Phật Thuyết Kinh đại Bảo Tích - Pháp Hội Thứ Ba Mươi Ba - Pháp Hội Vô Cấu Thí Bồ Tát ứng Hiện - Phẩm Thứ Ba - Phẩm Bồ Tát

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Nan Liên Đề Gia Xá, Đời Cao Tế

PHẬT THUYẾT 

KINH ĐẠI BẢO TÍCH

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Nan Liên Đề Gia Xá, Đời Cao Tế  

PHÁP HỘI THỨ BA MƯƠI BA

PHÁP HỘI

VÔ CẤU THÍ BỒ TÁT ỨNG HIỆN  

PHẨM THỨ BA

PHẨM BỒ TÁT  

Bấy giờ Vô Cấu Thí hỏi Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát: Bạch Ngài Văn Thù Sư Lợi! Đức Thế Tôn thọ ký Ngài là tối đệ nhất trong hàng Bồ Tát thâm giải.

Ngài lấy thập nhị nhân duyên thâm làm thâm hay lấy chân thâm làm thâm?

Nếu lấy thập nhị nhân duyên thâm làm thâm thì không có chúng sanh thành thập nhị nhân duyên thâm, tại sao, vì thập nhị nhân duyên thâm không lai không khứ chẳng phải chỗ biết của sáu thức nhãn nhĩ tỷ thiệt thân ý, trong thâm ấy thập nhị nhân duyên chẳng phải là hành pháp. Còn nếu lấy chân thâm làm thâm thì chân chẳng phải thâm cũng không ai được chân thâm.

Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát nói: Do thỉ tế thâm nên thâm.

Vô Cấu thí nói: Thỉ tế thì chẳng phải tế. Thế nên sự biết của Ngài cũng chẳng phải biết.

Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát nói: Do vô tri mà được vô đắc nên nói là thỉ tế vậy.

Vô Cấu Thí nói: Trong vô đắc ấy không có ngôn ngữ, quá đường ngôn ngữ không có chỗ nói.

Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát nói: Nói là mượn văn tự để nói.

Vô Cấu Thí nói: Chư Phật bồ đề quá văn tự ngôn thuyết thế nên bồ đề thì chẳng thể nói được.

Bấy giờ Vô Cấu Thí hỏi Ngài Vô Si Kiến Bồ Tát: Bạch Ngài Vô Si Kiến Bồ Tát! Ngài nói tôi quan niệm đến thành Xá Vệ nguyện cho trong thành những ai đáng được vô thượng bồ đề phàm họ thấy vật chi đều biến thành Tượng Phật cả và khiến họ quyết định nơi vô thượng Bồ Đề.

Bạch Ngài nếu thấy Như Lai là dùng sắc thân thấy hay dùng pháp thân thấy?

Nếu do sắc thân thì không thấy Phật, tại sao, vì như Đức Thế Tôn từng dạy. Nếu thấy sắc thân ta nghe âm thanh ta người này biên kiến chẳng phải thấy ta.

Còn nếu do pháp thân thì pháp thân chẳng thể thấy được, tại sao?

Vì pháp thân rời kiến văn chẳng thể lấy được, thế nên chẳng thể thấy nghe pháp thân Phật.

Vô Si Kiến Bồ Tát liền yên lặng, Bảo tướng Bồ Tát hỏi: Sao Ngài chẳng đáp?

Vô Si Kiến Bồ Tát nói: Cô ấy hỏi nơi pháp vô tánh, pháp vô tánh ấy chẳng thể nói nên tôi không đáp.

Vô Cấu Thí nói: Bạch Ngài! Tôi không hỏi pháp vô tánh, pháp vô tánh chẳng thể hỏi. Học rồi mà đáp thì không có ngại gì.

Vô Cấu Thí hỏi Ngài Bảo Tướng Bồ Tát: Bạch Ngài Bảo Tướng Bồ Tát! Ngài quan niệm rằng lúc tôi vào thành nguyện cho trong thành những nhà của hàng tộc tánh bảo tàng vọt lên đầy đủ bảy báu.

Tâm bố thí bảy báu của Ngài có nhiễm trước hay không nhiễm trước?

Nếu có nhiễm trước thì đồng với kẻ phàm phu, tại sao, vì phàm phu có ái trước vậy. Còn nếu không ái trước thì trong ái trước không có bố thí bảy báu. Bảo Tướng Bồ Tát liền yên lặng.

Vô Cấu Thí hỏi Ngài Ly Ác Thú Bồ Tát: Bạch Ngài Ly Ác Thú Bồ Tát! Ngài quan niệm rằng lúc tôi vào thành, nguyện cho trong thành những ai đáng đọa ác đạo đều khiến thọ tội nhẹ tại hiện đời mau thoát khổ não.

Bạch Ngài! Vô thượng nói nghiệp bất tư nghị. Nghiệp bất tư nghị này có thể mau dứt chăng. Nếu dứt được thì trái với lời của vô thượng. Còn nếu chẳng dứt thì sao lại thọ nhẹ mau dứt. Nếu có thể dứt thì trong pháp không có chủ thì Ngài là chủ. Và nếu có thể dứt thì cũng chẳng thể dứt.

Ly Ác Thú Bồ Tát nói: Vì tôi dùng nguyện lực nên hay khiến thọ nhẹ dứt mau.

Vô Câu Thí nói: Bạch Ngài! Các pháp như tánh chẳng thể dùng nguyện lực mà thọ được. Ly Ác Thú Bồ Tát liền yên lặng.

Vô Cấu Thí hỏi Ngài Trừ Chư Cái Bồ Tát: Bạch Ngài Trừ Chư Cái Bồ Tát! Ngài quan niệm tôi nguyện cho chúng sanh trong thành đều trừ hết ngũ cái. Ngài quan niệm nhập định ấy rồi có thể khiến chúng sanh chẳng bị ngũ cái che chướng.

Bạch Ngài! Ở trong định ấy, mình tự tại hay là người tự tại?

Nếu mình tự tại thì không do đâu đến người, tất cả pháp không pháp nào đến kia cả, sao Ngài thập thiền định trừ được ngũ cái cho người. Nếu là người khác tự tại thì chẳng thể lợi ích cho ngườỉ.

Trừ Chư Cái Bồ Tát nói: Hạnh này dùng từ làm đầu.

Vô Cấu Thí Bồ Tát nói: Bạch Ngài! Chư Phật đều thực hành tử hạnh.

Bạch Ngài! Và có Đức Phật nào nhân nơi chúng sanh chẳng lấy ngũ cái làm lo đó chăng?

Trừ Chư Cái Bồ Tát liền yên lặng.

Vô Cấu Thí hỏi Ngài Quán Thế Âm Bồ Tát: Bạch Ngài Quán Thế Âm Bồ Tát! Ngài quan niệm rằng nguyện cho chúng sanh trong thành những kẻ bị tù ngục trói nhốt mau được giải thoát, kẻ sắp bị giết được cứu sống, kẻ bị khủng bố được vô úy.

Bạch Ngài! Xét về nói rằng bố úy ấy là có nắm lấy hay không nắm lấy. Nếu là có nắm lấy thì kẻ phàm phu cũng có nắm lấy vì thế nên chẳng phải. Còn nếu là không nắm lấy thì không chỗ bố thí. Trong pháp không bố thí đâu được có trừ dứt. Quán Thế Âm Bồ Tát liền yên lặng.

Biện Nghiêm Bồ Tát hỏi Ngài Quán Thế Âm Bồ Tát: Sao Ngài không giải đáp lời hỏi của Vô Cấu Thí?

Quán Thế Âm Bồ Tát nói: Cô ấy chẳng hỏi pháp sanh diệt nên không thể đáp được.

Vô Cấu Thí hỏi Ngài Quán Thế Âm Bồ Tát: Bạch Ngài! Chúng có vô sanh vô diệt hỏi chăng?

Quán Thế Âm Bồ Tát nói: Không có.

Vô Cấu Thí nói: Trong vô sanh vô diệt bèn không văn tự ngôn thuyết. Người trí huệ ở nơi không văn tự mượn văn tự nói mà không trước văn tự, pháp tánh vô ngại. Vì thế người trí huệ chẳng ngại văn tự.

Vô Cấu Thí hỏi Ngài Biện Nghiêm Bồ Tát: Bạch Ngài Biện Nghiêm Bồ Tát! Ngài quan niệm rằng tôi nguyện người trong thành ai thấy tôi đều được biện tài dùng diệu kệ hỏi đáp nhau.

Bạch Ngài! Biện tài được Ngài thí cho ấy là do giác mà khởi hay do ái mà khởi! Nếu do giác khởi thì tất cả pháp hữu vi đều do giác quán khởi thế nên chẳng phải tịch tĩnh. Nếu do ái khởi thì chỗ thí cho ấy luống hư.

Biện Nghiêm Bồ Tát nói: Đó là lúc tôi ban sơ phát tâm bồ đề nguyện ai thấy tôi đều được biện tài dùng diệu kệ hỏi đáp nhau.

Vô Cấu Thí hỏi: Bạch Ngài! Hiện nay chính Ngài có tâm nguyện bồ đề chăng?

Nếu chính hiện có thì là thường kiến. Còn nếu hiện nay không có thì chẳng thể đem thí cho người, thì sở nguyện luống hư. Biện Nghiêm Bồ Tát liền yên lặng.

Vô Cấu Thí hỏi Ngài Vô Si Hành Bồ Tát: Bạch Ngài Vô Si Hành Bồ Tát! Ngài quan niệm nguyện cho chúng sanh trong thành ai thấy tôi thì được vô si kiến quyết định nơi vô thượng bồ đề.

Bạch Ngài! Bồ Đề ấy là có hay là không?

Nếu là có thì là hữu vi bồ đề chấp nơi biên kiến. Nếu là không thì là hư vọng cũng sa vào biên kiến.

Vô Si Hành Bồ Tát nói: Bồ Đề ấy gọi là trí.

Vô Cấu Thí nói: Trí ấy gọi là sanh hay gọi là vô sanh?

Nếu gọi là sanh thì chẳng phải khéo thuận tư duy mà sanh, là hữu vi trí chỗ biết của phàm phu. Nếu gọi là vô sanh thì trong vô sanh vô sở hữu, nếu vô sở hữu là vô phân biệt.

Bồ Đề của Thanh Văn, Bích Chi Phật, Bồ Tát và Như Lai đều vô phân biệt, kẻ phàm phu phân biệt bồ đề, người trí huệ thì vô phân biệt. Vô Si Hành Bồ Tát liền yên lặng.

Bấy giờ Tôn Giả Tu bồ đề bảo Chư Đại Thanh Văn và Chư Đại Bồ Tát rằng: Này các Ngài! Chúng ta nên trở về mà chẳng nên vào thành Xá Vệ khất thực.

Tại sao?

Vì nàng Vô Cấu Thí này nói tức là pháp thực của người trí huệ. Nay chúng ta vui thích pháp thực mà chẳng cần đoàn thực.

Vô Cấu Thí nói với Tôn Giả Tu bồ đề: Bạch Đại Đức! Như nói các pháp không thượng không hạ, trong pháp ấy sẽ cầu mong gì mà đi hành khất ư?

Bạch Đại Đức! Pháp chẳng hí luận là sở hành của Tỳ Kheo, chẳng nên ưa hí luận. Đây là pháp vô y chẳng phải sở hành của người y chỉ, đây là sở hành của Hiền Thánh không có thối chuyển.

Bấy giờ tám Đại Thanh Văn, tám Đại Bồ Tát, năm trăm Bà La Môn Phạm Thiên v.v…Vô Cấu Thí, Vua Ba Tư Nặc và hàng đại chúng đều đồng đến chỗ Đức Phật, đảnh lễ chân Đức Phật hữu nhiễu ba vòng, rồi ngồi một phía.

Vô Cấu Thí riêng nhiễu bảy vòng lễ chân Phật chắp tay đứng nói kệ hỏi Phật:

Tôi hỏi đấng vô Đẳng

Ứng Cúng Vô Thượng Giác

Ban Cam Lộ chúng mừng

Bồ Tát hành thế nào

Thế nào tại đạo thọ

Phá ma hàng lao oán

Thế nào động Trời Đất

Núi đồi và rừng cây

Thế nào phóng quang minh

Hiển phát vô lượng xung

Nguyện đại bi Thế Tôn

Nói đúng hạnh Bồ Tát

Thế nào được tổng trì

Như Lai Diệu Âm thanh

Thế nào hay tu trì

Định thắng diệu thanh tịnh

Thế nào các người tu

Hay được sức thần túc

Nay khuyến thỉnh Thế Tôn

Nói Bồ Tát thiệt hạnh

Thế nào được chuyên niệm

Và cùng tâm kiên cố

Thế nào được ứng biện

Vi diệu thành Cụ Túc

Thế nào được thuận lý

Gồm đầy đủ các nghĩa

Khá nói pháp vi diệu

Trí giả không chỗ ngại

Thế nào ưa bố thí

Tịnh giới và nhẫn nhục

Khéo tinh tiến thiền định

Trí huệ soi thế gian

Thê nào nhớ túc mạng

Thiên nhãn minh thấy rõ

Thiên nhĩ tha tâm trí

Thần túc đến các cõi

Thế nào chẳng ở thai

Hóa sanh trong hoa sen

Hằng ở trước Chư Phật

Khen pháp không vô ngã

Thế nào oan thân đồng

Dứt ái và nhiễm uế

Chí hành không cao hạ

Dường như là gió đất

Lợi suy cùng hủy dự

Xưng cơ và khổ lạc

Thế nào bỏ tám pháp

Ở đời như Mặt Nhật

Thế nào chẳng siểm tránh

Trừ ngã bỏ kiêu mạn

Tịch tĩnh ở thiền định

Trí giả ưa thiệt nghĩa

Thế nào chẳng ưa thích

Vợ con và tài bảo

Thế nào người tu hành

Thích ở chỗ vắng lặng

Thế nào như chim bay

Cũng như lân một sừng

Thế nào ưa chánh pháp

Và ưa tâm hỷ duyệt

Thế nào các người trí

Quán địa, thủy, hỏa, phong

Không khuynh động phân biệt

Trụ thiền như hư không

Chẳng làm hạnh phi pháp

Chẳng ưa nhìn việc người

Thà xả bỏ thân mạng

Trọn chẳng bỏ lìa pháp

Thề nào nơi bồ đề

Tưởng niệm như Thế Tôn

Tưởng như Thế Tôn rồi

Hay phát nguyện bồ đề

Thế nào được Tịnh Độ

Và cùng thanh tịnh Tăng

Trí giả được trường thọ

Danh xưng và an lạc

Phương tiện đến bỉ ngạn

Thấy đế không thủ chứng

Hay độ vô lượng chúng

Khuyên ưa tu căn lành

Thế nào được đoan chánh

Và được nơi hóa sanh

Được trí huệ tài bảo

Hay biết tâm mọi người

Thế nào nhớ đời trước

Thường hội cùng Chư Phật

Trong ngàn vạn ức kiếp

Hằng chẳng sanh chỗ nạn

Thế nào được tùy hảo

Ba mươi hai tướng tốt

Thế nào được từ biện

Và được nơi ứng biện

Thế nào tu Tịnh Độ

Thành tụ chúng Tỳ Kheo

Tùy thích nguyện nước nào

Hay được sanh nước ấy

Bồ Tát tu hạnh gì

Hay được sắc danh xưng

Được lực tinh tiến thẩy

Thế nào được bất hoại

Thế nào chẳng dụ dự

Hay làm hạnh Bồ Tát

Bỏ lìa các diệu hối

Vì chúng sanh thuyết pháp

Ở trong Phật Pháp Tăng

Thế nào được tối thắng

Thà xả thân mạng mình

Mà chẳng hủy báng pháp

Phật không gì chẳng biết

Đời nay và vị lai

Nguyện đại trí Thế Tôn

Tuyên nói hạnh Bồ Tát.

***

Tổng hợp