Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Hai - Phẩm Năm - Phẩm Ruhaka - Chuyện Con Vẹt Ràdha Tiền Thân Ràdha

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP MƯỜI

CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT  

CHƯƠNG HAI  

PHẨM NĂM

PHẨM RUHAKA  

CHUYỆN CON VẸT RÀDHA

TIỀN THÂN RÀDHA  

Này con, ta đi xa. Câu chuyện này, khi ở Kỳ Viên, bậc Ðạo Sư kể về một Tỳ Kheo thối thất tinh tấn.

Nghe nói, bậc Ðạo Sư hỏi: Này Tỳ Kheo, có thật chăng ông thối thất tinh tấn.

Vị ấy đáp: Bạch Thế Tôn, thật vậy.

Khi được hỏi vì lý do gì, vị ấy đáp: Vì con thấy một nữ nhân trang sức đẹp đẽ nên phiền não khởi lên.

Bậc Ðạo Sư nói với Tỳ Kheo ấy: Này Tỳ Kheo, không thể canh giữ đàn bà được. Thuở xưa, có người đã sắp đặt việc canh cửa nhưng không có thể giữ được. Dầu ông có chiếm được đàn bà đi nữa, ông cũng không thể canh giữ họ được.

Rồi bậc Ðạo Sư kể câu chuyện quá khứ. Thuở xưa, khi Vua Brahmadatta trị vì ở Ba La Nại, Bồ Tát sanh ra làm con vẹt, tên Ràdha, và con vẹt em tên là Potthapàda. Khi còn trẻ, hai con vẹt bị một người thợ săn bắt được và đem cho một vị Bà La Môn ở Ba La Nại.

Chúng được Bà La Môn ấy săn sóc như con đẻ. Nhưng người vợ vị ấy theo ác giới, không ai canh giữ bà ta được.

Vị Bà La Môn ấy có công việc phải đi xa và nói với hai con vẹt: Này các con thân, ta có công việc phải đi, dầu ban ngày hay ban đêm, các con hãy xem mẹ con làm gì. Hãy xem kỹ có người đàn ông nào khác đến thăm mẹ không.

Sau khi giao cho hai vẹt con coi sóc nữ Bà La Môn, người cha ra đi. Nữ Bà La Môn ở nhà liền hành động bất chánh, đêm ngày đều có vô số người đến và đi.

Thấy vậy Potthapàda nói với Ràdha: Vị Bà La Môn ra đi đã giao nữ Bà La Môn cho chúng ta canh giữ. Nay bà đang làm ác hạnh, em sẽ nói với bà ấy. Ràdha bảo đừng, nhưng vẹt em không nghe.

Rồi Potthapàda nói với nữ Bà La Môn: Thưa mẹ, vì sao mẹ làm ác hạnh?

Nữ Bà La Môn ấy rất muốn giết Potthapàda, nhưng làm bộ vỗ về nó và hỏi: Này con thân, con là con của ta, từ nay về sau, ta sẽ không làm như vậy nữa. Vậy này con thân, hãy đến đây. Nữ Bà La Môn làm bộ thương yêu gọi Potthapàda lại gần.

Khi nó lại gần, nữ Bà La Môn bắt nó và thét: Sao, mày lại khuyên dạy ta à! Mày không biết lượng sức mình!

Nữ Bà La Môn nắm cổ con vẹt, giết nó và quăng xác vào lò.

Khi vị Bà La Môn trở về, nghỉ ngơi xong, ông liền hỏi Bồ Tát: Này Ràdha thân, mẹ của chúng con như thế nào?

Bà có làm tà hạnh hay không?

Hỏi vậy xong, vị Bà La Môn đọc bài kệ đầu:

Này con, ta đi xa,

Nay ta mới về nhà,

Mẹ con như thế nào,

Có theo người khác không?

Ràdha trả lời: Thưa cha thân, Bậc Hiền Trí không nói điều gì không đưa đến hạnh phúc, dầu sự việc ấy có xảy ra hay không.

Ràdha giải thích việc này với bài kệ thứ hai:

Ðây không phải khéo nói,

Dù nói đúng sự thật,

Như Pot tha pà da

Nay đã phải nằm chết

Bị cháy dưới than hồng,

Con sợ chung số phận.

Như vậy Bồ Tát thuyết pháp cho vị Bà La Môn, và nói: Nay con cũng không thể sống trong nhà này. Sau khi xin phép vị Bà La Môn, Bồ Tát bay đi vào rừng. Sau khi kể pháp thoại này, bậc Ðạo Sư thuyết giảng các sự thật.

Cuối bài giảng, vị Tỳ Kheo thối thất đã đắc quả Dự Lưu và Ngài nhận diện tiền thân: Lúc bấy giờ, Potthapàda là Ànanda, còn Ràdha là ta vậy.

***

Tổng hợp