Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Sáu - Phẩm Sáu Bài Kệ - Chuyện Cây Kim Tiền Thân Sùci

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP MƯỜI

CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT  

CHƯƠNG SÁU  

PHẨM SÁU BÀI KỆ  

CHUYỆN CÂY KIM

TIỀN THÂN SÙCI  

Xâu nhanh, trơn láng, thẳng ngay. Bậc Ðạo Sư kể chuyện này trong lúc trú tại Kỳ Viên về sự thành tựu tối thắng trí. Hoàn cảnh câu chuyện sẽ đọc kể trong Tiền Thân Mahaummagga.

Bậc Ðạo Sư bảo Chúng Tăng: Này các Tỳ Kheo, đây không phải lần đầu tiên Như Lai có trí tuệ và nhiều phương tiện thiện xảo. Rồi Ngài kể một chuyện quá khứ.

Ngày xưa, khi Vua Brahmadatta trị vì tại Ba La Nại, Bồ Tát được sinh ở Quốc Độ Kàsi trong nhà một thợ rèn và khi lớn lên, Ngài rất tinh thông nghề này. Cha mẹ Ngài rất nghèo.

Không xa làng này có một làng khác gồm một ngàn nhà. Người trưởng nghiệp đoàn của cả ngàn thợ rèn này là người được Vua ân sủng, giàu tiền của và thế lực.

Con gái vị này cực kỳ diễm lệ, chẳng khác nào một Thiên nữ, đầy đủ mọi hảo tướng cát tường của một mệnh phụ phu nhân. Nhiều người từ các làng chung quanh đến nhờ rèn dao kiếm, rìu búa, lưỡi cày, gậy nhọn đều trông thấy nàng. Khi họ trở về làng, họ ca tụng sắc đẹp của nàng ở những nơi có đàn ông tụ tập và nhiều nơi khác.

Chỉ mới nghe nói về nàng thôi, Bồ Tát đã cảm thấy say mê và nghĩ thầm: Ta sẽ lấy nàng làm vợ. Vì thế Ngài lựa thứ sắt tốt nhất, làm một cây kim thật cứng và mạnh có thể đâm thủng con súc sắc và nổi trên nước.

Rồi Ngài làm một cái bao bọc ngoài nó cùng thứ sắt ấy và cũng đâm thủng con súc sắc với bao kim kia. Theo cách ấy, Ngài làm bảy cái bao kim, phương pháp Ngài làm chúng ra sao không được tiết lộ, vì việc ấy thành tựu nhờ trí tuệ hiểu biết vĩ đại của Ngài.

Sau đó Ngài đặt kim vào ống và để ống vào một cái hộp, Ngài đi vào làng kia, hỏi đường đến nhà trưởng phường thợ rèn.

Rồi đứng tại cửa nhà ấy, Ngài hỏi: Ai muốn mua cây kim loại đặc biệt này của tôi đổi lấy tiền chăng?

Và vừa đứng cạnh nhà ông trưởng phường thợ rèn, Ngài ngâm vần kệ miêu tả cây kim:

Xâu nhanh, trơn láng, thẳng ngay,

Ðược bôi bóng nhoáng bột mài xanh xanh,

Ðầu kim sắc nhọn, thanh thanh,

Kim đây, ai muốn mua mình trao tay?

Sau đó Ngài lại ca tụng cây kim lần nữa qua vần kệ thứ hai:

Xâu nhanh, vững mạnh, thẳng ngay,

Thân kim khèo luyện tròn đầy đẹp sao!

Sắt kia cũng sẽ xuyên vào.

Kim đây ai muốn mua nào ai ơi!

Lúc ấy cô gái đang quạt cho cha bằng chiếc quạt lá thốt nốt trong lúc ông nằm trên chõng tre để được thoải mái sau buổi điểm tâm.

Khi nghe giọng ngọt ngào của Bồ Tát, nàng đã cảm thấy buồn nôn như thể nuốt một miếng thịt sống, và phải làm cho sự khó chịu ấy tan biến bằng cả ngàn ấm nước, nàng bảo: Người nào đây lại có thể rao bán kim với giọng ngọt ngào như thế trong một làng thợ rèn?

Nguời ấy đến đây vì việc gì?

Ta phải tìm xem sự việc ra sao. Vì thế nàng đặt cây quạt xuống và bước ra bên ngoài, đứng ở hành lang. Mục đích của chư Bồ Tát luôn đạt thành tựu: chính vì nàng mà Ngài đã đến ngôi làng này.

Nàng bảo Ngài: Này cậu, dân chúng trong nước đều đến làng này mua kim và các vật dụng tương tự.

Còn cậu lại muốn bán kim trong làng thợ rèn thật là điên rồ! Dù cậu có ca tụng kim của cậu suốt ngày, cũng không ai mua hàng của cậu đâu. Nếu cậu muốn được giá thì qua làng khác.

Thế rồi nàng ngâm hai vần kệ:

Móc câu ta đã bán rồi,

Làng trên xóm dưới ai người chẳng hay?

Thợ rèn ta ở thành này,

Còn ai bán được kim may nữa à?

Nghề rèn nổi tiếng chúng ta,

Việc làm khí cụ ai mà sánh ngang?

Thợ rèn ta ở trong làng,

Ai còn đem bán kim mang tới mình?

Bồ Tát nghe lời nàng, vội đáp: Thưa cô nương, cô nói vậy là do không hiểu biết gì cả đó.

Rồi Ngài ngâm hai vần kệ:

Thợ rèn ta ở trong thành,

Nhưng người tài bán kim mình mới hay!

Tổ Sư nghề sẵn trong tay,

Món hàng đệ nhất mua ngay kẻo hoài!

Một khi nghiêm phụ biết rồi

Cây kim này đã do tôi tự làm,

Tôn ông chắc chắn sẽ ban

Gia tài sản nghiệp cùng nàng cho tôi!

Người trưởng phường rèn nghe toàn thể câu chuyện, liền gọi con gái vào hỏi: Con đang nói chuyện với ai đó?

Thưa cha, một cậu trai bán kim. Thế cho gọi cậu ấy vào đây. Nàng ra gọi Ngài vào. Bồ Tát kính chào vị trưởng phường rèn xong, đứng sang một bên.

Ông hỏi: Cậu ở làng nào?

Thưa Tôn ông, tôi ở làng nọ, là con trai gia đình thợ rèn kia.

Tại sao cậu đến đây?

Thưa, để bán kim.

Nào, đưa ta thử xem kim của cậu.

Bồ Tát mong muốn công bố mọi đặc tính của Ngài giữa nhiều người, liền nói: Một vật được nhiều người xem lại chẳng tốt hơn chỉ được một người xem hay sao?

Này bạn, đúng lắm.

Vì thế vị phường trưởng tập hợp tất cả thợ rèn lại và đứng giữa đám đông, ông bảo: Nào bạn, hãy lấy kim ra đây. Thưa Tôn ông, xin hãy bảo lấy một cái đe và một cái dĩa bằng đồng đựng đầy nước ra đây. Việc ấy được thực hiện ngay. Bồ Tát lấy cây kim ra khỏi hộp đưa cho đám kia xem.

Ông trưởng phường rèn cầm lấy và hỏi: Ðây là cái kim chăng?

Không, đó không phải là cái kim, mà là cái bao. Ông phường trưởng quan sát kỹ cũng không thấy đầu đuôi gì cả.

Bồ Tát lấy lại, dùng móng tay rút cái bao ra và chỉ cho mọi người: Ðây là cây kim, đây là cái bao. Ngài đặt cây kim trong tay ông phường trưởng và cái bao dưới chân.

Ông phường trưởng lại bảo: Ta chắc đây là cây kim rồi.

Ngài đáp: Ðây cũng chỉ là cái bao kim.

Rồi Ngài lấy móc tay đánh bật nó ra và cứ thế Ngài đặt sáu cái bao liên tiếp dưới chân vị phường trưởng và nói: Ðây là cây kim, và đặt kim vào tay vị kia. Cả ngàn người thợ rèn búng ngón tay một cách thích thú và bắt đầu vẫy khăn tung hô.

Sau đó vị trưởng phường hỏi: Này bạn, thế cây kim này có sức mạnh thế nào?

Thưa Tôn ông, hãy bảo một người lực lưỡng nâng nghiêng cái đe này lên và đặt chậu nước dưới cái đe. Sau đó đâm thẳng cây kim vào cái đe.

Ông bảo làm đúng như vậy và đâm đầu nhọn của kim vào cái đe. Cây kim xuyên thủng cái đe và nằm ngang mặt nước không nhếch lên hay lệch xuống tý nào dù chỉ bằng một sợi tóc.

Mọi người thợ rèn đồng thanh bảo: Chúng ta chưa từng bao giờ nghe thậm chí qua lời đồn đại hiện có những người thợ rèn tài giỏi như thế này. Như thế họ lại búng ngón tay và tung vẫy cả ngàn chiếc khăn.

Ông phường trưởng gọi cô con gái vào, và đứng giữa đám đông ông bảo: Ðây là cô gái xứng đôi với cậu. Ông liền rót nước giao kết trên tay hai vị và trao nàng cho Ngài đem đi. Về sau khi vị trưởng phường qua đời, Bồ Tát trở thành trưởng phường rèn trong làng ấy.

Khi pháp thoại chấm dứt, bậc Ðạo Sư tuyên thuyết các sự thật và nhận diện tiền thân: Thời ấy, con gái người trưởng phường rèn là mẫu thân của Ràhula La Hầu La, và chàng thợ rèn thông minh chính là ta.

***

Tổng hợp