Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội đầu - Phẩm Năm Mươi Bốn - Phẩm đoạn Phân Biệt - Phần Một

Kinh Đại thừa • Thứ hai, 25/12/2023, 22:18 PM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

PHẬT THUYẾT KINH

ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

HỘI ĐẦU

PHẨM NĂM MƯƠI BỐN

PHẨM ĐOẠN PHÂN BIỆT

PHẦN MỘT

Lúc bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Tất cả tác ý đều là cái lìa tự tánh. Tất cả tác ý đều là cái không tự tánh. Các pháp cũng vậy, đều là cái lìa tự tánh, đều là cái không tự tánh.

Ở trong cái lìa tự tánh, cái không tự tánh, hoặc Đại Bồ Tát, hoặc bát nhã Ba la mật đa, hoặc trí nhất thiết trí, hoặc các tác ý đều chẳng thể nắm bắt được, thì tại sao Đại Bồ Tát chẳng lìa tác ý tương ưng bát nhã Ba la mật đa, lại cũng chẳng lìa tác ý tương ưng trí nhất thiết trí?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Nếu Đại Bồ Tát biết tất cả pháp và các tác ý đều là cái lìa tự tánh, đều là cái không tự tánh thì cái lìa, cái không như thế chẳng phải Thanh Văn làm, chẳng phải Độc giác làm, chẳng phải các Đại Bồ Tát làm, chẳng phải Phật làm, cũng chẳng phải ai khác làm.

Nhưng tất cả pháp: Pháp trụ, pháp định, pháp tánh, pháp giới, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, chân như, thật tế là pháp nhĩ thường trụ thì luôn luôn là như vậy. Đại Bồ Tát ấy chẳng lìa tác ý tương ưng bát nhã Ba la mật đa, lại cũng chẳng lìa tác ý tương ưng trí nhất thiết trí.

Vì sao?

Này Thiện Hiện! Vì bát nhã Ba la mật đa sâu xa, trí nhất thiết trí và các tác ý đều là cái lìa tự tánh, là cái không tự tánh. Cái lìa, cái không như thế không tăng, không giảm. Có khả năng thông đạt đúng đắn như thế, gọi là bất ly vậy.

Khi ấy, cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Nếu bát nhã Ba la mật đa sâu xa cũng vốn lìa tự tánh, vốn không tự tánh thì tại sao Đại Bồ Tát tu chứng tánh bình đẳng của bát nhã Ba la mật đa rồi, chứng đắc quả vị giác ngộ cao tột?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Các Đại Bồ Tát khi tu chứng tánh bình đẳng bát nhã Ba la mật đa chẳng phải các Phật Pháp có tăng có giảm, cũng chẳng phải tất cả pháp: Pháp trụ, pháp định, pháp tánh, pháp giới, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, chân như, thật tế có tăng có giảm.

Vì sao?

Này Thiện Hiện! Vì bát nhã Ba la mật đa sâu xa chẳng phải một, chẳng phải hai, chẳng phải ba, chẳng phải bốn, cũng chẳng phải nhiều.

Này Thiện Hiện! Nếu Đại Bồ Tát nghe nói bát nhã Ba la mật đa sâu xa như thế, tâm họ không kinh, không sợ, không hãi, chẳng chìm, chẳng đắm cũng chẳng do dự, thì nên biết Đại Bồ Tát ấy tu hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa đã được rốt ráo, an trụ Bậc Bất thối chuyển của Bồ Tát.

Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Có phải ngay tánh chẳng chắc thật, tánh chẳng tự tại, rỗng không chẳng phải có của bát nhã Ba la mật đa sâu xa mà có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Thế Tôn bảo: Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa tánh chẳng chắc thật, tánh chẳng tự tại, rỗng không chẳng phải thật có của bát nhã Ba la mật đa sâu xa mà có pháp có thể đắc, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay bát nhã Ba la mật đa sâu xa, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa bát nhã Ba la mật đa sâu xa có thể hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay tánh không có thể hành không chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa tánh không có thể hành không chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay sắc, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa sắc, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay thọ, tưởng, hành, thức, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa thọ, tưởng, hành, thức, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay nhãn xứ, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa nhãn xứ, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay sắc xứ, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa sắc xứ, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay nhãn giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa nhãn giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay sắc giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa sắc giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay thanh, hương, vị, xúc, pháp giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa thanh, hương, vị, xúc, pháp giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay nhãn thức giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa nhãn thức giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay nhãn xúc, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa nhãn xúc, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay địa giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa địa giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay thủy, hỏa, phong, không, thức giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa thủy, hỏa, phong, không, thức giới, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay vô minh, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa vô minh, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay bố thí Ba la mật đa, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa bố thí Ba la mật đa, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự Ba la mật đa, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự Ba la mật đa, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay pháp không nội, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa pháp không nội, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tản mạn, pháp không không đổi khác, pháp không bản tánh, pháp không tự tướng, pháp không cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được.

Pháp không không tánh, pháp không tự tánh, pháp không không tánh tự tánh, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tản mạn, pháp không không đổi khác, pháp không bản tánh, pháp không tự tướng, pháp không cộng tướng, pháp không tất cả pháp.

Pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không không tánh, pháp không tự tánh, pháp không không tánh tự tánh, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay chân như, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa chân như, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, pháp định, pháp trụ, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, pháp định, pháp trụ, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay Thánh đế khổ, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa Thánh đế khổ, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay Thánh đế tập, diệt, đạo, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa Thánh đế tập, diệt, đạo, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải ngay bốn tịnh lự, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?

Không! Thiện Hiện!

Bạch Thế Tôn! Có phải lìa bốn tịnh lự, có thể hành bát nhã Ba la mật đa chăng?