Phật Thuyết Kinh Tương ưng Bộ - Tập Năm - Thiên đại Phẩm - Chương Bốn - Tương ưng Căn - Phẩm Lạc Căn - Phần Mười - Sanh

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT

KINH TƯƠNG ƯNG BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP NĂM

THIÊN ĐẠI PHẨM  

CHƯƠNG BỐN

TƯƠNG ƯNG CĂN  

PHẨM LẠC CĂN  

PHẦN MƯỜI

SANH  

Này các Tỳ Kheo, có năm căn này!

Thế nào là năm?

Khổ căn, ưu căn, lạc căn, hỷ căn, xả căn. 

Ở đây, này các Tỳ Kheo, với Tỳ Kheo sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, khởi lên khổ căn, vị ấy rõ biết như vầy: Khổ căn này khởi lên nơi ta. Và khổ căn ấy có tướng, có nhân, có hành, có duyên. Và khổ căn ấy không tướng, không nhân, không hành, không duyên sẽ khởi lên. Sự kiện như vậy không xảy ra.

Và vị ấy rõ biết khổ căn, rõ biết khổ căn tập khởi, rõ biết khổ căn đoạn diệt. Từ chỗ nào, khổ căn khởi lên được đoạn diệt không có dư tàn, vị ấy rõ biết khổ căn ấy.

Và tại chỗ nào khổ căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo ly dục, ly pháp bất thiện, chứng đạt và an trú thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, có tầm, có tứ.

Ở đây, khổ căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn. Này các Tỳ Kheo, đây gọi là Tỳ Kheo biết rõ sự đoạn diệt của khổ căn, tập trung tâm upasamhàsi để đạt tới điều kiện ấy.

Ở đây, này các Tỳ Kheo, với Tỳ Kheo sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, khởi lên ưu căn, vị ấy rõ biết như vầy: Trong ta khởi lên ưu căn này. Và ưu căn ấy có tướng, có nhân, có hành, có duyên. Và ưu căn ấy có thể khởi lên, không tướng, không nhân, không hành, không duyên. Sự kiện như vậy không xảy ra.

Và vị ấy rõ biết ưu căn, rõ biết ưu căn tập khởi, rõ biết ưu căn đoạn diệt. Từ chỗ nào, ưu căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn, vị ấy rõ biết ưu căn ấy.

Và tại chỗ nào ưu căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo làm cho tịnh chỉ tầm và tứ, chứng và trú thiền thứ hai, một trạng thái hỷ lạc do định sanh, không tầm, không tứ, nội tĩnh, nhứt tâm.

Và ở đây, ưu căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn. Này các Tỳ Kheo, đây gọi là Tỳ Kheo biết rõ sự đoạn diệt của ưu căn, tập trung tâm để đạt tới điều kiện ấy. Ở đây, này các Tỳ Kheo, với Tỳ Kheo không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, khởi lên lạc căn.

Vị ấy rõ biết như vầy: Lạc căn này khởi lên nơi ta. Lạc căn ấy có tướng, có nhân, có hành, có duyên. Và lạc căn ấy không tướng, không nhân, không hành, không duyên có thể khởi lên. Sự kiện như vậy không xảy ra.

Và vị ấy rõ biết lạc căn, rõ biết lạc căn tập khởi, rõ biết lạc căn đoạn diệt. Từ chỗ nào, lạc căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn, vị ấy rõ biết lạc căn ấy.

Và tại chỗ nào lạc căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo ly hỷ Trú xả, chánh niệm, tỉnh giác, thân cảm sự lạc thọ mà các Bậc Thánh gọi là xả niệm lạc trú, chứng đạt và an trú thiền thứ ba. Ở đây, lạc căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn. Này các Tỳ Kheo, đây gọi là Tỳ Kheo biết rõ sự đoạn diệt của lạc căn, tập trung tâm để đạt tới điều kiện ấy.

Ở đây, này các Tỳ Kheo, với Tỳ Kheo sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, khởi lên hỷ căn.

Vị ấy rõ biết như sau: Hỷ căn này khởi lên nơi ta. Và hỷ căn ấy có tướng, có nhân, có hành, có duyên. Và hỷ căn ấy không tướng, không nhân, không hành, không duyên có thể khởi lên. Sự kiện như vậy không xảy ra. Vị ấy rõ biết hỷ căn, rõ biết hỷ căn tập khởi, rõ biết hỷ căn đoạn diệt.

Từ chỗ nào khởi lên, hỷ căn được đoạn diệt không có dư tàn, vị ấy rõ biết hỷ căn ấy.

Và tại chỗ nào hỷ căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo đoạn lạc, đoạn khổ, chấm dứt hỷ ưu đã cảm thọ từ trước, chứng đạt và an trú thiền thứ tư, không khổ không lạc, xả niệm thanh tịnh. Ở đây, hỷ căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn.

Này các Tỳ Kheo, đây được gọi là Tỳ Kheo biết rõ sự đoạn diệt của hỷ căn, tập trung tâm để đạt tới điều kiện ấy.

Ở đây, này các Tỳ Kheo, với Tỳ Kheo sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, khởi lên xả căn, vị ấy rõ biết như sau: Xả căn này khởi lên nơi ta. Và xả căn ấy có tướng, có nhân, có hành, có duyên. Và xả căn ấy không tướng, không nhân, không hành, không duyên có thể khởi lên. Sự kiện như vậy không xảy ra. Vị ấy rõ biết xả căn, rõ biết xả căn tập khởi, rõ biết xả căn đoạn diệt.

Từ chỗ nào khởi lên, xả căn được đoạn diệt không có dư tàn, vị ấy rõ biết xả căn ấy.

Và tại chỗ nào xả căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo vượt qua một cách hoàn toàn Phi tưởng phi phi tưởng xứ, chứng đạt và an trú Diệt thọ Tưởng định. Ở đây, xả căn khởi lên, được đoạn diệt không có dư tàn. Này các Tỳ Kheo, đây được gọi là Tỳ Kheo biết rõ sự đoạn diệt của xả căn, tập trung tâm để đạt tới điều kiện ấy.

***

Tổng hợp