Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Bốn - Phẩm Một - Phẩm Bốn Bài Kệ Số Một - Chuyện Thử Thách Giới đức Tiền Thân Sìlavìmamasana

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP MƯỜI

CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT  

CHƯƠNG BỐN  

PHẨM MỘT

PHẨM BỐN BÀI KỆ SỐ MỘT   

CHUYỆN THỬ THÁCH GIỚI ĐỨC

TIỀN THÂN SÌLAVÌMAMASANA  

Thật ra chẳng việc nào tội lỗi. Chuyện này do bậc Ðạo Sư kể khi Ngài trú tại Kỳ Viên về sự chê trách tội lỗi.

Các tình tiết sẽ được kể trong chuyện Tiền Thân Pànìya, trong Chương Mười một. Sau đây là phần tóm tắt.

Năm trăm Tỳ Kheo sống ở Kỳ Viên, gần đến lúc nửa đêm hôm ấy, đi sâu vào cuộc thảo luận về dục lạc.

Bấy giờ bậc Ðạo Sư vẫn luôn luôn trông chừng các Tỳ Kheo suốt sáu thời khắc của đêm ngày, giống như kẻ chột cẩn thận giữ gìn con mắt còn lại của mình, như người cha chăm sóc đứa con một, như con trâu rừng giữ kỹ cái đuôi của nó.

Giữa đêm khuya, do thiên nhãn Ngài quan sát khắp Kỳ Viên và chứng kiến việc các Tỳ Kheo bàn thảo kia. Tựa như bọn cướp đã tìm thấy lối vào Cung Điện của một đại vương, Ngài mở cửa Hương phòng, gọi Ànanda và sai ông họp các Tỳ Kheo trong Tinh Xá trên con đường lát vàng tức Kỳ Viên và bảo dọn cho Ngài một chỗ ngồi trước Hương phòng.

Tôn Giả Ànanda làm theo lời dạy rồi báo cho Ngài hay.

Bấy giờ, bậc Ðạo Sư ngồi vào chỗ ngồi đã chọn sẵn, bảo các Tỳ Kheo họp lại rồi dạy: Này các Tỳ Kheo, các trí giả ngày xưa nghĩ rằng không thể che dấu hành động sai trái và vì vậy họ cố tránh làm điều xấu. Rồi Ngài kể cho họ một chuyện đời xưa.

Ngày xưa, khi Vua Brahmadatta trị vì xứ Ba La Nại, Bồ Tát sinh ra trong một gia đình Bà La Môn. Khi lớn lên, Ngài được một vị thầy nổi danh thiên hạ trú trong thành phố ấy dạy dỗ. Ngài đứng đầu số năm trăm học trò.

Bấy giờ ông thầy ấy có một con gái đã đến tuổi dậy thì, ông ta nghĩ: Ta sẽ thử đức hạnh của các thanh niên này, ta sẽ gả con gái ta cho kẻ nào có đức hạnh cao nhất.

Một hôm, ông bảo các học trò: Này các bạn, ta có một con gái mới lớn, ta muốn kén chồng cho nó, nhưng ta phải có quần áo đẹp và đồ trang sức thích hợp cho nó. Các bạn hãy lấy cắp vài thứ ấy mà đừng cho các bạn khác biết rồi mang đến cho ta. Khi nào không ai trông thấy thì ta sẽ nhận, còn nếu các bạn mang món đồ bị người ta trông thấy thì ta sẽ từ chối.

Các học trò đều đồng ý và nói: Tốt lắm! Thế là từ hôm ấy, họ lấy cắp quần áo, đồ trang sức mà các bạn bè không biết rồi mang đến cho thầy. Ông sắp xếp các thứ mà mỗi người mang đến ở từng nơi riêng biệt. Về phần Bồ Tát, Ngài chẳng lấy cắp thứ gì cả.

Thấy thế, ông thầy bảo: Còn bạn, bạn ơi, bạn chẳng mang đến gì cho ta ư?

Ngài đáp: Thưa thầy, đúng thế.

Thầy hỏi: Sao thế bạn?

Ngài trả lời: Nếu lấy đồ vật mà không kín đáo thì thầy không nhận. Nhưng con thấy rằng không thể nào che giấu hành động xấu của mình được.

Và để chứng minh chân lý này, Ngài đọc hai bài kệ sau đây:

Thật ra chẳng việc nào tội lỗi

Lại kín bưng đối với đời này.

Kẻ ngu tưởng kín đáo thay,

Thần linh cũng đã thấy ngay hết rồi.

Ðiều bí mật chẳng nơi giấu được,

Với tôi đây không nốt cái không.

Ở nơi chẳng có ai cùng

Nhưng tôi có đó, hết luôn không rồi!

Ông thầy rất bằng lòng với lời lẽ ấy, liền bảo: Này bạn, nhà ta không thiếu của cải, nhưng ta muốn gả con gái ta cho một người có đức hạnh và ta đã làm như thế để thử các thanh niên ấy. Bây giờ chỉ có bạn là xứng đáng với con gái ta.

Thế rồi ông trang sức cho con gái và đem gả cho Bồ Tát, còn với những người kia ông bảo: Hãy lấy lại mọi thứ mà các anh đã mang đến cho ta và đưa về nhà của các anh đi.

Sau đó, bậc Ðạo Sư dạy: Này các Tỳ Kheo, thế đấy, những người học trò xấu kia vì tính không thật thà đã không lấy được cô thiếu nữ ấy, trong khi chàng trai trẻ khôn ngoan kia, do đức hạnh tốt, đã lấy được nàng làm vợ.

Rồi Ngài đọc bài kệ khác:

Cậu Hoang, cậu Khánh, cậu Vui

Lại thêm cậu Dễ, cậu Tồi, cậu Vinh

Thảy mong được vợ cho mình

Lầm đường lạc nẻo mà thành lông bông.

Thấy rõ pháp từ trong tuổi trẻ,

Luôn chấp trì Chân Đế mà thôi.

Do lòng can đảm cao vời,

Bà La Môn lấy được người vợ kia.

Sau khi chấm dứt bài thuyết giảng trang trọng này, bậc Ðạo Sư tuyên thuyết Tứ Ðế và ở các phần kết thúc về Tứ Ðế, năm trăm vị Tỳ Kheo kia đạt được Thánh Quả.

Bậc Ðạo Sư nhận diện tiền thân: Lúc bấy giờ, Xá Lợi Phất là người thầy, còn chính ta là chàng trai trẻ tuổi sáng trí kia.

***

Tổng hợp