Phật Thuyết Kinh Bản Sự - Phẩm Một - Phẩm Một Pháp - Phần Một

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Huyền Trang, Đời Đường

PHẬT THUYẾT KINH BẢN SỰ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Huyền Trang, Đời Đường  

PHẨM MỘT

PHẨM MỘT PHÁP  

PHẦN MỘT  

Tôi từng nghe Đức Thế Tôn bảo: Bí Sô nên biết! Ta quán sát thế gian thấy không có một pháp riêng nào ngăn che quần sinh khiến giong ruổi, trôi lăn mãi trong vòng sinh tử như sự che phủ của vô minh.

Vì sao?

Vì quần sinh ở thế gian do sự che phủ của vô minh nên giong ruổi, trôi lăn mãi trong vòng sinh tử.

Thế nên các vị nên học như vậy: Ta phải tu tập như thế nào để phát sinh trí tuệ sáng suốt, phá tan màn tối vô minh, ra khỏi lưới tham ái?

Bí Sô các vị nên học như vậy.

Khi ấy, Đức Thế Tôn tóm tắt lại nghĩa này và nói kệ:

Không một pháp riêng nào

Như màn tối vô minh

Che ngăn các quần sinh

Trôi theo dòng sinh tử.

Vô minh tất ngu, ám

Do đấy trôi lăn mãi

Qua lại đây và kia

Lên xuống cõi cao, thấp.

Phá màn tối vô minh

Thoát khỏi lưới tham ái

Không ở dòng sinh tử

Đó không còn nhân kia.

Tôi từng nghe Đức Thế Tôn bảo: Bí Sô nên biết! Ta quán xét thế gian, thấy không có một pháp riêng nào trói buộc nên khiến giong ruổi, trôi lăn mãi trong dòng sinh tử, như là tham ái nối kết.

Vì sao?

Vì quần sinh ở thế gian, do tham ái nối kết trói buộc nên giong ruổi, trôi lăn mãi trong dòng sinh tử.

Thế nên các vị nên học như vầy: Ta phải tu tập như thế nào để đạt được trí tuệ sáng suốt, nhằm đoạn trừ tham ái kết, phá tan khối tối tăm lớn. Bí Sô các vị nên học như vậy.

Khi ấy, Đức Thế Tôn tóm tắt lại nghĩa này và nói kệ:

Không có một chút nào

Như tham ái nối kết

Trói buộc các quần sinh

Trôi theo dòng sinh tử.

Tham ái trói buộc mãi

Do đấy cứ trôi lăn

Qua lại đây và kia

Lên xuống cõi cao thấp.

Đoạn tham ái nối kết

Phá khối tối tăm lớn

Không ở dòng sinh tử

Do không còn nhân kia.

Tôi từng nghe Đức Thế Tôn bảo: Bí Sô nên biết!

Nếu một hữu tình ở trong một kiếp, trôi lăn nơi sinh tử, thân xác của họ thọ nhận giả sử chất đống lại, không bị tiêu hoại thì đống xương đó cao rộng như núi Tỳ Bổ La ở thành Vương Xá, huống chi là hữu tình ấy từ vô thỉ đến giờ mãi lưu chuyển nơi sinh tử thì thân xác của họ thọ nhận làm sao có thể đo lường được?

Vì sao?

Bí Sô nên biết! Ta nói, đối với bốn Thánh đế, các hữu tình đó không hiểu biết, không soi thấy, không hiện quán, không thông đạt, không xét kỷ nên giong ruổi, trôi lăn mãi nơi dòng sinh tử, lãnh thọ các thân hình, vì thế các vị nên học như vầy: Ta phải tu tập như thế nào đối với bốn Thánh đế?

Nghĩa là phải hiểu biết, soi thấy, hiện quán, thông đạt, xét kỷ một cách rốt ráo. Bí Sô các vị nên học như vậy.

Khi ấy, Đức Thế Tôn tóm tắt lại nghĩa này và nói kệ:

Hữu tình trong một kiếp

Thọ thân tướng, không tiêu

Đống xương đó cao rộng

Như núi Tỳ Bổ La.

Huống vô thỉ đến nay

Trôi lăn mãi sinh tử

Thân xác đã thọ nhận

Số đó không thể lường.

Nhận khối khổ lớn ấy

Do không thấy Thánh đế

Cần phải tu diệu trí

Chánh quán bốn chân thật.

Nghĩa là khổ Thánh đế

Nhân khổ và diệt khổ

Diệt khổ và nhân khổ

Đường tám nhánh chân chánh.

Bổ Đặc Già La này

Còn bảy lần lưu chuyển

Nhất định đoạn sạch kết

Dứt hết cảnh giới khổ.

Tôi từng nghe Đức Thế Tôn bảo: Bí Sô nên biết! Ta dùng Phật nhãn quán sát khắp thế gian, thấy các nghiệp quả, đều duyên nơi tâm và ý. Có loại hữu tình do tâm ý sai khiến nên hành động như vậy, đi theo con đường như vậy, thân hoại mạng chung, như vứt bỏ gánh nặng, đọa vào các nẻo ác, sinh trong địa ngục.

Vì sao?

Vì các hữu tình đó tâm ý cấu uế, do nhân này nên khi thân hoại mạng chung bị đọa vào các nẻo ác, sinh trong địa ngục.

Khi ấy, Đức Thế Tôn tóm tắt lại nghĩa và nói kệ:

Một loại các hữu tình

Tâm ý sinh cấu nhiễm

Ta nay vì các vị

Ghi rõ chốn nó sinh.

Thân hư hoại mạng chung

Như vứt bỏ gánh nặng

Nhất định đọa nẻo ác

sinh trong chốn địa ngục.

Nên biết kẻ ác tuệ

Do tâm ý cấu nhiễm

Vì nhân cấu nhiễm ấy

Nên sinh trong địa ngục.

Tôi từng nghe Đức Thế Tôn bảo: Bí Sô nên biết! Ta dùng Phật nhãn quán xét khắp thế gian, có các nghiệp quả, đều duyên nơi tâm ý. Có loại hữu tình do tâm ý sai khiến, nên hành động như vậy, đi theo con đường như vậy. Khi thân hoại mạng chung, như giảm bớt gáng nặng, thẳng đến các nẻo thiện, sinh trong Cõi Trời.

Vì sao?

Vì các hữu tình đó tâm ý thanh tịnh. Do nhân này, thân hoại mạng chung, thẳng đến các nẻo thiện, sinh trong Cõi Trời.

Khi ấy, Đức Thế Tôn tóm tắt lại nghĩa này và nói kệ:

Một loại các hữu tình

Phát tâm ý thanh tịnh

Ta nay vì các vị

Ghi rõ chốn nó sinh.

Thân hư họai mạng chung

Như giảm bớt gánh nặng

Nhất định thẳng nẻo thiện

Sinh ngay trong Cõi Trời.

Nên biết người trí tuệ

Do tâm ý thanh tịnh

Vì nhân thanh tịnh ấy

Nên sinh trong Cõi Trời.

Tôi từng nghe Đức Thế Tôn bảo: Bí Sô nên biết! Tất cả hữu tình đều do nghiệp của chính mình tạo ra. Nghiệp là bạn bè, nghiệp là chỗ phát sinh, nghiệp là quyến thuộc, nghiệp là chỗ dựa nương hướng đến.

Nghiệp có thể phân định tất cả hữu tình thành loại: Thượng, trung, hạ.

Thế nên các vị cần phải biết rõ: Tự tánh của các nghiệp, nhân duyên của các nghiệp, phẩm loại nơi các nghiệp, dị thục của các nghiệp, tập diệt của các nghiệp và những điều kiện, nhân duyên hướng đến con đường diệt trừ nghiệp.

Này các Bí Sô! Như ta đã giảng nói: Các vị nên nhận biết đúng đắn.

Thế nào là nên nhận biết về tự tánh của các nghiệp?

Tự tánh của các nghiệp là hoặc suy xét về nghiệp, hoặc suy xét về nghiệp đã tạo. Như vậy là nên nhận biết về tự tánh của các nghiệp.

Đã nhận biết đúng đắn về tự tánh của các nghiệp rồi, làm thế nào để biết về nhân duyên của các nghiệp?

Nhân duyên của các nghiệp là các thứ tham ái. Như vậy là nhận biết về nhân duyên các nghiệp.

Đã nhận biết đúng tự tánh của các nghiệp, nhân duyên của các nghiệp rồi, làm thế nào để nhận biết về phẩm loại của các nghiệp?

Phẩm loại của các nghiệp là phẩm loại riêng nơi nghiệp. Có phẩm loại riêng nơi nghiệp hướng đến thân địa ngục. Có phẩm loại riêng nơi nghiệp hướng đến thân bàng sinh.

Có phẩm loại riêng nơi nghiệp hướng đến thân ngạ quỷ. Có phẩm loại riêng nơi nghiệp hướng đến thân nơi cõi A Tu La. Có phẩm loại riêng nơi nghiệp hướng đến thân nơi cõi người, Cõi Trời. Như vậy là nên nhận biết về phẩm loại của các nghiệp.

Đã nhận biết đúng về tự tánh của các nghiệp, nhân duyên của các nghiệp, phẩm loại của các nghiệp rồi, làm thế nào để nhận biết về dị thục của các nghiệp?

Dị thục quả báo của các nghiệp là các nghiệp đã tạo ra trong đời này, tức trong đời này có thể chiêu cảm nơi các cõi hoặc đã nhận hay chưa nhận. Như vậy là nên nhận biết về dị thục của các nghiệp.

Đã nhận biết đúng về tự tánh của các nghiệp, nhân duyên của các nghiệp, phẩm loại của các nghiệp dị thục của các nghiệp rồi, làm thế nào để nhận biết về sự diệt tận của các nghiệp?

Diệt tận của các nghiệp là diệt trừ ái nên các nghiệp đều diệt hết. Như vậy là nhận biết về sự diệt tận các nghiệp. Đã nhận biết đúng về tự tánh của các nghiệp, nhân duyên của các nghiệp, phẩm loại của các nghiệp, dị thục của các nghiệp, sự diệt tận các nghiệp rồi, làm thế nào để nhận biết về những điều kiện, nhân duyên hướng đến con đường diệt trừ nghiệp, những điều kiện, nhân duyên hướng đến con đường diệt trừ nghiệp là tám chi Thánh đạo.

Tức là: Chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm và chánh định. Như vậy là nhận biết về những điều kiện, nhân duyên hướng đến con đường diệt trừ nghiệp.

Bí Sô nên biết! Các Sa Môn hay Bà La Môn, ai nhận biết đúng đắn tự tánh của các nghiệp, nhân duyên của các nghiệp, phẩm loại nơi các nghiệp, dị thục của các nghiệp, sự diệt tận các nghiệp, cùng những điều kiện, nhân duyên hướng đến con đường diệt trừ nghiệp, thì có thể tin theo pháp, luật của ta. Ai có thể tin theo pháp, luật của ta thì có thể thâm nhập pháp, luật của ta.

Ai có thể thâm nhập pháp, luật của ta thì có thể thông đạt pháp, luật của ta và tu hành phạm hạnh thì tức có thể đạt được cứu cánh là diệt hết tất cả các nghiệp?

Vì sao?

Vì các Sa Môn hay Bà La Môn này đã nhận biết đúng đắn tự tánh của các nghiệp, nhân duyên các nghiêp, phẩm loại nơi các nghiệp, dị thục của các nghiệp, sự diệt tận các nghiệp, cùng những điều kiện, nhân duyên hướng đến con đường diệt trừ nghiệp, thì ngay nơi các nghiệp, có thể chán lìa và diệt hết, được giải thoát rốt ráo giải thoát hoàn toàn.

Đã hoàn toàn giải thoát rồi thì có thể an lập, đã có thể an lập là khéo tu tập viên mãn. Đã khéo tu tập viên mãn, vị ấy khi bỏ thân này thì đúng như pháp không còn tạo nghiệp và không còn cảnh giới.

Khi ấy, Đức Thế Tôn tóm tắt lại nghĩa này và nói kệ:

Thế gian các hữu tình

Ba đời: Trước, giữa, sau

Thuộc nơi nghiệp của mình

Nghiệp là bè bạn họ.

Nghiệp là chỗ phát sinh

Nghiệp là quyến thuộc họ

Nghiệp là chốn dựa hướng

Nghiệp phân làm ba bậc.

Tùy nghiệp sinh khắp nơi

Luân chuyển không cố định

Hoặc ở trong Trời, Người

Hoặc nơi bốn nẻo ác.

Thế gian các hữu tình

Theo nghiệp lực xoay chuyển

Đất nước, của, vợ con

Không mang qua đời khác.

Người ấy khi mạng chung

Sở hữu đều bỏ hết

Riêng theo nghiệp mà đi

Do nghiệp của chính mình.

Các hữu tình đời sau

Dẫu thọ nghiệp như vậy

Nếu theo lời Phật dạy

Chánh tín và xuất gia.

Ở trong chốn ngu si

Không thầy dẫn đúng đường

Gọi siêng năng tu hành

Hiểu rõ được chánh pháp.

Thế nên các Bí Sô

Tinh tấn chớ buông lung

Nên biết rõ của các nghiệp

Tiếp tục tu chân chánh.

Đoạn hết bản chất nghiệp

Và nhân duyên của nghiệp

Tu tám chi Thánh đạo

Mau đạt được viên mãn.

Tôi từng nghe Đức Thế Tôn bảo: Bí Sô nên biết! Thế gian có các pháp ác, bất thiện, ngay khi phát sinh các thứ bất thiện, các loại bất thiện ấy, tất cả đều do ý dẫn đầu.

Vì sao?

Vì ý phát sinh xong thì các pháp ác, bất thiện liền theo đó sinh ra.

***

Tổng hợp