Phật Thuyết Kinh Bát Nhã Ba La Mật - Phẩm Ba Mươi Tám - Phẩm Pháp Thí

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

PHẬT THUYẾT

KINH BÁT NHÃ BA LA MẬT

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần  

PHẨM BA MƯƠI TÁM

PHẨM PHÁP THÍ  

Đức Phật nói với Thiên Đế Thích Đề Hoàn Nhân: Này Kiều Thi Ca! Nếu có thiện nam, thiện nữ dạy người một Diêm Phù Đề thật hành  Thập Thiện Đạo.

Người này được phước nhiều chăng?

Thiên Đế thưa: Bạch Đức Thế Tôn! Người này được phước rất nhiều.

Đức Phật nói: Này Kiều Thi Ca! Vẫn không bằng phước của người biên chép, thọ trì quyển Kinh Bát Nhã Ba La Mật rồi đem cho người khác bảo đọc, tụng giải thuyết.

Tại sao vậy?

Trong bát nhã Ba la mật nói rộng các pháp vô lậu. Các thiện nam, thiện nữ từ trong đây tu học, đã học, sẽ học, hiện đương học, đã được, sẽ được, hiện được nhập trong chánh pháp vị, đã được, sẽ được, hiện được quả Tu Đà Hoàn nhẫn đến quả A La Hán. Người cầu Bích Chi Phật Đạo cũng vậy.

Chư Đại Bồ Tát cầu vô thượng bồ đề đã nhập, sẽ nhập, hiện nhập trong chánh pháp vị, đã được, sẽ được, hiện được vô thượng bồ đề.

Này Kiều Thi Ca! Những gì là pháp vô lậu?

Chính là tứ niệm xứ đến mười tám pháp bất cộng. Thiện nam, thiện nữ học pháp này, đã được, sẽ được, hiện được vô thượng bồ đề.

Này Kiều Thi Ca! Nếu có thiện nam, thiện nữ dạy cho một người quả Tu Đà Hoàn, người này được phước nhiều hơn dạy người một Diêm Phù Đề thật hành Thập Thiện Đạo.

Tại sao vậy?

Vì dạy người một Diêm Phù Đề thật hành Thập Thiện Đạo, chẳng xa rời hẳn khổ ba ác đạo. Còn dạy một người cho quả Tu Đà Hoàn thời xa rời hẳn khổ địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh. Nhẫn đến quả A La Hán và đạo Bích Chi Phật cũng vậy.

Này Kiều Thi Ca! Nếu thiện nam, thiện nữ dạy người một Diêm Phù Đề cho được quả Tu Đà Hoàn, Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, A Na Hàm, A La Hán, Bích Chi Phật Đạo, chẳng bằng dạy một người cho được vô thượng bồ đề được phước rất nhiều.

Tại sao vậy?

Do nhân duyên Bồ Tát mà xuất sanh Tu Đà Hoàn đến Bích Chi Phật. Do nhân duyên Bồ Tát mà xuất sanh Chư Phật.

Này Kiều Thi Ca! Vì thế nên biết rằng thiện nam, thiện nữ chép quyển Kinh Bát Nhã Ba La Mật đem cho người khác đọc tụng, giải thuyết được phước rất nhiều.

Tại sao vậy?

Vì trong bát nhã Ba la mật này nói rộng các pháp thiện. Học các thiện pháp này bèn xuất sanh những đại tộc ở nhân gian và Chư Thiên các Cõi Trời nhẫn đến Phi Phi Tưởng Thiên.

Học các thiện pháp này bèn xuất sanh tứ niệm xứ đến nhất thiết chủng trí, bèn có Tu Đà Hoàn đến Bích Chi Phật, bèn có Chư Phật.

Lại Này Kiều Thi Ca! Không luận dạy người một Diêm Phù Đề. Nếu có thiện nam, thiện nữ dạy cả chúng sanh trong bốn thiên hạ thật hành Thập Thiện Đạo, chẳng bằng người chép quyển Kinh Bát Nhã Ba La Mật đem cho người khác đọc tụng, giải thuyết, được phước rất nhiều. Những điều khác như trên đã nói.

Không luận bốn thiên hạ. Nếu có thiện nam, thiện nữ dạy cả chúng sanh trong tiểu thiên Thế Giới, trung thiên Thế Giới, Đại Thiên Thế Giới, nhẫn đến dạy cả chúng sanh trong hằng sa Thế Giới thật hành Thập Thiện Đạo.

Chẳng bằng người chép quyển Kinh Bát Nhã Ba La Mật đem cho người khác đọc tụng, giải thuyết, được phước rất nhiều. Những điều khác như trên đã nói.

Lại Này Kiều Thi Ca! Có người dạy cả chúng sanh trong một Diêm Phù Đề cho họ đứng vững nơi Tứ Thiền, Tứ vô lượng tâm, Tứ vô sắc định, Ngũ thần thông.

Người này được phước nhiều chăng?

Thiên Đế thưa: Bạch Đức Thế Tôn! Người này được phước rất nhiều.

Đức Phật nói: Vẫn chẳng bằng thiện nam, thiện nữ chép quyển Kinh Bát Nhã Ba La Mật đem cho người khác đọc tụng, giải thuyết, được phước rất nhiều.

Tại sao vậy?

Vì trong bát nhã Ba la mật này nói rộng các thiện pháp. Những điều khác như trên đã nói. Nhẫn đến dạy cả chúng sanh trong hằng sa Thế Giới ở trong mười phương thật hành Thập Thiện Đạo, so sánh phước đức cũng như vậy.

Lại Này Kiều Thi Ca! Nếu có thiện nam, thiện nữ thọ trì, đọc tụng, giải thuyết, chánh ức niệm bát nhã Ba la mật. Người này được phước hơn người dạy cả chúng sanh trong Diêm Phù Đề thật hành Thập Thiện Đạo cùng an lập nơi Tứ Thiền đến Ngũ thần thông.

Người chánh ức niệm, thọ trì, thân cận nhẫn đến chánh ức niệm bát nhã Ba la mật chẳng do nhị pháp cũng chẳng co bất nhị pháp.

Thọ trì, thân cận nhẫn đến chánh ức niệm Thiền Na Ba la mật, Tỳ Lê Gia Ba la mật, Sằn Đề Ba la mật, Thi La Ba la mật, Đàn Na Ba la mật, chẳng do nhị pháp. Vì vô thượng bồ đề nên chánh ức niệm nội không đến nhất thiết chủng trí, chẳng do nhị pháp.

Lại Này Kiều Thi Ca! Nếu có thiện nam, thiện nữ dùng nhiều nhân duyên vì người khác mà diễn thuyết nghĩa bát nhã Ba la mật, phân biệt, khai thị cho họ được hiểu biết.

Những gì là nghĩa bát nhã Ba la mật?

Nghĩa bát nhã Ba la mật là: Chẳng nên dùng nhị tướng để quán, chẳng phải tướng có, chẳng phải tướng không, chẳng nhập, chẳng xuất, chẳng tăng, chẳng tổn, chẳng cấu, chẳng tịnh, chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng thủ, chẳng xả, chẳng trụ, chẳng bất trụ, chẳng phải, chẳng thiệt, chẳng phải hư, chẳng phải hiệp.

Chẳng phải tan, chẳng phải trước, chẳng phải bất trước, chẳng chân, chẳng phải chẳng chân, chẳng phải pháp, chẳng phải bất pháp, chẳng phải như, chẳng phải bất như, chẳng phải thiệt tế, chẳng phải chẳng thiệt tế.

Thiện nam, thiện nữ đem nghĩa bát nhã Ba la mật này dùng nhiều nhân duyên diễn thuyết phân biệt, khai thị cho người khác được hiểu biết. Người này được phước đức rất nhiều, hơn là tự mình thọ trì, đọc tụng đến chánh ức niệm.

Lại này Kiều Thi Ca! Thiện nam, thiện nữ tự thọ trì đến chánh ức niệm bát nhã Ba la mật cũng dùng nhiều nhân duyên diễn thuyết, phân biệt, khai thị cho người khác được hiểu biết, người này được công đức rất nhiều.

Thiên Đế thưa: Bạch Đức Thế Tôn! Thiện nam, thiện nữ phải diễn thuyết, khai thị, phân biệt nghĩa bát nhã Ba la mật như vậy làm cho được hiểu biết?

Đức Phật nói: Đúng như vậy! Này Kiều Thi Ca! Thiện nam, thiện nữ diễn thuyết, khai thị, phân biệt nghĩa bát nhã Ba la mật như vậy làm cho người khác được hiểu biết, được vô lượng vô biên phước đức.

Nếu có người cúng dường vô lượng vô số Chư Phật mười phương theo chỗ cần dùng mà cung kính, tôn trọng, tán thán, cúng dường hoa hương nhẫn đến phan lọng.

Nếu lại có người dùng nhiều nhân duyên giảng rộng nghĩa bát nhã Ba la mật, khai thị, phân biệt làm cho người khác được hiểu biết, được công đức rất nhiều.

Tại sao vậy?

Vì quá khứ, vị lai, hiện tại Chư Phật học trong bát nhã Ba la mật này mà đã được, sẽ được, hiện được vô thượng bồ đề.

Lại Này Kiều Thi Ca! Nếu thiện nam, thiện nữ trong vô lượng vô biên vô số kiếp thật hành Đàn Na Ba la mật, chẳng bằng thiện nam, thiện nữ diễn nói nghĩa bát nhã Ba la mật, khai thị, phân biệt cho người khác được hiểu, phước đức rất nhiều.

Tại sao vậy?

Vì vô sở đắc vậy.

Thế nào gọi là hữu sở đắc?

Này Kiều Thi Ca! Nếu Đại Bồ Tát dùng hữu sở đắc mà bố thí. Lúc bố thí, quan niệm tôi cho, người nhận, của vật để cho. Đây gọi là được Đàn Na mà chẳng được Ba la mật. Lúc trì giới, quan niệm tôi trì giới, đây là giới. Đó gọi là được Thi La mà chẳng được Ba la mật.

Lúc nhẫn nhục, quan niệm tôi nhẫn nhục, vì người ấy mà nhẫn nhục. Đây gọi là được Sằn Đề mà chẳng được Ba la mật.

Lúc tinh tấn, quan niệm tôi tinh tấn, vì sự đó mà siêng năng tinh tấn. Đây gọi là được Tỳ Lê Gia mà chẳng được Ba la mật.

Lúc tu thiền, quan niệm tôi tu thiền, chỗ tu là thiền. Đây gọi là Thiền Na mà chẳng được Ba la mật.

Lúc tu huệ, quan niệm tôi tu huệ, chỗ tu là huệ. Đây gọi là được bát nhã mà chẳng được Ba la mật.

Thiện nam, thiện nữ thật hành như vậy thời chẳng được đầy đủ Đàn Na Ba la mật, nhẫn đến chẳng được đầy đủ bát nhã Ba la mật.

Thiên Đế thưa: Bạch Đức Thế Tôn! Đại Bồ Tát tu thế nào được đầy đủ Đàn Na Ba la mật, nhẫn đến đầy đủ bát nhã Ba la mật?

Đức Phật nói: Này Kiều Thi Ca! Lúc bố thí, Đại Bồ Tát chẳng thấy người cho, chẳng thấy người thọ, chẳng thấy của vật đem cho. Người này được đầy đủ Đàn Na Ba la mật. Nhẫn đến lúc tu huệ, Đại Bồ Tát chẳng thấy huệ, chẳng thấy huệ bị tu tập. Người này được đầy đủ bát nhã Ba la mật. 

Thiện nam, thiện nữ thật hành bát nhã Ba la mật như vậy, nên vì người khác mà diễn thuyết nghĩa bát nhã Ba la mật, khai thị, phân biệt cho họ được hiểu biết. Năm Ba la mật kia cũng như vậy.

Tại sao vậy?

Vì đời vị lai có người muốn nói bát nhã Ba la mật mà nói tương tợ bát nhã Ba la mật. Có thiện nam, thiện nữ phát tâm vô thượng bồ đề, vì nghe tương tợ bát nhã Ba la mật này mà thất chánh đạo. Thế nên Đại Bồ Tát phải vì người này mà diễn nói đủ nghĩa bát nhã Ba la mật, khai thị, phân biệt cho họ hiểu biết.

Thiên Đế Thích Đề Hoàn Nhân thưa: Bạch Đức Thế Tôn! Những gì là tương tợ bát nhã Ba la mật?

Đức Phật nói: Có thiện nam, thiện nữ nói sở hữu đắc bát nhã Ba la mật, đây là tương tợ bát nhã Ba la mật.

Thiên Đế thưa: Thế nào là thiện nam, thiện nữ nói hữu sở đắc bát nhã Ba la mật, đây là tương tợ bát nhã Ba la mật?

Đức Phật nói: Thiện nam, thiện nữ nói rằng sắc vô thường, thọ, tưởng, hành, thức vô thường, thật hành vậy là thật hành bát nhã Ba la mật. Người tu hành cầu sắc vô thường, cầu thọ, tưởng, hành, thức vô thường. Đây là thật hành tương tợ bát nhã Ba la mật.

Nói nhãn vô thường đến ý vô thường, nói sắc vô thường đến pháp vô thường, nói nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới vô thường đến ý thức giới, pháp giới, ý thức giới vô thường, nói địa chủng vô thường đến thức chủng vô thường, nói nhãn xúc vô thường đến ý xúc vô thường, nói nhãn xúc nhân duyên sanh thọ vô thường đến ý xúc, nhân duyên sanh thọ vô thường.

Như nói về vô thường, nói khổ, nói vô ngã cũng như vậy. Lúc hành giả thật hành Đàn Na Ba la mật, vì sắc đến ý xúc, nhân duyên, sanh thọ vô thường, khổ, vô ngã, có thể thật hành như vậy là thật hành bát nhã Ba la mật.

Như lúc thật hành Đàn Na Ba la mật, lúc thật hành Thi Là Ba la mật đến bát nhã Ba la mật, lúc thật hành tứ thiền đến tứ vô sắc định, lúc thật hành tứ niệm xứ đến nhất thiết trí, cũng vì nói vô thường, khổ, vô ngã, có thể thật hành như vậy là thật hành bát nhã Ba la mật.

Này Kiều Thi Ca! Như trên đó gọi là tương tợ bát nhã Ba la mật.

Lại Này Kiều Thi Ca! Thuở vị lai, thiện nam, thiện nữ nói tương tợ bát nhã Ba la mật rằng các người tu hành bát nhã Ba la mật. Lúc tu hành bát nhã Ba la mật, các người sẽ được Sơ Địa đến Thập Địa. Với Thiền Na đến Đàn Na Ba la mật cũng nói như vậy.

Nghe lời giải thuyết như trên, hành giả tương tợ hữu sở đắc, dùng tổng tướng tu bát nhã Ba la mật này. Đây gọi là tương tợ bát nhã Ba la mật.

Lại Này Kiều Thi Ca! Thiện nam, thiện nữ muốn nói bát nhã Ba la mật, bảo rằng các người tu hành bát nhã Ba la mật rồi sẽ hơn hàng Thanh Văn, Bích Chi Phật. Đây gọi là nói tương tợ bát nhã Ba la mật.

Lại Này Kiều Thi Ca! Thiện nam, thiện nữ vì cầu Phật Đạo, nên giải thuyết rằng các người tu hành bát nhã Ba la mật xong, sẽ nhập Bồ Tát vị, được Vô Sanh Pháp Nhẫn.

Đã được Vô Sanh Pháp Nhẫn bèn trụ Bồ Tát thần thông, từ một Phật Quốc đến một Phật Quốc, cúng dường, cung kính, tôn trọng, tán thán Chư Phật. Đây là giải thuyết tương tợ bát nhã Ba la mật.

Lại Này Kiều Thi Ca! Vì cầu Phật Đạo, thiện nam, thiện nữ giải thuyết rằng các người học bát nhã Ba la mật này, thọ trì, đọc tụng, chánh ức niệm, thời sẽ được vô lượng vô biên vô số công đức. Đây gọi là nói tương tợ bát nhã Ba la mật.

Lại Này Kiều Thi Ca! Vì cầu Phật Đạo, thiện nam, thiện nữ nói rằng như quá khứ, vị lai, hiện tại Chư Phật, tất cả công đức thiện căn từ sơ phát tâm đến thành Phật, đều hồi hướng vô thượng bồ đề. Đây là giải thuyết tương tợ bát nhã Ba la mật.

Thiên Đế thưa: Bạch Đức Thế Tôn! Thiện nam, thiện nữ vì cầu Phật Đạo, thế nào là chẳng nói tương tợ bát nhã Ba la mật?

Đức Phật nói: Này Kiều Thi Ca! Nếu vì cầu Phật Đạo, thiện nam, thiện nữ giải thuyết bát nhã Ba la mật như vậy: Này Thiện Nam Tử! Nhà ngươi tu hành bát nhã Ba la mật chớ quán sắc vô thường.

Tại sao vậy?

Vì sắc sác tánh rỗng không. Sắc tánh ấy chẳng phải pháp. Nếu chẳng phải pháp, thời gọi là bát nhã Ba la mật. Trong bát nhã Ba la mật, sắc chẳng phải thường, chẳng phải vô thường.

Tại sao vậy?

Vì trong bát nhã Ba la mật, sắc còn bất khả đắc, huống là thường với vô thường. Giải thuyết thọ, tưởng, hành và thức cũng như vậy. Giải thuyết như vậy thời gọi là chẳng nói tương tợ bát nhã Ba la mật.

Lại Này Kiều Thi Ca! Vì cầu Phật Đạo, thiện nam, thiện nữ nói rằng: Nhà ngươi tu hành bát nhã Ba la mật, đối với các pháp chớ có đi qua cũng chớ có đi lại.

Tại sao vậy?

Vì trong bát nhã Ba la mật, không có pháp gì qua được, đứng được. Bởi tất cả pháp tự tánh rỗng không. Tự tánh rỗng không là chẳng phải pháp. Nếu chẳng phải pháp thời tức là bát nhã Ba la mật. Trong bát nhã Ba la mật không có pháp gì nhập được, xuất được, sanh được, diệt được.

Giải thuyết như vậy thời gọi là chẳng nói tương tợ bát nhã Ba la mật. Nhẫn đến nói rộng như vậy trái hẳn với tương tợ, thời gọi là chẳng nói tương tợ bát nhã Ba la mật.

Này Kiều Thi Ca! Thiện nam, thiện nữ phải nghĩa bát nhã Ba la mật như vậy. Nếu nói nghĩa bát nhã Ba la mật như vậy, thời được công đức hơn trước.

Này Kiều Thi Ca! Nếu có người giáo hóa tất ca chúng sanh trong Diêm Phù Đề, trong tứ thiên hạ, trong tiểu thiên Thế Giới, trong trung thiên Thế Giới, trong đại thiên Thế Giới, nhẫn đến giáo hóa tất cả chúng sanh trong hằng sa Quốc Độ mười phương đều được quả Tu Đà Hoàn, quả Tư Đà Hàm, quả A Na Hàm, quả A La Hán, quả Bích Chi Phật.

Ngài nghĩ thế nào, người này được phước nhiều chăng?

Thiên Đế thưa: Bạch Đức Thế Tôn! Người này được phước rất nhiều.

Đức Phật nói: Vẫn không bằng thiện nam, thiện nữ đem nghĩa bát nhã Ba la mật này, dùng nhiều nhân duyên vì người khác giải thuyết, khai thị, phân biệt cho họ hiểu biết. Bảo rằng các người đến lãnh thọ bát nhã Ba la mật này, siêng đọc siêng tụng, giải thuyết, chánh ức niệm. Thật hành đúng như trong bát nhã Ba la mật đây nói.

Tại sao vậy?

Vì trong bát nhã Ba la mật xuất sanh hàng Tu Đà Hoàn đến đạo Bích Chi Phật vậy.

Lại Này Kiều Thi Ca! Thiện nam, thiện nữ giáo hóa chúng sanh trong một Diêm Phù Đề nhẫn đến giáo chúng sanh trong hằng sa Quốc Độ mười phương, làm cho phát tâm bồ đề nhẫn đến làm cho được bậc bất thối chuyển, dầu được phước rất nhiều.

Nhưng vẫn không bằng người đem bát nhã Ba la mật giảng thuyết cho người khác, dùng những nhân duyên khái thị, phân biệt cho họ được hiểu biết, bảo họ tu hành đúng như lời dạy trong bát nhã Ba la mật, sẽ được nhất thiết trí và vô thượng bồ đề.

Tại sao vậy?

Vì trong bát nhã Ba la mật xuất sanh những Đại Bồ Tát sơ phát tâm, nhẫn đến xuất sanh những Đại Bồ Tát bất thối chuyển.

Lại Này Kiều Thi Ca! Chúng sanh trong một Diêm Phù Đề nhẫn đến trong hằng sa Thế Giới mười phương phát tâm cầu vô thượng bồ đề.

Nếu có thiện nam, thiện nữ vì họ mà giảng rộng nghĩa bát nhã Ba la mật và khai thị, phân biệt cho họ được hiểu biết.

Có người vì một Bồ Tát bất thối chuyển mà diễn thuyết bát nhã Ba la mật và khai thị, phân biệt cho được hiểu biết, người này được phước rất nhiều.

Lại Này Kiều Thi Ca! Nếu có chúng sanh trong một Diêm Phù Đề nhẫn đến trong hằng sa Thế Giới mười phương đều được bậc bất thối chuyển. Có thiện nam, thiện nữ đem bát nhã Ba la mật giảng giải ý nghĩa cho những bậc này. Trong đây có một Bồ Tát muốn mau chứng vô thượng bồ đề, nếu có người đem bát nhã Ba la mật giảng giải ý nghĩa cho Bồ Tát này, thời được phước nhiều hơn hết.

Thiên Đế thưa: Bạch Đức Thế Tôn! Như Đại Bồ Tát càng gần đến vô thượng bồ đề, lại càng nên giáo hóa thật hành sáu Ba la mật, càng nên giáo hóa thật hành nội không đến vô pháp hữu pháp không, tứ niệm xứ đến mười tám pháp bất cộng. Lại nên cúng dường y phục, ngọa cụ, ẩm thực, y dược, tùy theo chỗ cần dùng mà cung cấp.

Thiện nam, thiện nữ pháp thí và tài thí cúng dường Đại Bồ Tát này thời được công đức. Vì Đại Bồ Tát này mau thành vô thượng bồ đề vậy.

Ngài Tu Bồ Đề nói: Lành thay, lành thay! Này Kiều Thi Ca! Ngài vì Thánh đệ tử mà an ủy Chư Đại Bồ Tát vì vô thượng bồ đề, nên đem pháp thí, tài thì làm lợi ích, theo lẽ thời phải như vậy.

Tại sao thế?

Vì trong hàng Bồ Tát xuất sanh Chư Phật thánh chúng. Nếu Bồ Tát chẳng pháp tâm vô thượng bồ đề, thời Bồ Tát này chẳng thể học Sáu Ba la mật đến mười tám pháp bất cộng, chẳng thể được vô thượng bồ đề. Nếu chẳng thể được vô thượng bồ đề, thời không có Thanh Văn và Bích Chi Phật.

Này Kiều Thi Ca! Vì thế nên Chư Đại Bồ Tát học Sáu Ba la mật đến mười tám pháp bất cộng. Do học Sáu Ba la mật đến mười tám pháp bất cộng mà được vô thượng bồ đề. Do được vô thượng bồ đề nên dứt diệt ba ác đạo địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh.

Thế gian bèn có những dòng hào tộc, bèn có các Cõi Trời từ Tứ Vương Thiên đến Phi Phi Tưởng Thiên, bèn có Đàn Na Ba la mật, bèn có nội không đến vô pháp hữu pháp không, bèn có tứ niệm xứ đến mười tám pháp bất cộng, bèn có Thanh Văn thừa, Bích Chi Phật thừa và Phật thừa đều xuất hiện thế gian.

***

Tổng hợp