Phật Thuyết Kinh Chư Pháp Tập Yếu - Phẩm Năm - Vô Thường - Tập Hai

Giảng giải: Tôn Giả Quán Vô Úy

PHẬT THUYẾT

KINH CHƯ PHÁP TẬP YẾU

Giảng giải: Tôn Giả Quán Vô Úy

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Nhật Xứng, Đời Triệu Tống  

PHẨM NĂM

VÔ THƯỜNG  

TẬP HAI  

Bấy giờ các vị Trời

Đắm vui sinh hoan hỷ

Sau khi mãn cuộc vui

Phải ôm lòng sầu não.

Như cây đang xanh tốt

Lá sum suê che khắp

Qua hết thời kỳ ấy

Sẽ bị héo, rụng rời.

Luân hồi như cây nọ

Chư Thiên là lá kia

Vì tham đắm dục lạc

Bị vô thường hủy hoại.

Lại như vào mùa mưa

Nước rơi khắp hư không

Mưa xuống là không còn

Dục lạc cũng như thế.

Như tiếng vang bên ngoài

Do gió mà phát khởi

Hư giả vốn chẳng có

Dục lạc cũng như vậy.

Lại như ngọn lửa lớn

Thiêu đốt các củi khô

Lửa chết đang hừng hực

Thiêu kẻ tham dục lạc.

Vô lượng trăm ngàn kiếp

Lưu chuyển trong luân hồi

Bị tham si mê loạn

Mà không nghĩ thoát ra.

Mặc tình mà thụ hưởng

Đủ các thứ dục lạc

Làm nhân cho các khổ

Phải chịu lấy cái chết.

Đó là khổ sinh, già

Chết và ái biệt ly

Ta và người đều thế

Không ai tránh khỏi được.

Thấy Chư Thiên đọa lạc

Sao không chút sợ lo

Nếu không tìm phương chước

Ta cũng sẽ như vậy.

Biết thế phải siêng tu

Luôn nghĩ đến vô thường

Người này lúc lâm chung

Không có những đau khổ.

Bạn bè và bà con

Đều ngậm ngùi thương tiếc

Ngay lúc đáng sợ nhất

Lo khổ ai chịu thay.

Người đang sống sẽ chết

Kẻ chưa đọa cũng chết

Sức thần chết rất mạnh

Lôi kéo cả hèn, sang.

Chư Thiên nếu hiểu rõ

Không sinh tâm buông lung

Chứa nhóm các căn lành

Đoạn trừ những lậu, hoặc.

Tụ là gốc của tán

Trẻ đi đến già nua

Sống bị chết xâm lấn

Dựa nhau mà tồn tại.

Lửa vô thường cướp đoạt

Thiêu được núi Tu Di

Huống gì chúng Trời, người

Như cây chuối, bọt nước.

Nên biết pháp hữu vi

Tự tánh không an trụ

Dù thường hay hoan lạc

Nào có tí gì đâu!

Chúng sinh trong thế gian

Đều biết mình phải chết

Không cách nào thoát khỏi

Chẳng tìm phương đối trị

Vì sắc thân ta, người

Làm sao tồn tại được!

Si ám, không hiểu biết

Dục lạc cũng như vậy

Tất cả các hữu tình

Không tu thiện nghiệp tịnh.

Bị bánh xe sinh tử

Cán nát và hoại diệt

Đủ trăm ngàn chủng loại

Giây lát bị tiêu tan.

Nên biết loài có sinh

Đều bị chết chế phục

Người nào ý tham đắm

Thường thích sống buông lung.

Không gây nhân an lạc

Đều bị Diêm Ma buộc

Ý thân đẹp, khỏe mạnh

Tham vui liền tiêu tán.

Diêm ma la sức mạnh

Thích gần gũi người ấy

Ai gần Diêm Ma La

Là kẻ ngu hèn nhất.

Khoái lạc cùng thọ mạng

Đều mong chóng tiêu diệt

Chư Thiên tham dục lạc

Mãi mãi bỏ nhân lành.

Đui mù không hiểu biết

Bị dục vọng lừa dối

Không oai đức sáng suốt

Căn độn, tâm tán loạn.

Từ Cõi Trời Dạ Ma

Theo nghiệp nên đọa lạc

Tạm thời dừng dục lạc

Già suy đã kề bên.

Ai sinh tâm nhiễm đắm

Không mắt, không trí tuệ

Hưởng thụ không nhàm chán

Những khoái lạc thượng diệu.

Bất chợt trong tích tắc

Thần chết đã gần kề

Kẻ ngu không biết dừng

Chẳng nghĩ đến già, chết.

Về sau lúc lâm chung

Hối hận nào có ích

Hoan lạc ở Cõi Trời

Suy xét sẽ có được.

Nhưng khi bị đọa lạc

Khoái lạc ấy đi đâu?

Hoan lạc mau dời đổi

Thọ mạng cũng như vậy.

Tự thân không tồn tại

Chắc chắn chẳng nghi ngờ

Nếu lúc còn khỏe mạnh

Tịnh thí, tâm tỏ ngộ.

Mong cầu thích chánh pháp

Chính là bậc có trí

Những cuộc vui sẽ hết

Ái ân chắc chia lìa.

Mạng sống sẽ chấm dứt

Chưa chết, nên tu tập

Thần chết thật hiểm ác

Chỉ chánh pháp cứu độ.

Vì thế thích chánh pháp

Được sinh nơi an ổn

Nhờ vui thích chánh pháp

Được sinh lên Cõi Trời.

Người ấy khi thoái diệt

Không có chút khổ đau

Phàm phu lúc sắp chết

Tâm tư không hề vui.

Bạn bè tuy đông nhiều

Độc hành chẳng ai theo

Những việc làm khi sống

Lúc chết sẽ hiện ra.

Lo sợ riêng mình biết

Thân thuộc gần làm gì?

Người ấy lúc lâm chung

Khởi phân biệt các pháp.

Mê chấp là của mình

Sinh tử thật đáng sợ

Cảnh giới như nọc rắn

Tham độc nên ngất ngây.

Chư Thiên không hiểu rõ

Bị thần chết xâm đoạt

Hoặc chết ở Cõi Trời

Hoặc sinh trong cõi người.

Hãy suy xét kỹ lưỡng

Khổ sinh diệt nối nhau

Chạy theo ngọn gió nghiệp

Chịu nhiều thứ khổ đau.

Đời có Bậc Chánh Nhân

Hàng phục tâm, thoát chết

Không bà con cha mẹ

Bạn bè cùng nô bộc.

Người này khi lâm chung

Thương thay! Đi một mình

Bản tánh tự lừa dối

Chết chẳng có bạn bè.

Nhất tâm không ràng buộc

Vợ con và quyến thuộc

Bà con hay thân tộc

Không có ai cứu được.

Lo sợ, không chỗ nương

Nhìn nhau như xa lạ

Kẻ ngu không hiểu biết

Đời này đã luống qua.

Đời sau chịu gian truân

Tự mình thọ quả khổ

Nếu lo sợ khổ đau

Sao không sợ thần chết?

Chí tâm cầu chánh pháp

Sẽ được vui chân thường

Chư Thiên vì tham dục

Ngu muội không tỏ ngộ.

Tất cả đều vô thường

Khoái lạc nào bền lâu

Pháp huyễn tức thay đổi

Nhưng thật tướng không động.

Chư Thiên bỏ cung điện

Vì không nương chánh pháp

Kẻ tâm tư loạn động

Đam mê năm thứ dục.

Không biết thọ mạng hết

Sẽ chịu khổ thảm độc

Chư Thiên này chết đi

Sinh ở Cõi Trời khác.

Rồi có lúc đọa lạc

Ngày hết là đến đêm

Ngày như là tuổi thọ

Đêm ví tựa tử vong.

Hiểu biết hai tướng ấy

Tâm phải khéo tu tập

Cảnh dục trói chúng sinh

Mãi mãi không tự tại.

Sẽ bị ma chết ấy

Không lâu, hàng phục mình

Người nữ nhiều dua nịnh

Cung phụng bằng lời hay.

Kẻ ngu đến lúc chết

Theo nghiệp chịu quả báo

Xưa ở rừng vườn đẹp

Gió thơm ao trong mát

Buông lung vui chơi mãi

Hoan lạc nào biết gì?

Dục lạc sẽ thay đổi

Thân này phải hoại diệt

Vì sao bậc Trượng phu

Mà bị dục sai khiến.

Khổ đau và hoan lạc

Tráng niên hoặc già suy

Dòng họ hèn hoặc sang

Bị vô thường chế phục.

Xinh đẹp hay thô xấu

Mạnh mẽ và yếu kém

Bà con, người xa lạ

Bị vô thường chế phục.

Vua quan hay sứ giả

Trưởng giả hoặc tùy tùng

Kẻ mềm mỏng, ngang, mạnh

Bị vô thường chế phục.

Người nghèo khổ, giàu có

Bậc có đức, không đức

Đàn ông hoặc đàn bà

Bị vô thường chế phục.

Dù khách hay ông chủ

Sống dưới nước, trên đất

Hoặc sống nơi núi cao

Bị vô thường chế phục.

Ngủ nghĩ hay tỉnh thức

Ăn uống hoặc nằm yên

Dù đến hay ra đi

Bị vô thường chế phục.

Ở trên không, trên đất

Ngoài biên địa, thành thị

Như cưa vòng không ngừng

Bị vô thường chế phục.

Người đủ trí, nhiều tiền

Siêng năng hay phóng dật

Bệnh khổ và khinh an

Bị vô thường chế phục.

Kẻ bạo ác, nhân từ

Cần kiệm hay xa xỉ

Người giác ngộ, si mê

Bị vô thường chế phục.

***

Tổng hợp