Thập điện Diêm vương trong quan điểm của đạo Phật

Địa ngục, tiếng Phạn là Naraka/ Niraya được Hán dịch là Địa ngục, Bất lạc, Khả Yểm, Khổ Cụ, Khổ Khí... đều có nghĩa là nơi thọ khổ sau khi chết của những ai khi sanh tiền đã tạo nên nghiệp ác.

Cõi âm, thế giới bên kia là quan niệm phổ biến trong hầu hết các dân tộc. Nó tồn tại trong tư cách đối lập với cõi dương - cõi người. Ở xứ ta, cõi âm nơi các vị Diêm Vương xét công định tội công minh vong hồn người chết đã được đề cập đến trong các truyện kể ở các sách Truyền kỳ mạn lục (thế kỷ XIV), Công dư tiệp ký (thế kỷ XVIII) và các truyện thơ Hứa sử truyện, Phạm Công - Cúc Hoa, Dương Từ - Hà Mậu (Nguyễn Đình Chiểu, cuối thế kỷ XIX) và hàng loạt các sự tích dân gian... Ở các sáng tác đó, hình ảnh địa ngục với các công việc hoạt động dưới đó không ít thì nhiều chịu ảnh hưởng từ kinh Phật mà trước hết là kinh Vu Lan Bồn và kinh Địa Tạng. Nói cách khác, các quan niệm dân gian về cõi người chết, càng lúc càng được tích hợp với quan niệm địa ngục có tính hệ thống của đạo Phật.

Địa ngục, tiếng Phạn là Naraka/ Niraya được Hán dịch là Địa ngục, Bất lạc, Khả Yểm, Khổ Cụ, Khổ Khí... đều có nghĩa là nơi thọ khổ sau khi chết của những ai khi sanh tiền đã tạo nên nghiệp ác. Địa ngục là nơi khổ nhất, thuộc âm gian theo quan niệm thế gian 3 tầng (thiên gian, nhân gian và âm gian). Theo quan niệm nhà Phật, đó là nơi ác nhất trong thập giới gồm 4 vị trí Tứ thánh: Phật, Bồ tát, Duyên giác, Thanh văn; và 6 vị trí Lục phàm/ Lục đạo: Trời, Người, A tu la, Súc sanh, Ngạ quỷ, Địa ngục. Khác các hạng thuộc tứ thánh, các hạng trong lục đạo còn vướng trong luân hồi nhiều kiếp; riêng ba hạng cuối - gọi là “tam ác đạo”, thì địa ngục là ác đạo cùng cực.

Địa ngục, còn gọi là cõi Diêm la, do Diêm La vương thống quản. Diêm La vương nguyên là thần Chết Yama của thời Vệ đà (Ấn Độ cổ đại). Yama là con của thần Mặt Trời Vivaswat và Saranyu (có tài chạy nhanh) và Yama là anh song sinh của em gái mình là Yamuna/ Yami (Hán: Diêm My) nên được gọi là Song Vương. Hai vị thần này được coi là cặp đôi đầu tiên và là tổ của loài người; có một đoạn tụng ca Vệ đà, dưới dạng đối thoại, ở đó, người nữ đã biện luận về việc sống chung cốt để đảm bảo sự truyền lưu vĩnh cửu muôn loài. Một tụng khác kể rằng: “Yama là con người đầu tiên bị chết và cũng là người chết đầu tiên lên thiên giới”. Do đó, Yama là thần của các vong hồn và xét xử người chết. Một vong hồn khi rời thi thể của mình thì xuống cõi dưới, ở đó có Chitra - đọc tất thảy công tội từ cuốn sổ lớn gọi là Agrs-sandhani và theo đó mà xử tội: vong hồn người chết hoặc được thăng lên cõi Pitris (Manes) hoặc bị đọa xuống một trong 21 địa ngục, tùy theo tội lỗi, được tái sinh lên mặt đất trong hình dạng khác. Yama thống quản phần hướng Nam và do đó, được gọi là Dakshinasa-pati. Về hình tướng, Yama có màu xanh lục, y phục màu đỏ, cỡi trên lưng trâu, tay cầm quyền trượng to lớn và dây thòng lọng. Yama có rất nhiều vợ, thần cư trú ở cõi âm trong kinh thành Yama-pura. Ở đó có cung điện Kalichi. Hàng ngày, Yama ngồi trên ngai Vichara-bhu để xử án. Bên cạnh có Phán quan Chitra-Gupta và có hai chủ tướng chầu hầu: một là Tổng quản binh Chanda (hay Maha Chanda) và một là Tổng giám sát Kala-pursusha. Sứ giả của thần là Yama-duta có trách nhiệm bắt linh hồn người chết và dinh thự của thần được Vaidhyata - người gác cửa mẫn cán, canh chừng suốt ngày đêm...

Nói chung, bên cạnh khái niệm atman - brahman làm nền tảng cho vũ trụ quan của đạo Hindu, thì luận thuyết karma - samsara (nghiệp báo - luân hồi) là nền tảng của nhân sinh quan của đạo Hindu và một số tôn giáo khác như đạo Phật và đạo Kỳ Na (Jainaism). Luận thuyết Karma - Samsara đã áp dụng tư tưởng về sự chuyển hóa vật chất trong vũ trụ cũng như tính tuần hoàn của các hiện tượng tự nhiên sang lĩnh vực đời sống xã hội. Chính từ cơ sở đó đã sản sinh ra các biện sự về sự thăng đọa của tín lý tái sinh, về sự việc xét công định tội ở địa ngục/ Diêm phủ.

Tín lý về cõi Diêm la, công năng thưởng công - phạt tội của Diêm La vương thời Vệ đà, về sau, được tích hợp vào Phật giáo, rồi được truyền qua cõi Đông Độ. Ở Trung Quốc, tín lý này kết hợp với các biện sự của đạo giáo, sản sinh ra thuyết Diêm La Thập điện. Theo đó, ở âm phủ có 10 điện, đứng đầu mỗi điện là một vị Minh vương đảm nhận việc xét công định tội theo từng tội danh và thưởng phạt theo trách vụ được xác định có phần cụ thể và rành mạch. Đây là cơ sở của việc thờ tự Thập điện Minh vương cũng như sự có mặt của loại tranh vẽ hay các công trình điêu khắc thể hiện cụ thể cảnh tượng xét xử, trị tội ở địa ngục - gọi chung là “Địa ngục đồ” ở các chùa chiền tự viện ở xứ ta.

Địa ngục ở đâu,Thập điện Diêm vương,địa ngục

Tổng hợp