Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Hai - Phẩm Sáu Mươi - Phẩm Tăng Thượng Mạn - Phần Một

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

PHẬT THUYẾT KINH 

ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần  

HỘI THỨ HAI  

PHẨM SÁU MƯƠI

PHẨM TĂNG THƯỢNG MẠN  

PHẦN MỘT  

Khi đó, Phật dạy cụ thọ Thiện Hiện: Đại Bồ Tát nào cho đến trong mộng cũng không thích khen ngợi quả Thanh Văn và Ðộc Giác, cũng không sanh tâm thích khen ngợi các pháp trong ba cõi, thường quán các pháp như mộng, như tiếng vang, như hình ảnh, như huyễn hóa, như quáng nắng, như bóng sáng, như việc biến hóa, như thành tầm hương ảnh ảo.

Tuy quán sát như vậy nhưng không chịu chứng thật tế thì nên biết Bồ Tát ấy có tướng bất thối chuyển.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Đại Bồ Tát nào nằm mộng thấy Như Lai Ứng Chánh Ðẳng Giác có vô số trăm ngàn ức muôn ức chúng đệ tử cung kính vây quanh nghe thuyết pháp, nghe xong họ hiểu rõ ý nghĩa. Đã hiểu rõ ý nghĩa rồi, họ tinh tấn tu hành pháp tùy pháp hành và pháp hòa kính và thực hành theo pháp thì nên biết Bồ Tát đó có tướng bất thối chuyển.

Này Thiện Hiện! Đại Bồ Tát nào nằm mộng thấy Như Lai Ứng Chánh Ðẳng Giác có đầy đủ ba mươi hai tướng Ðại trượng phu, tám mươi vẻ đẹp viên mãn trang nghiêm, thường có ánh sáng rộng một tầm soi sáng chung quanh.

Ngài cùng với vô số chúng đệ tử vọt lên hư không, hiện đại thần thông, thuyết minh điều cốt yếu của chánh pháp. Dạy họ làm Phật Sự, đưa họ đến vô số Cõi Phật ở mười phương khác để làm Phật Sự thì nên biết Đại Bồ Tát đó có tướng bất thối chuyển.

Này Thiện Hiện! Nếu Đại Bồ Tát nào nằm mộng thấy giặc dữ phá hoại thành phố, xóm làng. Hoặc thấy lửa hừng đốt cháy xóm làng, hoặc thấy sư tử, cọp, sói, thú dữ, rắn độc, rít độc muốn đến làm hại mình.

Hoặc thấy kẻ thù muốn chặt đầu mình, hoặc thấy cha, mẹ, anh, chị, em, vợ, con, bạn thân sắp chết. Hoặc thấy mình bị lạnh, nóng, đói, khát và các việc khổ khác bức bách. Khi thấy những việc đáng sợ như vậy vị ấy không kinh sợ, cũng không buồn rầu áo não.

Khi tỉnh mộng vị ấy suy nghĩ: Ba cõi không thật như những việc được thấy trong mộng, lúc chứng đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, ta sẽ nói cho các hữu tình biết tất cả các pháp trong ba cõi đều hư dối như cảnh ở trong mộng, làm cho các hữu tình không sanh chấp trước, nên biết Bồ Tát đó có tướng bất thối chuyển.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Đại Bồ Tát nào cho đến trong mộng thấy có cõi địa ngục, súc sanh, cõi quỷ, các loại hữu tình, liền nghĩ: Ta sẽ siêng năng tu Bồ Tát hạnh để mau chứng đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, ở trong Cõi Phật ta sẽ không có tên các đường ác như địa ngục, súc sanh, cõi quỷ v.v… khi đã tỉnh mộng vị ấy cũng nghĩ như vậy.

Này Thiện Hiện! Ông nên biết, sau này khi Đại Bồ Tát ấy thành Phật, trong Cõi Phật ấy chắc chắn sẽ không có đường ác.

Vì sao?

Bởi vì hoặc mộng, hoặc tỉnh, các pháp là không hai, không khác. Nên biết Bồ Tát ấy có tướng bất thối chuyển.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Nếu ở trong mộng Đại Bồ Tát thấy lửa thiêu đốt các loài hữu tình ở trong địa ngục, hoặc thấy lửa thiêu thành ấp xóm làng, liền phát thệ nguyện: Nếu ta đã được thọ ký bất thối chuyển, chứng đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, thì nguyện cho lửa lớn này lập tức tắt sạch và được mát mẻ.

Nếu ở trong mộng sau khi phát lời nguyện này, Đại Bồ Tát ấy thấy lửa liền tắt hết thì nên biết vị ấy đã được thọ ký bất thối chuyển. Nếu Đại Bồ Tát này đã phát nguyện rồi mà thấy lửa trong mộng không lập tức tiêu diệt thì nên biết vị ấy chưa được thọ ký bất thối chuyển.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Nếu lúc thức, Đại Bồ Tát thấy lửa lớn thình lình phát cháy các thành ấp, hoặc đốt xóm làng, liền nghĩ: Lúc nằm mộng, hoặc lúc thức ta đã từng thấy mình có tướng bất thối chuyển, không biết là thật hay giả. Nếu điều tôi thấy là có thật thì nguyện cho lửa lớn này lập tức bị tiêu diệt và được mát mẻ.

Nếu lúc Bồ Tát này lập thệ nguyện phát ra lời chắc thật, lửa lớn liền lập tức tiêu diệt thì nên biết vị ấy đã được thọ ký bất thối chuyển. Nếu Bồ Tát này lập thệ nguyện phát ra lời chắc thật mà lửa lớn không lập tức tiêu diệt thì nên biết vị ấy chưa được thọ ký bất thối chuyển.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Nếu lúc thức, Đại Bồ Tát thấy lửa thiêu đốt thành ấp, hoặc xóm làng, liền nghĩ: Ở trong mộng hoặc lúc thức, ta đã từng thấy mình có tướng bất thối chuyển. Nếu điều ta thấy là có thật chắc chắn sẽ đạt được Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, thì nguyện cho lửa lớn này lập tức tiêu diệt và được mát mẻ.

Sau khi Đại Bồ Tát này đã lập thệ nguyện và phát ra lời chắc thật mà lửa lớn này không lập tức tiêu diệt, lại thiêu một nhà, lây lan nhà tiếp, thiêu cả nhà khác, hoặc đốt một xóm, lây lan xóm tiếp, đốt cả xóm khác, lần lượt như thế lửa ấy mới tắt, thì Đại Bồ Tát nên tự biết rõ: Chắc chắn đã được thọ ký bất thối chuyển. Còn chúng sanh bị thiêu là do hữu tình ấy tạo ra nghiệp phá hoại chánh pháp ngày càng nhiều.

Do nghiệp ấy, trước tiên họ bị đọa vào đường ác chịu quả khổ trong vô số kiếp, nay sanh làm người lại chịu quả khổ còn sót lại, hoặc do nghiệp này họ phải đọa vào đường ác, trải qua vô số kiếp phải chịu quả khổ, nay ở trong Cõi người trước tiên hiện ra tai họa nhỏ.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Dựa vào các nhân duyên đã nói ở trước ta biết được ai là Đại Bồ Tát bất thối chuyển. Ngoài ra, còn có các tướng trạng khác được thành tựu thì ta biết đó là Đại Bồ Tát bất thối chuyển. Ta sẽ phân biệt giải bày cho ông nghe, ông hãy chú ý lắng nghe và suy nghĩ kỹ.

Thiện Hiện thưa: Xin Ngài dạy cho con nghe.

Phật dạy: Này Thiện Hiện! Nếu Đại Bồ Tát thấy có người nam hoặc người nữ đang bị phi nhơn làm mê, hoặc chịu các khổ não, không thể thoát được, liền nghĩ: Nếu có Đức Như Lai Ứng Chánh Ðẳng Giác biết ta đã được ý muốn thanh tịnh, nên thọ ký cho ta bất thối chuyển Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề.

Nếu từ lâu ta đã phát sanh ý nghĩ trong sạch cầu chứng đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, xa lìa ý mong cầu quả Thanh Văn, Ðộc Giác, không đem ý nghĩ của Thanh Văn, Ðộc Giác để cầu chứng đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề.

Nếu về sau chắc chắn ta chứng đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, ta sẽ làm lợi ích an lạc cho các loài hữu tình suốt đời vị lai, nếu khắp các Thế Giới ở mười phương trong hiện tại thật có vô số Như Lai Ứng Chánh Ðẳng Giác đang thuyết pháp vi diệu làm lợi lạc hữu tình.

Các Bậc Như Lai Ứng Chánh Ðẳng Giác không có điều gì là không thấy, không có điều gì là không biết, không có điều gì là không hiểu, không có điều gì là không chứng ngộ. Các Ngài hiện đang thấy biết và hiểu ý thích khác nhau của tất cả hữu tình, xin dũ lòng soi xét tâm niệm và lời nói chắc thật của con.

Nếu con thật sự có thể tu Bồ Tát hạnh, chắc chắn đạt được Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, trở thành người cứu vớt nỗi khổ sanh tử của hữu tình thì nguyện cho người nam hoặc người nữ này không bị phi nhơn làm não loạn và phi nhơn đó theo lời con bỏ đi ngay lập tức.

Lúc Đại Bồ Tát nói lời này, nếu phi nhơn kia không bỏ đi thì nên biết vị ấy chưa được thọ ký bất thối chuyển. Lúc Đại Bồ Tát nói lời này, nếu phi nhơn kia bỏ đi ngay lập tức thì nên biết vị ấy đã được thọ ký bất thối chuyển.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Có Đại Bồ Tát chưa khéo tu học bố thí Ba La Mật Đa cho đến Bát Nhã Ba La Mật Đa, chưa khéo an trụ pháp nội không cho đến pháp vô tính tự tính không, chưa khéo an trụ chân như cho đến cảnh giới bất tư nghì, chưa khéo an trụ Thánh Đế khổ, tập, diệt, đạo, chưa khéo tu học bốn niệm trụ cho đến tám chi Thánh đạo.

Chưa khéo tu học bốn tịnh lự, bốn vô lượng, bốn định vô sắc, chưa khéo tu học tám giải thoát, tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ, chưa khéo tu học Pháp Môn giải thoát không, vô tướng, vô nguyện.

Chưa khéo tu học Pháp Môn Đà La Ni, Pháp Môn Tam Ma Địa, chưa vào chánh tánh ly sanh của Bồ Tát, chưa tu tập đầy đủ tất cả các pháp của Phật, xa lìa phương tiện thiện xảo của Bồ Tát, chưa khỏi bị ác ma làm rối loạn, chưa có thể hiểu biết các việc ma, không tự lường xét căn lành của mình nhiều hay ít lại bắt chướt các vị Bồ Tát phát lời chắc thật, nên bị ác ma lừa dối.

Khi thấy có người nam hoặc người nữ đang bị phi nhơn làm mê hoặc chịu các khổ não, không thể thoát được, Đại Bồ Tát này liền khinh xuất phát lời thành thật: Nếu ta đã được Chư Phật trong quá khứ thọ ký bất thối chuyển Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, thì hãy khiến cho người nam hoặc người nữ này không bị phi nhơn làm rối loạn và phi nhơn đó theo lời ta lập tức bỏ đi. Sau khi Đại Bồ Tát nói lời này, để lừa dối người ấy, ác ma liền xua đuổi phi nhơn đi nơi khác.

Vì sao?

Bởi vì ác ma có thế lực lớn hơn thế lực của phi nhơn kia. Cho nên khi nghe ác ma dạy phi nhơn liền lập tức bỏ đi.

Sau khi thấy việc này, Đại Bồ Tát đó mừng hớn hở nghĩ: Hôm nay phi nhơn đã bỏ đi là nhờ oai lực của ta.

Vì sao?

bởi vì phi nhơn theo lời phát nguyện của ta, liền thả người nam, người nữ này, chớ không có lý do nào khác.

Vì không thể hiểu biết việc làm của ác ma và cho là nhờ sức mình, nên Đại Bồ Tát đó vui mừng một cách hư dối.

Ỷ vào việc đó coi khinh các Bồ Tát khác, tự nói: Ta đã được Chư Phật quá khứ thọ ký bất thối chuyển Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, các thệ nguyện đã phát ra đều không uổng phí. Các ông chưa được Chư Phật thọ ký, không nên bắt chướt ta phát ra lời nói chắc thật, giả sử các ông có cầu mong điều gì thì chắc chắn không có kết quả.

Vì dựa vào chút ít tài năng hư dối, Đại Bồ Tát khinh chê chửi mắng các Bồ Tát khác, vì sanh ra nhiều thứ tăng thượng mạn đối với các công đức nên vị ấy xa lìa Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, không thể chứng đắc trí nhất thiết trí.

Do không có sức phương tiện khéo léo, do sanh nhiều loại tăng thượng mạn, do khinh chê mắng chửi các Bồ Tát nên dù siêng năng tinh tấn Bồ Tát đó vẫn đọa vào địa vị Thanh Văn, Ðộc Giác. Do ít phước đức nên khi Bồ Tát ấy tạo nghiệp lành, phát ra lời nói chắc thật nhưng vẫn phát sanh việc ma.

Đại Bồ Tát này không thể gần gũi cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen các Bậc thiện tri thức, không thể thưa hỏi về tướng mạo của Bồ Tát bất thối chuyển, không thể thưa hỏi về việc làm của các quân ma độc ác. Do đó họ bị ma trói buộc ngày càng chặt hơn.

Vì sao?

Bởi vì đã từ lâu Đại Bồ Tát này chưa tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, bát nhã Ba La Mật Đa. Cho đến vì xa lìa phương tiện thiện xảo, nên vị ấy bị ác ma lừa dối.

Vì thế, này Thiện Hiện! Các Đại Bồ Tát cần phải hiểu rõ các việc của ác ma, không nên phát sanh tâm tăng thượng mạn một cách hư dối, làm lui mất Phật quả Vô thượng mà mình mong cầu.

Lại nữa, này Thiện Hiện! Thế nào là Đại Bồ Tát vì tu hành chưa lâu về bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự bát nhã Ba La Mật Đa cho đến xa lìa phương tiện thiện xảo nên bị ác ma lừa dối, mê hoặc?

Khuyên các Bồ Tát cần phải biết rõ việc ấy.

Đó là: Có ác ma vì muốn lừa dối nên tìm cách hóa ra đủ loại hình dạng, đến trước Đại Bồ Tát và nói: Lành thay! Người nam kia! Ông có biết không?

Chư Phật quá khứ đã từng thọ ký đại Bồ Đề cho ông, chắc chắn ông sẽ đạt được quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề không còn thối lui nữa. Tên họ khác nhau của cha mẹ, anh chị em, bạn bè quyến thuộc của ngươi cho đến bảy đời ta đều biết rõ.

Ngươi sanh tại phương đó, nước đó, thành đó, làng đó, xóm đó, vào năm đó, tháng đó, ngày đó, giờ đó, thuộc sao đó, thuộc đời Vua đó.

Nếu thấy Bồ Tát có bẩm tánh mềm yếu, các căn ám độn, ác ma liền dối trá nói: Bẩm tánh và các căn của ngươi ở đời trước cũng thường như thế.

Nếu thấy Bồ Tát có bẩm tánh cứng rắn và các căn nhạy bén, ác ma liền dối trá nói: Bẩm tánh và các căn của ngươi ở đời trước cũng đã từng như vậy.

Nếu thấy Bồ Tát đó sống ở nơi thanh vắng hoặc thường khất thực hoặc chỉ nhận thức ăn một lần, hoặc chỉ ăn một bữa trong ngày, hoặc chỉ ăn trong một bát, hoặc ở nơi gò mã, hoặc ở nơi đất trống, hoặc ở dưới gốc cây, hoặc mặc y phấn tảo, hoặc chỉ giữ ba y.

Hoặc thường ngồi không nằm, hoặc dùng phu cụ cũ, hoặc ít muốn, hoặc biết đủ, hoặc thích hạnh viễn ly, hoặc đầy đủ chánh niệm, hoặc thích định vắng lặng, hoặc đầy đủ trí huệ vi diệu, hoặc coi thường lợi dưỡng, hoặc xem nhẹ tiếng khen.

Hoặc thích tiết kiệm không xoa dầu nơi chân, hoặc ít ngủ nghỉ, hoặc lìa trạo cử, hoặc thích nói lời êm diệu, hoặc thích ít nói, sau khi thấy các việc làm khác nhau của Bồ Tát này, ác ma đó liền dối trá nói: Ở đời trước ngươi cũng đã từng như vậy.

Vì sao?

Vì ngày nay ngươi thành tựu các công đức khác nhau như vậy, thế gian đều thấy, chắc chắn là đời trước ngươi cũng có các loại công đức khác nhau như vậy, ngươi nên vui mừng chớ có tự khinh.

Nghe ác ma nói về công đức của họ ở đời quá khứ và vị lai và nói về tên họ khác nhau của bản thân, bạn bè của họ, lại ca ngợi các căn lành thù thắng, Đại Bồ Tát ấy vui mừng cực độ và sanh tăng thượng mạn, lấn lướt, chửi mắng khinh chê các Bồ Tát khác.

Biết họ ám độn, phát sanh tăng thượng mạn lấn lướt khinh chê người khác, ác ma lại bảo họ: Chắc chắn ông sẽ được thành tựu công đức thù thắng, Đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác trong quá khứ đã thọ ký cho ông. Ông nhất định sẽ chứng đắc quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề không còn thối lui trở lại nữa vì đã có tướng lành hiện ra như thế.

Lúc ấy, để làm loạn tâm người kia, ác ma biến hóa giả làm hình dáng Bí Sô, hoặc giả làm hình dáng Cư Sĩ, hoặc giả làm hình dáng cha mẹ, bạn bè, nhơn phi nhơn người chẳng phải người… hiện ra trước mặt lớn tiếng nói: Lành thay! Này Đại Sĩ! Ông đã thành tựu công đức như thế, Chư Phật quá khứ đã thọ ký đại Bồ Đề cho ông từ lâu rồi. Ông đã không còn bị thối lui đối với quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề.

Vì sao?

Vì ông có đầy đủ các tướng công đức thù thắng của Đại Bồ Tát bất thối chuyển, ông phải tự tôn trọng chớ có nghi ngờ.

Khi nghe lời nói đó, tâm tăng thượng mạn của Bồ Tát ấy càng mạnh thêm.

Này Thiện Hiện! Như ta đã nói diễn tiến các tướng trạng mà Đại Bồ Tát bất thối chuyển thực sự đạt được thì Đại Bồ Tát này đều không có.

Này Thiện Hiện! Ông nên biết Đại Bồ Tát này bị ma khống chế và làm rối loạn không được tự tại.

Vì sao?

Vì thực sự họ chưa có các hành vi tướng trạng của Đại Bồ Tát bất thối chuyển. Chỉ nghe ác ma giả vờ nói đến đức độ và tên họ của mình, người ấy liền sanh tăng thượng mạn, lấn lướt, khinh khi, chửi mắng các Bồ Tát khác.

Vì vậy, này Thiện Hiện! Nếu muốn chứng đắc quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề, Đại Bồ Tát cần hiểu biết rõ các việc của ác ma, đừng để bị ma lừa dối mà sanh tâm kiêu mạn.

***

Tổng hợp