Phật Thuyết Kinh Xuất Sinh Bồ đề Tâm - Phần Một
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Xà Na Quật Đa, Đời Tùy
PHẬT THUYẾT
KINH XUẤT SINH BỒ ĐỀ TÂM
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư
Xà Na Quật Đa, Đời Tùy
PHẦN MỘT
Tôi nghe như vậy!
Một thời, Đức Bà Già Bà ở tại vườn trúc Ca Lan Đà thuộc thành Vương Xá cùng với cúng Tỳ Kheo trăm ngàn vị, lại có vô lượng A tăng kỳ không thể nêu hết chúng Đại Bồ Tát từ mười phương vân tập đến.
Bấy giờ, tại thành lớn Vương Xá có vị Bà La Môn họ Đại Ca Diếp, trong giấc ngủ, ông ta mộng thấy nơi cõi Diêm Phù Đề hiện ra hoa sen lớn, hoa ấy có ngàn cánh, do bảy thứ báu tạo thành, thật là vi diệu, tối thắng tỏa sáng chiếu khắp tam thiên Đại Thiên Thế Giới.
Nơi hoa sen kia có vầng Trăng, trong vầng Trăng lại thấy có bậc đại trượng phu phóng ra ánh sáng lớn soi chiếu tất cả. Chúng sinh hiện có trong bốn thiên hạ này đều thấy ánh sáng ấy, tâm sinh hoan hỷ, hết mực vui thích vô cùng.
Lúc này, vừa tỉnh giấc, Bà La Môn Ca Diếp nghĩ lại việc trong mộng, tâm vui nhưng sinh nghi: Đây là nhân duyên gì, rốt cuộc là sự việc gì?
Tướng hiện ra ấy trước nay chưa từng có, từ xưa cũng chưa từng nghe nói việc ta đã mộng thấy. Nghĩ vậy rồi, ông rất hoan hỷ cho rằng điều mình thấy trong mộng là hy hữu.
Ông nghĩ tiếp: Nơi đây có vị Sa Môn Cù Đàm, từ lâu ta đã nghe người khác nói vị ấy tu sáu năm khổ hạnh, hàng phục các ma chứng đại giác ngộ, chuyển bánh xe pháp vi diệu, thu phục hàng ngoại đạo, được mọi người trí tán thán, là bậc thông tuệ khéo léo biết rõ về các sự việc. Nay ta nên đến chỗ Sa Môn Cù Đàm để hỏi về điềm mộng này.
Bấy giờ, đêm đã qua, Bà La Môn Ca Diếp từ thành Vương Xá đi tới vườn trúc Ca Lan Đà, là nơi trú xứ của Đức Thế Tôn. Đến nơi, ông đảnh lễ dưới chân Phật, lui ra đứng qua một bên, rồi hướng lên Phật nêu bày rõ việc trong mộng.
Đợi cho Bà La Môn thưa trình đầy đủ rồi, Đức Thế Tôn mới bảo Bà La Môn Ca Diếp: Này thiện nam! Có bốn điềm mộng lành đạt được pháp thù thắng.
Những gì là bốn?
Đó là: Trong giấc ngủ mộng thấy hoa sen. Hoặc mộng thấy dù lọng. Hoặc mộng thấy vầng Trăng. Hoặc mộng thấy hình Tượng Phật. Khi thấy như vậy nên tự vui mừng vì biết mình gặp pháp thù thắng.
Đức Thế Tôn muốn lặp lại ý nghĩa trên nên nói kệ:
Nếu như mộng thấy có hoa sen
Hay là mộng thấy có dù lọng
Hoặc trong mộng thấy rõ vầng Trăng
Biết chắc đạt được lợi ích lớn.
Hoặc lúc mộng thấy hình Tượng Phật
Thân trang nghiêm đầy đủ các tướng
Chúng sinh thấy được sinh hoan hỷ
Nghĩ tất sẽ làm Bậc Điều Ngự.
Nghe kệ này rồi, Bà La Môn Ca Diếp liền bạch Phật: Thưa Thế Tôn! Thế nào là lợi ích lớn cho các chúng sinh?
Nếu có thể đạt được lợi ích này để cầu đạo bồ đề?
Đức Phật bảo: Lợi ích lớn ấy chính là nhất thiết trí.
Bà La Môn Ca Diếp lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Ngài nói lợi ích lớn ấy là nhất thiết trí, vậy nhờ nhân duyên gì mà có thể đạt được?
Đức Thế Tôn vì Bà La Môn Ca Diếp nên nói kệ:
Ta nay nói lợi lớn
Bà La Môn lắng nghe
Nếu hòa hợp có lợi
Sẽ làm Đấng Lưỡng Túc.
Hoặc làm Vua chuyển luân
Tự tại khắp thiên hạ
Chúng sinh muốn như vậy
Phải phát tâm bồ đề.
Hoặc làm chủ Phạm Thiên
Tự tại giữa mọi người
Chúng sinh muốn như vậy
Phải phát tâm bồ đề.
Cõi Dục và Cõi Sắc
Vô sắc và cõi trên
Chúng sinh muốn như vậy
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Như muốn làm thương chủ
Là thương chủ dẫn đường
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn phóng ánh sáng lớn
Phá diệt mọi tối tăm
Nên phát tâm bồ đề.
Như có các chúng sinh
Muốn dứt các điên đảo
Hiện có khắp ba cõi
Nên phát tâm bồ đề.
Như có các chúng sinh
Muốn trừ mọi chướng ngại
Cùng các thứ pháp ác
Nên phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn diệt trừ vô minh
Và đoạn lưới tham ái
Nên phát tâm bồ đề.
Hoặc có các chúng sinh
Nhằm diệt hữu và ái
Đoạn trừ mọi cấu uế
Nên phát tâm bồ đề.
Như có các chúng sinh
Muốn dứt bỏ ngã mạn
Và sắc khiến ngã mạn
Nên phát tâm bồ đề.
Hoặc có các chúng sinh
Lìa bỏ tâm cao ngạo
Mạng không bệnh, ngã mạn
Nên phát tâm bồ đề.
Như có các chúng sinh
Nhằm diệt ngã mạn lão
Mạn vô thường, thường tục
Nên phát tâm bồ đề.
Nên có các chúng sinh
Nhằm diệt mạn đa văn
Cùng mạn do trì giới
Nên phát tâm bồ đề.
Hoặc có các chúng sinh
Muốn diệt mạn tịch tĩnh
Các mạn như khất thực
Nên phát tâm bồ đề.
Như có các chúng sinh
Nhằm diệt mạn tri thức
Mạn thọ y phấn tảo
Nên phát tâm bồ đề.
Hoặc có các chúng sinh
Muốn diệt mạn thần thông.
Một bữa ăn làm tịnh
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn diệt tất cả mạn
Mạn hữu vi hiện có
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn được cúng dường Phật
Vào trước lúc diệt độ
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn được cúng dường Phật
Và tất cả Như Lai
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn được chuyển pháp luân
Thế gian không thể chuyển
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn diệt độ liền diệt
Nên nghĩ điều đáng nghĩ
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn tu hành phạm hạnh
Trước sau được trọn vẹn
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn luôn đạt tinh tấn
Tới lui trong các cõi
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn nói các hành khổ
Thấy chúng sinh thọ khổ
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Các pháp không có ngã
Vì chúng sinh giảng nói
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Muốn chuyển bánh xe pháp
Để lên nẻo giác ngộ
Phải phát tâm bồ đề.
Nếu có các chúng sinh
Nói Niết Bàn tịch diệt
Chứng bồ đề tối thắng
Phải phát tâm bồ đề.
Các công đức như vậy
Người phát tâm đạt được
Phạm chí nghe vậy rồi
Nên hành đạo giác ngộ.
Nghe kệ xong, Bà La Môn Ca Diếp lại bạch Phật: Bạch Thế Tôn! Người phát tâm bồ đề gồm thâu được bao nhiêu phước lớn?
Đức Phật dùng kệ tụng trả lời Bà La Môn Ca Diếp:
Nếu chúng sinh trong Cõi Phật này
Khiến trụ lòng tin và giữ giới
Khối phước lớn kia so đạo tâm
Thì không bằng một phần mười sáu.
Nếu chúng sinh trong Cõi Phật này
Khiến trụ lòng tin nơi pháp hành
Khối phước lớn kia so đạo tâm
Thì không bằng một phần mười sáu.
Nều hằng hà sa cõi Chư Phật
Thảy đều tạo Chùa cầu phước đức
Xây tháp như núi, so đạo tâm
Nhưng không bằng một phần mười sáu.
Nếu có Cõi Phật như hằng sa
Các thứ bảy báu đều thí khắp
Khối phước lớn kia, so đạo tâm
Thì không bằng một phần mười sáu.
Như núi Thiết Vi cao rộng lớn
Xây tháp vô lượng cúng Chư Phật
Chúng sinh cầu phước là như vậy
Không bằng phần mười sáu đạo tâm.
Nếu có chúng sinh trọn cả kiếp
Hoặc đầu hoặc tay thường đội vác
Khối phước lớn kia so đạo tâm
Thì không bằng một phần mười sáu.
Những người như vậy được thắng pháp
Nếu cầu giác ngộ, lợi muôn loài
Các hạng chúng sinh tối thắng đó
Phước này khó sánh, huống là hơn.
Thế nên được nghe các pháp này
Người trí thường sinh tâm ưa pháp
Nên được khối phước lớn vô biên
Nhanh chóng chứng đắc đạo vô thượng.
Bấy giờ, Bà La Môn Ca Diếp bạch Phật: Thưa Thế Tôn! Người đã phát tâm bồ đề như vậy có thoái chuyển không?
Đức Phật đáp: Người phát tâm bồ đề như vậy, ở trong đạo giải thoát không có thoái chuyển.
Chỉ theo sự thì riêng có ba thứ bồ đề: bồ đề của Thanh Văn, bồ đề của Bích Chi Phật và bồ đề của Vô Thượng, Chánh Giác.
Này đại Bà La Môn! Sao gọi là bồ đề của Thanh Văn?
Nếu thiện nam, thiện nữ nào phát tâm cầu đạo quả Vô Thượng, Chánh Đẳng, Chánh Giác mà không dẫn dạy người khác phát tâm bồ đề, không khiến cho người khác an trụ, cũng không vì người khác giảng nói Kinh Điển như vậy, không tự mình thọ trì cũng không nêu giảng rộng về ý nghĩa cho người khác.
Lại hay thân cận với hàng Phú Già La nhưng không thừa sự cúng dường những thứ cần dùng. Hoặc có người đến cũng không đến, cũng đều không cung kính, đối với điều ấy cũng không khởi tâm tùy hỷ. Do nhân duyên này mà tâm được giải thoát.
Này Bà La Môn! Đó gọi là bồ đề của Thanh Văn.
Lại nữa, sao gọi là bồ đề của Bích Chi Phật?
Nếu thiện nam, thiện nữ nào tự phát tâm bồ đề nhưng không dẫn dắt người khác phát tâm bồ đề, không khiến cho họ an trụ, cũng không vì họ giảng nói Kinh Điển như vậy, chính mình không thọ trì, cũng chẳng nêu giảng rộng cho người khác, cũng hay thân cận với hàng Phú Già La nhưng không thừa sự cúng dường những thứ cần dùng.
Nếu có người đến hoặc không đến cũng đều không cung kính, không tùy hỷ. Do nhân duyên này tâm chứng đắc Bồ Tát Bích Chi Phật. Thế nên gọi là bồ đề của Bích Chi Phật.
***
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Năm - Phẩm Mười Bảy - Phẩm Tham Hành - Phần Hai
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Ba - Phẩm Ba Mươi Mốt - Phẩm Tuyên Hóa - Phần Ba
Phật Thuyết Kinh Trung A Hàm - Phẩm Mười Một - Phẩm đại - Kinh Oán Gia
Phật Thuyết Kinh đại Bảo Tích - Pháp Hội Thứ Sáu Mươi Mốt - Pháp Hội Vô Tận ý Bồ Tát - Phần Ba
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Bốn - Phẩm Hai Mươi Chín - Phẩm Tùy Thuận
Phật Thuyết Kinh Tạp A Hàm - Kinh ưu Ba Tiên Na
Phật Thuyết Kinh Thắng Quân Vương Sở Vấn
Phật Thuyết Kinh Chúng Hứa Ma đế - Phần Sáu
Phật Thuyết Kinh Hiện Tại Hiền Kiếp Thiên Phật Danh - Phần Một