Phật Thuyết Kinh Tiểu Phẩm Bát Nhã Ba La Mật - Phẩm Chín - Phẩm Khen Ngợi Thanh Tịnh - Tập Một

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

PHẬT THUYẾT KINH

TIỂU PHẨM BÁT NHÃ BA LA MẬT

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần  

PHẨM CHÍN

PHẨM KHEN NGỢI THANH TỊNH  

TẬP MỘT  

Khi ấy, Xá Lợi Phất bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Thanh tịnh ấy rất sâu xa, do đó Phật nói thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Thanh tịnh ấy sáng suốt, do đó Phật nói thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Thanh tịnh ấy không sinh Cõi Dục, không sinh Cõi Sắc, không sinh Cõi Vô Sắc, Phật nói rất thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Thanh tịnh ấy không dơ, không sạch, do đó Phật nói thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Thanh tịnh ấy không chứng đắc, không quả, do đó Phật nói thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Thanh tịnh ấy không tạo tác, không phát khởi, do đó Phật nói thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Thanh tịnh ấy không có khả năng nhận biết, do đó Phật nói thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Thanh tịnh ấy không biết sắc, không biết thọ, tưởng, hành, thức, do đó Phật nói thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đối với nhất thiết trí không tăng, không giảm, do đó Phật nói thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Cớ gì bát nhã Ba la mật thanh tịnh, đối với pháp không có chỗ thủ chấp, do đó Phật nói thanh tịnh.

Bấy giờ, Tu Bồ Đề bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Ngã tịnh, cho nên sắc cũng tịnh, Phật nói rốt ráo thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Ngã thanh tịnh, cho nên thọ, tưởng, hành, thức cũng thanh tịnh, Phật nói rốt ráo thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Ngã thanh tịnh, cho nên quả thanh tịnh, Phật nói rốt ráo thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Ngã thanh tịnh, cho nên nhất thiết trí cũng thanh tịnh, Phật nói rốt ráo thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Ngã thanh tịnh, cho nên không chứng đắc, không quả, Phật nói rốt ráo thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Ngã vô biên, cho nên sắc cũng vô biên Phật nói rốt ráo thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Ngã vô biên, cho nên thọ, tưởng, hành, thức cũng vô biên, Phật nói rốt ráo thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Đúng như vậy, như thế gọi là bát nhã Ba la mật của Bồ Tát ư?

Do đó Tu Bồ Đề rốt cuộc thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật chẳng phải bờ bên này, chẳng phải bờ bên kia, cũng chẳng phải giữa dòng, do đó Phật dạy rốt ráo thanh tịnh.

Bạch Thế Tôn! Bồ Tát nào phân biệt như vậy tức là mất bát nhã Ba la mật và xa lìa bát nhã Ba la mật.

Phật dạy: Lành thay, lành thay, này Tu Bồ Đề! Từ danh tướng cho nên sinh ra chấp trước.

Thật hiếm có thay, bạch Đức Thế Tôn.

Ngài khéo nói sự chấp trước trong bát nhã Ba la mật!

Bấy giờ, Xá Lợi Phất hỏi Tu Bồ Đề: Vì nhân duyên gì gọi là chấp trước?

Xá Lợi Phất trả lời: Vì nếu thiện nam, tín nữ nào phân biệt sắc rỗng không tức gọi là đã chấp trước. Phân biệt thọ, tưởng, hành, thức rỗng không tức gọi là chấp trước. Phân biệt pháp quá khứ, pháp vị lai, pháp hiện tại tức gọi là chấp trước. Phân biệt Bồ Tát mới phát tâm được bao nhiêu phước đức tức gọi là chấp trước.

Thích Đề Hoàn Nhân hỏi Tu Bồ Đề: Vì lý do gì mà việc ấy gọi là chấp trước?

Tu Bồ Đề trả lời: Này Kiều Thi Ca! Người ấy phân biệt tâm này và đem tâm ấy hồi hướng Vô Thượng Chánh Đẳng Giác.

Này Kiều Thi Ca! Tâm tánh không thể hồi hướng. Thế nên, Bồ Tát nếu muốn dạy cho người khác Vô Thượng Chánh Đẳng Giác thì nên như thật tướng của các pháp mà chỉ dạy cho họ được lợi ích. Như vậy, mới không làm hại mình, điều đó Phật chấp nhận và cũng là cách giáo hóa của Ngài cho thiện nam, tín nữ xa lìa sự chấp trước.

Khi ấy, Phật khen Tu Bồ Đề: Lành thay, lành thay, Tu Bồ Đề! Ông hãy chỉ dạy pháp chấp trước cho các Bồ Tát.

Tu Bồ Đề! Ta sẽ nói lại sự vi tế của các pháp chấp trước. Bây giờ, ông hãy lắng nghe cho kỹ.

Tu Bồ Đề thưa: Bạch Thế Tôn! Con xin thọ nhận lời dạy của Ngài.

Phật dạy: Nếu thiện nam, tín nữ nào chấp tướng mình niệm Phật thì theo sự chấp tướng ấy thì đều gọi là chấp trước. Pháp vô lậu mà Chư Phật quá khứ, hiện tại, vị lai có được, đều tùy hỷ rồi hồi hướng lên ngôi Vô Thượng Chánh Đẳng Giác tức cũng là chấp trước.

Vì sao?

Này Tu Bồ Đề! Vì tánh của các pháp không phải quá khứ, không phải vị lai và không phải hiện tại không thể chấp tướng, không thể phan duyên, không thể thấy, không thể nghe, không thể biết, không thể hiểu và không thể hồi hướng.

Tu Bồ Đề bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Các pháp tính này rất là sâu xa nên Phật nói hoàn toàn lìa khỏi.

Bạch Thế Tôn! Con kính lễ bát nhã Ba la mật, Phật nói Phật chứng pháp không tạo tác ấy.

Bạch Thế Tôn! Phật đã chứng tất cả pháp phải không?

Phật dạy: Đúng vậy, đúng vậy, này Tu Bồ Đề! Như Lai đã đắc tất cả pháp.

Này Tu Bồ Đề! Pháp tính chỉ là một, không có hai, không có ba, tánh ấy chẳng phải tánh và chẳng có tạo tác.

Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát có khả năng biết như vậy thì sẽ xa lìa các chấp trước.

Tu Bồ Đề thưa: Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật rất là khó biết.

Phật dạy: Này Tu Bồ Đề! Bát nhã Ba la mật không có người hiểu.

Tu Bồ Đề thưa: Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật không thể nghĩ bàn.

Phật dạy: Này Tu Bồ Đề! Bát nhã Ba la mật không thể dùng tâm mà hiểu được.

Tu Bồ Đề thưa: Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật không có sự tạo tác.

Phật dạy: Này Tu Bồ Đề! Vì sự tạo tác ấy chẳng thể nắm bắt được.

Tu Bồ Đề thưa: Bạch Thế Tôn! Vậy Bồ Tát phải hành bát nhã Ba la mật như thế nào?

Phật dạy: Này Tu Bồ Đề! Nếu Bồ Tát không hành sắc tức là hành bát nhã Ba la mật, không hành thọ, tưởng, hành, thức tức là hành bát nhã Ba la mật. Hoặc không hành sắc, không có tướng đầy đủ tức là hành bát nhã Ba la mật, không hành thọ, tưởng, hành, thức, không có tướng đầy đủ tức là hành bát nhã Ba la mật.

Vì sao?

Vì sắc không đầy đủ thì không phải sắc. Vì thọ, tưởng, hành, thức không đầy đủ thì chẳng phải thọ, tưởng, hành, thức. Nếu ông có thể hành tướng không đầy đủ như vậy tức là hành bát nhã Ba la mật.

Tu Bồ Đề thưa: Thật hy hữu thay, bạch Thế Tôn! Ở trong các sự chấp trước mà Ngài nói không chấp trước.

Phật dạy: Này Tu Bồ Đề! Nếu Bồ Tát không hành sắc, không chấp trước tướng tức là hành bát nhã Ba la mật. Không hành thọ, tưởng, hành, thức không chấp trước tướng tức là hành bát nhã Ba la mật. Bồ Tát nào hành như vậy thì đối với sắc không sinh tâm chấp trước.

Đối với thọ, tưởng, hành, thức cũng không sinh tâm chấp trước. Cũng không sinh tâm chấp trước đối với các quả Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, A Na Hàm, A La Hán, Bích Chi Phật cho đến nhất thiết trí cũng không sinh tâm chấp trước.

Vì sao?

Vì nếu vượt qua các chấp trước cho nên gọi là nhất thiết trí không bị chướng ngại.

Tu Bồ Đề! Bồ Tát nào muốn vượt qua các pháp chấp trước thì nên tư duy bát nhã Ba la mật như vậy.

Tu Bồ Đề bạch Phật: Thật hy hữu thay, bạch Thế Tôn! Pháp ấy rất là sâu xa. Nếu có nói cũng không giảm, mà không nói cũng không giảm.

Nếu có nói cũng không tăng, mà không nói cũng không tăng phải không?

Phật dạy: Đúng vậy, đúng vậy, này Tu Bồ Đề! Giống như Phật trọn đời khen ngợi hư không, hư không vẫn không giảm, mà không khen ngợi cũng không giảm. Có khen ngợi cũng không tăng, mà không khen ngợi cũng không tăng.

Này Tu Bồ Đề! Ví như khen ngợi người biến hóa của nhà ảo thuật cũng không vui vẻ, mà không khen ngợi cũng không sân giận.

Này Tu Bồ Đề! Các pháp tánh cũng như vậy. Dù có nói cũng không tăng, mà không nói cũng không giảm.

Tu Bồ Đề thưa: Bạch Thế Tôn! Việc làm của Bồ Tát rất khó, vì khi tu tập và thực hành bát nhã Ba la mật, tâm của vị ấy không tăng, không giảm, cũng không thoái, không chuyển.

Bạch Thế Tôn! Vậy tu tập bát nhã Ba la mật cũng như tu tập hư không.

Bạch Thế Tôn! Bồ Tát vì muốn cứu độ tất cả chúng sinh mà được phát khởi đại trang nghiêm nên sẽ được cung kính và đảnh lễ.

Bạch Thế Tôn! Bồ Tát vì chúng sinh mà phát khởi đại trang nghiêm như người cùng chiến đấu với hư không.

Bạch Thế Tôn! Bồ Tát vì chúng sinh mà phát khởi đại trang nghiêm cũng như người cùng tranh cãi với hư không.

Bạch Thế Tôn! Bồ Tát này gọi là phát khởi đại trang nghiêm.

Bạch Thế Tôn! Vì chúng sinh mà Bồ Tát phát khởi đại trang nghiêm, cũng như người muốn nâng đỡ hư không.

Bạch Thế Tôn! Bồ Tát này gọi là đã vượt qua bên kia bờ tinh tấn, gọi là vị dũng kiện, gọi là đồng với các pháp như hư không mà phát tâm cầu Vô Thượng Chánh Đẳng Giác.

Bấy giờ, trong đại hội có một Tỳ Kheo nghĩ: Ta sẽ cung kính đảnh lễ bát nhã Ba la mật, vì trong bát nhã Ba la mật không có pháp sinh cũng không có pháp diệt.

Khi ấy, Thích Đề Hoàn Nhân hỏi Tu Bồ Đề: Nếu Bồ Tát tu tập bát nhã Ba la mật sâu xa thì phải tu tập những pháp gì?

Tu Bồ Đề đáp: Này Kiều Thi Ca! Bồ Tát nào tu tập bát nhã Ba la mật sâu xa tức là tu tập hư không.

Thích Đề Hoàn Nhân bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Nếu người nào có thể thọ trì, đọc tụng bát nhã Ba la mật thì con sẽ bảo hộ vị đó.

Tu Bồ Đề nói với Thích Đề Hoàn Nhân: Ông thấy pháp ấy có thể bảo hộ được không?

Thích Đề Hoàn Nhân trả lời: Không thấy.

Tu Bồ Đề nói: Này Kiều Thi Ca! Bồ Tát nào thực hành bát nhã Ba la mật đúng như pháp tức là đã bảo hộ. Bồ Tát hoặc có lúc xa lìa bát nhã Ba la mật, vị ấy sẽ bị nhân hoặc phi nhân làm hại.

Này Kiều Thi Ca! Nếu người nào muốn bảo hộ vị hành bát nhã Ba la mật thì phải bảo hộ hư không.

Này Kiều Thi Ca! Ý ông thế nào?

Ông có thể bảo hộ tiếng vang được không?

Thích Đề Hoàn Nhân trả lời: Không thể được.

Tu Bồ Đề nói: Này Kiều Thi Ca! Bồ Tát cũng như vậy. Hành bát nhã Ba la mật là biết tất cả các pháp là không. Nếu như tiếng vang như thế, cũng chẳng phân biệt thì nên biết đó là hành bát nhã Ba la mật.

***

Tổng hợp