Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Bảy - Ngạ Quỷ Sự - Phẩm Bốn - đại Phẩm - Chuyện Vua Ambasakkhara Ambasakkhara

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP BẢY

NGẠ QUỶ SỰ  

PHẨM BỐN

ĐẠI PHẨM  

CHUYỆN VUA AMBASAKKHARA

AMBASAKKHARA  

Trong lúc Đức Thế Tôn đang trú tại Jetavana Kỳ Viên một vị Vua dòng họ Licchavi mệnh danh Ambasakkhara, là một người không mộ đạo, có tà kiến, đang trị vì ở Vesàli Tỳ Xá Ly.

Tại đó lại có một thương nhân chánh trực đã bắc cầu bằng những thanh gỗ Chiên Đàn qua một đầm lầy. Trái lại, cháu trai vị ấy đã lấy trộm hàng hóa đem đến tiệm của chú, nên bị xử hình phạt đóng thân vào cọc.

Người chú bị chặt đầu và hóa thành một Địa Thần cỡi ngựa thuần bạch, vào nửa đêm lại đến thăm cháu đang bị đóng cọc và bảo: Hãy cố sống thì hơn. Bấy giờ Vua Ambasakkhara muốn chiếm vợ của một thần dân, liền sai người ấy đi lấy đất đỏ và hoa súng đỏ ở một hồ sen cách xa Kinh Thành ba do tuần, và buộc y phải trở về trước khi Trời tối nếu không sẽ bị giết.

Ðồng thời Vua ra lệnh đóng cổng thành trước khi Trời tối. Nhờ Chư Thần giúp đỡ, người kia đem đất đỏ và hoa súng đỏ về kịp trước khi Trời tối, nhưng gọi cổng thành không được, y phải nhờ sự làm chứng của vị quỷ thần ấy. Sau đó Vua đích thân đi gặp vị quỷ thần để tìm hiểu sự việc. Bổ sung Tập Sớ. Các vần kệ này kể lại chuyện trên.

Vần kệ đầu do các vị kết tập Kinh Điển đưa vào:

Kinh Thành dân chúng xứ Vaj ji,

Tên gọi là thành Tỳ Xá Ly,

Tại đó có vì Vua ngự trị,

Am Ba Sa, tộc Lic Cha Vi,

Khi nhìn thấy quỷ ngoài thành ấy,

Vua muốn biết, nên hỏi tức thì:

Kẻ này không có chỗ nằm ngồi,

Cùng chẳng hề đi tới, bước lui,

Không thức uống ăn, quần áo mặc,

Cũng không tỳ nữ, một mình thôi.

Quyến thuộc thân bằng thuở đã qua

Có lòng thương xót nó bây giờ,

Song không có khả năng nhìn nó,

Họ đã bỏ rơi nó thật mà.

Kẻ nào sa sút chẳng thân bằng,

Bạn bỏ rơi khi thấy khốn cùng,

Hễ thấy phồn vinh, vây lấy bạn,

Người đang hưng thịnh, lắm thân nhân.

Khi hưởng thụ xong hết bạc vàng,

Gia tài chắc đã phải tan hoang,

Thân hình vấy máu đang rời rã

Như hạt sương treo, đến số tàn.

Với người đang chịu cảnh đau thương,

Khủng khiếp trên cây cọc gỗ mun,

Vua hỏi: Quỷ kia, sao lại nói:

Ngươi cần phải sống, sống thì hơn?

Quỷ thần:

Người này trên cọc chính thân nhân,

Tôi nhớ kiếp xưa ở cõi trần,

Nên đã xót thương khi thấy nó

Phải vào địa ngục bởi tà tâm.

Li cha vi chúa thượng, từ đây

Kẻ đã tạo ra ác nghiệp này

Vào ngục tái sanh đầy khủng khiếp,

Nóng bừng, gay gắt, hãi kinh thay.

Ngay cái cọc kia đủ mọi phần,

Tốt hơn địa ngục biết bao lần,

Ước mong nó chẳng sa vào ngục

Gay gắt, kinh hoàng, thật khổ thân.

Nếu kẻ ấy nghe tôi nói vậy,

Nó đầy sầu khổ, tắt hơi ngay,

Cho nên trước nó tôi không nói,

E chỉ vì tôi nó bỏ thây.

Quân Vương:

Vụ án người này ta biết qua,

Song ta muốn hỏi chuyện thêm mà.

Nếu ngươi cho phép, ta xin hỏi,

Song chớ giận hờn với chúng ta.

Quỷ thần:

Việc ấy tôi xin hứa thật lời,

Chuyện này không kể với người đời

Không có tín tâm vào đạo pháp,

Dù tôi không muốn, hãy tin tôi.

Hỏi ngay những việc gì Ngài muốn,

Tôi sẽ đáp tùy sức đó thôi.

Quân Vương:

Những gì ta thấy tận mắt ta,

Ước mong ta đủ tín tâm mà,

Nếu không tin dẫu khi ta thấy,

Ấy việc riêng ta, hỡi Dạ Xoa!

Quỷ thần:

Tôi đã được Ngài hứa thủy chung,

Khi Ngài nghe Pháp hãy thành tâm,

Ði tìm tri kiến cao hơn nữa,

Với trí chẳng ô nhiễm, sáng trong.

Những pháp Ngài chưa nghe hoặc đã,

Tôi đều muốn nói hết cho thông.

Quân Vương:

Trên ngựa trang hoàng, ngươi đến đây

Tìm người bị đóng cọc phanh thây,

Ðây là phong cách ngươi đi lại,

Kỳ diệu và cao quý hiển bày.

Do bởi nghiệp nào xưa đã tạo

Mà nay được phước báo như vậy?

Quỷ thần:

Chính giữa Kinh Thành Tỳ Xá Ly,

Xuyên qua đầm ở khoảng đường đi,

Có nơi nọ cực kỳ nguy hiểm,

Với dạ tín thành, một bữa kia,

Tôi lấy gỗ chiên đàn trắng bạch

Bắc qua chỗ ấy có nề chi.

Sau đó chúng tôi đặt bước chân,

Chúng tôi và những kẻ qua đường,

Ðây là phương tiện rất kỳ diệu,

Xứng đáng được chiêm ngưỡng giữa trần,

Do chính nghiệp ngày xưa đã tạo,

Giờ đây đem phước báo cho thân.

Quân Vương:

Hình dáng ngươi soi sáng mọi phương,

Khắp nơi đều phảng phất mùi hương.

Nhà ngươi có cả thần thông lực

Của một Dạ Xoa lực dị thường.

Nhưng việc gì xưa đem kết quả

Nhà ngươi nay phải chịu trần truồng?

Quỷ thần:

Luôn giữ tín tâm thoát hận sân,

Nói lời từ tốn với tha nhân

Việc xưa kia đã đem thành quả

Hình dáng thần tiên mãi sáng bừng.

Khi tôi lưu ý đến thanh danh

Của những người an trú pháp hành,

Tôi trịnh trọng trình bày việc ấy,

Việc xưa đem kết quả cho mình:

Mùi hương tiên giới trên thân thể

Liên tục thoảng đưa thật dịu lành.

Khi các bạn tôi tắm bến sông,

Tôi đem quần áo giấu quanh vùng,

Tôi không ác ý, thích đùa giỡn,

Nay chịu trần truồng thật khổ thân.

Quân Vương:

Nếu ai làm ác để đùa nhau,

Người bảo đây là quả kiếp sau.

Song nếu ai làm không bỡn cợt,

Thì người bảo kết quả nào đâu?

Quỷ thần:

Bất cứ ai làm ác cố tâm

Ngôn từ, hành động quá buông lung,

Phải vào địa ngục sâu tăm tối,

Chắc chắn khi thân hoại mạng chung.

Kẻ nào mong Thế Giới quang vinh,

Tìm thích thú trong các thiện hành,

Bố thí, bản thân luôn chế ngự,

Mạng chung vào Thế Giới thanh minh.

Khi quỷ thần đã phân tích sơ lược các nghiệp quả, Nhà Vua không tin, bèn ngâm kệ:

Tại sao ta phải tin điều này

Là quả thiện hành, ác nghiệp đây?

Việc đã thấy ta cần tín ngưỡng?

Người nào thuyết phục được ta vậy?

Quỷ thần:

Khi Ngài đã mắt thấy tai nghe,

Ngài hãy tin vào nghiệp quả kia,

Nếu thiện ác đều không hiện hữu,

Sao người hạnh phúc, kẻ ê chề?

Nếu chúng sanh không tạo thiện hành,

Và gây ác nghiệp giữa nhân sanh,

Thì nhân quần, dẫu cao hay thấp,

Chẳng có tai ương, hoặc phước lành.

Nhưng bởi chúng sanh tạo thiện hành,

Và gây ác nghiệp giữa nhân sanh,

Nên nhân quần, dẫu cao hay thấp,

Ðều gặp tai ương hoặc phước lành.

Có hai loại nghiệp báo trên đời,

Ta phải hiểu ngay: Một hạng người

Ðược hạnh phúc, và người chịu khổ.

Chư Thiên hưởng lạc thú trên Trời,

Song người ngu bị nhiều hành hạ

Khi thấy quả hai mặt chín muồi.

Khi được Nhà Vua hỏi: Như vậy ngươi đã tin vào nghiệp quả, tại sao ngươi lại phải chịu cảnh khốn khổ này?

Quỷ thần đáp:

Không ai làm việc thiện vì tôi,

Hồi hướng về tôi, chẳng có người,

Dâng cúng áo, giường, đồ ẩm thực,

Nên tôi trần trụi, khổ trên đời!

Khi nghe quỷ thần ước muốn nhận đủ áo quần và nhiều vật dụng khác, Nhà Vua bảo:

Quả thật giờ đây có cách nào

Nhà ngươi được áo mặc hay sao?

Nói cho ta biết về nguồn gốc,

Ta sẽ nghe lời tín nhiệm mau.

Quỷ thần đáp:

Có vị Tỳ Kheo ở tại đây

Kap pi ta ấy chính danh này,

Ngài chuyên thiền định, và cao đạo,

Giải thoát, điều thân, Ứng Cúng thay.

Sống chế ngự mình bằng giới luật,

An nhiên, đạt trí tối cao vậy.

Ngài vốn nói năng thật dịu hiền,

Ôn tồn, nhỏ nhẹ, giọng êm đềm,

Ðón chào niềm nở đầy chân thật,

An tịnh trú trong giới luật nghiêm,

Xứng đáng cúng dường nhiều lễ vật

Từ loài người đến cả Chư Thiên.

Thanh thản đoạn trừ lưới ác tâm,

Chánh chân, vô ngã, lại ly tham,

Ngài không có ước mong gì nữa,

Chẳng có sanh y ở thế gian,

Nên Ngài giải thoát, tâm an tịnh,

Tam minh chứng đắc thật vinh quang.

Mặc dù quần chúng thấy hình Ngài,

Ngài chẳng tiếng tăm, quen biết ai.

Dân chúng bạt kỳ thường vẫn gọi

Ngài là bậc trí tuệ cao vời.

Thiên Thần biết rõ Ngài ly dục,

Người có tín tâm sống ở đời.

Nếu chúa thượng dâng lễ cúng Ngài

Và đem công đức hướng về tôi,

Một, hai bộ áo do Ngài nhận

Cũng đủ cho tôi có mặc rồi.

Quân Vương:

Bậc ẩn sĩ kia đang ở đâu?

Chúng ta yết kiến ở phương nào?

Hôm nay Ngài đánh tan nghi hoặc,

Tà kiến giăng đầy tự bấy lâu.

Quỷ thần:

Ở Kap Pi Na, Ngài Tọa Thiền,

Ðược bao quanh bởi các Thần Tiên,

Ngài đang thuyết pháp, ly sân hận,

Chân chánh như danh tiếng đã truyền.

Quân Vương:

Ta đi làm việc ấy giờ đây,

Ta sẽ dâng y Ẩn Sĩ này

Khi bộ y kia Ngài đã nhận,

Thì ngươi sẽ có áo quần ngay.

Rồi cả hai cùng đi đến chỗ ấy và quỷ thần nói:

Với người xuất thế, bản thân tôi

Không yết kiến khi chẳng đúng thời.

Chúa thượng, giờ đây không thích hợp.

Ðúng thời, hãy viếng chỗ Ngài ngồi.

Các vần kệ sau do chư vị kết tập Kinh Điển ghi:

Khi quỷ thần vừa nói vậy xong,

Nhà Vua được cả đám tùy tùng

Ðưa về lại chốn Kinh Thành ấy,

Tư thất của Vua ở hậu cung.

Từ đó, thực hành giới tại gia,

Nhà Vua tắm gội, chọn từ nhà

Xiêm y tám bộ và đi cúng,

Ðược đám tùy tùng hộ tống ra.

Khi Nhà Vua đến tận nơi này,

Thấy ẩn sĩ tâm thanh tịnh đầy

Ðã trở về sau thời khất thực,

An nhiên, tĩnh tọa dưới gốc cây.

Ðúng lúc Vua đi yết kiến Ngài,

Vấn an sức khoẻ, sống an vui.

Lic cha vi ấy là thân tộc,

Tỳ Xá Ly thành, đất nước tôi,

Tôi chính Am Ba Sa, tộc trưởng,

Mong Ngài hoan hỷ, kính thăm Ngài.

Tôn giả, xin Ngài hãy nhận ngay

Tám y tốt đẹp cúng dâng này,

Ðể tôi có thể đầy an lạc,

Vì mục đích này tôi đến đây.

Ẩn Sĩ:

Sa Môn Ẩn Sĩ, dẫu từ xa,

Ðều phải tránh cung điện của Vua,

Nơi đó, bao nhiêu bình bát vỡ,

Thầy tu bị xé áo Cà Sa!

Nhiều người khác đấm đá kinh sao,

Như búa, Tỳ Kheo phải ngã nhào,

Ẩn Sĩ Xuất Gia mang tổn hại,

Chính tay Ngài đã biết là bao!

Dầu mè, đệm cỏ chẳng hề ban,

Chẳng chỉ dùm ai lạc bước đàng,

Từ một người mù, Ngài lấy gậy

Ngài vừa phóng dật, lại xan tham.

Bây giờ vì lý do nào vậy,

Bằng cách nào Ngài muốn phát ban?

Quân Vương:

Tôn giả, tôi công nhận thật ngôn,

Tôi làm thương tổn các Sa Môn,

Tôi mong đùa giỡn, không tà ý,

Việc phạm lỗi xưa thật bạo tàn.

Kẻ kia làm ác để bông lơn,

Hạnh phúc nó không được vẹn toàn,

Nó nhận khổ đau, dầu trẻ tuổi,

Số phần nó phải chịu trần truồng,

Còn gì khốn đốn hơn cho nó

Chính việc này đây có phải không?

Tôi thấy nó mang nặng lỗi lầm,

Nên tôi dâng lễ vật, tôn nhân,

Xin Ngài nhận tám y tôi cúng

Hồi hướng về cho vị quỷ thần.

Ẩn Sĩ:

Bố thí, dĩ nhiên được nhận mà,

Ước công vô lượng với Nhà Vua,

Nay tôi nhận tám y Ngài tặng,

Mong lễ vật hồi hướng Dạ Xoa.

Rồi Vua nhấp nước tự bàn tay

Ðể tẩy trần và dâng cúng ngay

Tám bộ y lên Ngài Trưởng Lão:

Ước mong y được nhận như vậy!

Và hãy nhìn xem thần đại lực

Mặc nhiều quần áo thỏa lòng thay!

Tức thì Vua thấy chính Thần nhân

Tẩm ướt dầu tinh chất gỗ trầm,

Hình dáng cao sang, dòng quý tộc,

Cỡi trên lưng tuấn mã oai hùng,

Ðiểm trang y phục huy hoàng quá,

Ðược hộ tống và đạt lực thần.

Với niềm vui sướng, dạ hân hoan,

Khuôn mặt vui tươi, hạnh phúc tràn,

Vì thấy nghiệp mình đem quả lớn,

Vua vừa nhìn tận mắt hoàn toàn.

Vua bước lên và nói với thần:

Từ nay ta cúng các Sa Môn,

Ta không có vật gì không cúng,

Ðại quỷ, Ngài là bậc cứu nhân.

Quỷ thần:

Chúa thượng cho tôi hưởng phước ân

Cúng dường đâu có phải hoài công,

Phần tôi sẽ tạo tình bằng hữu

Giữa một phi nhân với thế nhân.

Quân Vương:

Ngài là quyến thuộc lẫn thân bằng,

Chánh đạo, nơi nương tựa, hộ thần!

Ta khẩn cầu Ngài và đảnh lễ,

Ta mong được tái ngộ thần nhân.

Quỷ thần:

Ví thử Ngài làm mất tín tâm,

Thích nhiều tà kiến, hóa xan tham,

Và trong trạng thái tà tâm ấy

Ngài được gặp tôi để vấn an,

Tôi sẽ chẳng cùng Ngài nói chuyện,

Dẫu tôi thấy mặt, hỡi Quân Vương!

Còn nếu Ngài tôn trọng pháp chân,

Hân hoan bố thí, tự điều thân,

Là nguồn cung cấp cho Tu Sĩ,

Nếu có duyên may gặp quỷ nhân,

Và nếu tôi đây nhìn thấy mặt,

Thì tôi sẽ đáp lễ ân cần.

Mau thả người ra khỏi cọc này,

Vì ta thân thiết chính nhờ đây,

Tôi đang nghĩ đến người đau khổ,

Nay đã kết giao tại chốn này.

Và nếu người này được thoát thân,

Sẽ làm thiện nghiệp rất tinh cần,

Ngày sau thoát ngục sâu tăm tối,

Thiện nghiệp đều mang lại phước phần.

Chúa công tham kiến Kap Pi Ta,

Ðúng lúc cúng dường bậc xuất gia,

Ðến trước mặt Ngài, ngồi thỉnh ý,

Và Ngài sẽ nói vấn đề ra.

Gặp Tỳ Kheo kia, thỉnh ý Ngài,

Tạo nhiều công đức, trí cao vời,

Tùy theo tri kiến, Ngài phân giải

Các pháp chưa nghe giữa mọi người,

Ngài sẽ thuyết về tất cả pháp

Ðưa đường đến cảnh giới vui tươi.

Khi Vua đã nói chuyện tư riêng

Cùng vị phi nhân, kết bạn hiền,

Vua đến Lic cha vi bộ tộc,

Nói cùng đại hội họp theo phiên:

Các người xin hãy lắng nghe lời,

Ta sẽ tìm đường lối tốt thôi.

Kẻ ác bị treo vào cọc ấy

Bị trừng phạt nặng, khổ tơi bời.

Hai mươi đêm ấy khoảng thời gian

Nó đã bị ràng buộc tấm thân,

Nó chẳng biết đâu là sống chết,

Ta xin đại hội thả tù nhân!

Ðại hội:

Mau thả luôn hai kẻ ấy ngay,

Nào ai từ chối việc như vậy?

Xin làm những việc Ngài thông hiểu,

Ðại hội tuân theo ý chỉ này.

Nơi kia, Vua vội vã ra đi,

Phóng thích người trên cọc tức thì,

Rồi bảo: Bạn này, đừng sợ hãi,

Và giao cho các vị lương y.

Rồi Vua Yết Kiến Kap Pi Ta,

Ðúng lúc cúng dường bậc xuất gia,

Ðến trước mặt Ngài, ngồi thỉnh ý

Và tìm các lý lẽ nêu ra.

Quân Vương:

Kẻ ác bị treo ở cọc kia

Chịu nhiều trừng phạt, khổ ê chề,

Hai mươi đêm tấm thân ràng buộc,

Nó chẳng sống còn hoặc chết đi.

Bây giờ tôi đã đến buông tha

Cứu nó theo lời quỷ Dạ Xoa,

Xin hỏi, phải chăng còn có cách,

Làm cho nó thoát ngục Diêm La?

Tôn giả, bảo tôi biết cách gì,

Chúng tôi tin tưởng lắng tai nghe,

Phải chăng không thể tiêu trừ nghiệp,

Cho dẫu ta không hiểu chuyện kia?

Ẩn Sĩ:

Nếu ngày đêm nỗ lực tinh cần

Nó thực hiện nhiều thiện nghiệp nhân,

Nó sẽ thoát ra từ ngục tối,

Thiện nghiệp phải đem lại phước phần.

Quân Vương:

Nay tôi hiểu rõ chuyện này rồi,

Tôn giả, giờ đây thương xót tôi,

Bậc trí dạy cho tôi giáo pháp

Ðể tôi khỏi đọa ngục Diêm Đài.

Ẩn Sĩ:

Ngay tự hôm nay với tín tâm

Ngài quy y Phật, Pháp, Tăng nhân.

Ðồng thời, thân thực hành năm giới

Trọn vẹn và không có lỗi lầm.

Từ nay Ngài bỏ giết muôn loài,

Không lấy vật chi chẳng tặng Ngài,

Không uống rượu nồng, không nói dối,

Hãy bằng lòng với vợ Ngài thôi.

Trang nghiêm lãnh tám công thù thắng

Ðưa đến nhiều thành quả đẹp tươi.

Với tâm thanh thản, hãy đem dâng

Các bậc chánh chân những vật cần,

Y phục, đồ ăn bình khất thực,

Nơi an trú với chỗ ngồi nằm,

Thức ăn đủ loại mềm và cứng,

Thức uống và nơi chốn nghỉ chân.

Thiết đãi Tỳ Kheo thức uống ăn,

Những người có giới hạnh siêu quần,

Ða văn và thoát ly tham dục,

Công đức vẫn luôn phát triển dần.

Thực hành chánh pháp thật tinh chuyên

Với nhiệt tình luôn ngày lẫn đêm,

Ngài tự cứu mình từ địa ngục,

Thiện hành mang phước báo nhân thiên.

Quân Vương:

Ngay tự hôm nay với tín tâm

Tôi Quy Y Phật, Pháp, Tăng nhân.

Ðồng thời, thân thực hành năm giới

Trọn vẹn và không có lỗi lầm.

Từ nay tôi bỏ giết muôn loài,

Không lấy vật gì chẳng tặng tôi,

Không uống rượu nồng, không nói dối,

Biết bằng lòng với vợ mình thôi.

Trang nghiêm lãnh tám công thù thắng

Ðưa đến nhiều thành quả đẹp tươi.

Với các vị cao đạo, Thánh Tăng,

Thoát ly tham dục, lại đa văn,

Dâng y, thực phẩm trong bình bát,

Sàng tọa và nơi chốn nghỉ chân,

Ðủ loại thức ăn mềm hoặc cứng,

Cùng nhiều thức uống, chỗ ngồi nằm.

Tìm trong Phật Pháp niềm an lạc,

Tôi quyết không dao động bản thân.

Am Ba Sa, vị Líc Cha Vi,

Kẻ tại gia thành Tỳ Xá Ly,

Ðã trở nên người như vậy đó,

Ðầy tâm thành tín, tính nhu mì,

Nhiệt tình thực hiện nhiều công hạnh,

Với chúng Tỳ Kheo, quyết hộ trì.

Khi người trên cọc đã bình an,

Tự nguyện, người từ giã thế gian,

Ðến với Kap Pi Ta Ẩn Sĩ,

Rồi hai người đắc quả Sa Môn.

Ðây chính cách hầu cận Thánh Tăng,

Quả nhiều cho các thiện Hiền Nhân,

Người trên cọc đạt phần ưu thắng,

Trong lúc Am Ba quả nhỏ hơn.

Sau đó Tôn giả Mahàkappitaka đi đến Sàvatthi đảnh lễ bậc Ðạo Sư và trình lên Ngài vấn đề đã được vị quỷ thần kể cho Nhà Vua nghe. Bậc Ðạo Sư lấy đó làm đề tài thuyết pháp cho hội chúng đang hiện diện.

***

Tổng hợp