Phật Thuyết Kinh Tương ưng Bộ - Tập Năm - Thiên đại Phẩm - Chương Hai - Tương ưng Giác Chi - Phẩm Tống Nhiếp Giác Chi - Phần Bốn - Từ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT

KINH TƯƠNG ƯNG BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP NĂM

THIÊN ĐẠI PHẨM  

CHƯƠNG HAI

TƯƠNG ƯNG GIÁC CHI  

PHẨM TỔNG NHIẾP GIÁC CHI  

Tất cả nhân duyên ở Sàvatthi  

PHẦN BỐN

TỪ  

Một thời, Thế Tôn trú ở giữa dân chúng Koliya, tại thị trấn của dân Koliya tên là Haliddavasana. Rồi một số đông Tỳ Kheo, vào buổi sáng, đắp y cầm y, bát đi vào Haliddavasana để khất thực.

Rồi các Tỳ Kheo ấy suy nghĩ: Thật là quá sớm để đi vào Haliddavasana khất thực. Vậy, chúng ta hãy đi đến khu vườn của các du sĩ ngoại đạo. Rồi các Tỳ Kheo ấy đi đến khu vườn các du sĩ ngoại đạo.

Sau khi đến nói lên với những du sĩ ngoại đạo ấy những lời chào đón hỏi thăm, sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu, họ liền ngồi xuống một bên.

Các du sĩ ngoại đạo ấy nói với các Tỳ Kheo đang ngồi một bên:

Này Chư Hiền, Sa Môn Gotama có thuyết pháp như sau cho các đệ tử: Hãy đến, này các Tỳ Kheo, sau khi đoạn tận năm triền cái, những pháp làm uế nhiễm tâm, làm yếu ớt trí tuệ, hãy trú, biến mãn một phương với tâm câu hữu với từ.

Cũng vậy, với phương thứ hai.

Cũng vậy, với phương thứ ba.

Cũng vậy, với phương thứ tư.

Như vậy, cùng khắp Thế Giới, trên dưới bề ngang, hết thảy phương xứ, cùng khắp vô biên giới, vị ấy an trú, biến mãn với tâm câu hữu với từ, quảng đại vô biên, không hận, không sân, với tâm câu hữu với bi, với tâm câu hữu với hỷ, với tâm câu hữu với xả.

Cũng vậy, với phương thứ hai.

Cũng vậy, với phương thứ ba.

Cũng vậy, với phương thứ tư.

Như vậy, cùng khắp Thế Giới, trên dưới bề ngang, hết thảy phương xứ, cùng khắp vô biên giới, vị ấy an trú, biến mãn với tâm câu hữu với xả, quảng đại vô biên, không hận, không sân.

Này Chư Hiền, chúng tôi cũng thuyết pháp cho các đệ tử như sau: Hãy đến, này Chư Hiền, sau khi đoạn tận năm triền cái, những pháp làm uế nhiễm tâm, làm yếu ớt trí tuệ, hãy trú, biến mãn một phương với tâm câu hữu với từ, với tâm câu hữu với bi, với tâm câu hữu với hỷ, với tâm câu hữu với xả, không hận, không sân.

Ở đây, này Chư Hiền, cái gì là đặc thù, cái gì là thù thắng, cái gì là sai biệt giữa Sa Môn Gotama và chúng tôi, tức là về thuyết pháp hay về giáo giới?

Rồi các Tỳ Kheo ấy không hoan hỷ, không bác bỏ lời nói các du sĩ ngoại đạo ấy.

Không hoan hỷ, không bác bỏ, từ chỗ ngồi đứng dậy, họ ra đi với ý nghĩ: Chúng ta sẽ được biết ý nghĩa lời nói này từ nơi Thế Tôn. Rồi các Tỳ Kheo ấy sau khi đi khất thực ở Haliddavasana, sau buổi ăn, trên con đường đi khất thực trở về, đi đến Thế Tôn. Sau khi đến, họ đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.

Ngồi một bên, các Tỳ Kheo ấy bạch Thế Tôn: Ở đây, bạch Thế Tôn, chúng con, vào buổi sáng, đắp y cầm y bát đi vào Haliddavasana để khất thực.

Rồi, bạch Thế Tôn, chúng con suy nghĩ như sau: Thật là quá sớm để đi vào Haliddavasana khất thực. Vậy chúng ta hãy đi đến khu vườn các du sĩ ngoại đạo. Rồi, bạch Thế Tôn, chúng con đi đến khu vườn các du sĩ ngoại đạo, như trên. Rồi chúng con, bạch Thế Tôn, không hoan hỷ, không bác bỏ lời nói các du sĩ ngoại đạo ấy.

Không hoan hỷ, không bác bỏ, từ chỗ ngồi đứng dậy, chúng con ra đi với ý nghĩ: Chúng ta sẽ được biết ý nghĩa lời nói này từ Thế Tôn.

Ðược nói vậy, này các Tỳ Kheo, cần phải nói với các du sĩ ngoại đạo ấy như sau: Nhưng này Chư Hiền, từ tâm giải thoát tu tập như thế nào?

Thú hướng như thế nào?

Tối thắng như thế nào?

Quả như thế nào?

Cứu cánh như thế nào?

Và này Chư Hiền, bi tâm giải thoát tu tập như thế nào?

Thú hướng như thế nào?

Tối thắng như thế nào?

Quả như thế nào?

Cứu cánh như thế nào?

Và này Chư Hiền, hỷ tâm giải thoát, xả tâm giải thoát tu tập như thế nào?

Thú hướng như thế nào?

Tối thắng như thế nào?

Quả như thế nào?

Cứu cánh như thế nào?

Khi được hỏi như vậy, này các Tỳ Kheo, các du sĩ ngoại đạo sẽ không thể cắt nghĩa được, sẽ rơi vào khó khăn.

Vì sao?

Vì rằng, này các Tỳ Kheo, vấn đề này vượt ngoài giới vức của họ.

Này các Tỳ Kheo, Ta không thấy một ai ở Thiên Giới, Thế Giới này ở Ma Giới, Phạm Thiên Giới, cùng với quần chúng Sa Môn, Bà La Môn, Chư Thiên và loài người có thể làm thỏa mãn tâm với câu trả lời cho những câu hỏi này, ngoại trừ Như Lai, hay đệ tử Như Lai, hay những ai được nghe từ hai vị ấy.

Và này các Tỳ Kheo, từ tâm giải thoát tu tập như thế nào?

Thú hướng như thế nào?

Tối thắng như thế nào?

Quả như thế nào?

Cứu cánh như thế nào?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo tu tập niệm giác chi câu hữu với từ, tu tập xả giác chi câu hữu với từ, liên hệ đến viễn ly, liên hệ đến ly tham, liên hệ đến đoạn diệt, hướng đến từ bỏ.

Nếu vị ấy muốn: Ta sẽ trú với tưởng ghê tởm đối với pháp không ghê tởm, vị ấy trú ở đây với tưởng ghê tởm.

Nếu vị ấy muốn: Ta sẽ trú với tưởng không ghê tởm đối với pháp ghê tởm, vị ấy trú ở đây với tưởng không ghê tởm.

Nếu vị ấy muốn: Ta sẽ trú với tưởng ghê tởm đối với pháp không ghê tởm và pháp ghê tởm, vị ấy trú ở đây với tưởng ghê tởm.

Nếu vị ấy muốn: Ta sẽ trú với tưởng không ghê tởm đối với pháp ghê tởm và pháp không ghê tởm, vị ấy trú ở đây với tưởng không ghê tởm.

Nếu vị ấy muốn: Từ bỏ cả hai không ghê tởm và ghê tởm, ta sẽ trú xả, chánh niệm tỉnh giác, vị ấy trú ở đây với xả, chánh niệm tỉnh giác, hay đạt đến giải thoát được gọi là thanh tịnh, vị ấy an trú. Này các Tỳ Kheo, từ tâm giải thoát là thanh tịnh tối thượng, Ta tuyên bố như vậy.

Ở đây là trí tuệ đối với Tỳ Kheo không đạt tới giải thoát cao hơn.

Và này các Tỳ Kheo, bi tâm giải thoát tu tập như thế nào?

Thú hướng như thế nào?

Tối thắng như thế nào?

Quả như thế nào?

Cứu cánh như thế nào?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo tu tập niệm giác chi câu hữu với bi, tu tập xả giác chi câu hữu với bi liên hệ đến viễn ly, liên hệ đến ly tham, liên hệ đến đoạn diệt, hướng đến từ bỏ.

Nếu vị ấy muốn: Ta sẽ trú với tưởng ghê tởm đối với pháp không ghê tởm, vị ấy trú ở đây với tưởng ghê tởm.

Nếu vị ấy muốn: Từ bỏ cả hai không ghê tởm và ghê tởm, ta sẽ trú xả, chánh niệm tỉnh giác, vị ấy trú ở đây với xả, chánh niệm tỉnh giác.

Vượt qua một cách hoàn toàn các sắc tưởng, chấm dứt các tưởng đối ngại, không tác ý các tưởng sai biệt, vị ấy nghĩ rằng: Hư Không là vô biên, vị ấy đạt đến và trú Không vô biên xứ. Này các Tỳ Kheo, Ta nói rằng từ tâm giải thoát lấy không vô biên xứ làm tối thắng. Ở đây là trí tuệ của Tỳ Kheo không đạt tới giải thoát cao hơn.

Và này các Tỳ Kheo, tu tập hỷ tâm giải thoát như thế nào?

Thú hướng như thế nào?

Tối thắng như thế nào?

Quả như thế nào?

Cứu cánh như thế nào?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo tu tập niệm giác chi câu hữu với hỷ, tu tập xả giác chi câu hữu với hỷ liên hệ đến viễn ly, liên hệ đến ly tham, liên hệ đến đoạn diệt, hướng đến từ bỏ.

Nếu vị ấy muốn: Ta sẽ trú với tưởng ghê tởm đối với pháp không ghê tởm, vị ấy trú ở đây với tưởng ghê tởm.

Nếu vị ấy muốn: Từ bỏ cả hai không ghê tởm và ghê tởm, ta sẽ trú xả, chánh niệm tỉnh giác, vị ấy trú ở đây với xả, chánh niệm tỉnh giác, Vượt qua Không vô biên xứ một cách hoàn toàn.

Vị ấy nghĩ rằng: Thức là vô biên, vị ấy đạt đến và trú Thức vô biên xứ. Này các Tỳ Kheo, Ta nói rằng hỷ tâm giải thoát lấy Thức vô biên xứ làm tối thắng. Ở đây là trí tuệ của Tỳ Kheo không đạt tới giải thoát cao hơn.

Và này các Tỳ Kheo, tu tập xả tâm giải thoát như thế nào?

Thú hướng như thế nào?

Tối thắng như thế nào?

Quả như thế nào?

Cứu cánh như thế nào?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo tu tập niệm giác chi câu hữu với xả, tu tập xả giác chi câu hữu với xả liên hệ đến viễn ly, liên hệ đến ly tham, liên hệ đến đoạn diệt, hướng đến từ bỏ.

Nếu vị ấy muốn: Ta sẽ trú với tưởng ghê tởm đối với pháp không ghê tởm, vị ấy trú ở đây với tưởng ghê tởm.

Nếu vị ấy muốn: Ta sẽ trú với tưởng không ghê tởm đối với pháp ghê tởm, vị ấy trú ở đây với tưởng không ghê tởm.

Nếu vị ấy muốn: Ta sẽ trú với tưởng không ghê tởm đối với pháp ghê tởm và pháp không ghê tởm, vị ấy trú ở đây với tưởng không ghê tởm.

Nếu vị ấy muốn: Từ bỏ cả hai không ghê tởm và ghê tởm, ta sẽ trú xả, chánh niệm tỉnh giác, vị ấy trú ở đây với xả, chánh niệm tỉnh giác.

Sau khi vượt qua Thức vô biên xứ một cách hoàn toàn với ý nghĩ: Không có vật gì, vị ấy chứng đạt và trú Vô sở hữu xứ. Ta nói rằng, này các Tỳ Kheo, xả tâm giải thoát lấy Vô sở hữu xứ làm tối thắng. Ở đây là trí tuệ của Tỳ Kheo không đạt tới giải thoát cao hơn.

***

Tổng hợp