Phật Thuyết Kinh Tương ưng Bộ - Tập Hai - Thiên Nhân Duyên - Chương Một - Tương ưng Nhân Duyên - Phẩm Cây - Phần Một - Tư Lường

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT

KINH TƯƠNG ƯNG BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP HAI

THIÊN NHÂN DUYÊN  

CHƯƠNG MỘT

TƯƠNG ƯNG NHÂN DUYÊN  

PHẨM CÂY  

PHẦN MỘT

TƯ LƯỜNG  

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn ở Sàvatthi Xá Vệ, Jetavana Thắng Lâm, tại vườn ông Anàthapindika Cấp Cô Ðộc.

Ở đấy Thế Tôn gọi các Tỳ Kheo: Này các Tỳ Kheo!

Thưa vâng, bạch Thế Tôn! Các Tỳ Kheo ấy vâng đáp Thế Tôn.

Thế Tôn nói như sau: Này các Tỳ Kheo, các Tỳ Kheo tư lường, phải tư lường như thế nào để chơn chánh diệt khổ một cách trọn vẹn?

Bạch Thế Tôn, các pháp lấy Thế Tôn làm căn bản, lấy Thế Tôn làm lãnh đạo, lấy Thế Tôn làm điểm tựa.

Lành thay, bạch Thế Tôn, nếu Thế Tôn nói lên ý nghĩa của lời nói này. Sau khi nghe Thế Tôn thuyết giảng, các Tỳ Kheo sẽ thọ trì. Vậy này các Tỳ Kheo, hãy nghe và khéo suy nghiệm, ta sẽ nói.

Thưa vâng, bạch Thế Tôn! Các Tỳ Kheo ấy vâng đáp Thế Tôn!

Thế Tôn nói như sau:

Ở đây, này các Tỳ Kheo, vị Tỳ Kheo đang tư lường, tư lường như sau: Sự đau khổ nhiều loại và đa dạng này khởi lên trên đời như già và chết.

Sự đau khổ này lấy gì làm nhân, lấy gì tập khởi, lấy gì tác sanh, lấy gì làm hiện hữu?

Do cái gì có mặt, già chết hiện hữu?

Do cái gì không có mặt, già chết không hiện hữu?

Tư lường như vậy, vị ấy biết như sau: Sự đau khổ nhiều loại và đa dạng này khởi lên trên đời như già và chết, sự đau khổ này lấy sanh làm nhân, lấy sanh làm tập khởi, lấy sanh làm tác sanh, lấy sanh làm hiện hữu. Do sanh có mặt, già chết hiện hữu. Do sanh không có mặt, già chết không hiện hữu.

Và vị ấy biết già chết, biết già chết tập khởi, biết già chết đoạn diệt, và vị ấy biết con đường thích ứng đưa đến già chết đoạn diệt. Do thực hành như vậy, vị ấy trở thành vị tùy pháp hành.

Này các Tỳ Kheo, vị ấy được gọi là vị Tỳ Kheo đã thực hành một cách trọn vẹn để chơn chánh đoạn tận khổ đau và đoạn diệt già chết.

Tư lường thêm nữa, vị ấy tư lường như sau:

Còn hữu này, do cái gì làm nhân?

Còn thủ này, do cái gì làm nhân?

Còn ái này, do cái gì làm nhân?

Còn thọ này, do cái gì làm nhân?

Còn xúc này, còn sáu xứ này, còn danh sắc này, còn thức này, còn các hành này, do cái gì làm nhân, cái gì tập khởi, cái gì tác sanh, cái gì làm hiện hữu?

Do cái gì có mặt, các hành hiện hữu?

Do cái gì không có mặt các hành không hiện hữu?

Tư lường như vậy, vị ấy biết như sau: Các hành lấy vô minh làm nhân, lấy vô minh làm tập khởi, lấy vô minh làm tác sanh, lấy vô minh làm hiện hữu. Do vô minh có mặt, các hành hiện hữu. Do vô minh không có mặt, các hành không hiện hữu.

Và vị ấy biết các hành, biết các hành tập khởi, biết các hành đoạn diệt, và vị ấy biết con đường thích ứng đưa đến các hành đoạn diệt. Do thực hành như vậy, vị ấy trở thành vị tùy pháp hành.

Này các Tỳ Kheo, vị ấy được gọi là vị Tỳ Kheo đã thực hành một cách trọn vẹn để chơn chánh đoạn tận khổ đau và đoạn diệt các hành.

Này các Tỳ Kheo, nếu người nào bị vô minh chi phối, dự tính làm phước hành, thức của người ấy đi đến phước.

Nếu người ấy dự tính làm phi phước hành, thức của người ấy đi đến phi phước. Nếu người ấy dự tính làm bất động hành, thức của người ấy đi đến bất động.

Này các Tỳ Kheo, khi nào vị Tỳ Kheo đoạn tận vô minh, minh được sanh khởi. Vị ấy do vô minh đoạn tận, minh sanh khởi, không dự tính làm phước hành, không dự tính làm phi phước hành, không dự tính làm bất động hành.

Không có dự tính, không có dụng ý, vị ấy không chấp thủ một sự gì ở đời. Không chấp thủ, vị ấy không sợ hãi. Không sợ hãi, vị ấy hoàn toàn tịch tịnh.

Vị ấy biết rõ: Sanh đã tận, phạm hạnh đã thành, những việc nên làm đã làm, không còn trở lui trạng thái này nữa. Nếu vị ấy cảm giác lạc thọ, vị ấy biết lạc thọ ấy vô thường, vị ấy biết không nên tham đắm, vị ấy biết không nên hoan hỷ.

Nếu vị ấy cảm giác khổ thọ, vị ấy biết khổ thọ vô thường, vị ấy biết không nên tham đắm, vị ấy biết không nên hoan hỷ. Nếu vị ấy cảm giác bất khổ bất lạc thọ, vị ấy biết thọ ấy vô thường, vị ấy biết không nên tham đắm, vị ấy biết không nên hoan hỷ.

Nếu vị ấy cảm giác lạc thọ, thọ ấy được cảm giác với niệm thoát ly.

Nếu vị ấy cảm giác khổ thọ, thọ ấy được cảm giác với niệm thoát ly.

Nếu vị ấy cảm giác bất khổ bất lạc thọ, thọ ấy được cảm giác với niệm thoát ly visannutto.

Khi vị ấy cảm giác một cảm thọ tận cùng của thân, vị ấy biết: Ta cảm giác một cảm thọ tận cùng của thân.

Khi vị ấy cảm giác một cảm thọ tận cùng của sinh mạng, vị ấy biết: Ta cảm giác một cảm thọ tận cùng của sinh mạng.

Vị ấy biết: Sau khi thân hoại mạng chung, ở đây tất cả những cảm thọ không làm cho có hỷ lạc, sẽ trở thành vắng lặng, cái thân được bỏ qua một bên.

Này các Tỳ Kheo, ví như một người từ trong lò nung của người thợ gốm lấy ra một cái ghè nóng và đặt trên một khoảng đất bằng phẳng để sức nóng ở đấy được nguội dần, và các miếng sành vụn được gạt bỏ một bên.

Cũng vậy, này các Tỳ Kheo, khi cảm giác một cảm thọ tận cùng của thân, vị ấy biết: Ta cảm giác một cảm thọ tận cùng của thân.

Khi vị ấy cảm giác một cảm thọ tận cùng của sinh mạng, vị ấy biết: Ta cảm giác một cảm thọ tận cùng của sinh mạng.

Vị ấy biết: Sau khi thân hoại mạng chung, ở đây tất cả những cảm thọ không làm cho có hỷ lạc, sẽ trở thành vắng lặng, cái thân được bỏ qua một bên.

Này các Tỳ Kheo, các ông nghĩ thế nào?

Vị Tỳ Kheo đã đoạn trừ các lậu hoặc có dự tính làm các phước hành, hay có dự tính làm các phi phước hành, hay có dự tính làm các bất động hành?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Hay nếu các hành không có mặt một cách trọn vẹn, do các hành đoạn diệt, thời thức có hiện hành không?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Hay nếu thức không có mặt một cách trọn vẹn, do thức đoạn diệt, thời danh sắc có hiện hành không?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Hay nếu danh sắc không có mặt một cách trọn vẹn, do danh sắc đoạn diệt, thời sáu xứ có hiện hành không?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Hay nếu sáu xứ không có mặt một cách trọn vẹn, do sáu xứ đoạn diệt, thời xúc có hiện hành không?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Hay nếu xúc không có mặt một cách trọn vẹn, do xúc đoạn diệt, thời thọ có hiện hành không?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Hay nếu thọ không có mặt một cách trọn vẹn, do thọ đoạn diệt, thời ái có hiện hành không?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Hay nếu ái không có mặt một cách trọn vẹn, do ái đoạn diệt, thời thủ có hiện hành không?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Hay nếu thủ không có mặt một cách trọn vẹn, do thủ đoạn diệt, thời hữu có hiện hành không?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Hay nếu hữu không có mặt một cách trọn vẹn, do hữu đoạn diệt, thời sanh có hiện hành không?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Hay nếu sanh không có mặt một cách trọn vẹn, do sanh đoạn diệt, thời già chết có hiện hành không?

Thưa không, bạch Thế Tôn! Lành thay, lành thay, này các Tỳ Kheo! Phải là như vậy, này các Tỳ Kheo! Không thể khác vậy.

Hãy tin ở ta, này các Tỳ Kheo! Hãy quyết định, chớ có nghi ngờ, chớ có phân vân! Ðây là khổ được đoạn tận.

***

Tổng hợp