nay chúng tôi tập hợp đại chúng tại giảng đường Vị Tằng bàn luận như vậy: Từ trước đến nay chúng ta được Nhà Vua, Đại Thần, gia chủ, cư sĩ và những người khác cung kính, phụng sự, cúng dường, y phục, ẩm thực, ngọa cụ, thuốc men, nhưng ngày nay bỗng bị dứt tuyệt.

Nhà Vua, Đại Thần, gia chủ, cư sĩ và mọi người đều đua nhau phụng sự Cù Đàm và đại chúng Thanh Văn.

Trong đại chúng này ai là người thông minh, trí tuệ có thể lén đến trong chúng Sa Môn Cù Đàm xuất gia, học đạo, nghe Pháp Sa Môn Cù Đàm rồi trở về nói lại và đem ra giáo hóa Quốc Vương, các Đại Thần, gia chủ, cư sĩ để chúng của ta trở lại được cung kính, tôn trọng cúng dường?

Trong chúng có người nói rằng: Chỉ có Tu Thâm thông minh trí tuệ, có thể lén đến trong pháp của Cù Đàm xuất gia học đạo, nghe Cù Đàm thuyết pháp chắc chắn có thể lãnh hội được để trở về nói lại. Cho nên chúng tôi cùng nhau đến đây mời Nhân giả nên nhận lời đi.

Bấy giờ, Tu Thâm im lặng nhận lời, đi đến trong Vườn Trúc, khu Ca Lan Đà tại thành Vương Xá. Lúc ấy có nhiều Tỳ Kheo ra khỏi phòng, đi kinh hành ngoài đất trống.

Tu Thâm liền đi đến chỗ các Tỳ Kheo bạch rằng: Bạch các Tôn Giả, nay con có thể được ở trong chánh pháp xuất gia, thọ giới Cụ Túc, tu phạm hạnh không?

Bấy giờ các Tỳ Kheo đưa Tu Thâm đi đến chỗ Đức Thế Tôn, thành kính đảnh lễ dưới chân Phật, rồi lui ngồi một bên, bạch Phật: Bạch Thế Tôn, hôm nay ngoại đạo Tu Thâm muốn cầu xin được ở trong chánh pháp xuất gia, thọ giới Cụ Túc, tu phạm hạnh.

Bấy giờ, Đức Thế Tôn biết rõ tâm niệm của Tu Thâm, nên bảo các Tỳ Kheo: Các ông nên độ cho ngoại đạo Tu Thâm này được xuất gia. Bấy giờ, các Tỳ Kheo giúp cho Tu Thâm xuất gia, trải qua được nửa tháng.

Một hôm có vị Tỳ Kheo nói với Tu Thâm: Tu Thâm nên biết, chúng tôi đã chấm dứt sanh tử, phạm hạnh đã lập, việc cần làm đã làm xong, tự biết không còn tái sanh đời sau nữa.

Tu Thâm bạch Tỳ Kheo: Bạch Tôn Giả, thế nào, có phải học ly dục, ly pháp ác bất thiện, có giác, có quán, có hỷ lạc phát sanh do viễn ly, thành tựu Sơ Thiền, là không khởi lên các lậu, tâm khéo giải thoát?

Tỳ Kheo đáp: Không phải vậy, Tu Thâm!

Lại hỏi: Thế nào, có phải lìa có giác, lìa có quán, nội tịnh nhất tâm, không giác, không quán, có hỷ lạc do định sanh, thành tựu Nhị Thiền, là không khởi lên các lậu, tâm khéo giải thoát?

Tỳ Kheo đáp: Không phải vậy, Tu Thâm!

Lại hỏi: Thế nào, có phải lìa hỷ, an trụ tâm xả, có chánh niệm, chánh tri, thân tâm thọ lạc, điều mà Thánh nói đến là xả, thành tựu Tam Thiền, là không khởi lên các lậu, tâm khéo giải thoát?

Đáp: Không phải vậy, Tu Thâm!

Lại hỏi: Bạch Tôn Giả, thế nào, có phải là lìa khổ dứt lạc, đoạn trừ ưu, hỷ từ trước, không khổ, không lạc, xả tịnh, niệm nhất tâm, thành tựu đệ Tứ Thiền, là không khởi lên các lậu, tâm khéo giải thoát?

Đáp: Không phải vậy, Tu Thâm!

Lại hỏi: Chứng tịch tĩnh giải thoát, vượt sắc, vô sắc, tự thân tác chứng và thành tựu, phải chăng là không còn khởi lên các lậu, tâm khéo giải thoát chăng?

Đáp: Không phải vậy, Tu Thâm!

Lại hỏi: Thế nào, bạch Tôn Giả, lời nói của Tôn Giả chẳng đồng nhất, trước sau mâu thuẫn.

Tại sao không đắc thiền định nhưng lại tuyên bố như vậy?

Tỳ Kheo đáp: Tôi được tuệ giải thoát. Khi nói vậy rồi, các Tỳ Kheo đều từ chỗ ngồi đứng dậy mà đi.

Sau khi các Tỳ Kheo đi rồi, Tu Thâm suy nghĩ: Những gì các Tôn Giả này nói không đồng nhất, trước sau mâu thuẫn, đã nói không chứng đắc chánh thọ, mà lại tuyên bố là tự thân tác chứng.

Suy nghĩ xong, đi đến chỗ Phật, cúi đầu lễ dưới chân Phật, rồi lui ngồi qua một bên, bạch Phật:

Bạch Thế Tôn, các Tỳ Kheo kia ở trước mặt con đã tuyên bố: Ta, sự sanh đã dứt, phạm hạnh đã lập, những gì cần làm đã làm xong, tự biết không còn tái sanh đời sau nữa.

Con liền hỏi Tôn Giả kia: Có phải được ly dục và pháp ác bất thiện… cho đến tự tri tự tác chứng, thì không còn khởi lên các lậu, tâm khéo giải thoát chăng?

Vị ấy trả lời con: Không phải vậy, Tu Thâm.

Con liền hỏi: Những gì Tôn Giả nói là bất đồng, trước sau mâu thuẫn, đã nói không nhập chánh thọ mà lại tuyên bố là tự tri tự tác chứng?

Vị ấy đáp với con rằng: Tôi được tuệ giải thoát. Nói như vậy xong, mỗi người đều từ chỗ ngồi đứng dậy mà đi.

Hôm nay, con xin hỏi Thế Tôn, vì sao những lời nói của họ không đồng nhất, trước sau mâu thuẫn, không đắc chánh định mà lại nói tự biết tác chứng?

Phật bảo Tu Thâm: Trước hết họ biết pháp trụ, sau đến biết Niết Bàn. Các Thiện Nam ấy một mình ở nơi thanh vắng, chuyên cần tinh tấn tư duy, sống không buông lung, xa lìa ngã kiến, không khởi lên các lậu, tâm khéo giải thoát.

Tu Thâm bạch Phật: Nay con không hiểu, trước hết phải biết pháp trụ, sau đến biết Niết Bàn. Các Thiện Nam Tử kia, một mình ở nơi thanh vắng, chuyên cần tinh tấn tư duy, sống không buông lung, xa lìa ngã kiến, không khởi lên các lậu, tâm khéo giải thoát.

Phật bảo Tu Thâm: Không luận là ngươi biết hay không biết, mà trước hết phải tự biết pháp trụ, sau đến biết Niết Bàn, như các Thiện Nam Tử kia một mình ở nơi thanh vắng, chuyên cần tinh tấn tư duy, sống không buông lung, xa lìa ngã kiến, tâm khéo giải thoát đã.

Tu Thâm bạch Phật: Xin Đức Thế Tôn vì con mà nói pháp khiến cho con biết được trí pháp trụ, thấy được trí pháp trụ.

Phật bảo Tu Thâm: Nay ta hỏi ngươi, tùy ý mà đáp cho ta.

Tu Thâm nghĩ thế nào?

Có phải vì có sanh nên có già, chết.

Không phải lìa sanh mà có già, chết chăng?

Tu Thâm đáp: Bạch Thế Tôn, đúng vậy. Vì có sanh nên có già, chết. Không thể lìa sanh mà có già, chết được.

Phật bảo: Đối với sanh, hữu, thủ, ái, thọ, xúc, lục nhập xứ, danh sắc, thức, hành, vô minh cũng vậy. Có phải vì có vô minh nên có hành.

Không phải lìa vô minh mà có hành chăng?

Tu Thâm bạch Phật: Bạch Thế Tôn, đúng vậy. Vì có vô minh nên có hành. Không thể lìa vô minh mà có hành được.

Phật bảo Tu Thâm: Có phải vì không sanh nên không có già, chết.

Không thể lìa cái diệt của sanh, mà già, chết diệt chăng?

Tu Thâm bạch Phật: Bạch Thế Tôn, đúng vậy. Vì không sanh nên không già chết và không thể lìa cái diệt của sanh mà già chết diệt được.

Như vậy cho đến không có vô minh, nên không có hành và không thể lìa cái diệt của vô minh mà hành diệt chăng?

Tu Thâm bạch Phật: Bạch Thế Tôn, đúng vậy. Vì không có vô minh nên không có hành và không thể lìa cái diệt của vô minh mà hành diệt được.

Phật bảo Tu Thâm: Người biết như vậy, thấy như vậy, có phải là ly dục và pháp ác bất thiện, cho đến tự thân tác chứng an trụ đầy đủ chăng?

Tu Thâm bạch Phật: Bạch Thế Tôn, không phải vậy.

Phật bảo Tu Thâm: Đó gọi là trước hết biết pháp trụ, sau đến biết Niết Bàn, mà các thiện nam tử kia, một mình ở nơi thanh vắng, chuyên cần tinh tấn tư duy, sống không buông lung, xa lìa ngã kiến, không khởi lên các lậu, tâm khéo giải thoát.

Phật nói Kinh này xong, Tôn Giả Tu Thâm xa lìa trần cấu, được mắt pháp thanh tịnh.

Bấy giờ, Tu Thâm thấy pháp, đắc pháp, giác ngộ pháp, thoát khỏi nghi, được niềm tin không do ai khác, được độ không do người khác, ở trong chánh pháp tâm được vô sở úy, cúi đầu lễ dưới chân Phật và bạch: Bạch Thế Tôn, nay con xin sám hối. Con đã ở trong chánh pháp trộm lén xuất gia, cho nên con xin sám hối.

Phật bảo Tu Thâm: Thế nào là ở trong chánh pháp trộm lén xuất gia?

Tu Thâm bạch Phật: Bạch Thế Tôn, có nhiều người ngoại đạo đến chỗ con nói với con: Tu Thâm nên biết, chúng ta trước đây được Quốc Vương, Đại Thần, gia chủ, cư sĩ và người thế gian đều cung kính, cúng dường, mà nay bị đoạn tuyệt.

Bởi vì họ đều cúng dường Sa Môn Cù Đàm và đại chúng Thanh Văn. Ngày nay ông hãy lén đến trong chúng Thanh Văn của Sa Môn Cù Đàm xuất gia, thọ giới pháp.

Khi đã thông đạt pháp của họ rồi, trở về nói cho chúng tôi nghe và đem giáo pháp đã nghe đó giáo hóa thế gian khiến họ trở lại cung kính, cúng dường như trước.

Bạch Thế Tôn vì vậy nên con đã ở trong chánh pháp luật trộm lén xuất gia, hôm nay con xin sám hối. Xin Thế Tôn thương xót cho phép con được sám hối.

Vì lòng từ bi nên Phật bảo Tu Thâm: Ta nhận sự sám hối của ngươi.

Ngươi nên nói đầy đủ: Ngày xưa vì con ngu si, bất thiện, vô trí nên ở trong chánh pháp luật trộm lén xuất gia. Ngày nay ăn năn lỗi lầm, tự thấy tội, tự biết tội, trong đời sau sẽ thành tựu luật nghi, công đức tăng trưởng, cuối cùng không thoái giảm.

Vì sao?

Vì người có tội tự thấy, tự biết và ăn năn lỗi lầm nên ở đời sau luật nghi sẽ thành tựu, công đức tăng trưởng, cuối cùng không thoái giảm.

Phật lại bảo Tu Thâm: Hôm nay ta sẽ nói thí dụ, người trí tuệ nhờ thí dụ sẽ được hiểu.

Ví như Nhà Vua có người tuần canh, bắt được giặc cướp trói lại, đưa đến chỗ Nhà Vua tâu rằng: Bạch Đại Vương, người này là trộm cướp, xin Đại Vương xử tội.

Vua ra lệnh: Đem tội nhân đi, trói ngược hai tay và hãy công bố tiếng xấu khắp nước. Sau đó đem tội nhân đến chỗ hành phạt ở ngoài Kinh Thành, dùng trăm mũi giáo đâm khắp thân thể tội nhân.

Người đứng ra hành hình theo lệnh Vua, bắt tội nhân này trói ngược hai tay, loan tin xấu khắp thành ấp. Sau đó đem tội nhân đến chỗ thọ hình ở ngoài thành và dùng trăm mũi giáo nhọn đâm khắp thân thể tội nhân.

Đến trưa vua hỏi: Tội nhân còn sống không?

Các quan đáp: Còn sống. Vua lại ra lệnh các quan đâm thêm một trăm mũi giáo nữa. Đến chiều lại đâm thêm trăm mũi giáo nữa, mà người kia vẫn không chết.

Phật hỏi Tu Thâm: Nhà vua trị tội dùng ba trăm mũi giáo đâm vào thân người tội này, vậy có còn chỗ nào toàn vẹn bằng lòng bàn tay chăng?

Tu Thâm bạch Phật: Bạch Thế Tôn, không.

Lại hỏi Tu Thâm: Khi tội nhân này vì nhân duyên bị ba trăm mũi giáo đâm vào thân, người ấy phải chịu khổ cùng cực phải không?

Tu Thâm bạch Phật: Bạch Thế Tôn, khổ tột cùng!

Nếu bị một mũi giáo đâm vào cũng  đã là đau đớn, không chịu nổi, huống chi là ba trăm mũi giáo mà có thể cam chịu được sao!

Phật bảo Tu Thâm: Việc này còn có thể chịu đựng được, nhưng nếu như ở nơi chánh pháp luật mà có kẻ trộm lén xuất gia, trộm thọ trì giới pháp rồi đem nói lại cho người, sẽ phải chịu thống khổ gấp bội hơn cả người kia.

Trong lúc Phật nói pháp ấy rồi, ngoại đạo Tu Thâm nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.

***

Tổng hợp