Phật Thuyết Kinh Tăng Chi Bộ - Chương Năm - Năm Pháp - Phẩm Mười Tám - Phẩm Nam Cư Sĩ - Phần Chín - Gia Chủ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT

KINH TĂNG CHI BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

 An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

CHƯƠNG NĂM

NĂM PHÁP  

PHẨM MƯỜI TÁM

PHẨM NAM CƯ SĨ  

PHẦN CHÍN

GIA CHỦ  

Gia Chủ Anàthapindika với khoảng năm trăm nam cư sĩ đoanh vây, đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.

Thế Tôn bảo Tôn Giả Sàriputta:

Này Sàriputta, thầy có biết người gia chủ mặc áo trắng nào mà sở hành được bảo vệ trong năm học giới, và có được không khó khăn, có được không mệt nhọc, có được không phí sức bốn tăng thượng tâm hiện tại lạc trú, nếu vị ấy muốn, có thể tự đáp về mình như sau: Ta sẽ đoạn tận địa ngục, đoạn tận loài bàng sanh, đoạn tận loài ngạ quỷ, đoạn tận cõi dữ, ác thú, đọa xứ.

Ta là bậc Dự Lưu, không còn phải thối đọa, quyết chắc đạt được Chánh Giác?

Sở hành được bảo vệ trong năm học giới nào?

Ở đây, này Sàriputta, Thánh đệ tử từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ đắm say rượu men, rượu nấu. Sở hành được bảo vệ trong năm học giới này.

Vị ấy có được không khó khăn, có được không mệt nhọc, có được không phí sức bốn tăng thượng tâm hiện tại lạc trú nào?

Ở đây, này Sàriputta, vị Thánh đệ tử có lòng tịnh tín bất động đối với Đức Phật: Thế Tôn là bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Ðiều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn.

Ðây là tăng thượng tâm hiện tại lạc trú thứ nhất đã chứng được nhờ làm cho thanh tịnh tâm chưa được thanh tịnh, làm cho trong sáng tâm chưa được trong sáng.

Lại nữa, này Sàriputta, vị Thánh đệ tử thành tựu lòng tịnh tín bất động đối với pháp: Pháp được Thế Tôn khéo thuyết, thiết thực hiện tại, không có thời gian, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được kẻ trí tự mình giác hiểu.

Ðây là tăng thượng tâm hiện tại lạc trú thứ hai đã chứng được nhờ làm cho thanh tịnh tâm chưa được thanh tịnh, làm cho trong sáng tâm chưa được trong sáng.

Lại nữa, này Sàriputta, vị Thánh đệ tử thành tựu lòng tịnh tín bất động đối với Chúng Tăng:

Diệu hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn!

Trực hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn!

Ứng lý hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn!

Chơn chánh hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn!

Tức là bốn đôi tám chúng. Chúng đệ tử Thế Tôn đáng được cung kính, đáng được tôn trọng, đáng được cúng dường, đáng được chắp tay, là phước điền vô thượng  ở đời.

Ðây là tăng thượng tâm hiện tại lạc trú thứ ba đã chứng được nhờ làm cho thanh tịnh tâm chưa được thanh tịnh, làm cho trong sáng tâm chưa được trong sáng.

Lại nữa, này Sàriputta, vị Thánh đệ tử thành tựu giới được Bậc Thánh ái kính, không có bể vụn, không bị sứt mẻ, không tì vết, không ô nhiễm, đem lại giải thoát, được người trí tán thán, làm cho an lạc, hướng đến thiền định.

Ðây là tăng thượng tâm hiện tại lạc trú thứ ba đã chứng được nhờ làm cho thanh tịnh tâm chưa được thanh tịnh, làm cho trong sáng tâm chưa được trong sáng.

Bốn tăng thượng tâm hiện tại lạc trú này được chứng đắc không khó khăn, chứng đắc không mệt nhọc, chứng đắc không phí sức.

Này Sàriputta, người gia chủ mặc áo trắng nào mà thầy biết sở hành được bảo vệ trong năm học giới, và có được không khó khăn, có được không mệt nhọc, có được không phí sức bốn tăng thượng tâm hiện tại lạc trú.

Nếu vị ấy muốn, có thể tự đáp về mình như sau: Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận loài bàng sanh, đoạn tận loài ngạ quỷ, đoạn tận cõi dữ, ác thú, đọa xứ. Ta là bậc Dự Lưu, không còn phải thối đọa, quyết chắc đạt được chánh giác.

Thấy sợ hãi địa ngục,

Hãy tránh xa điều ác,

Khéo chấp nhận chánh pháp,

Bậc Hiền Trí tránh xa,

Không hại các chúng sanh,

Những vật có nỗ lực,

Biết không có nói láo,

Không lấy của không cho,

Tự bằng lòng vợ mình,

Tránh xa vợ người khác,

Người biết không uống rượu,

Khiến tâm trí mê loạn,

Hãy tùy niệm đến Phật,

Hãy tùy niệm đến pháp,

Hãy tu tâm không sân,

Hãy tu tâm nhiêu ích,

Ðể xứng đáng được sanh,

Cảnh giới các Chư Thiên,

Cầu công đức lợi ích,

Hãy cung cấp vật thí,

Trước thí bậc chí thiện,

Mới mong có quả lớn,

Này Sàriputta,

Ta sẽ nói cho thầy,

Các bậc Chí Thiện ấy,

Thầy hãy lắng nghe Ta,

Như trong một đàn bò,

Có con đen, trắng, đỏ,

Màu hung hay có đốm,

Có con màu bồ câu,

Dầu con bò màu gì,

Kiếm được con bò thuần,

Con vật kéo sức mạnh,

Ðẹp, lanh và hăng hái,

Mặc kệ nó màu gì,

Liền mắc vào gánh nặng,

Cũng vậy, giữa loài người,

Dầu có sinh chỗ nào,

Hoàng tộc, Bà La Môn,

Thương gia hay nô bộc,

Kẻ không có giai cấp,

Hay hạ cấp đổ phân,

Giữa những người như vậy,

Ai điều phục, thuần thục,

Ngay thẳng, đủ giới đức,

Nói thực, biết tàm quý,

Sanh tử đã đoạn tận,

Phạm hạnh  được vẹn toàn,

Gánh nặng đã hạ xuống,

Không còn bị trói buộc,

Việc cần làm đã làm,

Không còn bị lậu hoặc,

Ðã đến bờ bên kia,

Không chấp trước tịch tịnh,

Phước điền ấy vô cấu,

Quả lớn đáng cúng dường.

Những kẻ ngu không biết,

Thiếu trí, ít nghe nhiều,

Chỉ bố thí bên ngoài,

Không đến gần kẻ thiện,

Những ai gần kẻ thiện,

Có tuệ, tôn Bậc Hiền,

Họ tin bậc Thiện Thệ,

An trú tận gốc rễ,

Sanh Thiên hay ở đây,

Ðược sanh gia đình tốt,

Bậc trí tuần tự tiến,

Chứng được cảnh Niết Bàn.

Gavesì, Người Tầm Cầu.

Một thời, Thế Tôn đang đi du hành giữa dân chúng Kosala cùng với đại chúng Tỳ Kheo. Trong khi đang đi trên đường, Thế Tôn thấy một chỗ có khóm rừng cây Sàla to lớn.

Thấy vậy, Ngài bước xuống đường, đi đến khóm rừng cây Sàla ấy, đi sâu vào rừng Sàla ấy, và tại một địa điểm, Ngài mỉm cười.

Rồi Tôn Giả Ananda suy nghĩ: Do nhân gì, do duyên gì, Thế Tôn tỏ lộ mỉm cười?

Không phải không có duyên cớ, các Như Lai tỏ lộ mỉm cười.

Rồi Tôn Giả Ananda bạch Thế Tôn: Bạch Thế Tôn, do nhân gì, do duyên gì, Thế Tôn tỏ lộ mỉm cười?

Không phải không có duyên cớ, các Như Lai tỏ lộ mỉm cười. Thuở xưa, này Ananda, tại địa điểm này, có một thành phố phồn thịnh, giàu có và dân cư đông đúc. Tại thành phố ấy, này Ananda, Thế Tôn Kassapa, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác ở gần đây.

Này Ananda, Gavesì là một nam cư sĩ của Thế Tôn Kassapa, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác, nhưng giữ giới không được viên mãn.

Rồi này Ananda, có khoảng năm trăm nam cư sĩ được cư sĩ Gavesì thuyết pháp và khích lệ, các người này giữ giới luật không được viên mãn.

Rồi này Ananda, nam cư sĩ Gavesì suy nghĩ như sau: Ta giúp đỡ rất nhiều năm trăm vị nam cư sĩ này. Ta đi trước, ta khích lệ họ, nhưng ta giữ giới luật không được viên mãn. Như vậy là đồng đẳng giống nhau, không có gì trội hơn, nhiều hơn.

Vậy ta hãy làm cái gì trội hơn, nhiều hơn. Rồi này Ananda, nam cư sĩ Gavesì đi đến năm trăm nam cư sĩ ấy.

Sau khi đến, nói với năm trăm nam cư sĩ ấy như sau: Này các Tôn Giả, bắt đầu từ hôm nay, ta sẽ thọ trì viên mãn trong các giới luật.

Rồi này Ananda, năm trăm cư sĩ ấy suy nghĩ như sau: Tôn giả Gavesì đã giúp đỡ chúng ta rất nhiều, đã đi trước, đã khích lệ chúng ta. Tôn giả Gavesì sẽ gìn giữ viên mãn trong các giới luật.

Tại sao chúng ta lại không như vậy?

Rồi này Ananda, năm trăm nam cư sĩ ấy đi đến nam cư sĩ Gavesì.

Sau khi đến, nói với nam cư sĩ Gàvesi: Bắt đầu từ hôm nay, thưa Tôn Giả Gavesì, chúng tôi sẽ thọ trì viên mãn trong các giới luật.

Rồi này Ananda, nam cư sĩ Gavesì suy nghĩ như sau: Ta giúp đỡ rất nhiều cho năm trăm nam cư sĩ này, ta đi trước, ta khích lệ họ. Và năm trăm nam cư sĩ này gìn giữ viên mãn trong các giới luật, như vậy là đồng đẳng giống nhau, không có gì trội hơn, nhiều hơn. Vậy ta hãy làm cái gì trội hơn, nhiều hơn.

Rồi này Ananda, nam cư sĩ Gavesì đi đến năm trăm nam cư sĩ ấy.

Sau khi đến, nói với năm trăm vị nam cư sĩ ấy như sau: Bắt đầu từ ngày hôm nay, này các Tôn Giả, ta sẽ thọ trì phạm hạnh, sống viễn ly, từ bỏ dâm dục hạ liệt.

Rồi này Ananda, năm trăm vị nam cư sĩ ấy suy nghĩ như sau: Tôn giả Gavesì giúp đỡ chúng ta rất nhiều, đã đi trước và khích lệ chúng ta. Và Tôn Giả Gavesì sẽ hành phạm hạnh, sống viễn ly, từ bỏ dâm dục hạ liệt.

Tại sao chúng ta lại không như vậy?

Rồi này Ananda, năm trăm vị nam cư sĩ ấy đi đến nam cư sĩ Gavesì.

Sau khi đến, nói với nam cư sĩ Gàvesi: Bắt đầu từ hôm nay, thưa Tôn Giả Gavesì, chúng tôi sẽ thọ trì phạm hạnh, sống viễn ly, từ bỏ dâm dục hèn hạ.

Rồi nam cư sĩ Gavesì suy nghĩ như sau: Ta giúp đỡ rất nhiều cho năm trăm vị nam cư sĩ này, ta đi trước, ta khích lệ họ. Ta giữ gìn viên mãn trong các giới luật, năm trăm nam cư sĩ này giữ gìn viên mãn trong các giới luật.

Và ta hành phạm hạnh, sống viễn ly, từ bỏ dâm dục hạ liệt. Và năm trăm nam cư sĩ này hành phạm hạnh, sống viễn ly, từ bỏ dâm dục hạ liệt.

Như vậy là đồng đẳng giống nhau, không có gì trội hơn, nhiều hơn. Vậy ta hãy làm cái gì trội hơn, nhiều hơn. Rồi này Ananda, nam cư sĩ Gavesì đi đến năm trăm nam cư sĩ ấy.

Sau khi đến, nói với năm trăm vị nam cư sĩ ấy như sau: Bắt đầu từ ngày hôm nay, này các Tôn Giả, ta sẽ ăn mỗi ngày một bữa, không ăn ban đêm, từ bỏ ăn phi thời.

Rồi này Ananda, năm trăm vị nam cư sĩ ấy suy nghĩ như sau: Tôn giả Gavesì giúp đỡ chúng ta rất nhiều, đã đi trước và khích lệ chúng ta. Tôn Giả Gavesì sẽ ăn mỗi ngày một bữa, không ăn ban đêm, từ bỏ ăn phi thời.

Tại sao chúng ta lại không như vậy?

Rồi này Ananda, năm trăm vị nam cư sĩ ấy đi đến nam cư sĩ Gavesì.

Sau khi đến, nói với nam cư sĩ Gàvesi: Bắt đầu từ hôm nay, thưa Tôn Giả Gavesì, năm trăm nam cư sĩ này sẽ thọ trì ăn mỗi ngày một bữa, không ăn ban đêm, từ bỏ ăn phi thời.

Rồi này Ananda, nam cư sĩ Gavesì suy nghĩ như sau: Ta giúp đỡ cho năm trăm vị nam cư sĩ này rất nhiều. Ta đã đi trước và khích lệ họ. Nay ta giữ gìn viên mãn trong các giới luật, năm trăm vị nam cư sĩ này giữ gìn viên mãn trong các giới luật.

Ta hành phạm hạnh, sống viễn ly, từ bỏ dâm dục hèn hạ, năm trăm nam cư sĩ này hành phạm hạnh, sống viễn ly, từ bỏ dâm dục hèn hạ. Ta ăn mỗi ngày một bữa, không ăn ban đêm, từ bỏ ăn phi thời.

Năm trăm vị nam cư sĩ này cũng ăn mỗi ngày một bữa, không ăn ban đêm, từ bỏ ăn phi thời. Như vậy là có sự đồng đẳng giống nhau, không có gì trội hơn, nhiều hơn.

Vậy ta hãy làm cái gì trội hơn, nhiều hơn. Rồi này Ananda, Tôn Giả Gavesì đi đến Thế Tôn Kassapa.

Bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác, sau khi đến, bạch với Thế Tôn Kassapa, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác: Bạch Thế Tôn, hãy cho con xuất gia với Thế Tôn, hãy cho con thọ đại giới. Rồi này Ananda, nam cư sĩ Gavesì được xuất gia với Thế Tôn Kassapa, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác, được thọ đại giới.

Ðược thọ đại giới không bao lâu này Ananda, Tỳ Kheo Gavesì sống một mình, an tịnh, không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần và không bao lâu, vị này chứng được mục đính tối cao mà các Thiện Nam Tử xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình hướng đến.

Ðó là vô thượng cứu cánh phạm hạnh, vị này ngay trong hiện tại tự mình chứng ngộ với thắng trí, chứng đạt và an trú.

Và vị ấy xác chứng: Sanh đã tận, phạm hạnh đã thành, các điều nên làm đã làm, không còn trở lui trạng thái này nữa.

Và này Ananda, năm trăm nam cư sĩ ấy suy nghĩ như sau: Tỳ Kheo Gavesì giúp đỡ chúng ta rất nhiều, đã đi trước và khích lệ chúng ta. Nay Tôn Giả Gavesì đã cạo bỏ râu tóc, đắp áo Cà Sa, xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình.

Tại sao chúng ta lại không như vậy?

Rồi này Ananda, năm trăm nam cư sĩ ấy đi đến Thế Tôn Kassapa, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác, sau khi đến, bạch Thế Tôn Kassapa, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác: Bạch Thế Tôn, hãy cho chúng con xuất gia với Thế Tôn, cho chúng con thọ đại giới. Và này Ananda, năm trăm nam cư sĩ ấy được xuất gia với Thế Tôn Kassapa, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác, được thọ đại giới.

Rồi này Ananda, Tỳ Kheo Gavesì suy nghĩ như sau: Ta đã chứng minh được vô thượng giải thoát này không khó khăn, chứng được không mệt nhọc, chứng được không phí sức.

Mong rằng năm trăm vị Tỳ Kheo ấy có thể chứng minh được vô thượng giải thoát này không khó khăn, chứng được không mệt nhọc, chứng được không phí sức.

Rồi này Ananda, năm trăm vị Tỳ Kheo ấy sống an tịnh, không phóng dật, nhiệt tâm tinh cần, không bao lâu, các vị ấy chứng được mục đích tối cao mà các thiện nam tử xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình hướng đến.

Ðó là vô thượng cứu cánh phạm hạnh, các vị ấy ngay trong hiện tại, tự mình chứng ngộ với thắng trí, chứng đạt và an trú.

Và các vị ấy xác chứng: Sanh đã tận, phạm hạnh đã thành, việc phải làm đã làm, không còn trở lui trạng thái này nữa. Như vậy, này Ananda, năm trăm vị Tỳ Kheo ấy, do Gavesì cầm đầu, trong khi tinh tấn đạt đến những gì cao hơn nữa, những gì tối thắng hơn nữa, đã chứng ngộ vô thượng giải thoát.

Do vậy, này Ananda, cần phải học tập như sau: Hãy tinh tấn để đạt đến những gì cao hơn nữa, tối thắng hơn nữa, chúng ta sẽ chứng ngộ vô thượng giải thoát. Như vậy, này Ananda, các thầy cần phải học tập.

***

Tổng hợp