Phật Thuyết Kinh đại Bảo Tích - Pháp Hội Thứ Nhất - Pháp Hội Tam Tụ Luật Nghi - Phần Sáu

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Nan Liên Đề Gia Xá, Đời Cao Tế

PHẬT THUYẾT

KINH ĐẠI BẢO TÍCH

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Nan Liên Đề Gia Xá, Đời Cao Tế  

PHÁP HỘI THỨ NHẤT

PHÁP HỘI TAM TỤ LUẬT NGHI  

PHẦN SÁU  

Này Đại Ca Diếp!

Có ba điều Bồ Tát tại gia phải thật hành: Ở nhà nên quan sát thân mạng của mình giả tạm như khách. Với của cải đã bố thí có quan niệm như được chứa cất, với của cải chưa bố thí xem như xa lìa ta cả trăm do tuần, chẳng có quan niệm chứa của để cho vợ con.

Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Thường quan sát sự chết

Mạng tôi chẳng còn lâu

Sản nghiệp cùng của tiền

Nên thí gieo phước đức.

Của chẳng để vợ con

Cũng chẳng vì thân mình

Đem bố thí cho người

Được phước đức bền chắc.

Ân cần cầu Phật đạo

Chẳng sanh lòng cống cao

Nếu rời các pháp lành

Thường mang lấy tổn hại.

Như trẻ thơ đùa giỡn

Ăn chút ít chẳng no

Pháp vị còn mỏng manh

Dầu tin nhưng khó vững.

Nếu tu chẳng dõng mãnh

Cách đạo thiệt xa vời,

Hoằng pháp nếu chẳng thôi

Gọi là pháp rốt ráo.

Nay Phật vì đại chúng

Nói những pháp môn này

Nếu ai hiểu rõ ràng

Là bậc nhất thiết trí.

Dùng trí khéo quan sát

Lòng nhàm lìa nơi thân

Thường chánh niệm tư duy

Thời như đối trước Phật.

Này Đại Ca Diếp! Bồ Tát tại gia thành tựu được ba pháp dưới đây thời chẳng thối chuyển đạo vô thượng bồ đề. Cha mẹ chẳng tin Tam Bảo thời làm cho cha mẹ có lòng tin, cha mẹ hủy phạm giới pháp thời khuyên cha mẹ giữ giới, cha mẹ tham lam bỏn sẻn thời khuyên cha mẹ bố thí, khen ngợi đạo vô thượng bồ đề mà vì người khác thuyết pháp, đây là pháp thứ nhất được chẳng thối chuyển vô thượng bồ đề.

Bồ Tát tại gia biết rõ đáng cúng dường cùng chẳng đáng cúng dường, cúng dường cho người đáng cúng, chẳng cúng dường cho người không đáng cúng, dầu chẳng cúng nhưng vẫn có lòng từ đối với họ, đây là pháp thứ hai được chẳng thối chuyển vô thượng bồ đề.

Bồ Tát tại gia nhọc nhằn làm ra của cải, chẳng phung phí, chẳng để thất phát, chẳng đem cho bừa bãi, phải nên cất giữ kỹ lưỡng.

Dầu vậy, nhưng đối với các bậc Sa Môn, Bà La Môn thanh tịnh cùng các chúng sanh, vẫn bình đẳng bố thí cúng dường, và không làm chướng ngại những người đồng bố thí. Đây là pháp thứ ba được chẳng thối chuyển đạo vô thượng bồ đề.

Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Hàng tại gia Bồ Tát

Cầu vô thượng bồ đề

Trọn nên ba căn lành

Thẳng lên Vô Thượng giác.

Cha mẹ đối Tam Bảo

Tà kiến không lòng tin

Khuyên cho phát tín tâm

Khiến trụ nơi thắng pháp

Cha mẹ tham bỏn sẻn

Khuyên bố thí làm lành

Phạm giới khuyên giữ gìn

Cũng khuyên tu trí huệ.

Bốn phương nên đi khắp

Thỉnh cầu các pháp Sư

Thuyết pháp để độ người

Do đây thêm trí huệ.

Phạm giới khiến giữ giới

Chưa tin khiến được tin

Không huệ khiến chuyên tu

Do đây được bất thối.

Gặp Tỳ Kheo trí huệ

Giữ giới học rộng nhiều

Nên cung kính theo gần

Để thường thường học hỏi,

Do đây hàng cư sĩ

Được bất thối bồ đề.

Gặp người đức sâu dầy

Hiểu đạo nhiều trí huệ,

Bậc này đáng tôn trọng

Thân của đem cúng dường.

Tiêu biểu lòng kính tin

Trước kia Phật từng nói.

Không tin thời không được

Phát đại bồ đề tâm,

Trí huệ thấy pháp mầu

Mau nên lợi ích lớn,

Ở nơi các pháp diệu

Chứng nhập chẳng khó khăn.

Biết mình cũng biết người

Nơi đây được lợi lớn,

Tương ưng pháp xuất thế

Nên trí huệ càng thêm.

Bao nhiêu những của tiền

Xưa nay thường chứa nhóm

Không phải gìn giữ mãi

Đem bố thí người tu.

Tiền của được sau này

Cũng mang ra bố thí

Bố thí thường tinh tấn

Phật Quả ắt mau thành.

Trì giới cùng chúng sanh

Từ tâm đồng bố thí

Bố thí lòng trong sạch

Trọn không chút mong cầu,

Bạc tiền đến ngọc vàng

Đều vui lòng thí cả

Dõng mãnh thí tất cả

Những công hạnh đã làm

Hồi hướng vô thượng thừa

Bồ đề đại giác đạo.

Cúng dường nếu phi pháp

Dầu bố thí nhân, Thiên

Chẳng bằng thuận pháp lành

Cho một người hèn khó.

Tinh tấn vì cầu pháp

Nhờ pháp được tỏ thông

Thắng đạo sanh trí mầu

Chứng bồ đề Vô Thượng.

Này Đại Ca Diếp! Bồ Tát tại gia sau khi phát bồ đề tâm nếu có ba điều dưới đây thời sẽ qua Thanh Văn thừa mà nhập Niết Bàn. Có một hạng người sợ ba ác đạo, xem đạo vô thượng quá nặng quá khó, không chuyên tu tập những thiện căn đã từng tu tập, chẳng thích cầu pháp lành, nản lòng cho là khổ, đây là điều thứ nhất.

Nếu có điều này thời thối thất bồ đề tâm mà qua Thanh Văn thừa nhập Niết Bàn. Có một hạng người lúc làm việc bố thí lòng không hoan hỉ, đã bố thí rồi lại hối hận, cũng chẳng hồi hướng cầu trí huệ Phật. Nếu người có điều thứ hai đây thời thối thất tâm bồ đề, mau qua Thanh Văn thừa mà nhập Niết Bàn.

Lại có hạng người chẳng chuyên cần tinh tấn thật hành hạnh Đại Thừa, chỉ thích cầu học rộng, do thiện căn hạ liệt mau nhập Niết Bàn. Đây là hạng thứ ba thối thất bồ đề tâm, qua Thanh Văn mà nhập Niết Bàn.

Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn nói kệ rằng.

Đã phát bồ đề tâm

Chẳng tùy thuận chánh hạnh

Thối thất nơi Phật Thừa

Vào nơi Thanh Văn đạo.

Vẫn tin đại bồ đề

Cũng không lòng giải đãi

Do vô trí xan tham

Nên phải bị trở ngại.

Cảm ơn Phật trì giới

Bố thí lòng siêng năng

Ba la mật được thành

Chứng bồ đề không khó.

Do tâm tạo những ác

Tâm củng thích cúng dường

Tâm chúng sanh nếu bền

Sẽ là thế gian quả.

Nếu lìa được ba lỗi

Hồi hướng đại bồ đề

Sẽ là bậc Thế Tôn

Chứng bồ đề Vô Thượng.

Này Đại Ca Diếp! Bồ Tát tại gia nếu có ba điều dưới đây, thời thối thất đạo bồ đề, mà Bát Niết Bàn nơi Độc Giác thừa. Có hạng người dầu đã phát tâm bồ đề nhưng bỏn sẻn Chánh Pháp. Có hạng người ham coi hạn coi sao và đoán việc cát hung thế gian.

Lại có hạng người vì giải đãi mà không thể tu học khắp các pháp trợ bồ đề. Những hàng tại gia đã phát tâm Đại bồ đề, nếu có ba lỗi trên thời sẽ thoái thất Đại Thừa mà vào Độc Giác thừa Bát Niết Bàn.

Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn nói kệ rằng.

Người bỏn sẻn chánh pháp

Chẳng chịu dạy bảo người

Sẽ qua Độc Giác thừa.

Thối thất đạo vô thượng.

Đã tu đại thừa pháp

Lại xu cát ti hung

Chẳng phải chánh tín tâm

Tất phải xa Phật Đạo.

Có thể chuyên tín nhạo

Kiên cố đạo bồ đề

Trọn không lễ Trời thần

Chỉ phụng thờ Đức Phật.

Nếu có lòng tịnh tín

Chẳng cầu muốn quả Trời

Có thể được Phật thừa

Hiệu là Đấng Vô Thượng

Nếu lòng thích bồ đề

Chẳng thờ cúng Trời thần

Không luận sanh chốn nào

Thân đẹp xinh tráng kiện.

Này Đại Ca Diếp! Bồ Tát tại gia vì có ba điều mà thọ lấy thân thể đen xấu. Lấy đèn sáng nơi Tháp của Như Lai, đối với người tranh cãi kiện tụng mà tỏ vẻ giận dữ, với người đen xấu không can dự đến mình mà lại chê mắng.

Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Lấy đèn sáng nơi Tháp

Hoặc làm tắt đèn thờ

Thọ lấy thân đen đui

Như lông đen chim quạ

Khinh chê người đen xấu

Tôi trắng trẻo anh đen

Do khinh chê nơi người

Thọ lấy thân đen xấu

Phải khéo gìn lỗ miệng

Lỗi họa tự miệng ra

Tùy theo nghiệp đã làm

Sẽ thọ lấy nghiệp báo.

Này Đại Ca Diếp! Bồ Tát tại gia vì có ba điều sau đây mà phải sanh vào nhà thợ thuyền. Tự đã giữ được năm giới, hoặc bị tân khách ép mời mà uống rượi, hoặc tự mời người khác uống, thời sẽ thọ sanh vào nhà thợ thuyền, đây là điều thứ nhất.

Tự đã giữ được phạm hạnh, lại hòa hiệp người khác khiến họ làm việc uế dục, nên sẽ thọ sanh vào nhà thợ thuyền. Đây là điều thứ hai. Thấy người siêng năng đọc tụng Kinh pháp mà nhà mình lại hưng công rồi bảo kia rằng.

Anh nên nghỉ đọc tụng để làm tiếp công việc cho tôi, do đây nên sẽ thọ sanh vào nhà thợ thuyền. Đây là điều thứ ba.

Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn nói kệ rằng.

Đem rượu mời người uống

Uống rượu với bà con

Vì uống rượu say sưa

Bèn sanh vào nhà thợ.

Làm kim dao chẳng biết

Nghề khéo khác chẳng rành

Chỉ được ngồi động tay

Trước lò thụt ống bễ.

Tự mình tu phạm hạnh

Bảo người làm việc dâm

Mãn báo đã chết rồi

Sẽ sanh vào nhà thợ.

Làm kim dao chẳng biết

Ống bễ chẳng được làm

Chỉ biết quơ búa to

Đập xuống đe rèn sắt.

Bảo người bỏ đọc tụng

Sau khi đã chết rồi

Thọ sanh nhà thợ thuyền

Đâu óc thường nhu tối.

Chẳng biếtt thụt ống bễ

Cũng chẳng biết đập rèn

Do nghiệp báo khiến nên

Làm hư hại đồ đạc.

Phật có lời khuyên dạy

Nói năng phải gìn lời

Vĩnh viễn chớ dạy người

Làm tất cả việc ác.

Luân hồi sanh tử khổ,

Do tham ái mà ra

Pháp lành phải siêng tu

Lánh xa nhử pháp ác.

Này Đại Ca Diếp! Bồ Tát tại gia nếu có ba điều dưới đây thời sẽ thọ sanh vào Nhà Vua chúa sang giàu, thân thể đoan nghiêm xinh đẹp, được mọi người kính yêu, thông minh khéo léo siêng năng chẳng biếng trễ.

Người tại gia vừa mới gặp bậc Sa Môn, Bà La Môn lần đầu, liền kính tin cúng dường những vật thực y phục thuốc men đồ nằm cùng những vật cần dùng khác. Đây là điều thứ nhất.

Người tại gia giữ vững bổn nguyện tu hành đúng như lời nói trọn chẳng vọng ngữ. Đây là điều thứ hai.

Người tại gia đối với bậc Sa Môn, Bà La Môn đầy đủ giới hạnh, kính tin cúng dường các bậc ấy mà lại có thể thọ học Chánh Pháp. Đây là điều thứ ba.

Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Những người có trí huệ

Thấy bậc giới học cao

Phải sanh lòng vui mừng

Thường đi theo học hỏi.

Đã được lời dạy dỗ

Nên đúng pháp cúng dường

Bố thí đồ cần dùng

Trọn không lòng hối hận.

Đây là pháp bền chắc

Cần phải tùy thuận làm

Phật trí được tương ưng

Khó được mà mau được.

Do lòng tin sâu chắc

Thẳng đến đại bồ đề

Đường trí huệ tu hành

Phật Đạo chứng chẳng khó.

Sống trong pháp vô thượng

Mong được pháp diệu mầu

Phải thọ thất Thánh tài

Quả Niết Bàn được chứng.

Sẽ sanh nhà tôn quí

Thân xinh đẹp đoan nghiêm

Ăn mặc đều cao sang

Chứng Niết Bàn vô thượng.

Như chỗ Phật khen ngợi

Tu hành tối thượng thừa

Thanh tịnh diệu Niết Bàn

Đây là quả tối thắng.

Đã tạo nên công hạnh

Quả đẳng lưu chẳng dừng

Trăm ức kiếp trải qua

Nghiệp này cũng chẳng mất.

Này Đại Ca Diếp! Bồ Tát tại gia trọn nên ba điều vun trồng các căn lành nhẫn đến chứng được vô thượng bồ đề trọn chẳng thọ vui ngũ dục thế gian. Người tại gia thọ trì năm giới, không ca ngợi vui ngũ dục với người khác, siêng năng tu tập nghiệp hạnh của mình.

Lại phát nguyện rằng:

Tôi thôi gần gũi tất cả phụ nữ. Từ nay đến khi chứng vô thượng bồ đề, nguyện tôi chẳng gặp sự vui ngũ dục thế gian. Đây là điều thứ nhất.

Người tại gia nghe Kinh Điển này, sanh lòng tin cầu quả đại Niết Bàn dầu thọ trì giáo pháp này nhưng yêm ẩn chẳng thật hành. Được người khác giảng giải và phát khởi, liền phải xa bỏ việc yêm ẩn mà cố gắng thật hành. Do căn lành này đặng biện tài vô ngại, vô trước.

Người này đời hiện tại hoặc lúc lâm chung sẽ được thấy Phật. Sau khi chết sanh lên Cõi Trời, không bao lâu sẽ chứng được vô thượng bồ đề. Đây là điều thứ hai.

Bồ Tát tại gia đem những căn lành mà mình đã có đều hồi hướng vô thượng bồ đề, chẳng ưa thích cảnh lục trần, của cải, chức tước, chẳng trìu mến quyến thuộc.

Do tâm vô vi và quả vô vi nên mau chứng vô thượng bồ đề. Đây là điều thứ ba.

Lúc bấy giờ Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Tại gia tu Năm giới

Khéo giữ khéo hộ trì

Chẳng gần gũi nữ nhân

Trong đây sanh nhàm chán.

Những pháp môn vô thượng

Siêng tu chẳng mỏi nhàm

Nếu có lỗi chẳng lành

Mau ăn năn chừa bỏ.

Những căn lành tu tập

Đều hồi hướng bồ đề

Do công đức lành này

Sớm lìa vui ngũ dục.

Thường được học biết rộng

Đem chánh pháp dạy người

Sanh lòng đại từ bi

Cầu bồ đề Vô Thượng

Đã nghe những lợi ích

Phải sanh niệm hiền lành

Các dục nhiễm nên xa

Sớm được thành Phật Đạo.

Đại Ca Diếp bạch rằng.

Thế Tôn! Kinh pháp này tên là gì?

Nay chúng tôi phải phụng trì thế nào?

Phật bảo Đại Ca Diếp:

Kinh này tên là Thuyết Tam Luật Nghi. Cũng tên là Tuyên Thuyết Bồ Tát Cấm Giới. Cũng tên là Đồng Nhập Nhất Thiết Pháp.

Phật nói Kinh này rồi, Tôn Giả Đại Ca Diếp, tất cả đại chúng, Thiên, Long, Bát Bộ v.v... nghe lời Phật dạy đều rất vui mừng tín thọ phụng hành.

***

Tổng hợp