Phật Thuyết Kinh đại Bảo Tích - Pháp Hội Thứ Mười Hai - Pháp Hội Bồ Tát Tạng - Phẩm Thứ Nhất - Phẩm Khai Hóa Trưởng Giả - Phần Ba

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Nan Liên Đề Gia Xá, Đời Cao Tế

PHẬT THUYẾT

KINH ĐẠI BẢO TÍCH

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Nan Liên Đề Gia Xá, Đời Cao Tế  

PHÁP HỘI THỨ MƯỜI HAI

PHÁP HỘI BỒ TÁT TẠNG  

PHẨM THỨ NHẤT

KHAI HÓA TRƯỞNG GIẢ  

PHẦN BA  

Đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa ấy mà nói kệ rằng:

Nào hại mạng chúng sanh

Cướp trộm của cải người

Làm hạnh tà dâm dục

Mau đọa vào địa ngục

Thô ngữ, ly gián ngữ

Vọng ngữ trái tịch tịnh

Những phàm phu ỷ ngữ

Bị ngu si ràng buộc

Tham lam tài sản người

Thường sanh lòng giận thù

Khởi các thứ tà kiến

Người ấy đến ác đạo

Ba nghiệp do thân khởi

Bốn nghiệp từ miệng sanh

Ý hay thành ba nghiệp

Nên gọi là ác hạnh

Làm những ác nghiệp rồi

Dắt đến trong ác đạo

Nay ta hiện thế gian

Tế độ khiến ra khỏi.

Lại này trưởng giả! Ta thấy tất cả chúng sanh thế gian do mười pháp nhiễm ô mà ở tại phiền não, sa vào trong phiền não.

Những gì là mười?

Một là xan cầu nhiễm ô.

Hai là ác giới cấu nhiễm ô.

Ba là sân cấu nhiễm ô.

Bốn là giải đãi cấu nhiễm ô.

Năm là tán loạn cấu nhiễm ô.

Sáu là ác huệ cấu nhiễm ô.

Bảy là bất tuân chánh giáo cấu nhiễm ô.

Tám là tà nghi cấu nhiễm ô.

Chín là bất tín giải cấu nhiễm ô.

Mười là bất cung kính cấu nhiễm ô.

Này trưởng giả! Ta thấy chúng sanh bị mười thứ cấu nhiễm ấy làm nhiễm ô, ta vì chứng vô thượng bồ đề được pháp vô nhiễm vô thượng nên dùng lòng tin thanh tịnh rời bỏ cung dòng Thích hướng đến đạo vô thượng.

Đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa ấy mà nói kệ rằng:

Phần đông các chúng sanh

Bị mười thứ ô nhiễm

Thích hữu vi phiền não

Chẳng hề biết chán lìa

Xan cấu là ô nhiễm

Tất cả phàm phu dại

Phạm giới chẳng tịch tịnh

Chẳng tập tu chánh định

Sân cấu trái nhẫn nhục

Lòng họ chẳng chuyên trụ

Người tá trí ngu độn

Chẳng tuân theo lời dạy

Của cha mẹ Sư Trưởng

Chúng sanh bị lưới nghi

Chẳng cầu trí chiếu thế

Chê bai pháp thâm diệu

Của Đức Phật dạy truyền

Mặc lấy áo vô minh

Khinh tiện nơi Thánh uẩn

Thấy được ô nhiễm ấy

Có ai thích hữu vi

Phải siêng cầu tịch diệt

Vô vi không ô nhiễm.

Lại này trưởng giả! Ta thấy tất cả chúng sanh ở thế gian bị mười thứ triền phược nó trói buộc.

Những gì là mười?

Một là lưới xan tật trói buộc.

Hai là màn vô minh che lòa.

Ba là phiền não làm mê say sa vào hố ngu si.

Bốn là dòng nước lũ ái dục đẩy trôi chìm đắm.

Năm là bị tên độc tà kiến bắn trúng.

Sáu là khói đặc giận thù xông lấp.

Bảy là ngọn lửa tham dục đốt cháy.

Tám là thuốc độc lỗi lầm làm mê loạn.

Chín là những gai độc ngũ cái làm trở ngại.

Mười là thường ở trong dòng nước sanh tử trong đồng hoang đói khát, lười mỏi đối với chánh cần.

Này trưởng giả! Ta thấy chúng sanh bị mười thứ triền phược ấy trói buộc nên ta cầu vô thượng bồ đề để chứng pháp không triền phược. Ta dùng lòng tin thanh tịnh rời bỏ cung dòng Thích hướng đến đạo vô thượng.

Đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa ấy mà nói kệ rằng:

Tuổi già nuốt trẻ mạnh

Tuổi già mất tươi đẹp

Tuổi già tổn niệm huệ

Trọn bị thần chết nuốt

Bệnh xô ngã thế lực

Cướp đoạt tâm dũng mãnh

Làm hư cả căn thân

Yếu đuối không nơi dựa

Chết như quỷ La Sát

Độc hại rất đáng sợ

Thường ở mãi thế gian

Uống cạn mạng chúng sanh

Ta đã chán thế gian

Già bệnh chết bức bách

Nên cầu pháp xuất gia

An lành không già chết

Đời bị ba thứ lửa

Ta thấy không ai cứu

Rưới mưa pháp cam lộ

Tắt mất ba lửa độc

Thấy những kẻ lạc đường

Mù lòa sanh manh thảy

Vì muốn làm mắt sáng

Dẫn đường nên xuất gia

Chúng sanh nuôi lòng nghi

Uẩn cái nó che lấp

Vì trừ hối não ấy

Nên xuất gia thuyết pháp

Kẻ ngu chống trái nhau

Rình rập hại lẫn nhau

Vì hòa giải oán ghét

Giúp đời nên xuất gia

Với cha mẹ Sư Trưởng

Chống khinh không cung kính

Vì dẹp tràng kiêu mạn

Nên ta đi xuất gia

Thấy tham lam hại đời

Do tiền của hại nhau

Vì được bảy Thánh tài

Dứt trừ những pháp tham

Hoặc đến nỗi hại nhau

Lợi mình trọn vô ích

Thấy vậy ta xả thân

Cầu rời ngục Tam Giới

Xưa chưa biết Tam Giới

Sự lợi ích chân thiệt

Vì mở sự lợi thiệt

Nên ta đi xuất gia

Thấy người đến địa ngục

Nghiệp nhân ác quá nhiều

Chịu vô biên khổ não

Vì cứu mà xuất gia

Thấy các loài muôn thú

Thường giết hại lẫn nhau

Muốn làm chỗ nó nương

Thương chúng mà xuất gia

Thấy các loài ngạ quỷ

Rất khổ vì đói khát

Vì chứng đại bồ đề

Thí cam lộ bất tử

Loài người khổ vì cầu

Chư Thiên khổ vì chết

Thấy khổ khắp ba cõi

Vì cứu mà xuất gia

Ta thấy người tham dục

Rời xa lòng tàm quý

Hiếp bức cả thân thuộc

Hoang dâm hơn heo chó

Lại thấy những kẻ ngu

Bị gái đẹp nuốt chửng

Phóng dật gây tội ác

Vì bỏ nên xuất gia

Thấy chúng sanh kiếp trược

Ma khiến tội ác sai

Ta muốn điều phục họ

Xuất gia thành Chánh Giác

Tại gia là gốc tội

Xuất gia đến bồ đề

Nên bỏ cả Quốc thành

Để hết hẳn sanh tử.

Năm trăm trưởng giả nghe lời Đức Phật dạy chưa từng có, mới biết Đức Như Lai là bậc Chân Giác.

Các trưởng giả liền ở trước Đức Phật khác miệng đồng lời nói kệ rằng:

Chúng tôi kinh sợ già chết bức

Xin Phật tuyên dạy hết khổ ấy

Phật khỏi tam giới đến thanh tịnh

Tánh thanh tịnh rời hẳn Tam Giới

Xin cứu chúng sanh thoát Tam Giới

Và người tại gia bị nhốt giam

Thế Tôn ly nhiễm giải thoát nhất

Rời xa trần cấu lòng thanh tịnh

Điều ngự lớn trong pháp điều ngự

Xin mở cửa Cam Lộ vi diệu

Đủ tướng diệu sắc đại trượng phu

Trời người thế gian không ai sánh

Đấng tối thắng không ai sánh bằng

Xin nói pháp mầu cứu muôn loại

Dứt hẳn ba độc hết tội lỗi

Huệ nhãn sạch trong tiêu màn lòa

Sạch bụi lìa tối mở lưới si

Xin Đức Thế Tôn tuyên diệu pháp

Chúng sanh quá khổ không chỗ dựa

Đắm ao tam giới không ai cứu

Mau vớt lên bờ cao an ổn

Sông to kiêu mạn nước xoáy si

Bệnh tật kiện tụng sóng gào to

Chúng sanh trôi chìm không ai vớt

Xin Phật từ bi cứu thoát hiểm

Ngàn ức mặt trời chói núi vàng

Thân Phật chói sáng hơn sáng ấy

Xin dùng phạm âm thanh thắng diệu

Tuyên bố pháp đoan nghiêm tối thượng

Tự tánh các pháp vốn thanh tịnh

Thể tướng rỗng suốt như minh châu

Không có tác giả không thọ giả

Biến Chánh Giác chẳng từ ngoài được

Tự nhiên đầy đủ lực vô úy

Hiển hiện vô biên hạnh tịnh diệu

Trí giải vô biên như hư không

Xin Đấng Pháp Vương tuyên pháp diệu.

Bấy giờ Đức Thế Tôn nghĩ rằng năm trăm trưởng giả này căn lành đã thành thục có thể lãnh thọ diệu pháp. Nay ta nên nói pháp cho họ phát tâm xuất gia dứt trừ phiền não được trí huệ vô lậu.

Nghĩ xong, Đức Phật liền bay lên ngồi kiết già trên hư không. Các trưởng giả thấy Phật hiện thần biến khen chưa từng có, càng kính trọng tín ngưỡng Phật hơn.

Đức Thế Tôn bảo các trưởng giả rằng: Các ông lắng nghe! Trong đời có mười sự khổ bức bách. Đó là sanh khổ, lão khổ, bệnh khổ, tử khổ, sầu khổ, oán khổ, khổ thọ, ưu thọ và thống não sanh tử. Mười sự khổ bức bách như vậy làm khổ chúng sanh.

Nay các ông có muốn giải thoát chăng?

Lại này các trưởng giả! Trong đời có mười thứ não hại. Đó là với thân của mình từng làm sự chẳng lợi ích, nay làm sự chẳng lợi ích, sẽ làm sự chẳng lợi ích, sẽ làm sự chẳng lợi ích.

Với chỗ ta từng yêu thích làm sự chẳng lợi ích, với chỗ ta hiện nay yêu thích làm sự chẳng lợi ích, với chỗ ta sẽ yêu thích làm sự chẳng lợi ích.

Với chỗ ta từng chẳng ưa làm sự lợi ích, với chỗ ta hiện chẳng ưa làm sự lợi ích, với chỗ ta sẽ chẳng ưa làm sự lợi ích, và ở nơi tất cả lỗi chẳng lợi ích sanh lòng não hại.

Mười sự não hại ấy các ông có muốn giải thoát chăng?

Lại này các trưởng giả! Trong đời có mười thứ rừng rậm dị kiến ác kiến. Đó là ngã kiến, chúng sanh kiến, thọ mạng kiến, sát thủ thú kiến, đoạn kiến, thường kiến, vô tác dụng kiến, vô nhân kiến, bất bình đẳng kiến và tà kiến.

Mười rừng rậm ác kiến ấy các ông có muốn giải thoát chăng?

Lại này các trưởng giả! Trong đời bị mười thứ tên độc lớn bắn trúng. Đó là ái độc, vô minh độc, dục độc, tham độc, quá thất độc, ngu si độc, mạn độc, kiến độc, hữu độc và vô độc.

Mười thứ tên độc ấy các ông có muốn giải thoát chăng?

Lại này các trưởng giả! Trong đời có mười thứ pháp ái căn bổn. Đó là do vì ái nên tìm cầu, do vì cầu nên được, do vì được nên có ngã sở hữu, do vì sở hữu nên nắm chặt, do vì nắm chặt nên tham dục, do vì tham dục nên say đắm.

Do vì say đắm nên bỏn sẻn, do vì bỏn sẻn nên góp chứa, do vì góp chứa nên gìn giữ, do vì gìn giữ nên dùng những khí giới tranh chấp kiện tụng chê bai huỷ báng chia rẽ, những pháp ác bất thiện khổ não nhân đây mà phát khởi.

Mười thứ pháp ái căn bổn như vậy nay các ông có muốn giải thoát chăng?

Lại này các trưởng giả! Trong đời có mười thứ tà tánh. Đó là tà kiến, tà tư duy, tà ngữ, tà nghiệp, tà mạng, tà tinh tiến, tà niệm, tà định, tà giải thoát, tà giải thoát tri kiến.

Mười thứ tà tánh như vậy nay các ông có muốn giải thoát chăng?

Lại này các trưởng giả! Trong đời có mười nghiệp đạo bất thiện. Đó là hại mạng, chẳng cho mà lấy, tà dâm, vọng ngữ, ly gián ngữ, thô ác ngữ, ỷ ngữ, tham dục, giận thù và tà kiến.

Mười nghiệp đạo bất thiện như vậy nay các ông có muốn giải thoát không?

Lại này các trưởng giả! Trong đời có mười thứ pháp cấu uế nhiễm ô. Đó là bỏn sẻn cấu uế, phá giới cấu uế, giận hờn cấu uế, giải đãi cấu uế, tán loạn cấu uế, ác kiến cấu uế, chẳng tuân lời dạy cấu uế, nghi hoặc cấu uế, bất tín cấu uế và chẳng cung kính cấu uế.

Mười thứ cấu uế nhiễm ô như vậy nay các ông có muốn giải thoát không?

Lại này các trưởng giả! Trong đời có mười sự sanh tử lưu chuyển đại bố úy. Đó là trói buộc trong lưới bỏn sẻn ganh ghét, che lòa trong màn vô minh, sa vào hố sâu ngu si, trôi chìm dòng nước lũ ái dục, trúng tên tà kiến, khói phẫn hận xông lấp, lửa mạnh tham dục đốt cháy, độc dược lỗi lầm làm mê, gai độc ngũ cái ngăn trở và chạy quanh trong đồng hoang đói kém.

Mười sự sanh tử lưu chuyển đại bố úy như vậy nay các ông có muốn giải thoát chăng?

Năm trăm trưởng giả đồng thanh nhất tâm bạch rằng: Bạch Đức Thế Tôn! Nay chúng tôi muốn được giải thoát mười sự khổ bức bách như là sanh già v.v… nhẫn đến sự bức bách đi quanh trong đồng hoang đói kém chúng tôi đều muốn được giải thoát tất cả.

Đừc Phật phán dạy: Này các trưởng giả! Các ông nghe kỹ. Nay ta sẽ nói chánh pháp yếu.

Nấy các trưởng giả! Nhãn chẳng cầu giải thoát, vì nhãn không tác không dụng, nhãn chẳng suy nghĩ được chẳng hay biết được. Vì thế nên nhãn chẳng phải là ta, các ông phải thọ trì như vậy. Cho đến nhĩ tỷ thiệt thân và ý đều chẳng cầu giải thoát, vì nhĩ đến ý không tác không dụng, chẳng suy nghĩ được chẳng hay biết được. Vì thế nên nhĩ đến ý cũng chẳng phải là ta, các ông phải thọ trì như vậy.

Lại này các trưởng giả! Sắc chẳng cầu giải thoát, vì sắc không tác không dụng, không suy nghĩ được không hay biết được.Vì thế nên sắc chẳng phài là ta, các ông phải thọ trì như vậy.

Như sắc, năm trần thanh hương vị xúc và pháp cũng đều chẳng cầu giải thoát vì đều không tác không dụng, không suy nghĩ được không hay biết được, đều chẳng phải là ta, các ông phải thọ trì như vậy.

Lại này các trưởng giả! Sắc uẩn chẳng cầu giải thoát, vì sắc uẩn không tác không dụng không suy nghĩ được không hay biết được, chẳng phải là ta, các ông phải thọ trì như vậy.

Bốn uẩn thọ tưởng hành và thức cũng đều chẳng cấu giải thoát, vì không tác không dụng không suy nghĩ được không hay biết được chẳng phải là ta, các ông phải thọ trì như vậy.

Lại này các trưởng giả! Địa đại chẳng cầu giải thoát, vì không tác không dụng không suy nghĩ được không hay biết được không phải là ta, các ông phải thọ trì như vậy.

Thủy đại, hoả đại, phong đại, không đại vì thức đại cũng đều chẳng cần giải thoát, vì đều không tác không dụng, không suy nghĩ được không hay biết được chẳng phải là ta, các ông phải thọ trì như vậy.

Lại này các trưởng giả! Các pháp đều chẳng thiệt, do phân biệt mà sanh khởi, nó nương theo các duyên không có năng lực, nó chuyển đổi theo các duyên. Nếu có các duyên thì giả lập các pháp, nếu không các duyên thì không các pháp giả.

Này các trưởng giả! Tất cả các pháp chỉ là giả đặt ra để ra. Trong ấy không có gì sanh gì lão gì tử gì tận gì khởi cả. Chỉ có tịch diệt thanh tịnh dứt hẳn các loài sanh tử đáng dùng để quy y. Các ông phải biết như vậy.

Này các trưởng giả! Tất cả các pháp đều chẳng thiệt, do phân biệt mà sanh khởi, y cứ theo các duyên, nó yếu kém không năng lực theo các duyên mà chuyển đổi. Nếu có các duyên thì giả lập các pháp. Nếu không các duyên thì không pháp giả.

Này các trưởng giả! Tất cả các pháp chỉ là giả lập, trong ấy đều không có gì sanh gì lão gì tử gì tận gì khởi. Chỉ có tịch diệt thanh tịnh dứt hẳn các loài sanh tử, đáng dùng để quy y.

Này các trưởng giả! Nếu có phân biệt chẳng thiệt thì có tác ý giả lập bất chánh. Nếu không phân biệt chẳng thiệt thì không tác ý giả lập bất chánh.

Nếu có tác ý bất chánh thì có vô minh giả lập. Nếu không tác ý bất chánh thì không vô minh giả lập. Nếu có vô minh thì có hành giả lập.

Nếu không vô minh thì không các hành giả lập: Nếu có các hành thì có thức giả lập. Nếu không các hành thì không thức giả lập. Nếu có thức giả lập thì có danh sắc giả lập.

Nếu không thức thì không danh sắc giả lập. Nếu có danh sắc thì có sáu nhập giả lập. Nếu không danh sắc thì không sáu nhập giả lập. Nếu có sáu nhập thì có xúc giả lập.

Nếu không sáu nhập thì không xúc giả lập. Nếu có xúc thì có thọ giả lập. Nếu không xúc thì không thọ giả lập.  Nếu có thọ thì có ái giả lập.

Nếu không thọ thì không ái giả lập.  Nếu có ái thì có thủ giả lập. Nếu không ái thì không thủ giả lập. Nếu có thủ thì có hữu giả lập. Nếu không thủ thì không hữu giả lập.

Nếu có hữu thì có sanh giả lập. Nếu không hữu thì không sanh giả lập. Nếu có sanh thì có lão tử giả lập. Nếu không sanh thì không lão tử giả lập.

***

Tổng hợp