Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Hai - Phẩm Sáu Mươi - Phẩm Tăng Thượng Mạn - Phần Bốn

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

PHẬT THUYẾT KINH 

ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần  

HỘI THỨ HAI  

PHẨM SÁU MƯƠI

PHẨM TĂNG THƯỢNG MẠN  

PHẦN BỐN  

Bạch Thế Tôn! Chính nhãn xứ cho đến ý xứ có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa nhãn xứ cho đến ý xứ có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính sắc xứ cho đến pháp xứ có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa sắc xứ cho đến pháp xứ có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính nhãn giới cho đến ý giới có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa nhãn giới cho đến ý giới có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính sắc giới cho đến pháp giới có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa sắc giới cho đến pháp giới có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính nhãn thức giới cho đến ý thức giới có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa nhãn thức giới cho đến ý thức giới có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính nhãn xúc cho đến ý xúc có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa nhãn xúc cho đến ý xúc có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính các cảm thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra, cho đến các cảm thọ do ý xúc làm duyên sanh ra có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa các cảm thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra, cho đến các cảm thọ do ý xúc làm duyên sanh ra có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính địa giới cho đến thức giới có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa địa giới cho đến thức giới có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính nhân duyên cho đến tăng thượng duyên có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa nhân duyên cho đến tăng thượng duyên có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính vô minh cho đến lão tử có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Này Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa vô minh cho đến lão tử có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính bố thí Ba la mật đa cho đến bát nhã Ba la mật đa có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa bố thí Ba la mật đa cho đến bát nhã Ba la mật đa có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa được không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính pháp nội không cho đến vô tính tự tính không có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa pháp nội không cho đến vô tính tự tính không có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính chân như cho đến cảnh giới bất tư nghì có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa chân như cho đến cảnh giới bất tư nghì có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính Thánh đế khổ, tập, diệt, đạo có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa Thánh đế khổ, tập, diệt, đạo có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính bốn tịnh lự, bốn vô lượng, bốn định vô sắc có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa bốn tịnh lự, bốn vô lượng, bốn định vô sắc có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính tám giải thoát cho đến mười biến xứ có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa tám giải thoát cho đến mười biến xứ có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính bốn niệm trụ cho đến tám chi Thánh đạo có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa bốn niệm trụ cho đến tám chi Thánh đạo có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính pháp môn giải thoát không, vô tướng, vô nguyện có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa pháp môn giải thoát không, vô tướng, vô nguyện có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính Tịnh quán địa cho đến Như Lai địa có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa Tịnh quán địa cho đến Như Lai địa có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính Cực Hỷ Địa cho đến Pháp Vân Địa có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa Cực Hỷ Địa cho đến Pháp Vân Địa có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính tất cả pháp môn Đà La Ni, pháp môn Tam Ma Địa có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa tất cả pháp môn Đà La Ni, pháp môn Tam Ma Địa có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính năm loại mắt, sáu phép thần thông có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa năm loại mắt, sáu phép thần thông có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính mười lực Như Lai cho đến mười tám Pháp Phật bất cộng có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa mười lực Như Lai cho đến mười tám Pháp Phật bất cộng có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính ba mươi hai tướng tốt, tám mươi vẻ đẹp có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa ba mươi hai tướng tốt, tám mươi vẻ đẹp có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Chính pháp không quên mất, tánh luôn luôn xả có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa pháp không quên mất, tánh luôn luôn xả có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Với quả Dự Lưu cho đến Ðộc Giác Bồ Đề có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa quả Dự Lưu cho đến Ðộc giác Bồ Đề có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Với tất cả các hạnh của Đại Bồ Tát và quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề của Chư Phật có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa tất cả các hạnh của Đại Bồ Tát và quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề của Chư Phật có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Với trí nhất thiết, trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa trí nhất thiết, trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Với sự trống không, chẳng có, tánh chẳng tự tại, tánh không chắc thật của sắc, thọ, tưởng, hành, thức có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa sự trống không, chẳng có, tánh chẳng tự tại, tánh không chắc thật của sắc, thọ, tưởng, hành, thức có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Như vậy cho đến với không, trống rỗng, chẳng có, tánh không tự tại, tánh không chắc thật của trí nhất thiết, trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa không, trống rỗng, chẳng có, tánh không tự tại, tánh không chắc thật của trí nhất thiết, trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Với chân như, pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, định pháp, trụ pháp, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì của sắc, thọ, tưởng, hành, thức có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa chân như, pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, định pháp, trụ pháp, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì của sắc, thọ, tưởng, hành, thức có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Như vậy cho đến với chân như, pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, định pháp, trụ pháp, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì của trí nhất thiết, trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Lìa chân như, pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, định pháp, trụ pháp, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì của trí nhất thiết, trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng có pháp nào có thể đắc, có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa được không?

Thiện Hiện! Không được.

Bạch Thế Tôn! Nếu với các pháp như thế đều không thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa thì các Đại Bồ Tát làm sao có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa?

Phật Bảo: Thiện Hiện! Ý ông nghĩ sao?

Ông thấy có pháp nào có thể thực hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa không?

Thiện Hiện đáp: Bạch Thế Tôn! Không thấy.

Phật Bảo Thiện Hiện: Ý ông nghĩ sao?

Ông có thấy bát nhã Ba la mật đa sâu xa là chỗ thực hành của Đại Bồ Tát không?

Thiện Hiện đáp: Bạch Thế Tôn! Không thấy.

Phật Bảo: Thiện Hiện! Ý ông nghĩ sao?

Pháp mà ông không thấy có phải là pháp có thể thực hành được không?

Thiện Hiện đáp: Bạch Thế Tôn! Không được.

Phật hỏi Thiện Hiện: Ý ông nghĩ sao?

Pháp không thể thấy có sanh diệt không?

Thiện Hiện đáp: Bạch Thế Tôn! Không có.

Phật Bảo Thiện Hiện: Pháp tánh của các pháp như ông đã thấy tức là vô sanh pháp nhẫn của các vị Đại Bồ Tát. Đại Bồ Tát nào thành tựu vô sanh pháp nhẫn này liền được Chư Phật thọ ký không thối chuyển quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề.

Đối với mười lực Như Lai, bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám Pháp Phật bất cộng vô lượng vô biên công đức thù thắng, Đại Bồ Tát này được gọi là người có thể tinh tấn thực hành như thật. Nếu ai có thể tinh tấn tu hành như vậy mà không đạt được quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, trí nhất thiết tướng, đại trí, diệu trí thì không có chuyện đó.

Vì sao?

Vì đó là do Đại Bồ Tát này đã chứng đắc vô sanh pháp nhẫn cho đến quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề và thường không bị thối lui đối với pháp đã đạt được.

Cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Có phải nhờ tánh vô sanh của các pháp mà Đại Bồ Tát được thọ ký quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề không?

Thiện Hiện! Không phải.

Bạch Thế Tôn! Có phải nhờ tánh sanh của các pháp mà Đại Bồ Tát được thọ  ký quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề không?

Thiện Hiện! Không phải.

Bạch Thế Tôn! Có phải nhờ tánh sanh, vô sanh của tất cả các pháp mà Đại Bồ Tát được Phật thọ ký không thối chuyển quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề không?

Thiện Hiện! Không phải.

Bạch Thế Tôn! Có phải nhờ tánh chẳng sanh, chẳng vô sanh của tất cả các pháp mà Đại Bồ Tát được Phật thọ ký không thối chuyển quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề không?

Thiện Hiện! Không phải.

Bạch Thế Tôn! Vậy thì bằng cách nào các Đại Bồ Tát được Phật thọ ký không thối chuyển quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề?

Phật Bảo Thiện Hiện: Ý ông nghĩ sao?

Ông thấy có pháp nào có thể được Phật thọ ký không thối chuyển quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề không?

Thiện Hiện đáp: Bạch Thế Tôn! Không có. Con không thấy có pháp nào có thể được Phật thọ ký không thối chuyển quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, cũng không thấy pháp nào có thể chứng đắc quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề của Phật, người chứng, nơi chứng, lúc chứng và lý do chứng đều không thể có được.

Phật Bảo Thiện Hiện: Đúng vậy! Đúng vậy! Như ông đã nói.

Này Thiện Hiện! Đối với tất cả các pháp vô sở đắc Đại Bồ Tát nào không nghĩ như vậy: Ta sẽ chứng đắc quả vị giác Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, ta sẽ dùng pháp này vào lúc đó, nơi đó để chứng đắc quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề.

Vì sao?

Này Thiện Hiện! Vì các Đại Bồ Tát tu hành bát nhã Ba la mật đa sâu xa này, không có tất cả sự phân biệt như vậy.

Vì sao?

Này Thiện Hiện! Vì bát nhã Ba la mật đa sâu xa này xa lìa tất cả sự phân biệt, nếu ai phát sanh đủ loại phân biệt như vậy thì chẳng phải thực hành bát nhã Ba la mật đa.

***

Tổng hợp