Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Năm - Phẩm Năm Bài Kệ - Chuyện Hoàng Tử Kosala Tiền Thân Dìghitikosala

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP MƯỜI

CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT  

CHƯƠNG NĂM  

PHẨM NĂM BÀI KỆ  

CHUYỆN HOÀNG TỬ KOSALA

TIỀN THÂN DÌGHITIKOSALA  

Người đang thuộc quyền ta sinh sát. Câu chuyện này do bậc Ðạo Sư kể khi Ngài trú tại Kỳ Viên về một nhóm người tranh cãi nhau từ Kosambi.

Khi họ đến Kỳ Viên, giữa lúc họ hòa hợp lại với nhau, bậc Ðạo Sư bảo: Này các Tỳ Kheo, các ông là Pháp Tử của ta trong đạo, được sinh ra do những lời nói từ miệng ta. Con cái không được dẫm lên lời khuyên của cha, thế mà các ông lại không theo lời khuyên dạy của ta.

Các trí giả ngày xưa, khi những người đã giết cha mẹ họ, đã chiếm Vương Quốc họ, rồi phải rơi vào tay họ ở trong rừng, họ vẫn không giết những người ấy, dù những người ấy bị kết tội phiến loạn, mà họ bảo: Ta sẽ không dẫm lên lời khuyên của cha mẹ ta đã ban cho ta. Rồi Ngài kể một chuyện quá khứ. Trong Tiền Thân này, cả sự việc đưa đến câu chuyện và chính câu chuyện sẽ được kể đầy đủ trong Tiền Thân Sanghabehedaka.

Bấy giờ Hoàng Tử Dìghàvu khi thấy Vua xứ Ba La Nại nằm bên cạnh mình ở trong rừng liền túm lấy chỏm đầu Vua và nói: Bây giờ ta sẽ chặt tên cướp nước đã giết cha mẹ ta ra làm mười bốn miếng.

Và ngay khi chàng vung gươm, chàng nhớ lại lời cha mẹ đã khuyên dạy và tự nghĩ: Dù ta phải hy sinh đời ta, ta cũng sẽ không dẫm lên lời khuyên của cha mẹ. Cứ dọa nó là thỏa bụng ta rồi.

Và chàng đọc bài kệ đầu:

Ngươi đang thuộc quyền ta sinh sát,

Khi nằm đây úp mặt, Vua kia,

Mưu nào ngươi tính nghĩ ra

Cứu ngươi ra khỏi tay ta hãi hùng?

Và ông Vua kia đọc bài kệ thứ hai:

Nay ta chẳng còn phương cứu nữa,

Trên đất nằm lọt giữa tay người.

Cách nào cũng chẳng biết noi

Ðể mong thoát được ra ngoài khốn nguy.

Thế rồi Bồ Tát đọc các bài kệ còn lại:

Hỡi nhà Vua, chẳng phải là của cải,

Mà chính là các lời nói, hành vi

Vốn thiện hiền mà ta đã thực thi,

Ðến giờ chết mới cho ta thư thái,

Nếu cứ bảo: Ta đây từng khổ ải,

Kẻ này la, và kẻ nọ đánh ta.

Và kẻ kia cướp của đến thứ ba,

Những kẻ nào nuôi các tình cảm ấy

Chẳng bao giờ giận hờn nguôi lắng lại.

Nó xưa kia từng đánh, mắng vào ta,

Nó đã gây lắm áp bức phiền hà,

Ý nghĩ ấy những ai không ham muốn

Giận sẽ nguôi và hài hòa chung sống.

Xóa căm hờn đâu phải bởi căm hờn,

Xóa căm hờn chính là bởi yêu thương,

Ðấy là luật niên trường cho an lạc.

Sau những lời ấy, Bồ Tát bảo: Thưa Ðại Vương, tôi sẽ chẳng làm hại Ngài đâu. Ngài cứ giết tôi đi. Rồi Ngài đặt cây gươm của mình vào trong tay Vua ấy.

Vua cũng bảo: Ta cũng sẽ chẳng làm hại người.

Vua tuyên thệ và đi đến thành phố cùng với Bồ Tát, đưa Ngài đến gặp cận thần và nói: Này các khanh, đây là Hoàng Tử Dìghàvu, con trai của Vua xứ Kosala.

Người đã tha mạng cho ta. Ta quyết chẳng làm điều chi hại đến người. Nói thế xong, Vua gả con gái cho Bồ Tát và đưa Ngài lên ngôi trong Vương Quốc trước đây thuộc về cha Ngài. Từ đấy hai Vua cùng trị vì một cách an lạc và rất hài hòa với nhau.

Bậc Ðạo Sư chấm dứt bài giảng và nhận diện tiền thân: Vào thời ấy, người cha và người mẹ là những thành phần hiện nay trong hoàng gia, còn Hoàng Tử Dìghàvu chính là ta.

***

Tổng hợp