Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Bốn - Kinh Phật Thuyết Như Vậy - Chương Ba - Ba Pháp - Phẩm Ba

Kinh Đại thừa • Thứ hai, 25/12/2023, 22:19 PM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

An Thế Cao, Đời Hậu Hán

TẬP BỐN

KINH PHẬT THUYẾT NHƯ VẬY

CHƯƠNG BA

BA PHÁP

PHẨM BA

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Ta đã thấy, này các Tỳ Kheo, các chúng sanh thành tựu thân làm ác, thành tựu lời nói ác, thành tựu ý nghĩ ác, chỉ trích các Bậc Thánh, có tà kiến, chấp nhận các nghiệp bị tà kiến chi phối.

Sau khi thân hoại mạng chung, họ bị sanh vào cõi dữ, ác thú đọa xứ, địa ngục.

Này các Tỳ Kheo, sau khi không nghe một Sa Môn hay Bà La Môn nào khác nói lên, ta nói nên lời nói này: Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh thành tựu thân làm ác, thành tựu lời nói ác, thành tựu ý nghĩ ác, chỉ trích các Bậc Thánh, có tà kiến, chấp nhận các nghiệp bị tà kiến chi phối, sau khi thân hoại mạng chung, chúng phải sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Và này các Tỳ Kheo, vì rằng ta tự mình biết, tự mình thấy, tự mình tìm ra, nên ta tuyên bố rằng: Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh, thành tựu thân làm ác, thành tựu lời nói ác, thành tựu ý nghĩ ác, chỉ trích các Bậc Thánh, có tà kiến, chấp nhận các nghiệp bị tà kiến chi phối, sau khi thân hoại mạng chung, họ phải sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, điều này đã được nói đến.

Dẫn ý vào đường tà

Nói những lời tà ngữ,

Với thân làm nghiệp tà,

Người ở đời làm vậy.

Ít nghe, ít học hỏi,

Không làm các công đức,

Ở đây sống trong đời,

Với sanh mạng ít oi,

Khi thân hoại mạng chung,

Người ấy với liệt tuệ,

Bị sanh vào địa ngục.

Ý nghĩa này được Thế Tôn nói đến và tôi đã được nghe.

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Ta đã thấy, này các Tỳ Kheo, các chúng sanh thành tựu thân làm thiện, thành tựu nói lời thiện, thành tựu ý nghĩ thiện, không chỉ trích các Bậc Thánh, có chánh kiến, chấp nhận các nghiệp được chánh kiến chi phối, sau khi thân hoại mạng chung, họ được sanh vào thiện thú, Thiên Giới, cõi đời này.

Này các Tỳ Kheo, sau khi không nghe một Sa Môn hay Bà La Môn nào khác nói lên, ta nói lên lời nói này: Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh thành tựu thân làm thiện, thành tựu lời nói thiện, thành tựu ý nghĩa thiện không chỉ trích các Bậc Thánh, có chánh kiến, chấp nhận các nghiệp được chánh kiến chi phối, sau khi thân hoại mạng chung, họ được sanh vào thiện thú, Thiên Giới, cõi đời này.

Và này các Tỳ Kheo, vì rằng ta tự mình biết, tự mình thấy, tự mình tìm ra, nên ta tuyên bố rằng: Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh, thành tựu thân làm thiện, thành tựu lời nói thiện, thành tựu ý nghĩ thiện, không chỉ trích các Bậc Thánh, có chánh kiến, chấp nhận các nghiệp được chánh kiến chi phối, sau khi thân hoại mạng chung, họ sanh vào thiện thú, Thiên Giới, cõi đời này. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, điều này được nói đến.

Dẫn ý vào đường chánh,

Nói những lời chánh ngữ,

Với thân làm nghiệp chánh,

Người ở đời làm vậy.

Nghe nhiều học hỏi nhiều

Làm các việc công đức,

Ở đây sống trong đời,

Với sanh mạng ít oi,

Khi thân hoại mạng chung,

Người ấy với trí tuệ.

Người ấy làm như vậy,

Ðược sanh lên Cõi Trời.

Ý nghĩa này đã được Thế Tôn nói đến và tôi đã được nghe.

Ðiều này được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Này các Tỳ Kheo, có ba xuất ly giới này.

Thế nào là ba?

Sự xuất ly này khỏi các dục, tức là viễn ly.

Sự xuất ly này khỏi các sắc, tức là vô sắc.

Sự đoạn diệt cái gì được hiện hữu, được làm ra, được duyên khởi, là sự xuất ly cái ấy.

Này các Tỳ Kheo, có ba xuất ly giới này. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, điều này được nói đến.

Biết được xuất ly dục,

Vượt qua được các sắc,

Tịnh chỉ tất cả hành,

Luôn luôn cảm nhiệt tình,

Tỳ Kheo ấy thấy chánh,

Từ đấy, chính ở đây,

Vị ấy được giải thoát,

Thắng trí được viên thành,

Sống nếp sống an tịnh

Vị ấy sống như vậy,

Thật sự là ẩn sĩ,

Ðã vượt khỏi các ách.

Ý nghĩa này được Thế Tôn nói đến, và tôi đã được nghe.

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Này các Tỳ Kheo, các pháp vô sắc an tịnh tốt hơn các sắc pháp. Đoạn diệt an tịnh tốt hơn các pháp vô sắc. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, điều này được nói đến.

Chúng sanh đi đến sắc,

Có chúng trú vô sắc,

Không quán tri đoạn diệt,

Họ đi đến tái sanh.

Những ai liễu tri sắc,

Không an trú vô sắc,

Chính trong sự đoạn diệt,

Họ đạt được giải thoát,

Các hạng người như vậy,

Họ bỏ rơi thần chết.

Với thân cảm xúc được,

Bất tử không sanh y,

Sanh y được xả ly,

Chứng được, không lậu hoặc,

Vị Chánh Đẳng Chánh Giác,

Thuyết giảng về con đường

Con đường không sầu muộn

Con đường không cấu uế.

Ý nghĩa này được Thế Tôn nói đến và tôi đã được nghe:

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Này các Tỳ Kheo, các ba hạng con trai này xuất hiện, có mặt ở đời.

Thế nào là ba?

Ưu sanh, tùy sanh, liệt sanh.

Và này các Tỳ Kheo.

Thế nào là ưu sanh?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, cha mẹ của người con không quy y Phật, không quy y Pháp, không quy y Tăng, không từ bỏ sát sanh, không từ bỏ lấy của không cho, không từ bỏ tà hạnh trong các dục, không từ bỏ nói láo, không từ bỏ đắm say rượu men rượu nấu, ác giới theo ác pháp.

Còn người con của họ quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng, từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ đắm say rượu men rượu nấu, giữ giới, theo pháp lành.

Như vậy, này các Tỳ Kheo, người con ấy được ưu sanh.

Và này các Tỳ Kheo, thế nào người con trai tùy sanh?

Ở đây này các Tỳ Kheo, cha mẹ của người con quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng, từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ đắm say rượu men rượu nấu, giữ giới, theo các pháp lành.

Người con trai của họ cũng quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng, từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ đắm say rượu men rượu nấu, giữ giới, theo các pháp lành.

Như vậy này các Tỳ Kheo, là người con tùy sanh.

Và này các Tỳ Kheo, thế nào là người con trai liệt sanh?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, cha mẹ của người con trai này quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng, từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ đắm say rượu men, rượu nấu, giữ giới, theo các pháp lành.

Và người con của họ không quy y Phật, không quy y Pháp, không quy y Tăng, không từ bỏ sát sanh, không từ bỏ lấy của không cho, không từ bỏ tà hạnh trong các dục, không từ bỏ nói láo, không từ bỏ đắm say rượu men rượu nấu, ác giới, theo ác pháp.

Như vậy, này các Tỳ Kheo, là người con liệt sanh.

Này các Tỳ Kheo, có ba hạng con trai này có mặt, xuất hiện ở đời. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, điều này được nói đến.

Bậc Hiền Trí ước muốn,

Con trai ưu, tùy sanh,

Không ước muốn liệt sanh,

Một gánh nặng gia đình,

Ðời có những con này,

Trở thành nam Cư Sĩ,

Sống đầy đủ tín giới,

Biết nghe lời người khác,

Xa lìa sự xan tham.

Những người con như vậy,

Như trăng thoát đám mây,

Chói sáng giữa hội chúng.

Ý nghĩa này được Thế Tôn nói đến và tôi đã được nghe.

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Này các Tỳ Kheo, có ba hạng người này có mặt, hiện hữu ở đời.

Thế nào là ba?

Hạng người như hạn hán, hạng người như chỉ mưa trong địa phương và hạng người như mưa đổ xuống khắp tất cả.

Và này các Tỳ Kheo, thế nào là hạng người như hạn hán?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, có người không bố thí cho ai cả, không cho đồ ăn, đồ uống, vải, xe cộ, vòng hoa, hương, dầu xoa, sàng tọa, đèn đuốc cho Sa Môn, Bà La Môn, cho các người ăn xin nghèo khổ khốn cùng.

Này các Tỳ Kheo, hạng người như vậy như hạn hán không mưa.

Và này các Tỳ Kheo, thế nào là hạng người như chỉ mưa trong địa phương?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, có người có bố thí cho một số người, nhưng không bố thí cho một số người.

Dầu số người đó là Sa Môn, Bà La Môn hay các người ăn xin nghèo khổ, khốn cùng, họ không bố thí đồ ăn đồ uống, vải, xe cộ, vòng hoa, hương dầu xoa, sàng tọa, đèn đuốc.

Này các Tỳ Kheo, hạng người như vậy là hạng người như mưa chỉ trong địa phương.

Và này các Tỳ Kheo, thế nào là hạng người như mưa đổ xuống khắp tất cả?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, có hạng người cho tất cả mọi người, cho đồ ăn, đồ uống, vải mặc, xe cộ, vòng hoa, hương, dầu xoa, sàng tọa, đèn đuốc, cho các người Sa Môn, Bà La Môn cho các người ăn xin nghèo đói khốn cùng.

Này các Tỳ Kheo, có ba hạng người này, có mặt, hiện hữu ở đời. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, điều này được nói đến.

Không cho hạng Sa Môn,

Không cho Bà La Môn,

Không cho kẻ khốn cùng,

Không cho người ăn xin

Không san sẻ cho người,

Những đồ thâu hoạch được,

Như đồ ăn, đồ uống,

Cùng các vật thực khác,

Hạng ấy thật giống như,

Hạn hán không mưa móc,

Hạng người ấy được gọi

Là hạng người hạ liệt.

Không cho một hạng người,

Chỉ lựa cho một số,

Hạng ấy được hiền trí,

Gọi là những hạng người

Chỉ mưa tại địa phương,

Không mưa tại chỗ khác.

Hạng người mưa bố thí,

Cùng khắp tất cả chỗ,

Có lòng thương từ mẫn,

Ðối với mọi loại hữu tình,

Với tâm thật hoan hỷ,

Tung vải cho cùng khắp.

Hãy cho! Hãy cho nữa,

Vị ấy luôn nói vậy.

Như mây giông gầm thét

Chớp sáng mưa đổ xuống,

Tràn ngập chỗ đất cao,

Tràn đầy chỗ đất trũng,

Chảy tràn với nước ngập.

Cũng vậy ở đời này,

Có một số hạng người,

Hạng người giống như vậy.

Thâu hoạch được đúng pháp,

Tài sản do nỗ lực.

Với đồ ăn đồ uống

Vị ấy chân chánh đãi,

Những chúng sanh khốn cùng.

Ý nghĩa này được Thế Tôn nói đến và tôi đã được nghe.

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Do hy vọng được ba lạc này, Bậc Hiền Trí hộ trì giới.

Thế nào là ba?

Mong rằng lời tán thán sẽ đến với ta, Bậc Hiền Trí hộ trì giới.

Mong rằng, tài sản sẽ khởi lên cho ta, Bậc Hiền Trí hộ trì giới.

Mong rằng khi thân hoại mạng chung, ta sẽ sanh lên thiện thú, Thiên Giới, cõi đời này Bậc Hiền Trí hộ trì giới.

Này các Tỳ Kheo, do hy vọng được ba lạc này, Bậc Hiền Trí hộ trì giới. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, ý nghĩa này được nói đến.

Bậc trí hộ trì giới,

Hy vọng được ba lạc,

Ðược khen, được tài sản,

Ðời sau sống hoan hỷ,

Trong cảnh giới Chư Thiên.

Nếu không làm điều ác,

Nhưng theo kẻ làm ác,

Thì bị nghi làm ác,

Và bị tăng tiếng xấu.

Giống như người làm bạn,

Giống như người làm theo,

Người này giống người ấy

Giống như người cộng trú.

Người theo, người được theo,

Xúc chạm, được xúc chạm,

Như cây tên nhiễm độc

Nhiễm bó tên chưa nhiễm,

Bậc Trí vì sợ nhiễm,

Nên không bạn kẻ ác.

Với ngọn cỏ kusa,

Dùng gói đồ cá thúi,

Kusa hay mùi thúi,

Cũng vậy, gần kẻ ngu.

Còn người dùng ngọn lá,

Gói hương ta Ga Ra,

Ngọn lá bay mùi thơm

Cũng vậy, gần Bậc Trí.

Do vậy, nhờ nghĩ đến

Cái giỏ bằng lá ấy,

Biết được những cái gì

Sẽ rơi vào tự mình,

Bậc Hiền Trí không theo,

Những hạng người bất thiện,

Chỉ biết làm bạn thân,

Những người lành hiền thiện.

Những kẻ ác, bất thiện,

Dắt dẫn đến địa ngục,

Còn những kẻ tốt lành,

Ðạt đến cảnh thiện thú.

Ý nghĩa này được Thế Tôn nói đến và tôi đã được nghe.

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Này các Tỳ Kheo, thân này bị hủy hoại, thức bị lụn tàn, tất cả sanh y là vô thường, khổ, chịu sự biến hoại. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, ý nghĩa này được nói đến.

Biết thân bị huỷ hoại,

Còn thức bị lụn tàn,

Thấy sợ trong sanh y,

Hiểu được sanh và chết.

Sau khi chứng đạt được,

Sự an tịnh tối thượng,

Tự ngã được tu tập,

Chỉ còn đợi thời gian.

Ý nghĩa này được Thế Tôn nói đến và tôi đã được nghe.

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Này các Tỳ Kheo, các chúng sanh tùy theo giới, giao thân chung dòng với các chúng sanh.

Hạng chúng sanh hướng hạ giao thân, chung dòng với các chúng sanh hướng hạ.

Các chúng sanh hướng thượng giao thân, chung dòng với các chúng sanh hướng thượng.

Này các Tỳ Kheo, trong thời gian quá khứ, các chúng sanh tùy theo giới đã giao thân, chung dòng với các chúng sanh.

Hạng chúng sanh hướng hạ đã giao thân, chung dòng với các chúng sanh hướng hạ.

Hạng chúng sanh hướng thượng đã giao thân, chung dòng với các chúng sanh hướng thượng.

Này các Tỳ Kheo, trong thời tương lai, các chúng sanh tùy theo giới, sẽ giao thân, sẽ chung dòng với các chúng sanh.

Hạng chúng sanh hướng hạ sẽ giao thân, chung dòng với các chúng sanh hướng hạ. Hạng chúng sanh hướng thượng sẽ giao thân, chung dòng với các chúng sanh hướng thượng.

Này các Tỳ Kheo, hiện nay cũng vậy, trong thời hiện tại, các chúng sanh tùy theo giới, giao thân chung dòng với các chúng sanh.

Hạng chúng sanh hướng hạ giao thân, chung dòng với các chúng sanh hướng hạ. Hạng chúng sanh hướng thượng giao thân, chung dòng với các chúng sanh hướng thượng. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, điều này được nói đến.

Rừng dục được sanh lên,

Chính do sự cộng trú,

Rừng dục được chặt đứt,

Chính nhờ không cộng trú,

Như leo tấm gỗ nhỏ,

Bị chìm dưới sông lớn,

Cũng vậy, nếu đi đến

Với kẻ lười, biếng nhác,

Bậc sống đời tốt lành,

Rồi cũng bị chìm luôn.

Do vậy hãy tránh xa,

Kẻ lười không tinh tấn,

Hãy chung sống cộng trú,

Với Bậc Thánh viễn ly,

Với những bậc tinh cần

Sống trong cảnh thiền định,

Với những vị thường xuyên,

Siêng năng và cần mẫn.

Ý nghĩa này được Thế Tôn nói đến và tôi đã được nghe.

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Này các Tỳ Kheo, có ba pháp này đưa đến tổn giảm cho Tỳ Kheo hữu học.

Thế nào là ba?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo hữu học ưa thích công việc, thích thú công việc, đam mê ưa thích công việc.

Ưa thích nói chuyện, thích thú nói chuyện, đam mê ưa thích nói chuyện.

Ưa thích nằm ngủ, thích thú nằm ngủ, đam mê ưa thích nằm ngủ.

Này các Tỳ Kheo, có ba pháp này đưa đến sự tổn giảm cho Tỳ Kheo hữu học.

Này các Tỳ Kheo, có ba pháp này không đưa đến tổn giảm cho Tỳ Kheo hữu học.

Thế nào là ba?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo hữu học không ưa thích công việc, không thích thú công việc, không đam mê ưa thích công việc.

Không ưa thích nói chuyện, không thích thú nói chuyện, không đam mê ưa thích nói chuyện.

Không ưa thích nằm ngủ, không thích thú nằm ngủ, không đam mê ưa thích nằm ngủ.

Này các Tỳ Kheo, có ba pháp này không đưa đến tổn giảm cho Tỳ Kheo hữu học. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, điều này được nói đến.

Tỳ Kheo thích công việc,