Phật Thuyết Kinh đại Bảo Tích - Pháp Hội Thứ Mười Bảy - Pháp Hội Phú Lâu Na - Phẩm Thứ Bốn - Phẩm Cụ Thiện Căn - Phần Hai

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Nan Liên Đề Gia Xá, Đời Cao Tế

PHẬT THUYẾT

KINH ĐẠI BẢO TÍCH

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Nan Liên Đề Gia Xá, Đời Cao Tế  

PHÁP HỘI THỨ MƯỜI BẢY

PHÁP HỘI PHÚ LÂU NA  

PHẨM THỨ BỐN

PHẨM CỤ THIỆN CĂN  

PHẦN HAI  

Này Phú Lâu Na! Thái Tử tự nghĩ nay Thiên Thần Khai Ngộ cho ta, ta nên xuất gia để cầu pháp thâm diệu ấy. Thái Tử đến trước cha mẹ cúi lạy thưa xin được xuất gia tu hành trong pháp của Đức Phật Di Lâu Kiện Đà.

Cha mẹ bảo: Nay con cần gì bỏ chúng ta mà xuất gia, vì hiện tại các người xuất gia đều không khác gì hàng bạch y cả.

Cha mẹ nói kệ bảo Thái Tử:

Nay các chúng Tỳ Kheo

Phóng dật thọ ngũ dục

Canh tác đi buôn bán

Chẳng khác hàng bạch y

Hạng nghèo cùng khổ não

Chẳng lấy gì để sống

Các hạng người như vậy

Cầu sống nên xuất gia

Nay con sanh nhà Vua

Giàu sang đủ ngũ dục

Châu báu có rất nhiều

Cần xuất gia làm gì.

Thái Tử Đà Ma Thi Lợi nói kệ thưa cha mẹ:

Con chẳng cầu ngôi sang

Nếu được cũng lìa bỏ

Nay con chỉ muốn cầu

Phật Pháp giới thanh tịnh

Có Thiên Thần Khai Ngộ

Khuyên con đi xuất gia

Thâm pháp của Phật dạy

Con mong được nghe biết

Con nghe Thiên Thần dạy

Lòng con rất vui mừng

Phật Pháp nay muốn diệt

Con muốn giúp hộ trì.

Cha mẹ nói kệ bảo Thái Tử:

Thâm Kinh đã diệt hết

Không có người tụng trì

Nay con sẽ từ đâu

Được nghe Kinh thâm diệu

Nếu ở trong tứ chúng

Có người tụng thâm Kinh

Con trước theo họ học

Rồi sau hãy xuất gia.

Thái Tử nói kệ thưa cha mẹ:

Nay con siêng tinh tấn

Trì giới hạnh Đầu Đà

Ở xa trong núi rừng

Cầu Phật Pháp thâm tịnh.

Này Phú Lâu Na! Nói kệ xong, Thái Tử Đà Ma Thi Lợi cúi lạy cha mẹ từ biệt đi xuất gia, cha mẹ lặng yên chẳng ngăn cản được. Thái Tử đến chỗ chư Tỳ Kheo cạo bỏ râu tóc mặc Cà Sa thọ giới rồi hết lòng cung kính bạch Chư Tỳ Kheo cầu được nghe pháp của Phật Di Lâu Kiện Đà đã truyền dạy để tu hành theo.

Chư Tỳ Kheo bảo rằng: Chúng tôi chẳng nghe pháp của Phật dạy mà chỉ làm theo các ông Hòa Thượng và chư Sư thôi. Nay ông cũng nên làm theo như vậy.

Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi bảo chư Tỳ Kheo rằng: Các thầy tất từ nghèo hèn mà xuất gia nên chỉ biết quý trọng cơm áo, những việc của các thầy làm chẳng khác hàng bạch y. Các thầy nên cùng tôi cầu tìm pháp thâm diệu của Phật.

Chư Tỳ Kheo nói kệ đáp rằng:

Việc làm của chúng tôi

Đều đã được lợi tốt

Cơm áo rất đầy đủ

Khỏi phải việc Vua quan

An ổn rất khoái lạc

Không ai dám khinh mạn

Nay đều không còn có

Khổ não như bạch y

Chính đây là Niết Bàn

Khoái an lạc đệ nhất

Ngoài công việc này ra

Chúng ta không còn cần

Chúng ta có nhiều y bát

Thuốc men vật dụng nhiều

Thí chủ thường cung cấp

Nhà đàn việt cũng đông.

Nghe lời đáp của Chư Tỳ Kheo, Đà Ma Thi Lợi buồn rầu rơi lệ đến xin các Tinh Xá khác bạch thưa cũng đều được Chư Tăng đáp như trên, liền bỏ Chư Tỳ Kheo một mình vào núi sâu, chỗ rừng rậm xa vắng, nhất tâm chí thành cầu pháp thâm diệu của Phật.

Trước đó, trong hàng đại đệ tử của Phật có một đại A La Hán đủ tam minh lục thông bát giải thoát tên là Kiên Lao, như Ma Ha Ca Diếp hiện nay.

Kiên Lao A La Hán ấy ở thâm sơn khắc lời kệ lên vách đá:

Sanh tử chẳng dứt được

Là do nơi tham dục

Nuôi thù vào gò mả

Luống phải chịu đau khổ

Thân thúi như tử thi

Chín lỗ chảy bất tịnh

Ngu si tham luyến thân

Chẳng khác giòi tham phẩn

Nhớ tưởng vọng phân biệt

Là gốc sanh ngũ dục

Người trí chẳng phân biệt

Thì ngũ dục đoạn diệt

Tà niệm sanh tham trước

Tham trước sanh phiền não

Chánh niệm không tham trước

Phiền não khác cũng hết.

Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi vào hang núi thấy bốn bài kệ khắc trên vách đá liền đọc tụng và suy gẫm ý nghĩa, không bao lâu được ngũ thần thông.

Sau đó Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi đến chỗ trước kia trà tì Phật Di Lâu Kiện Đà đảnh lễ hữu nhiễu ba vòng rồi ngồi kiết già phát thệ rằng: Nếu tôi không thấy Phật và chẳng nghe các pháp khác thì chẳng dậy rời khỏi chỗ ngồi này.

Này Phú Lâu Na! Thiên Đế Thích Đề Hoàn Nhân tụng trì Kinh Bát Bá Thiên Môn Của Phật Di Lâu Kiện Đà truyền. Thiên Đế biết Đà Ma Thi Lợi rất mến chánh pháp, liền từ trời Đao Lợi xuống trước Đà Ma Thi Lợi tuyên đọc Kinh Bát Bá Thiên Môn, lại truyền cho các Kinh Tứ Đa Văn Bổn Cú, Thất Chủng Trọng Cú, Thập Tứ Môn Cú.

Nghe xong, Đà Ma Thi Lợi tụng trì, ở trong các pháp được trí huệ sáng suốt, tự nhiên thông thuộc các Kinh thâm diệu thanh tịnh nghĩa không nghĩa ly của Phật Di Lâu Kiện Đà.

Đức Phật ấy cũng hiện thân cho Đà Ma Thi Lợi thấy và hiện chúng Tỳ Kheo cả Tinh Xá phóng giường đại hội Tứ Chúng Thiên Long Bát Bộ đều khiến được thấy cả.

Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi ở trong các pháp được trí huệ nhãn, rời chỗ ngồi đi du hành lần về đến Bổn Quốc, vì cha mẹ và quyến thuộc giảng nói các Kinh thâm diệu thanh tịnh nghĩa không nghĩa ly, ca ngợi công đức Tam Bảo Phật Pháp Tăng.

Nghe pháp ấy xong, Vương Phụ Vương Mẫu các cung nhân các quan thuộc sanh lòng tin cung kính thưa với Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi xin được xuất gia trong pháp Phật Di Lâu Kiện Đà.

Bấy giờ có đến tám vạn bốn ngàn người đồng xuất gia theo Quốc Vương và Phu Nhân và đồng lấy hiệu là Đà Ma Thi Lợi. Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi làm cho pháp của Phật Di Lâu Kiện Đà trở lại thạnh hành, rất nhiều chúng sanh được an trụ trong ấy. Đó là do tâm đại từ bi nguyện hộ Phật Pháp từ đời trước của Tỳ Kheo ấy.

Đà Ma Thi Lợi đi khắp nơi, từ tụ lạc này đến tụ lạc khác, từ thành này đến thành khác, từ nước này đến nước khác, tuyên nói giảng giải các Kinh Pháp thâm diệu thanh tịnh nghĩa không nghĩa ly của Phật Di Lâu Kiện Đà và xưng dương ca ngợi công đức của Tam Bảo Phật Pháp Tăng.

Tỳ Kheo ấy rất được mọi người cung kính tôn trọng cúng dường danh tiếng khắp nơi. Làm lợi ích cho rất nhiều người rồi, Đà Ma Thi Lợi mạng chung theo bổn nguyện sanh trở lại nhà Vương Gia cõi này tên là Đắc Niệm xuất gia trong pháp của Phật Di Lâu Kiện Đà, bấy giờ cách Đức Phật ấy diệt độ ba trăm năm.

Do bổn nguyện túc mạng trí nên Tỳ Kheo Đắc Niệm tự nhiên lại được các môn cú các Đà La Ni cũ. Do sức của Đà La Ni nên các Kinh chưa từng nghe mà có thể tuyên nói giảng rộng cho chúng sanh, chẳng giảng nói các Kinh Pháp đã được nói nơi tiền thân lúc còn là Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi.

Này Phú Lâu Na! Lúc ấy trong Chúng Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi, những người thiện căn sâu dầy trí huệ sáng suốt, nghe Kinh Pháp của Đắc Niệm nói đều tùy hỷ tin nhận cung kính cúng dường thủ hộ.

Những người ngu tối thiện căn mỏng cạn thì chẳng tin trái nghịch bảo rằng: Các Kinh ấy chúng tôi chưa nghe Hòa Thượng các Thầy giảng dạy, cũng chẳng nghe Đại Sư Đà Ma Thi Lợi nói.

Này Phú Lâu Na! Các người có trí huệ sâu y chỉ nơi ý nghĩa mà chẳng theo ngữ ngôn. Và y chỉ nơi ý nghĩa nên chẳng trái nghịch. Vì chẳng trái nghịch nên hộ trì pháp của Phật Di Lâu Kiện Đà và cung kính thủ hộ Tỳ Kheo Đắc Niệm, số này có đến tám mươi na do tha người gồm đủ tứ chúng Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc và Ưu Bà Di.

Bấy giờ chia làm hai bộ chúng: Một tên chúng Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi, hai tên chúng Tỳ Kheo Đắc Niệm. Tỳ Kheo Đắc Niệm chẳng nói chính mình là Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi.

Tại sao, vì mọi người đều cho Đà Ma Thi Lợi chứng quả A La Hán chẳng phải Bồ Tát, còn Tỳ Kheo Đắc Niệm thì mọi người đều gọi là Bồ Tát, nếu tự nói ra sợ mọi người nghi hoặc.

Lợi ích chúng sanh xong, Đắc Niệm Tỳ Kheo mạng chung theo bổn nguyện sanh lại cõi này nơi nhà Trưởng Giả tên là Gia Xá, do bổn nguyện nên nhớ biết túc mạng mới bảy tuổi đã xuất gia tu hành được các Đà La Ni, bấy giờ là thời kỳ bốn trăm năm sau Đức Phật Di Lâu Kiện Đà diệt độ.

Này Phú Lâu Na! Do sức Đà La Ni nên Gia Xá có thể vì mọi người giảng thuyết các Kinh trước chưa từng nghe. Trong chúng Đà Ma Thi Lợi và chúng Đắc Niệm, những người thiện căn sâu dày nghe pháp của Gia Xá nói đều rất vui mừng được pháp lạc.

Những người này y nghĩa chẳng y lời nghe Gia Xá thuyết pháp thâm diệu hiệp đệ nhất nghĩa liền tin nhận thọ trì đọc tụng y theo tu hành.

Còn những Tỳ Kheo ám độn thiện căn mỏng cạn thì chẳng tin mà bảo rằng: Pháp của Gia Xá nói, chúng tôi chưa từng nghe Hòa Thượng các thầy nói, cũng chẳng nghe Đại Sư Đắc Niệm Bồ Tát dạy.

Này Phú Lâu Na! Các Tỳ Kheo tin thọ theo pháp của Gia Xá đều bị các Tỳ Kheo chẳng tin thọ trong hai chúng Đà Ma Thi Lợi và Đắc Niệm ganh ghét xa lánh, họ hủy báng là chẳng phải pháp Phật nói, chẳng phải lời Đại Sư dạy.

Gia Xá Tỳ Kheo rộng truyền pháp của Phật Di Lâu Kiện Đà từ một tụ lạc đến một tụ lạc, từ một thành đến một thành, từ một nước đến một nước, sau đó mạng chung theo bổn nguyện lại sanh vào cung Vua cõi này, lúc sanh Chư Thiên ở Hư Không xướng rằng: Vương Tử này sẽ lợi ích lớn cho chúng sanh, do theo lời xướng ấy mà đặt tên cho Vương tử mới sanh là Đạo Sư.

Đến năm mười bốn tuổi Vương Tử Đạo Sư xuất gia, bấy giờ là thời kỳ năm trăm năm sau Đức Phật Di Lâu Kiện Đà diệt độ. Tỳ Kheo Đạo Sư ấy hiểu biết rộng thông thuộc nhiều Kinh Sách văn từ thanh biện Thuyết pháp rất khéo giỏi.

Từ một tụ lạc đến một tụ lạc, từ một thành đến một thành, từ một nước đến một nước, Tỳ Kheo Đạo Sư lưu truyền pháp của Phật Di Lâu Kiện Đà đem lợi ích lớn lại cho nhiều chúng sanh.

Lúc ấy các Chúng Tỳ Kheo Đà Ma Thi Lợi, Đắc Niệm và Gia Xá tụ họp đến chỗ Tỳ Kheo Đạo Sư để huỷ phá.

Tỳ Kheo Đạo Sư hỏi chúng Tỳ Kheo rằng Chư Tỳ Kheo các Ngài vấn nạn sự gì, dùng sự gì để hỏi, tại sao mà hỏi?

Chư Tỳ Kheo nghe lời ấy đều ưu sầu chẳng vui nín lặng chẳng đáp được, chẳng làm chướng ngại Đạo Sư được.

Này Phú Lâu Na! Tùy theo thọ mạng của Bồ Tát Đạo Sư tại thế thì Phật Pháp xí thạnh, nếu mạng chung thì Phật Pháp diệt. Đạo Sư giáo hóa tám trăm vạn người phát tâm vô thượng bồ đề đều được sanh lên các Cõi Trời.

Này Phú Lâu Na! Tỳ Kheo Đạo Sư đêm nay mạng chung thì đêm mai pháp diệt. Vì pháp của Phật Di Lâu Kiện Đà diệt nên Kinh Pháp thâm diệu nghĩa không nghĩa ly thanh tịnh đều diệt hết.

Này Phú Lâu Na! Đại Bồ Tát dùng Kinh thâm diệu để thủ hộ Phật Pháp có thể tự đầy đủ thiện căn công đức. Bồ Tát Đạo Sư sau khi mạng chung liền sanh về Phật Độ ở Thế Giới thứ mười tại thượng phương hiện có Phật Hiệu Thiện Nhãn Như Lai Đẳng Chánh Giác, liền xuất gia, do thiện căn phước đức đời trước nên trí huệ sáng lẹ, biện tài vô tận vô ngại tu Phật Pháp suốt tám vạn bốn ngàn năm.

Sau khi mạng chung lại sanh gặp Đức Phật thứ hai hiệu Nhật Tăng Kiên Như Lai Đẳng Chánh Giác cũng xuất gia tu các thiện căn cầu vô thượng bồ đề, sau khi mạng chung sanh trở lại cõi ấy gặp Đức Phật sau rốt hiệu Bất Không Hành Như Lai Đẳng Chánh Giác cũng xuất gia lấy tên là Thủ La trong bảy vạn năm siêng tu thiện căn cầu vô thượng bồ đề.

Đức Phật Bất Không Hành thọ ký rằng: Sau khi ta diệt độ, Tỳ Kheo Thủ La đây sẽ làm Phật Hiệu Vô Ngại Nhãn Như Lai Đẳng Chánh Giác.

Này Phú Lâu Na! Bồ Tát thành tựu pháp thứ ba này thì có thể đầy đủ tất cả công đức.

Đức Thế Tôn muốn sáng tỏ nghĩa ấy mà nói kệ rằng:

Bồ Tát nghe pháp sâu

Thanh tịnh diệu quyết định

Tự mình hay an trụ

Cũng nói dạy mọi người

Thế gian chẳng thấu đáo

Bồ Tát thường thông suốt

An trụ trong tịnh giới

Rộng lợi ích chúng sanh

Bổn sự và thí dụ

Đem Phật Đạo dạy người

Lời Chư Phật nói tuyên

Đều là pháp quyết định

Bồ Tát hay tư lợi

Cũng lợi ích chúng sanh

Thủ Hộ pháp Chư Phật

Dạy bồ đề cho người

Việc đúng pháp của người

Bồ Tát vì họ làm

Đem Phật Đạo dạy người

Đây thì gần Chánh Giác

Hộ trì đạo Chư Phật

Rộng lợi ích chúng sanh

Chư Thiên Long quỷ thần

Trời người đều tôn kính

Thế nên được nghe pháp

Không thâm tịnh thâm diệu

Phải nhất tâm suy tìm

Thì tăng trưởng trí huệ.

Lại này Phú Lâu Na! Đại Bồ Tát đầy đủ công hạnh, do công hạnh đầy đủ nên có thể đầy đủ thiện căn phước đức.

Những gì là công hạnh?

Đó là Bồ Tát gần gũi thiện tri thức tu hành bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định trí huệ phương tiện.

Những ai là thiện tri thức của Bồ Tát?

Đó là Chư Phật, Chư A La Hán và Chư Bồ Tát có thâm tâm cầu Phật Đạo mà từ đó Bồ Tát này được nghe các Kinh Pháp thâm diệu và phương tiện giáo hoá. Các bậc ấy đều gọi là thiện tri thức của Bồ Tát. Bồ Tát thành tựu pháp thứ tư này thì có thể đầy đủ tất cả công đức.

Đức Thế Tôn nói kệ rằng:

Phật nói Chư Bồ Tát

Pháp mà họ phải hành

Bố thí rồi vui mừng

Không hề có hối hận

Vui mừng như thế nào

Là vui khắp cả thân

Thường dùng lòng vui ấy

Mà hành Đạo Bồ Tát

Bồ Tát làm bố thí

Hồi hướng đạo bồ đề

Lợi ích các chúng sanh

Tự lợi vô biên lượng

Nếu thấy có người xin

Lòng tưởng họ như Phật

Quan niệm người ấy đến

Ban Phật Đạo cho tôi

Tôi nhân nơi người ấy

Thanh tịnh được Phật Độ

Người ấy chỉ bày Phật

Dạy Phật Đạo cho tôi

Nay tôi gặp người ấy

Rất được các lợi lớn

Vui mừng khắp toàn thân

Chẳng còn vui gì khác

Nếu có ai đến tôi

Xa thấy tôi chưa hỏi

Ngài có cần dùng gì

Tôi sẽ xin cung cấp

Nếu họ nói không cần

Bồ Tát cũng vui mừng

Vì muốn giáo hoá tôi

Nên họ nói không cần

Người ấy đem sở đắc

Pháp thiểu dục tri túc

Nay đến khai ngộ tôi

Khiến được duyên bồ đề

Nay tôi nhân người này

Lại được dạy pháp lành

Ngài nói không cần dùng

Lời ấy tốt lắm vậy

Nếu họ nói cần dùng

Vật ấy cấp cho tôi

Nếu Bồ Tát mà có

Vui mừng mang trao cho

Khi đem bố thí rồi

Sau đó không hề hối

Do thường niệm Phật Đạo

Nên tâm thường vui mừng

Bố thí rồi hồi hướng

Chúng sanh đều có phần

Khiến đều không chỗ thiếu

Cho họ được tri túc

Nếu hành đạo Bồ Tát

Chúng sanh nghe danh tôi

Tự nhiên biết thôi đủ

Chẳng sanh lòng xan tham

Nay chúng sanh nước tôi

Thuận đạo đều tri túc

Bỏ lìa ham ngũ dục

Đều thích đi xuất gia

Vô lượng hạnh như vậy

Bố thí mà hồi hướng

Nguyện thường làm bố thí

Chúng sanh bắt chước tôi

Bồ Tát làm bố thí

Dùng từ che chở người

Tất cả các thế gian

Không có vui như vậy

Như Trưởng Giả giàu lớn

Nhiều của tiền trân bảo

Mà chỉ có một con

Nhiều năm bỏ đi xa

Trưởng Giả nghe con về

Vui mừng khắp toàn thân

Cách xa mà nay về

Cầm bằng sống trở lại

Bồ Tát thấy người xin

Trong lòng rất vui mừng

Còn hơn Trưởng Giả mừng

Cả mười sáu lần hơn

Nếu làm được bố thí

Trong lòng rất vui mừng

Tâm từ sanh vui ấy

Vui ấy không gì sánh

Như Vua trị người tội

Truyền chặt gãy tay chân

Đao phủ đem đi giết

Cất dao sắp chặt xuống

Vua tha ban chức cao

Người tội rất mừng vui

Vẫn chẳng bằng Bồ Tát

Bố thí được vui mừng

Lúc Bồ Tát hành đạo

Chẳng mong cầu phước điền

Có ai xin liền cho

Nên được vui vẻ lớn

Bồ Tát nếu gặp Phật

A La Hán Duyên Giác

Cung kính biết khó gặp

Nên đến siêng cúng dường

Bồ Tát có oai đức

Lòng sáng suốt điều thuận

Thích công đức cầu đạo

Cúng dường Phật và chúng

Chẳng đem lòng cung kính

Phụng sự các Thiên Thần

Chỉ kính cúng Chư Phật

Và Chư Phật đệ tử

Nếu có Bích Chi Phật

Tự nhiên đắc Niết Bàn

Cũng đến kính cúng dường

Có những công đức ấy

Bồ Tát cũng biết được

Phước điền thiện bất thiện

Những người trí thế gian

Chẳng kính ngoại đạo ác

An trụ giữa giới phẩm

Từ tâm giúp chúng sanh

Tinh tấn không ai bằng

Nhẫn trí Đa Văn rộng

Làm các công đức ấy

Bậc cao tôn thế gian

Hay chứng Phật bồ đề

Chuyển pháp luân vô thượng

Bồ Tát hay tu hành

Đủ bốn pháp như trên

Tất cả các thiện căn

Thảy đều được đầy đủ

Vô lượng ức số kiếp

Đã tu các công đức

Đều nhiếp vào đây cả

Là đạo Bồ Tát tu

Thế nên Chư Bồ Tát

Phải thường tu tâm từ

Xuất gia ở núi rừng

Thích ở chỗ rảnh vắng

Thường cầu pháp thanh tịnh

Thậm thâm diệu quyết định

Bồ Tát hạnh đầy đủ

Do đây được tăng trưởng.

***

Tổng hợp