Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Hai - Phẩm Ba - Phẩm Thiện Pháp - Chuyện Bà La Môn Satadhamma Tiền Thân Satadhamma

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP MƯỜI

CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT  

CHƯƠNG HAI  

PHẨM BA

PHẨM THIỆN PHÁP  

CHUYỆN BÀ LA MÔN SATADHAMMA

TIỀN THÂN SATADHAMMA  

Nhỏ thay dư tàn ấy. Câu chuyện này, khi ở Kỳ Viên, bậc Ðạo Sư kể về hai mươi mốt sinh kế phi pháp. Một thời, nhiều Tỳ Kheo làm nghề thầy thuốc, nghề sứ giả, nghề đưa tin, nghề liên lạc đường bộ, đổi đồ ăn khất thực v.v... những pháp này sẽ được nói đến trong Tiền Thân Saketa hai trăm ba mươi bảy và tám mươi sáu.

Khi bậc Ðạo Sư biết được các Tỳ Kheo đã sinh sống như vậy, Ngài nói: Nay nhiều Tỳ Kheo đã sinh sống phi pháp. Sinh sống như vậy, sẽ không giải thoát mà còn đọa làm Dạ Xoa, hay ngạ quỷ. Họ sẽ sanh làm những trâu bò chở nặng, một số sẽ thác sanh vào địa ngục. Vì hạnh phúc và an lạc cho họ, ta cần phải nói lên một bài pháp liên hệ đến cá nhân.

Vì vậy bậc Ðạo Sư bảo họp các Tỳ Kheo lại và nói: Này các Tỳ Kheo, các ông chớ làm hai mươi mốt sanh kế phi pháp. Ðồ ăn khất thực nhận được phi pháp, giống như hòn sắc nung đỏ, ví như nọc rắn độc, các sanh kế phi pháp này đã bị các đệ tử Chư Phật, các Ðộc Giác Phật chỉ trích và bài xích.

Hưởng thọ các món ăn khất thực nhận được do sanh kế phi pháp không đem lại vui cười hoan hỷ. Các đồ ăn khất thực nhận được như vậy trong giáo hội của ta, chẳng khác gì món ăn tàn dư của kẻ hạ tiện.

Sau khi nói vậy, bậc Ðạo Sư kể câu chuyện quá khứ. Thuở xưa, khi Vua Brahamadatta trị vì ở Ba La Nại, Bồ Tát sanh ra làm con một người ở đẳng cấp hạ tiện. Khi đến tuổi trưởng thành, vì một vài công việc Bồ Tát lên đường ra đi và đem theo một giỏ gạo làm lương thực.

Lúc bấy giờ, tại Ba La Nại có một thanh niên tên là Satadhamma, là con một gia đình đại Bà La Môn nhưng không đem theo gạo để làm lương thực. Cả hai cũng gặp nhau trên con đường lớn.

Thanh niên ấy hỏi Bồ Tát: Ngươi ở giai cấp gì?

Bồ Tát đáp: Tôi thuộc giai cấp hạ tiện.

Bồ Tát hỏi: Cậu ở giai cấp gì?

Anh ta đáp: Tôi thuộc giai cấp Bà La Môn phương Bắc. Lành thay, chúng ta cùng đi.

Cả hai cùng đi. Khi đến giờ ăn sáng, Bồ Tát ngồi xuống tại chỗ có nước tốt, rửa tay, mở giỏ cơm, và nói với thanh niên ấy: Hãy ăn cơm! Này tiện dân, ta không cần cơm.

Bồ Tát nói: Lành thay! Rồi không để cho dư cơm thừa, Bồ Tát bỏ cơm vừa đủ cho mình ăn trên một cái lá khác, cột cái giỏ lại, để nó một bên.

Bồ Tát ăn xong, uống nước, rửa tay chân, rồi cầm lấy cơm gạo còn lại và nói với thanh niên: Này cậu, chúng ta cùng đi. Rồi họ lại lên đường. Cả ngày hai người cùng đi, đến chiều cả hai tắm tại một chỗ có nước tốt. Sau khi tắm xong, họ lên bờ. Bồ Tát ngồi một chỗ thoải mái, mở giỏ cơm, không mời cậu thanh niên kia và bắt đầu ngồi ăn.

Cậu trai kia cả ngày đi mệt mỏi, lại đói bụng, đứng nhìn và nghĩ: Nếu nó cho ta cơm, ta sẽ ăn. Bồ Tát không nói gì, vẫn ăn.

Cậu trai nghĩ: Kẻ hạ tiện này không mời gì ta, lại ăn hết cả đồ ăn. Ðể khỏi bị đói bức bách, ta lấy một miếng, quăng đi phần cơm dơ bẩn ở trên và phần cơm còn lại. Anh ta làm như anh đã nghĩ, và ăn phần cơm đươc làm cho sạch sẽ. Vừa ăn xong, anh ta hết sức hối hận ăn năn.

Anh nôn hết thức ăn và máu trào ra theo đó: Ôi vì ta phóng dật, đã làm một việc không thích đáng. Ta đã làm nhục dòng họ, gia tộc cao quý của ta.

Ta đã ăn phần cơm dư thừa của một tên hạ đẳng!

Sau khi khóc than, sầu muộn, anh ta nói lên bài kệ đầu:

Nhỏ thay, dư tàn ấy,

Nó cho rất khó khăn!

Ta sanh là Phạm Chí,

Món ăn, bị nôn ra.

Cậu trai ấy than khóc như vậy: Hôm nay ta đã làm một việc không thích đáng chỉ vì sự sống!

Nói vậy xong, anh ta đi sâu vào rừng, không để một ai thấy mình, rồi anh ta sầu muộn và chết cô độc.

Sau khi kể câu chuyện quá khứ bậc Ðạo Sư nói: Này các Tỳ Kheo, giống như thanh niên Satadhamma, sau khi ăn đồ ăn dư tàn của kẻ hạ tiện, đã tự trách mình đã ăn không xứng đáng, nên không vui cười, không hoan hỷ.

Cũng vậy, ai xuất gia trong giáo hội này và sống với sinh kế phi pháp, khi hưởng thọ thức ăn đã nhận được do cách thức như trên, đã sống một nếp sống bị Đức Phật bài bác và chỉ trích, kẻ ấy sẽ không vui cười và hoan hỷ.

Rồi bậc Ðạo Sư đọc bài kệ thứ hai:

Ai hủy hoại chánh pháp,

Sinh sống theo phi pháp,

Như Sa ta dham ma,

Sống không được hoan hỷ.

Như vậy, bậc Ðạo Sư thuyết pháp thoại này xong, liền thuyết giảng các sự thật. Cuối bài giảng, nhiều Tỳ Kheo đã đắc các đạo và quả.

Và Ngài nhận diện tiền thân: Lúc bấy giờ, ta là kẻ tiện dân ấy.

***

Tổng hợp