Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội đầu - Phẩm Ba Mươi Hai - Phẩm Khen Bát Nhã - Phần Hai

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

PHẬT THUYẾT KINH 

ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần  

HỘI ĐẦU  

PHẨM BA MƯƠI HAI

PHẨM KHEN BÁT NHÃ  

PHẦN HAI  

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tám giải thoát mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tám giải thoát mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Chẳng được dẫn phát tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì tám giải thoát không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tám giải thoát mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Vì tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát bốn niệm trụ mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi Đẳng Giác, tám chi Thánh đạo mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát bốn niệm trụ mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Chẳng được dẫn phát bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi Đẳng Giác, tám chi Thánh đạo mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì bốn niệm trụ không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát bốn niệm trụ mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Vì bốn chánh đoạn cho đến tám chi Thánh đạo không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát bốn chánh đoạn cho đến tám chi Thánh đạo, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát pháp môn giải thoát không mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát pháp môn giải thoát không mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì pháp môn giải thoát không không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát pháp môn giải thoát không mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Vì pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát năm loại mắt mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát sáu phép thần thông mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát năm loại mắt mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát sáu phép thần thông mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì năm loại mắt không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát năm loại mắt mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Vì sáu phép thần thông không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát sáu phép thần thông, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát mười lực Phật mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám Pháp Phật bất cộng mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát mười lực Phật mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Chẳng được dẫn phát bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám Pháp Phật bất cộng mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì mười lực Phật không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát mười lực Phật mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Vì bốn điều không sợ cho đến mười tám Pháp Phật bất cộng không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát bốn điều không sợ cho đến mười tám Pháp Phật bất cộng, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát pháp không quên mất mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát tánh luôn luôn xả mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát pháp không quên mất mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Chẳng được dẫn phát tánh luôn luôn xả mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì pháp không quên mất không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát pháp không quên mất mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Vì tánh luôn luôn xả không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tánh luôn luôn xả, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát trí nhất thiết mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát trí nhất thiết mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Chẳng được dẫn phát trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì trí nhất thiết không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát trí nhất thiết mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Vì trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tất cả pháp môn Đà La Ni mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát tất cả pháp môn Tam Ma Địa mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tất cả pháp môn Đà La Ni mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Chẳng được dẫn phát tất cả pháp môn Tam Ma Địa mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì tất cả pháp môn Đà La Ni không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tất cả pháp môn Đà La Ni mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Vì tất cả pháp môn Tam Ma Địa không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tất cả pháp môn Tam Ma Địa, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát quả Dự Lưu mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa. Chẳng được dẫn phát quả Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát quả Dự Lưu mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Chẳng được dẫn phát quả Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì quả Dự Lưu không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát quả Dự Lưu mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Vì quả Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát quả Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát quả vị Ðộc giác mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát quả vị Ðộc giác mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì quả vị Ðộc giác không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát quả vị Ðộc giác, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tất cả hạnh Đại Bồ Tát mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tất cả hạnh Đại Bồ Tát mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì tất cả hạnh Đại Bồ Tát không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tất cả hạnh Đại Bồ Tát, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát quả vị giác ngộ cao tột của Chư Phật mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát quả vị giác ngộ cao tột của Chư Phật mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì quả vị giác ngộ cao tột của Chư Phật không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát quả vị giác ngộ cao tột của Chư Phật, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tất cả pháp mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tất cả pháp mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa?

Này Xá Lợi Tử! Vì tất cả pháp không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh nên Đại Bồ Tát chẳng được dẫn phát tất cả pháp, mà nên dẫn phát bát nhã Ba la mật đa.

Khi ấy, Xá Lợi Tử lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Đại Bồ Tát dẫn phát bát nhã Ba la mật đa như thế cùng hiệp với pháp nào?

Phật dạy: Này Xá Lợi Tử! Đại Bồ Tát dẫn phát bát nhã Ba la mật đa như thế chẳng hiệp với tất cả pháp. Vì chẳng hiệp nên được gọi là bát nhã Ba la mật đa.

Bạch Thế Tôn! bát nhã Ba la mật đa như thế không cùng hiệp với tất cả những pháp nào?

Này Xá Lợi Tử! bát nhã Ba la mật đa như thế, chẳng cùng hiệp với pháp thiện, chẳng cùng hiệp với pháp phi thiện, chẳng cùng hiệp với pháp hữu tội, chẳng cùng hiệp với pháp vô tội, chẳng cùng hiệp với pháp hữu lậu, chẳng cùng hiệp với pháp vô lậu, chẳng cùng hiệp với pháp hữu vi.

Chẳng cùng hiệp với pháp vô vi, chẳng cùng hiệp với pháp tạp nhiễm, chẳng cùng hiệp với pháp thanh tịnh, chẳng cùng hiệp với pháp nhiễm ô, chẳng cùng hiệp với pháp bất nhiễm ô, chẳng cùng hiệp với pháp thế gian, chẳng cùng hiệp với pháp xuất thế gian, chẳng cùng hiệp với pháp sanh tử, chẳng cùng hiệp với pháp Niết Bàn.

Vì sao?

Xá Lợi Tử! Vì bát nhã Ba la mật đa như thế, đối với tất cả pháp, không có sở đắc.

Lúc bấy giờ, Trời Ðế Thích bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế sao chẳng hiệp với trí nhất thiết trí?

Phật dạy: Này Kiều Thi Ca! Đúng vậy! Đúng vậy! Bát nhã Ba la mật đa này cũng chẳng hiệp với trí nhất thiết trí. Vì do cái này đối với cái kia chẳng thể nắm bắt được.

Bạch Thế Tôn! Vì sao bát nhã Ba la mật đa đối với trí nhất thiết trí không hiệp cũng không đắc?

Này Kiều Thi Ca! Chẳng phải bát nhã Ba la mật đa đối với trí nhất thiết trí có hiệp có đắc đúng như danh, như tướng, như tác dụng của nó.

Bạch Thế Tôn! Vì sao bát nhã Ba la mật đa đối với trí nhất thiết trí cũng có hiệp có đắc?

Này Kiều Thi Ca! bát nhã Ba la mật đa đối với trí nhất thiết trí không thọ, không thủ, không trụ, không đoạn, không chấp, không xả, đúng như danh, tướng v.v… hiệp đắc như vậy mà không hiệp đắc.

Này Kiều Thi Ca! bát nhã Ba la mật đa như thế, đối với tất cả pháp cũng không thọ, không thủ, không trụ, không đoạn, không chấp, không xả, đúng như danh, tướng v.v… hiệp đắc như vậy mà không hiệp đắc.

Khi ấy, Trời Ðế Thích lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Thật hiếm có! Bát nhã Ba la mật đa như thế, vì tất cả pháp không làm, không nghỉ, không sanh, không diệt, không thành, không hoại, không được, không bỏ, không có tự tánh mà hiện tại, tuy có hiệp có đắc nhưng không hiệp không đắc.

Lúc bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Nếu Đại Bồ Tát khi tu hành bát nhã Ba la mật đa, khởi tưởng thế này: bát nhã Ba la mật đa cùng hiệp với tất cả pháp. Bát nhã Ba la mật đa chẳng cùng hiệp với tất cả pháp thì Đại Bồ Tát ấy vứt bỏ hết bát nhã Ba la mật đa. Xa lìa hết bát nhã Ba la mật đa.

Phật dạy: Thiện Hiện! Lại có nhân duyên các Đại Bồ Tát vứt bỏ bát nhã Ba la mật đa.

Xa lìa bát nhã Ba la mật đa, đó là khi Đại Bồ Tát tu hành bát nhã Ba la mật đa, khởi tưởng thế này: Bát nhã Ba la mật đa như thế không có sở hữu, chẳng phải chơn thật, chẳng kiên cố, chẳng tự tại, nên Đại Bồ Tát ấy vứt bỏ hết bát nhã Ba la mật đa, xa lìa hết bát nhã Ba la mật đa.

Cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Nếu Đại Bồ Tát khi tin bát nhã Ba la mật đa thì chẳng tin pháp nào?

Phật dạy: Thiện Hiện! Nếu Đại Bồ Tát khi tin bát nhã Ba la mật đa thì chẳng tin sắc. Chẳng tin thọ, tưởng, hành, thức.

Bạch Thế Tôn! Vì sao Đại Bồ Tát khi tin bát nhã Ba la mật đa thì chẳng tin sắc.

Chẳng tin thọ, tưởng, hành, thức?

Thiện Hiện! Đại Bồ Tát khi tu hành bát nhã Ba la mật đa, quán sắc chẳng thể nắm bắt được. Quán thọ, tưởng, hành, thức chẳng thể nắm bắt được. Vì vậy nên Đại Bồ Tát khi tin bát nhã Ba la mật đa thì chẳng tin sắc. Chẳng tin thọ, tưởng, hành, thức.

***

Tổng hợp