Phật Thuyết Kinh Trung A Hàm - Phẩm Mười Hai - Phẩm Phạm Chí - Kinh Toán Số Mục Kiền Liên

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Phật Ðà Da Xá, Ngài Tam Tạng Pháp Sư Trúc Phật Niệm, Đời Dao Tần

PHẬT THUYẾT KINH TRUNG A HÀM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Phật Ðà Da Xá, Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Trúc Phật Niệm, Đời Dao Tần  

PHẨM MƯỜI HAI

PHẨM PHẠM CHÍ  

KINH TOÁN SỐ MỤC KIỀN LIÊN  

Tôi nghe như vậy!

Một thời Đức Phật du hóa tại nước Xá Vệ, trong rừng Thắng Lâm, vườn Cấp Cô Độc.

Bấy giờ, Toán số Mục Kiền Liên  sau bữa trưa, thong dong tản bộ đến chỗ Phật, chào hỏi xong, ngồi xuống một bên, bạch rằng: Thưa Cù Đàm, tôi có điều muốn hỏi, mong nghe cho mới dám trình bày.

Thế Tôn nói: Mục Kiền Liên, ông muốn hỏi gì cứ tự tiện, đừng tự nghi ngại.

Toán số Mục Kiền Liên bèn bạch rằng: Thưa Cù Đàm, giảng đường Lộc Tử Mẫu này được xây dựng dần dần cho đến cuối cùng được thành tựu.

Thưa Cù Đàm, cầu thang trong Lộc Tử Mẫu giảng đường này, bắt đầu lên một nấc, rồi đến hai, ba, bốn.

Thưa Cù Đàm, như vậy giảng đường Lộc Tử Mẫu lần lượt theo thứ tự đi lên.

Thưa Cù Đàm, sự điều phục voi này cũng lần lượt thứ tự cho đến thành tựu, nghĩa là do bởi móc câu vậy.

Thưa Cù Đàm, sự điều phục ngựa này cũng lần lượt thứ tự cho đến thành tựu, nghĩa là do bởi hàm vậy.

Thưa Cù Đàm, Sát Đế Lợi này cũng lần lượt thứ tự cho đến thành tựu, nghĩa là do bởi cung và tên vậy.

Thưa Cù Đàm, các Phạm Chí này cũng lần lượt thứ tự cho đến thành tựu, nghĩa là do bởi Kinh thư vậy.

Thưa Cù Đàm, chúng tôi học toán số, nhờ toán số mà mưu sinh, cũng lần lượt thứ tự cho đến thành tựu.

Nếu có đệ tử nam hoặc nữ bắt đầu được dạy từng con số một, rồi hai, ba, mười, trăm, ngàn, vạn, thứ tự mà đếm lên.

Thưa Cù Đàm, như vậy chúng tôi học toán số, nhờ toán số mà mưu sinh, lần lượt theo thứ tự cho đến thành tựu.

Sa Môn Cù Đàm, trong pháp luật này, lần lượt thứ tự như thế nào cho đến thành tựu?

Thế Tôn nói: Này Kiền Liên, nếu có sự lần lượt thứ tự thực hiện cho đến thành tựu nào được nói đến chân chánh, thì này Mục Kiền Liên, ở trong pháp luật của ta, đây là điều được nói đến chân chánh.

Vì sao vậy?

Này Mục Kiền Liên, ta đối với pháp luật này lần lượt thứ tự thực hiện cho đến đạt thành cứu cánh.

Này Mục Kiền Liên, nếu Tỳ Kheo niên thiếu vừa mới đến học đạo, mới vào trong pháp luật này, Như Lai trước hết dạy rằng người hãy đến đây. Với thân, hãy thủ hộ mạng thanh tịnh. Với miệng và ý hãy thủ hộ mạng thanh tịnh.

Này Mục Kiền Liên, khi Tỳ Kheo với thân, thủ hộ mạng thanh tịnh. Với miệng và ý thủ hộ mạng thanh tịnh rồi, Như Lai lại dạy tiến thêm rằng Tỳ Kheo, hãy đến đây, hãy quán nội thân như thân, cho đến quán thọ, tâm và pháp như pháp.

Này Mục Kiền Liên, khi Tỳ Kheo Quán Thân như thân, cho đến quán thọ, tâm và pháp như pháp rồi, Như Lai lại dạy tiến thêm Tỳ Kheo, hãy đến đây, hãy Quán Thân như thân, đừng niệm tưởng những niệm tương ưng với dục. Cho đến quán thọ, tâm và pháp như pháp, đừng niệm tưởng những niệm tương ưng với dục.

Này Mục Kiền Liên, khi Tỳ Kheo Quán Thân như thân, không niệm tưởng những niệm tương ưng với dục, cho đến quán thọ, tâm và pháp như pháp. Không niệm tưởng những niệm tương ưng với dục, Như Lai dạy tiến thêm Tỳ Kheo, hãy đến đây, hãy thủ hộ các căn, thường niệm tưởng sự khép kín, niệm tưởng muốn minh đạt, thủ hộ tâm mà được thành tựu, hằng khởi chánh tri.

Nếu mắt thấy sắc, không chấp thủ tướng của sắc, không đắm nhiễm vị của sắc. Vì sự phẫn tránh mà thủ hộ các căn, trong tâm không sanh tham lam, ưu sầu, ác bất thiện pháp.

Vì hướng đến kia mà thủ hộ căn con mắt. Cũng vậy, tai, mũi, lưỡi, thân. Khi ý biết pháp, không chấp thủ tướng của pháp, không đắm nhiễm vị của pháp.

Vì sự phẫn tránh mà thủ hộ ý căn, trong tâm không sanh tham lam, ưu sầu, ác bất thiện pháp. Vì thú hướng đến nơi kia mà thủ hộ nhãn căn.

Này Mục Kiền Liên, khi Tỳ Kheo thủ hộ các căn, thường niệm sự khép kín, niệm tưởng muốn minh đạt, thủ hộ niệm tâm mà được thành tựu, hằng mướn khởi ý.

Khi mắt thấy sắc, không chấp thủ sắc tướng, không đắm sắc vị. Vì sự phẫn tránh mà thủ hộ căn con mắt, trong tâm không sanh tham lam, ưu não, ác bất thiện pháp, vì thú hướng đến kia, nên thủ hộ căn con mắt. Cũng vậy, tai, mũi, lưỡi, thân, khi ý biết pháp không chấp thủ pháp tướng, không đắm pháp vị.

Vì sự phẫn tránh mà thủ hộ ý căn, trong tâm không sanh tham lam, ưu não, ác bất thiện pháp, vì thú hướng đến kia, nên thủ hộ ý căn, thì này Mục Kiền Liên, Như Lai lại dạy tiến thêm Tỳ Kheo, hãy đến đây, hãy biết rõ sự ra vào, khéo quán sát phân biệt, co duỗi, cúi ngước, nghi dung chững chạc, khéo đắp Tăng già lê và các y bát. Đi, đứng, nằm, ngồi, ngủ nghỉ, nói năng, im lặng, thảy đều biết rõ.

Này Mục Kiền Liên, khi Tỳ Kheo biết rõ sự ra vào, khéo quán sát phân biệt co, duỗi, cúi, ngước, nghi dung chững chạc, khéo đắp Tăng già lê và các y bát.

Đi, đứng, nằm, ngồi, ngủ, nghỉ, nói năng, im lặng thảy đều biết rõ, Như Lai lại dạy tiến thêm Tỳ Kheo, hãy đến đây, hãy sống cô độc tại nơi xa vắng, trong rừng, trong núi hoặc dưới gốc cây, những chỗ trống vắng yên tĩnh, sườn non, động đá, đất trống, lùm cây, hoặc đến trong rừng, hoặc ở ngoài bãi tha ma.

Sau khi ngươi đã sống trong rừng vắng, hoặc đến dưới gốc cây, những chỗ trống vắng yên tĩnh, hãy trải Ni Sư Đàn, ngồi kiết già, chánh thân chánh nguyện, nhiếp niệm nội tâm, đoạn trừ tham lam, tâm không não hại.

Thấy tài vật và các nhu dụng sinh sống của người khác không muốn được về mình. Ngươi đối với tham lam, hãy tịnh trừ tâm ấy. Cũng vậy, đối với sân nhuế, thụy miên, trạo hối, đoạn nghi độ hoặc, đối với các thiện pháp không còn do dự. Ngươi đối với nghi hoặc hãy tịnh trừ tâm ấy.

Ngươi đoạn trừ năm triền này, chúng làm tâm ô uế, tuệ yếu kém, rồi ly dục, ly ác bất thiện pháp cho đến chứng đắc Tứ Thiền, thành tựu an trụ.

Này Mục Kiền Liên, khi Tỳ Kheo ly dục, ly ác bất thiện pháp, cho đến chứng đắc Tứ Thiền, thành tựu an trụ, thì này Mục Kiền Liên, Như Lai đã đem lại nhiều lợi ích cho Tỳ Kheo niên thiếu, nghĩa là khéo khuyên răn, dạy dỗ, khiển trách.

Này Mục Kiền Liên, nếu có Tỳ Kheo thượng tôn Trưởng Lão, phạm hạnh kỳ cựu, Như Lai lại dạy tiến thêm để thành tựu cứu cánh diệt tận hết thảy lậu.

Toán số Mục Kiền Liên lại hỏi: Sa Môn Cù Đàm, đối với tất cả đệ tử răn dạy như vậy, khiển trách như vậy, tất cả đều đạt đến cứu cánh trí, nhất định đến Niết Bàn chăng?

Thế Tôn đáp: Này Mục Kiền Liên, không phải nhất định đạt đến. Hoặc có người đạt được, hoặc có người không.

Toán số Mục Kiền Liên lại hỏi: Cù Đàm, trong đó nhân duyên gì khi có Niết Bàn, có Niết Bàn đạo và Sa Môn Cù Đàm hiện tại là Đạo Sư đó, mà có Tỳ Kheo được răn dạy như vậy, được khiển trách như vậy, thì đạt đến cứu cánh Niết Bàn, nhưng một số khác lại không đạt đến?

Thế Tôn nói: Này Mục Kiền Liên, ta muốn hỏi lại ông, hãy tùy theo sự hiểu biết mà trả lời.

Này Mục Kiền Liên, ý ông nghĩ sao?

Ông biết rõ thành Vương Xá ở đâu, am tường các con đường đến đó chăng?

Toán số Mục Kiền Liên đáp: Thật vậy, tôi biết rõ thành Vương Xá ở đâu và cũng am tường các con đường đến đó.

Thế Tôn hỏi:

Này Mục Kiền Liên, nếu có một người muốn đi đến thành Vương Xá để yết kiến Vua, người ấy hỏi rằng: Tôi muốn đi đến thành Vương Xá để gặp vua, toán số Mục Kiền Liên biết rõ thành Vương Xá ở đâu, am tường các đường lộ và đường tắt, có thể chỉ cho tôi chăng?

Ông nói với người ấy rằng từ đây đi về phía Đông, đến thôn kia, rồi từ thôn ấy đến ấp kia, lần lượt như vậy đi đến thành Vương Xá.

Những gì ở ngoại thành Vương Xá, những khu vườn xinh đẹp, đất bằng phẳng, những lầu đài, ao tắm, đủ loại bông hoa, có con sông dài, lại có dòng suối trong, sẽ được thấy hết, được biết hết.

Người ấy sau khi nghe ông chỉ dẫn rồi, đi chưa bao lâu bèn bỏ con đường chánh mà đi theo con đường lầm lẫn để trở lui lại.

Những gì ngoại thành Vương Xá, rừng cây xinh đẹp, đất bằng phẳng, lâu đài, ao tắm, đủ loại cây cối, bông hoa, có con sông dài, có dòng suối trong, người ấy hoàn toàn không thấy, không biết gì hết. Lại có một người khác muốn đi đến thành Vương Xá để yết kiến vua.

Người ấy hỏi ông rằng: Tôi muốn đi đến thành Vương Xá để gặp vua, Toán số Mục Kiền Liên biết rõ thành Vương Xá ở đâu, am tường các đường lộ và đường tắt, có thể chỉ cho tôi chăng?

Ông nói với người ấy rằng: Từ đây đi về phía Đông, đến thôn kia, rồi từ thôn ấy đến ấp kia, lần lượt như vậy đi đến thành Vương Xá. Những gì ở ngoại thành Vương Xá, những khu vườn xinh đẹp, đất bằng phẳng, những lầu đài, ao tắm, đủ loại bông hoa, có con sông dài, lại có dòng suối trong, sẽ được thấy hết, được biết hết.

Người ấy sau khi nghe ông chỉ dẫn, bèn từ đây đi về hướng Đông, đến thôn kia, từ thôn ấy đi đến ấp kia, lần lượt như vậy cho đến thành Vương Xá.

Những gì ở ngoại thành Vương Xá, những khu vườn xinh đẹp, đất bằng phẳng, lâu đài, ao tắm, đủ loại bông hoa, có con sông dài, có dòng suối trong đều được thấy hết, biết hết.

Này Mục Kiền Liên, trong đó do nhân gì duyên gì, trong khi có thành Vương Xá, có con đường đến thành Vương Xá và có ông hiện tại là Đạo Sư đó, nhưng người thứ nhất nghe lời ông chỉ dẫn, chẳng bao lâu đã bỏ con đường chánh mà đi theo con đường lầm lẫn trở lui lại.

Rồi những gì ở ngoài thành Vương Xá, những khu vườn xinh đẹp, đất bằng phẳng, lâu đài, ao tắm, đủ loại bông hoa, có con sông dài, có dòng suối trong, tất cả người ấy đều không thấy, không biết?

Còn người thứ hai khi nghe theo lời ông chỉ dẫn, từ con đường chánh lần lượt đi đến thành Vương Xá, những gì ở ngoại thành Vương Xá, những khu vườn xinh đẹp, đất bằng phẳng, lâu đài, ao tắm, đủ loại bông hoa, có con sông dài, có dòng suối trong, thảy đều được thấy hết, được biết hết?

Toán số Mục Kiền Liên đáp: Này Cù Đàm, tôi hoàn toàn vô sự. Có thành Vương Xá đó, có con đường dẫn đến thành Vương Xá đó, tôi chỉ làm Đạo Sư. Người thứ nhất không tùy theo sự chỉ dẫn của tôi, bỏ con đường chánh mà đi theo con đường lầm lẫn để trở lui lại.

Những gì ở ngoài thành Vương Xá, những khu vườn xinh đẹp, đất bằng phẳng, lâu đài, ao tắm, đủ loại bông hoa, có con sông dài, có dòng suối trong, tất cả người ấy đều không thấy, không biết.

Người thứ hai khi nghe theo lời tôi chỉ dẫn, từ con đường chánh lần lượt đi đến thành Vương Xá, những gì ở ngoại thành Vương Xá, những khu vườn xinh đẹp, đất bằng phẳng, lâu đài, ao tắm, đủ loại bông hoa, có con sông dài, có dòng suối trong, thảy đều được thấy hết, được biết hết.

Thế Tôn nói rằng: Cũng vậy, này Mục Kiền Liên, ta cũng vô sự. Có Niết Bàn đó, có con đường dẫn đến Niết Bàn đó, ta chỉ là Đạo Sư, giáo huấn các Tỳ Kheo như vậy, khiển trách các Tỳ Kheo như vậy, nhưng có người đạt đến cứu cánh Niết Bàn, có người lại không.

Này Mục Kiền Liên, nhưng tùy theo sở hành của mỗi Tỳ Kheo mà Thế Tôn ghi nhận sở hành ấy, tức là cứu cánh lậu tận vậy.

Toán số Mục Kiền Liên bạch rằng: Bạch Cù Đàm, tôi đã hiểu! Bạch Cù Đàm, tôi đã rõ!

Bạch Cù Đàm, cũng như trên mảnh đất tốt, có khu rừng Sa La, trong đó có người giữ rừng Sa La, sáng suốt, không lười biếng, đối với gốc rễ của các cây Sa La, tùy theo thời mà cuốc xới, sang chỗ cao, lấp chỗ thấp, quét dọn rác, tưới nước, không để sai thời.

Nếu bên cạnh có mọc cỏ tạp ô uế thì nhổ sạch hết. Nếu có những cây đâm ngang, cong queo thì uốn lại cho thẳng hay tỉa đi. Nếu có những cây mọc rất ngay thẳng thì chăm sóc, giữ gìn, hằng cuốc xới, quét dọn rác, tưới nước, không để sai thời. Như vậy, trên mảnh đất tốt, rừng cây Sa La càng ngày càng sum suê.

Bạch Cù Đàm, cũng vậy, có người dua nịnh, dối trá, không biết thi ân, vô tín, giải đãi, không niệm, không định, ác tuệ, tâm cuồng, các căn rối loạn, trì giới lơ là, không tu trì phát triển. Sa Môn Cù Đàm, với những người như vậy không thể cộng sự.

Vì sao vậy?

Bạch Cù Đàm, những người như vậy là phạm hạnh ô uế.

Bạch Cù Đàm, nếu có những người không dua nịnh, cũng không dối trá, biết thi ân, có tín, tinh tấn, không giải đãi, có niệm, có định và cũng có trí tuệ, rất mực cung kính, tu tập phát triển. Sa Môn Cù Đàm, với những người như vậy có thể cộng sự.

Vì sao vậy?

Bạch Cù Đàm, những người như vậy là phạm hạnh thanh tịnh.

Bạch Cù Đàm, cũng như trong các loại căn hương, trầm hương là bậc nhất.

Vì sao vậy?

Bạch Cù Đàm, vì trầm hương đối với các loại căn hương, nó là tối thượng.

Bạch Cù Đàm, cũng như trong các loại Sa La thọ hương, xích Chiên Đàn là bậc nhất.

Vì sao vậy?

Bạch Cù Đàm, vì chiên đàn đối với các thứ Sa La thọ hương, nó là tối thượng.

Bạch Cù Đàm, cũng như trong các loại thủy hoa, hoa sen xanh là bậc nhất.

Vì sao vậy?

Bạch Cù Đàm, vì hoa sen xanh đối với các loại thủy hoa, nó là tối thượng.

Bạch Cù Đàm, cũng như trong các thứ hoa trên đất, hoa Tu Ma Na là bậc nhất.

Vì sao vậy?

Bạch Cù Đàm, vì Tu Ma Na hoa đối với các loại lục hoa, nó là tối thượng.

Bạch Cù Đàm, cũng như trong thế gian, giữa các luận sĩ, Sa Môn Cù Đàm là bậc nhất.

Vì sao vậy?

Vì Sa Môn Cù Đàm như một luận sĩ có thể khuất phục tất cả các ngoại đạo dị học vậy.

Bạch Thế Tôn, nay con tự quy y Phật, Pháp và Tỳ Kheo Tăng. Cúi mong Thế Tôn nhận con làm Ưu Bà Tắc. Kể từ hôm nay, trọn đời đều tự quy y cho đến tận mạng.

Phật thuyết như vậy. Toán số Mục Kiền Liên và các Tỳ Kheo sau khi nghe Phật thuyết, hoan hỷ phụng hành.

***

Tổng hợp