Phật Thuyết Kinh Tiểu Phẩm Bát Nhã Ba La Mật - Phẩm Mười Năm - Phẩm đại Như - Tập Hai

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

PHẬT THUYẾT KINH

TIỂU PHẨM BÁT NHÃ BA LA MẬT

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần  

PHẨM MƯỜI NĂM

PHẨM ĐẠI NHƯ  

TẬP HAI  

Bấy giờ, Tu Bồ Đề bạch Phật: Bạch Đức Thế Tôn! Pháp đó tùy thuận tất cả pháp.

Vì sao?

Vì pháp đó không có chỗ chướng ngại, không có tướng chướng ngại như hư không.

Bạch Thế Tôn! Pháp đó vô sinh nên tất cả pháp không thể đắc. Pháp đó vô xứ nên tất cả chỗ không thể đắc.

Bấy giờ, Chư Thiên Tử ở Cõi Dục và Cõi Sắc bạch Phật: Bạch Đức Thế Tôn! Trưởng Lão Tu Bồ Đề này vì từ Đức Phật sinh ra nên thuyết pháp đều là không.

Tu Bồ Đề nói với Chư Thiên ở Cõi Dục và Cõi Sắc: Các ông nói Tu Bồ Đề tôi từ Đức Phật sinh nhưng từ pháp nào sinh thì mới gọi là từ Phật sinh?

Này các vị Thiên Tử: Do hành theo Như như nên Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh. Như như của Như Lai không đến, không đi, theo Như ấy từ xưa đến nay Tu Bồ Đề cũng không đến, không đi nên Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh.

Lại nữa, Như của Như Lai tức là Như của tất cả pháp, Như của tất cả pháp tức là Như của Như Lai. Như của Như Lai tức chẳng phải là Như nên Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh.

Như của Như Lai ở khắp nơi thường như vậy, không hoại, không phân biệt, vì thế Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh.

Như của Như Lai chẳng phải trụ, chẳng phải không trụ, Như của Tu Bồ Đề cũng vậy, vì thế Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh.

Như của Như Lai không có chỗ chướng ngại, Như của tất cả pháp cũng không có chỗ chướng ngại, vì thế Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh.

Lại nữa, Như của Như Lai, Như của tất cả pháp đều nhất như, không hai, không khác. Như đó vô tác, vô phi như, vì Như đó vô phi Như nên như đó không hai, không khác, vì thế Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh.

Lại nữa, Như của Như Lai ở khắp nơi không hoại, không phân biệt. Như của tất cả pháp cũng không hoại, không phân biệt. Do Như của Như Lai không phân biệt nên không hoại, vì thế Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh.

Như của Như Lai không xa lìa các pháp, nên Như đó không khác các pháp. Như Như đó không phải là Như nhưng thường là Như.

Phật dạy: Đúng vậy, đúng vậy, Như của Tu Bồ Đề không khác Như của các pháp, như thật tùy theo như hành nhưng cũng không có chỗ hành, vì thế Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh.

Như của Như Lai chẳng phải quá khứ, chẳng phải vị lai, chẳng phải hiện tại. Như của tất cả pháp cũng như thế chẳng phải quá khứ, chẳng phải vị lai, chẳng phải hiện tại. Do Tu Bồ Đề hành theo như nên gọi là từ Như Lai sinh.

Lại nữa, Như Lai tức là Như của Như Lai, Như của Như Lai tức là Như của quá khứ. Như của quá khứ tức là Như của Như Lai. Như của Như Lai tức là Như của vị lai. Như của vị lai tức là Như của Như Lai. Như của Như Lai tức là Như của hiện tại.

Như của hiện tại tức là Như của Như Lai. Như của quá khứ, vị lai, hiện tại và Như của Như Lai không hai, không khác. Tất cả các pháp Như và Như của Tu Bồ Đề cũng không hai, không khác, vì thế Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh.

Như của Bồ Tát tức là Như khi đắc vô thượng bồ đề, Bồ Tát vì Như đó mà đắc vô thượng bồ đề nên gọi Như Lai. Khi Đức Phật nói pháp Như đó, mặt đất chuyển động sáu cách. Vì pháp Như đó nên Tu Bồ Đề từ Như Lai sinh.

Lại nữa, Tu Bồ Đề không tùy sắc sinh. Không tùy thọ, tưởng, hành, thức sinh. Không tùy quả Tu Đà Hoàn, quả Tư Đà Hàm, quả A Na Hàm, quả A La Hán sinh. Không tùy Bích Chi Phật đạo sinh, Tu Bồ Đề chỉ từ Như Lai sinh.

Lúc bấy giờ, Xá Lợi Phất bạch Phật: Bạch Đức Thế Tôn! Pháp Như đó thật thâm sâu.

Phật dạy: Đúng vậy, đúng vậy, này Xá Lợi Phất! Pháp Như đó thật thâm sâu. Nay ta nói pháp Như đó, tâm dứt bỏ hết mọi phiền não mà được giải thoát.

Này Xá Lợi Phất! Năm trăm Tỳ Kheo Ni ở trong các pháp, họ xa lìa trần cấu mà thấy được chân đế một cách rõ ràng sáng tỏ, ba ngàn Tỳ Kheo không thọ các pháp khác đến được thanh tịnh. Năm ngàn Trời và người đắc vô sinh pháp nhẫn. Sáu ngàn Bồ Tát không thọ các pháp khác, tâm dứt bỏ hết mọi phiền não mà được giải thoát.

Này Xá Lợi Phất! Sáu ngàn Bồ Tát đó đã từng cúng dường, gần gũi năm trăm Đức Phật. Ở chỗ Đức Phật các Bồ Tát ấy bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định nhưng không được phương tiện bát nhã Ba la mật bảo hộ, nay Bồ Tát không thọ các pháp, lậu tận tâm được giải thoát.

Xá Lợi Phất! Bồ Tát tuy hành pháp không, vô tướng, vô tác nhưng không được phương tiện bát nhã Ba la mật bảo hộ nên chỉ nói thực tế về Thanh Văn thừa.

Xá Lợi Phất! Ví như có con chim thân dài một trăm do tuần, hoặc hai trăm, ba trăm, bốn trăm, năm trăm do tuần, lông cánh nó mọc chưa đầy đủ mà muốn bay từ Cõi Trời Đao Lợi đến Cõi Diêm Phù Đề, nghĩ xong nó liền lao xuống.

Này Xá Lợi Phất! Ý ông thế nào?

Giữa đường con chim đó suy nghĩ ta muốn trở lại Cõi Trời Đao Lợi, há trở về được hay chăng?

Bạch Đức Thế Tôn, không!

Xá Lợi Phất! Con chim đó lại muốn khi đến Cõi Diêm Phù Đề thân sẽ không bị thương tổn, há nó có được như ý mong muốn không?

Bạch Đức Thế Tôn, không! Con chim đó đến cõi Diêm Phù Đề chắc chắn thân nó sẽ bị tổn thương hoặc chết, hoặc gần chết.

Vì sao?

Bạch Đức Thế Tôn! Tất nhiên là như vậy, vì thân nó lớn mà lông cánh chưa mọc đầy đủ.

Xá Lợi Phất! Bồ Tát cũng như vậy, tuy trải qua vô số kiếp như cát Sông Hằng, Bồ Tát trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định, phát tâm rộng lớn, phát nguyện rộng lớn, để làm vô số việc muốn chứng đắc vô thượng bồ đề nhưng không được phương tiện bát nhã Ba la mật hộ trì, thì rơi vào Thanh Văn hay Bích Chi Phật địa.

Xá Lợi Phất! Bồ Tát tuy nghĩ đến giới, định, tuệ, giải thoát, giải thoát tri kiến của Chư Phật trong quá khứ, vị lai, hiện tại nhưng còn chấp vào tướng ấy. Bồ Tát chấp vào tướng suy nghĩ ấy nên không biết giới, định, tuệ, giải thoát, giải thoát tri kiến của Chư Phật.

Bởi không biết, không thấy nên khi nghe đến tên gọi pháp không, Bồ Tát liền chấp vào tướng âm thanh ấy để hướng đến vô thượng bồ đề, nên biết Bồ Tát rơi vào Thanh Văn hay Bích Chi Phật địa.

Vì sao?

Này Xá Lợi Phất! Vì Bồ Tát xa lìa bát nhã Ba la mật và cho là như vậy.

Bạch Đức Thế Tôn! Theo chỗ con hiểu lời Phật nói, nếu Bồ Tát xa lìa bát nhã Ba la mật thì đối với quả vô thượng bồ đề còn nghi ngờ, chưa xác quyết, thế nên Đại Bồ Tát muốn đắc vô thượng bồ đề cần phải khéo thực hành phương tiện bát nhã Ba la mật.

Khi ấy, Chư Thiên Tử Cõi Dục, Cõi Sắc bạch Phật: Bạch Đức Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật thâm sâu và vô thượng bồ đề thật khó chứng đắc.

Phật dạy: Đúng vậy, đúng vậy, Chư Thiên Tử! Bát nhã Ba la mật thâm sâu và vô thượng bồ đề thật khó chứng đắc.

Tu Bồ Đề bạch Phật: Bạch Đức Thế Tôn! Như lời Ngài dạy, bát nhã Ba la mật thâm sâu và vô thượng bồ đề thật khó chứng đắc, nhưng theo con hiểu lời Ngài dạy vô thượng bồ đề rất dễ chứng đắc.

Vì sao?

Vì không có pháp có thể đắc, trong các pháp không không có người chứng đắc vô thượng bồ đề, không có pháp có thể đắc và không có pháp sở dụng có thể đắc. Vì tất cả pháp đều là không, có nói pháp thì có đoạn diệt, pháp đó cũng là không.

Bạch Đức Thế Tôn! Pháp vô thượng bồ đề, phương tiện đắc pháp, phương tiện để biết đắc pháp, pháp như thế đều là không. Do nhân duyên đó, quả vô thượng bồ đề rất dễ chứng đắc, những gì có thể chứng đắc đều đồng với hư không.

Xá Lợi Phất nói với Tu Bồ Đề: Nếu quả vô thượng bồ đề dễ chứng đắc thì vô số Bồ Tát không bị thoái chuyển, vì nhân duyên đó, vậy nên biết quả vô thượng bồ đề rất khó chứng đắc.

Tu Bồ Đề hỏi Tôn Giả Xá Lợi Phất: Thưa Tôn Giả ý Ngài thế nào! Sắc đối với vô thượng bồ đề có bị thoái chuyển không?

Không, Tu Bồ Đề!

Thưa, Tôn Giả! Thọ, tưởng, hành, thức đối với vô thượng bồ đề có bị thoái chuyển không?

Không có, Tu Bồ Đề!

Thưa Xá Lợi Phất! Nếu lìa sắc thì có pháp nào có thể chứng đắc vô thượng bồ đề mà bị thoái chuyển không?

Không có, Tu Bồ Đề!

Thưa Tôn Giả! Nếu lìa thọ, tưởng, hành, thức thì có pháp nào có thể chứng đắc vô thượng bồ đề không?

Không có, Tu Bồ Đề!

Thưa Tôn Giả! Như của sắc đối với vô thượng bồ đề có bị thoái chuyển hay không?

Không có, Tu Bồ Đề!

Thưa Tôn Giả! Như của thọ, tưởng, hành, thức đối với vô thượng bồ đề có bị thoái chuyển không?

Không có, Tu Bồ Đề!

Thưa Tôn Giả! Nếu lìa Như của sắc thì có pháp nào có thể chứng đắc vô thượng bồ đề mà bị thoái chuyển không?

Không có, Tu Bồ Đề!

Thưa Tôn Giả! Nếu lìa Như của thọ, tưởng, hành, thức thì có chứng đắc vô thượng bồ đề mà bị thoái chuyển không?

Không có, Tu Bồ Đề!

Thưa Tôn Giả! Nếu lìa Như của các pháp thì có pháp nào có thể chứng đắc vô thượng bồ đề mà bị thoái chuyển không?

Không có, Tu Bồ Đề!

Thưa Tôn Giả! Thật cầu như vậy mà không thể chứng đắc, vậy thì pháp nào đối với vô thượng bồ đề không bị thoái chuyển?

Không có pháp nào đối với vô thượng bồ đề mà không bị thoái chuyển cả.

Xá Lợi Phất nói: Như lời Tu Bồ Đề nói thì không có Bồ Tát bị thoái chuyển, như vậy Đức Phật nói người trong ba thừa không có sai khác hay sao?

Lúc ấy, Phú Lâu Na Di Đa La Ni Tử nói với Xá Lợi Phất: Xá Lợi Phất hãy hỏi Tu Bồ Đề là muốn chỉ có Bồ Tát thừa phải không?

Xá Lợi Phất liền hỏi Tu Bồ Đề: Ngài muốn chỉ có Bồ Tát thừa phải không?

Tu Bồ Đề hỏi lại: Trông như có thể có người trong ba thừa: Thanh Văn, Bích Chi Phật và Phật thừa phải không?

Tu Bồ Đề! Trông như không có ba tướng sai biệt.

Thưa Tôn Giả Xá Lợi Phất! Như chỉ có một tướng phải không?

Không phải, Tu Bồ Đề!

Thưa Tôn Giả Xá Lợi Phất! Thậm chí trông như chỉ thấy người trong một thừa phải không?

Không phải, Tu Bồ Đề! Thưa Tôn Giả Xá Lợi Phất! Như vậy, thật cầu pháp ấy không thể đắc được thì tại sao Ngài còn nghĩ trong như có ba thừa Thanh Văn, Bích Chi Phật và Phật thừa khác nhau. Bồ Tát nào nghe việc ấy mà không sợ, không lo, không bỏ mất, không thoái lui thì nên biết Bồ Tát đó có thể thành tựu bồ đề.

Bấy giờ, Đức Phật ca ngợi Tu Bồ Đề: Lành thay, lành thay, Tu Bồ Đề! Ông thông suốt như vậy là nhờ năng lực của Như Lai, đó gọi là như người cầu ba thừa không có khác nhau, Bồ Tát nào nghe việc ấy mà không sợ, không lo, không bỏ mất, không thoái lui, nên biết Bồ Tát đó có thể thành tựu Bồ Đề.

Lúc bấy giờ, Xá Lợi Phất bạch Phật: Bạch Đức Thế Tôn! Bồ Tát đó thành tựu những bồ đề gì?

Đức Phật đáp: Bồ Tát đó thành tựu vô thượng bồ đề.

Xá Lợi Phất bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Nếu Bồ Tát muốn thành tựu vô thượng bồ đề phải thực hành như thế nào?

Đức Phật đáp: Bồ Tát phải dùng tâm bình đẳng, tâm từ bi, tâm không thiên vị, tâm khiêm nhường, tâm an ổn, tâm không sân giận, tâm không phiền não, tâm không khinh thường, tâm cha mẹ, tâm anh em đối với tất cả chúng sinh và cùng họ đàm luận.

Này Xá Lợi Phất! Nếu Bồ Tát muốn thành tựu vô thượng bồ đề phải học như vậy và hành như vậy.

***

Tổng hợp