Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội đầu - Phẩm Sáu Mươi Chín - Phẩm Các Pháp Bình đẳng - Phần Một

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

PHẬT THUYẾT KINH 

ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần  

HỘI ĐẦU  

PHẨM SÁU MƯƠI CHÍN  

PHẨM CÁC PHÁP BÌNH ĐẲNG  

PHẦN MỘT   

Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Làm sao Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, đối với tất cả pháp hoàn toàn đạt thật tướng?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Như hóa Phật mà Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác hoá ra chẳng hành tham, chẳng hành sân, chẳng hành si.

Chẳng hành sắc, cũng chẳng hành thọ, tưởng, hành, thức. Chẳng hành nhãn xứ, cũng chẳng hành nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ. Chẳng hành sắc xứ, cũng chẳng hành thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ. Chẳng hành nhãn giới, cũng chẳng hành nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới.

Chẳng hành sắc giới, cũng chẳng hành thanh, hương, vị, xúc, pháp giới. Chẳng hành nhãn thức giới, cũng chẳng hành nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới. Chẳng hành nhãn xúc, cũng chẳng hành nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc. Chẳng hành các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra, cũng chẳng hành các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra.

Chẳng hành địa giới, cũng chẳng hành thủy, hỏa, phong, không, thức giới. Chẳng hành nhân duyên, cũng chẳng hành đẳng vô gián duyên, sở duyên duyên, tăng thượng duyên. Chẳng hành pháp từ các duyên sanh ra. Chẳng hành vô minh, cũng chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử, sầu, than, khổ, ưu, não.

Chẳng hành bố thí Ba la mật đa, cũng chẳng hành tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn tịnh lự, cũng chẳng hành bốn vô lượng, bốn định vô sắc.

Chẳng hành bốn niệm trụ, cũng chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi Đẳng Giác, tám chi Thánh đạo. Chẳng hành pháp môn giải thoát không, cũng chẳng hành pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện.

Chẳng hành pháp không nội, cũng chẳng hành pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới.

Pháp không tản mạn, pháp không không đổi khác, pháp không bản tánh, pháp không tự tướng, pháp không cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không không tánh, pháp không tự tánh, pháp không không tánh tự tánh.

Chẳng hành chân như cho đến cảnh giới bất tư nghì. Chẳng hành Thánh đế khổ, cũng chẳng hành Thánh đế tập, diệt, đạo. Chẳng hành tám giải thoát, cũng chẳng hành tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ. Chẳng hành tất cả pháp môn Đà La Ni, cũng chẳng hành tất cả pháp môn Tam Ma Địa.

Chẳng hành Bậc Cực Hỷ, cũng chẳng hành Bậc Ly Cấu, Bậc Phát Quang, Bậc Diệm Tuệ, Bậc Cực Nan Thắng, Bậc Hiện Tiền, Bậc Viễn Hành, Bậc Bất Động, Bậc Thiện Tuệ, Bậc Pháp Vân.

Chẳng hành năm loại mắt, cũng chẳng hành sáu phép thần thông. Chẳng hành mười lực Phật, cũng chẳng hành bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, mười tám Pháp Phật bất cộng.

Chẳng hành đại từ, cũng chẳng hành đại bi, đại hỷ, đại xả. Chẳng hành pháp không quên mất, cũng chẳng hành tánh luôn luôn xả. Chẳng hành trí nhất thiết, cũng chẳng hành trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng. Chẳng hành ba mươi hai tướng Đại Sĩ, cũng chẳng hành tám mươi vẻ đẹp phụ thuộc.

Chẳng hành quả Dự Lưu, cũng chẳng hành quả Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán, quả vị Độc giác. Chẳng hành tất cả hạnh Đại Bồ Tát, cũng chẳng hành quả vị giác ngộ cao tột của Chư Phật.

Chẳng hành pháp nội, cũng chẳng hành pháp ngoại. Chẳng hành tùy miên, cũng chẳng hành triền. Chẳng hành pháp thế gian, cũng chẳng hành pháp xuất thế gian. Chẳng hành pháp hữu lậu, cũng chẳng hành pháp vô lậu. Chẳng hành pháp hữu vi, cũng chẳng hành pháp vô vi. Chẳng hành đạo, cũng chẳng hành đạo quả.

Này Thiện Hiện! Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, cũng giống như thế, đối với tất cả pháp, hoàn toàn không có sở hành. Như vậy là hoàn toàn đạt thật tướng các pháp, đó là đối với pháp tánh không phân biệt.

Khi ấy, cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Người mà Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác biến hoá ra hiện tu Thánh Đạo như thế nào?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Người mà Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác biến hoá đó nương vào và tu Thánh Đạo chẳng nhiễm, chẳng tịnh, cũng chẳng luân hồi sanh tử trong năm đường.

Cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Làm thế nào các Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, thông đạt các pháp đều không có thật?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Theo ý ông thì sao?

Người mà chư Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác biến hoá ra là thật có, rồi y vào sự thật có ấy, có nhiễm, có tịnh, và có sự luân hồi trong năm đường chăng?

Thiện Hiện đáp: Bạch Thế Tôn! Không!

Bạch Thiện Thệ! Không! Chẳng phải người mà chư Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác biến hoá ra có chút sự thật, chẳng phải nương vào việc ấy mà có nhiễm, có tịnh, cũng không luân hồi sanh tử trong năm đường.

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, đối với tất cả pháp hoàn toàn thông đạt thật tướng, cũng giống như thế, thông đạt các pháp hoàn toàn không có thật sự.

Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn!

Có phải tất cả sắc đều như hóa chăng?

Tất cả thọ, tưởng, hành, thức cũng như hóa chăng?

Tất cả nhãn xứ đều như hóa chăng?

Tất cả nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ cũng như hóa chăng?

Tất cả sắc xứ đều như hóa chăng?

Tất cả thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ cũng như hóa chăng?

Tất cả nhãn giới đều như hóa chăng?

Tất cả nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới cũng như hóa chăng?

Tất cả sắc giới đều như hóa chăng?

Tất cả thanh, hương, vị, xúc, pháp giới cũng như hóa chăng?

Tất cả nhãn thức giới đều như hóa chăng?

Tất cả nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới cũng như hóa chăng?

Tất cả nhãn xúc đều như hóa chăng?

Tất cả nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc cũng như hóa chăng?

Tất cả các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra đều như hóa chăng?

Tất cả các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra cũng như hóa chăng?

Tất cả địa giới đều như hóa chăng?

Tất cả thủy, hỏa, phong, không, thức giới cũng như hóa chăng?

Tất cả nhân duyên đều như hóa chăng?

Tất cả đẳng vô gián duyên, sở duyên duyên, tăng thượng duyên cũng như hóa chăng?

Tất cả pháp từ duyên sanh ra đều như hóa chăng?

Tất cả vô minh đều như hóa chăng?

Tất cả hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử, sầu, than, khổ, ưu, não cũng như hóa chăng?

Như thế cho đến tất cả pháp thế gian đều như hóa chăng?

Tất cả pháp xuất thế gian cũng như hóa chăng?

Tất cả pháp hữu lậu đều như hóa chăng?

Tất cả pháp vô lậu cũng như hóa chăng?

Tất cả pháp hữu vi đều như hóa chăng?

Tất cả pháp vô vi cũng như hóa chăng?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Đúng vậy! Đúng vậy! Đúng như lời ông nói, tất cả pháp đều như hóa!

Khi ấy, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Nếu tất cả pháp đều như sự biến hoá thì các thứ được biến hoá đều không có sắc thật, cũng không có thọ, tưởng, hành, thức thật. Các sự biến hoá đều không có nhãn xứ thật, cũng không có nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ thật.

Các sự biến hoá đều không có sắc xứ thật, cũng không có thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ thật. Các sự biến hoá đều không có nhãn giới thật, cũng không có nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới thật.

Các sự biến hoá đều không có sắc giới thật, cũng không có thanh, hương, vị, xúc, pháp giới thật. Các sự biến hoá đều không có nhãn thức giới thật, cũng không có nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới thật. Các sự biến hoá đều không có nhãn xúc thật, cũng không có nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc thật.

Các sự biến hoá đều không có các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra thật, cũng không có các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra thật. Các sự biến hoá đều không có địa giới thật, cũng không có thủy, hỏa, phong, không, thức giới thật. Các sự biến hoá đều không có nhân duyên thật, cũng không có đẳng vô gián duyên, sở duyên duyên, tăng thượng duyên thật.

Các sự biến hoá đều không có các pháp từ duyên sanh ra thật. Các sự biến hoá đều không có vô minh thật, cũng không có hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử, sầu, than, khổ, ưu, não thật.

Các sự biến hoá đều không có pháp thế gian thật, cũng không có pháp xuất thế gian thật. Các sự biến hoá đều không có pháp hữu lậu thật, cũng không có pháp vô lậu thật. Các sự biến hoá đều không có pháp hữu vi thật, cũng không có pháp vô vi thật. Các sự biến hoá đều không có pháp tạp nhiễm thật, cũng không có pháp thanh tịnh thật.

Các sự biến hoá đều không có luân hồi sanh tử trong năm đường thật, cũng không có giải thoát sanh tử trong năm đường thật, tại sao Đại Bồ Tát đối với các hữu tình có việc làm của Bậc thắng sĩ?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Theo ý ông thì sao?

Đại Bồ Tát khi xưa hành đạo Bồ Tát, có thấy hữu tình có thể thoát các đường địa ngục, bàng sanh, quỷ giới, Trời, Người chăng?

Thiện Hiện đáp: Bạch Thế Tôn! Không!

Bạch Thiện Thệ! Không!

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Đúng vậy! Đúng vậy! Các Đại Bồ Tát khi xưa hành đạo Bồ Tát chẳng thấy có hữu tình có thể thoát ba cõi.

Vì sao?

Này Thiện Hiện! Vì các Đại Bồ Tát đối với tất cả pháp biết, thấy, thông đạt đều như huyễn hóa, hoàn toàn chẳng phải thật có.

Cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Nếu Đại Bồ Tát đối với tất cả pháp biết, thấy, thông đạt đều như huyễn hóa, hoàn toàn chẳng phải thật có thì Đại Bồ Tát vì việc gì mà tu hành Bố Thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, bát nhã Ba la mật đa. Vì việc gì mà tu hành bốn tịnh lự, bốn vô lượng, bốn định vô sắc.

Vì việc gì mà tu hành bốn niệm trụ, bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lưc, bảy chi Đẳng Giác, tám chi Thánh đạo. Vì việc gì mà tu hành pháp môn giải thoát không, vô tướng, vô nguyện. Vì việc gì mà tu hành tám giải thoát, tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ.

Vì việc gì mà tu hành tất cả pháp môn Đà La Ni, tất cả pháp môn Tam Ma Địa. Vì việc gì mà tu hành Bậc Cực Hỷ, Bậc Ly Cấu, Bậc Phát Quang, Bậc Diệm Tuệ, Bậc Cực Nan Thắng, Bậc Hiện Tiền, Bậc Viễn Hành, Bậc Bất Động, Bậc Thiện Tuệ, Bậc Pháp Vân.

Vì việc gì mà tu hành năm loại mắt, sáu phép thần thông. Vì việc gì mà tu hành mười lực Phật, bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám Pháp Phật bất cộng.

Vì việc gì mà tu hành pháp không quên mất, tánh luôn luôn xả. Vì việc gì mà tu hành trí nhất thiết, trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng. Vì việc gì mà tu hành tất cả hạnh Đại Bồ Tát. Vì việc gì mà tu hành quả vị giác ngộ cao tột của Chư Phật.

Vì việc gì mà nghiêm tịnh Cõi Phật, vì việc gì mà thành thục hữu tình?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Nếu các hữu tình đối với tất cả pháp có thể tự biết rõ đều như huyễn hóa, hoàn toàn chẳng phải thật có, thì Đại Bồ Tát chẳng nên trải qua vô số kiếp vì các hữu tình hành đạo Bồ Tát. Vì các hữu tình đối với tất cả pháp chẳng có thể tự biết đều như huyễn hóa, hoàn toàn chẳng phải thật có. Cho nên, Đại Bồ Tát trải qua vô số kiếp vì các hữu tình, hành đạo Bồ Tát.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Đại Bồ Tát đối với tất cả pháp chẳng biết như thật đều như huyễn hóa, hoàn toàn chẳng phải thật có, thì chẳng nên trải qua vô số kiếp, vì các hữu tình tu hạnh Bồ Tát, nghiêm tịnh Cõi Phật, thành thục hữu tình. Vì Đại Bồ Tát đối với tất cả pháp rõ biết như thật đều như huyễn hóa, hoàn toàn chẳng phải thật có, nên trải qua vô số kiếp vì các hữu tình tu hạnh Bồ Tát nghiêm tịnh Cõi Phật, thành thục hữu tình.

Lúc bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Nếu tất cả pháp như mộng, như huyễn, như tiếng vang, như ảnh tượng, như bóng sáng, như bóng nắng, như sự biến hóa, như ảo thành thì hữu tình được biến hóa trụ tại chỗ nào để các Đại Bồ Tát hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa cứu vớt khiến giải thoát?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Hữu tình được biến hóa trụ tại danh tướng hư vọng phân biệt, các Đại Bồ Tát hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, từ chỗ danh tướng hư vọng phân biệt ấy, cứu vớt khiến giải thoát.

Cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Cái gì gọi là danh? Cái gì gọi là tướng?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Danh đều là khách, đều là giả lập, đều thuộc về đặt bày, gọi đây là sắc, đây là thọ, tưởng, hành, thức. Đây là nhãn xứ, đây là nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ. Đây là sắc xứ, đây là thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ.

Đây là nhãn giới, đây là nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới. Đây là sắc giới, đây là thanh, hương, vị, xúc, pháp giới. Đây là nhãn thức giới, đây là nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới. Đây là nam, đây là nữ.

Đây là tiểu, đây là đại. Đây là địa ngục, đây là bàng sanh, đây là quỷ giới, đây là người, đây là Trời. Đây là pháp thế gian, đây là pháp xuất thế gian. Đây là pháp hữu lậu, đây là pháp vô lậu. Đây là pháp hữu vi, đây là pháp vô vi.

Đây là quả Dự Lưu, đây là quả Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán, đây là quả vị Độc giác. Đây là tất cả hạnh Đại Bồ Tát. Đây là quả vị giác ngộ cao tột của Chư Phật. Đây là phàm phu, đây là Thanh Văn, đây là Độc giác, đây là Bồ Tát, đây là Như Lai.

Này Thiện Hiện! Tất cả danh xưng như thế đều là giả lập, vì làm rõ các nghĩa, đặt bày các danh xưng, cho nên tất cả danh xưng đều chẳng phải thật có. Các pháp hữu vi cũng chỉ có danh, do đó vô vi cũng chẳng phải thật có.

Phàm phu ngu si ở trong vọng chấp, Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, phương tiện thiện xảo giáo hóa khiến xa lìa, nói thế này: Danh là phân biệt, do vọng tưởng sanh khởi, cũng là các duyên hòa hợp giả lập. Các ngươi chẳng nên chấp trước chúng. Danh không thật có, tự tánh đều không. Chẳng phải người có trí chấp trước pháp không.

Này Thiện Hiện! Như thế, Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, phương tiện thiện xảo, vì các hữu tình, thuyết pháp lìa danh.

Này Thiện Hiện! Đó gọi là danh.

Còn cái gì gọi là tướng?

Này Thiện Hiện! Tướng có hai thứ mà phàm phu ngu si chấp trước.

Những gì là hai?

Một là sắc tướng, hai là Vô Sắc tướng.

Thế nào là sắc tướng?

Này Thiện Hiện! Các sắc hiện có, hoặc quá khứ, hoặc vị lai, hoặc hiện tại, hoặc nội, hoặc ngoại, hoặc thô, hoặc tế, hoặc liệt, hoặc thắng, hoặc viễn, hoặc cận, trong các pháp không ở sát na này, phàm phu ngu si phân biệt chấp trước,  gọi là sắc tướng.

Thế nào là Vô Sắc tướng?

Này Thiện Hiện! Đó là trong các pháp vô sắc hiện có, phàm phu ngu si thủ tướng phân biệt, sanh các phiền não, đó gọi là Vô Sắc tướng. Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, phương tiện thiện xảo, giáo hóa các hữu tình xa lìa hai tướng, lại giáo hóa an trụ trong cảnh giới vô tướng. Tuy giáo hóa an trụ trong cảnh giới vô tướng, nhưng chẳng khiến họ rơi vào chấp nhị biên, gọi đây là tướng, đây là vô tướng.

Này Thiện Hiện! Như thế, Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, phương tiện thiện xảo, khiến các hữu tình, xa lìa các tướng, an trụ cảnh giới vô tướng nhưng chẳng chấp trước.

Lúc bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Nếu tất cả pháp chỉ có danh tướng, những danh tướng ấy đều là giả lập, phân biệt sanh khởi, chẳng phải thật có tánh, thì tại sao Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, đối với các thiện pháp, có thể tự tăng tiến, cũng có thể khiến người khác tăng tiến thiện pháp. Do thiện pháp của mình được tăng tiến, nên có thể khiến các Bậc lần lượt viên mãn, cũng có thể an lập các loại hữu tình, tùy theo căn cơ, đắc quả ba thừa.

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Nếu trong các pháp có chút sự thật, chẳng phải chỉ là giả lập, có danh tướng, thì Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, nên đối với thiện pháp, chẳng tự tăng tiến, cũng chẳng khiến người tăng tiến thiện pháp.

Này Thiện Hiện! Vì trong các pháp không chút sự thật, chỉ có giả lập các danh và tướng, vì vậy, Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn bát nhã Ba la mật đa, lấy vô tướng làm phương tiện có thể viên mãn tịnh lự Ba la mật đa, lấy vô tướng làm phương tiện có thể viên mãn tinh tấn Ba la mật đa.

Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn an nhẫn Ba la mật đa. Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn tịnh giới Ba la mật đa. Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn bố thí Ba la mật đa. Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn bốn tịnh lự, bốn vô lượng, bốn định vô sắc.

Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn bốn niệm trụ, bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lưc, bảy chi Đẳng Giác, tám chi Thánh đạo. Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn pháp môn giải thoát không, vô tướng, vô nguyện.

Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn pháp không nội, pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo.

Pháp không không biên giới, pháp không tản mạn, pháp không không đổi khác, pháp không bản tánh, pháp không tự tướng, pháp không cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không không tánh, pháp không tự tánh, pháp không không tánh tự tánh.

Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn chân như, pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, pháp định, pháp trụ, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì.

Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn Thánh đế khổ, tập, diệt, đạo. Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn tám giải thoát, tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ. Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn tất cả pháp môn Đà La Ni, tất cả pháp môn Tam Ma Địa.

Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn Bậc Cực Hỷ, Bậc Ly Cấu, Bậc Phát Quang, Bậc Diệm Tuệ, Bậc Cực Nan Thắng, Bậc Hiện Tiền, Bậc Viễn Hành, Bậc Bất Động, Bậc Thiện Tuệ, Bậc Pháp Vân.

Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn năm loại mắt, sáu phép thần thông. Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn mười lực Phật, bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám Pháp Phật bất cộng.

Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn pháp không quên mất, tánh luôn luôn xả. Lấy vô tướng làm phương tiện, có thể viên mãn trí nhất thiết, trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng. Lấy vô tướng làm phương tiện, đối với các thiện pháp, tự viên mãn rồi, cũng có thể khiến người viên mãn thiện pháp.

Này Thiện Hiện! Như thế, vì tất cả pháp không có một chút sự thật, chỉ có giả lập các danh và tướng. Các Đại Bồ Tát đối với chúng, chẳng khởi điên đảo chấp trước, thì đối với các thiện pháp, có thể tự tăng tiến, cũng có thể khiến người tăng tiến thiện pháp.

Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu trong các pháp, có pháp tướng thật như đầu sợi lông, thì Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, đối với tất cả pháp chẳng nên biết vô tướng, vô niệm, cũng không tác ý tánh vô lậu rồi, chứng đắc quả vị giác ngộ cao tột, an lập hữu tình ở pháp vô lậu.

Vì sao?

Này Thiện Hiện! Vì các pháp vô lậu đều vô tướng, vô niệm, vô tác ý.

Này Thiện Hiện! Như thế, Đại Bồ Tát khi hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa, an lập hữu tình ở pháp vô lậu, mới gọi là việc lợi tha chân thật.

Khi ấy, cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Nếu tất cả pháp thật vô lậu tánh, vô tướng, vô niệm, cũng không tác ý, thì vì duyên gì Thế Tôn từng nói thế này: Đây là pháp thế gian, đây là pháp xuất thế gian, đây là pháp hữu lậu, đây là pháp vô lậu, đây là pháp hữu vi, đây là pháp vô vi, đây là pháp hữu tội, đây là pháp vô tội, đây là pháp hữu tránh, đây là pháp vô tránh, đây là pháp lưu chuyển, đây là pháp hoàn diệt, đây là pháp cộng, đây là pháp bất cộng, đây là pháp Thanh Văn, đây là pháp Độc giác, đây là pháp Bồ Tát, đây là pháp Như Lai?

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Theo ý ông thì sao?

Các pháp thế gian cùng với pháp tánh vô lậu, vô tướng … có khác nhau chăng?

Thiện Hiện đáp: Bạch Thế Tôn! Không!

Bạch Thiện Thệ! Không!

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Theo ý ông thì sao?

Pháp Thanh Văn v.v… cùng với pháp tánh vô lậu, vô tướng … có khác nhau chăng?

Thiện Hiện đáp: Bạch Thế Tôn! Không!

Bạch Thiện Thệ! Không!

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Pháp thế gian v.v… chính là pháp tánh vô lậu, vô tướng, vô niệm v.v…

Thiện Hiện thưa: Bạch Thế Tôn! Đúng vậy!

Bạch Thiện Thệ! Đúng vậy!

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Hoặc quả Dự Lưu, hoặc quả Nhất Lai, hoặc quả Bất Hoàn, hoặc quả A La Hán, hoặc quả vị Độc giác, hoặc pháp của các Đại Bồ Tát, hoặc quả vị giác ngộ cao tột chính là pháp tánh vô lậu, vô tướng, vô niệm v.v…

Thiện Hiện thưa: Bạch Thế Tôn! Đúng vậy!

Bạch Thiện Thệ! Đúng vậy!

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Do nhân duyên này, nên biết tất cả pháp đều là vô tướng v.v…

***

Tổng hợp