Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội đầu - Phẩm Hai Mươi Ba - Phẩm Chư Thiên Tử - Phần Hai

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần

PHẬT THUYẾT KINH 

ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần  

HỘI ĐẦU  

PHẨM HAI MƯƠI BA

PHẨM CHƯ THIÊN TỬ  

PHẦN HAI  

Thiên Tử nên biết! Trí nhất thiết chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của trí nhất thiết chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng cũng chẳng thể nắm bắt được.

Thiên Tử nên biết! Thanh Văn thừa chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Độc giác thừa, vô thượng thừa cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của Thanh Văn thừa chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của Ðộc giác thừa, vô thượng thừa cũng chẳng thể nắm bắt được.

Thiên Tử nên biết! Dự Lưu chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của Dự Lưu chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán cũng chẳng thể nắm bắt được.

Thiên Tử nên biết! Dự Lưu hướng, Dự Lưu quả chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Nhất Lai hướng, Nhất Lai quả, Bất Hoàn hướng, Bất Hoàn quả, A La Hán hướng, A La Hán quả cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của Dự Lưu hướng, Dự Lưu quả chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của Nhất Lai hướng, Nhất Lai quả cho đến A La Hán hướng, A La Hán quả cũng chẳng thể nắm bắt được.

Thiên Tử nên biết! Ðộc Giác chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Độc Giác hướng, Ðộc Giác quả cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của Ðộc Giác chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của Ðộc Giác hướng, Ðộc Giác quả cũng chẳng thể nắm bắt được.

Thiên Tử nên biết! Đại Bồ Tát chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Quả vị giác ngộ cao tột cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của Đại Bồ Tát chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của quả vị giác ngộ cao tột cũng chẳng thể nắm bắt được.

Thiên Tử nên biết! Pháp của Đại Bồ Tát chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Quả vị giác ngộ cao tột cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của pháp Đại Bồ Tát chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của quả vị giác ngộ cao tột cũng chẳng thể nắm bắt được.

Thiên Tử nên biết! Bậc Cực Hỷ chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Bậc Ly Cấu, Bậc Phát Quang, Bậc Diệm Tuệ, Bậc Cực Nan Thắng, Bậc Hiện Tiền, Bậc Viễn Hành, Bậc Bất Động, Bậc Thiện Tuệ, Bậc Pháp Vân cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của Bậc Cực Hỷ chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của Bậc Ly Cấu cho đến Bậc Pháp Vân cũng chẳng thể nắm bắt được.

Thiên Tử nên biết! Pháp của Bậc Cực Hỷ chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Pháp của Bậc Ly Cấu, Bậc Phát Quang, Bậc Diệm Tuệ, Bậc Cực Nan Thắng, Bậc Hiện Tiền, Bậc Viễn Hành, Bậc Bất Động, Bậc Thiện Tuệ, Bậc Pháp Vân cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của pháp Bậc Cực Hỷ chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của pháp Bậc Ly Cấu cho đến Bậc Pháp Vân cũng chẳng thể nắm bắt được.

Thiên Tử nên biết! Bậc phàm phu chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Bậc Chủng Tánh, Bậc Ðệ Bát, Bậc Cụ Kiến, Bậc Bạc, Bậc Ly Dục, Bậc Dĩ Biện, Bậc Ðộc Giác, Bậc Bồ Tát, Bậc Như Lai cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của Bậc phàm phu chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của Bậc Chủng Tánh cho đến Bậc Như Lai cũng chẳng thể nắm bắt được.

Thiên Tử nên biết! Pháp của Bậc phàm phu chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế. Pháp của Bậc Chủng Tánh, Bậc Ðệ Bát, Bậc Cụ Kiến, Bậc Bạc, Bậc Ly Dục, Bậc Dĩ Biện, Bậc Ðộc Giác, Bậc Bồ Tát, Bậc Như Lai cũng chẳng phải thậm thâm, chẳng phải vi tế.

Vì sao?

Vì tánh thậm thâm vi tế của pháp Bậc phàm phu chẳng thể nắm bắt được. Vì tánh thậm thâm vi tế của pháp Bậc Chủng Tánh cho đến Bậc Như Lai cũng chẳng thể nắm bắt được.

Khi ấy, các Thiên Tử lại nghĩ như vậy: Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết sắc, chẳng thi thiết thọ, tưởng, hành, thức.

Vì sao?

Vì tánh của sắc uẩn v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết nhãn xứ. Chẳng thi thiết nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ.

Vì sao?

Vì tánh của nhãn xứ v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết sắc xứ. Chẳng thi thiết thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ.

Vì sao?

Vì tánh của sắc xứ v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết nhãn giới. Chẳng thi thiết sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc cùng các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Vì tánh của nhãn giới v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết nhĩ giới. Chẳng thi thiết thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc cùng các thọ do nhĩ xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Vì tánh của nhĩ giới v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết tỷ giới. Chẳng thi thiết hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc cùng các thọ do tỷ xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Vì tánh của tỷ giới v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết thiệt giới. Chẳng thi thiết vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc cùng các thọ do thiệt xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Vì tánh của thiệt giới v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết thân giới. Chẳng thi thiết xúc giới, thân thức giới và thân xúc cùng các thọ do thân xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Vì tánh của thân giới v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết ý giới. Chẳng thi thiết pháp giới, ý thức giới và ý xúc cùng các thọ do ý xúc làm duyên sanh ra.

Vì sao?

Vì tánh của ý giới v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết địa giới. Chẳng thi thiết thủy, hỏa, phong, không, thức giới.

Vì sao?

Vì tánh của địa giới v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết Thánh đế khổ. Chẳng thi thiết Thánh đế tập, diệt, đạo.

Vì sao?

Vì tánh của Thánh đế Khổ v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết vô minh. Chẳng thi thiết hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử, sầu, than, khổ, ưu, não.

Vì sao?

Vì tánh của vô minh v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết cái không nội. Chẳng thi thiết cái không ngoại, cái không nội ngoại, cái không không, cái không lớn, cái không thắng nghĩa, cái không hữu vi, cái không vô vi, cái không rốt ráo.

Cái không không biên giới, cái không tản mạn, cái không không đổi khác, cái không bản tánh, cái không tự tướng, cái không cộng tướng, cái không tất cả pháp, cái không chẳng thể nắm bắt được, cái không không tánh, cái không tự tánh, cái không không tánh tự tánh.

Vì sao?

Vì tánh của cái không nội v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết chân như. Chẳng thi thiết pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, định pháp, trụ pháp, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì.

Vì sao?

Vì tánh của chân như v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết bố thí Ba la mật đa. Chẳng thi thiết tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, bát nhã Ba la mật đa.

Vì sao?

Vì tánh của bố thí Ba la mật đa v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết bốn tịnh lự. Chẳng thi thiết bốn vô lượng, bốn định vô sắc.

Vì sao?

Vì tánh của bốn tịnh lự v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết tám giải thoát. Chẳng thi thiết tám thắng xứ, chín định thứ đệ, mười biến xứ.

Vì sao?

Vì tánh của tám giải thoát v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết bốn niệm trụ. Chẳng thi thiết bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi đẳng giác, tám chi Thánh Đạo.

Vì sao?

Vì tánh của Bốn Niệm Trụ v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết pháp môn giải thoát không. Chẳng thi thiết pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện.

Vì sao?

Vì tánh của pháp môn giải thoát không v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết năm loại mắt. Chẳng thi thiết sáu phép thần thông.

Vì sao?

Vì tánh của năm loại mắt v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết mười lực của Phật. Chẳng thi thiết bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám Pháp Phật bất cộng.

Vì sao?

Vì tánh của mười lực Phật v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết pháp không quên mất. Chẳng thi thiết tánh luôn luôn xả.

Vì sao?

Vì tánh của pháp không quên mất v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết tất cả pháp môn Đà La Ni. Chẳng thi thiết tất cả pháp môn Tam Ma Địa.

Vì sao?

Vì tánh của tất cả pháp môn Đà La Ni v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết trí nhất thiết. Chẳng thi thiết trí đạo tướng, trí nhất thiết tướng.

Vì sao?

Vì tánh của trí nhất thiết v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết Thanh Văn thừa. Chẳng thi thiết Ðộc giác thừa, vô thượng thừa.

Vì sao?

Vì tánh của Thanh Văn thừa v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết Dự Lưu. Chẳng thi thiết Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán.

Vì sao?

Vì tánh của Dự Lưu v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết Dự Lưu hướng, Dự Lưu quả. Chẳng thi thiết Nhất Lai hướng, Nhất Lai quả, Bất Hoàn hướng, Bất Hoàn quả, A La Hán hướng, A La Hán quả.

Vì sao?

Vì tánh của Dự Lưu hướng, Dự Lưu quả v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết Ðộc Giác. Chẳng thi thiết Ðộc Giác hướng, Ðộc Giác quả.

Vì sao?

Vì tánh của Ðộc Giác v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết Đại Bồ Tát. Chẳng thi thiết Tam miệu tam Phật Đà.

Vì sao?

Vì tánh của Đại Bồ Tát v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết pháp của Đại Bồ Tát. Chẳng thi thiết quả vị giác ngộ cao tột.

Vì sao?

Vì tánh của pháp Đại Bồ Tát v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết Bậc Cực Hỷ. Chẳng thi thiết Bậc Ly Cấu, Bậc Phát Quang, Bậc Diệm Tuệ, Bậc Cực Nan Thắng, Bậc Hiện Tiền, Bậc Viễn Hành, Bậc Bất Động, Bậc Thiện Tuệ, Bậc Pháp Vân.

Vì sao?

Vì tánh của Bậc Cực Hỷ v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết pháp của Bậc Cực Hỷ. Chẳng thi thiết pháp của Bậc Ly Cấu, Bậc Phát Quang, Bậc Diệm Tuệ, Bậc Cực Nan Thắng, Bậc Hiện Tiền, Bậc Viễn Hành, Bậc Bất Động, Bậc Thiện Tuệ, Bậc Pháp Vân.

Vì sao?

Vì tánh của pháp Bậc Cực Hỷ v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết Bậc phàm phu. Chẳng thi thiết Bậc Chủng Tánh, Bậc Ðệ Bát, Bậc Cụ Kiến, Bậc Bạc, Bậc Ly Dục, Bậc Dĩ Biện, Bậc Ðộc Giác, Bậc Bồ Tát, Bậc Như Lai.

Vì sao?

Vì tánh của Bậc phàm phu v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết chẳng thi thiết pháp của Bậc phàm phu. Chẳng thi thiết pháp của Bậc Chủng Tánh, Bậc Ðệ Bát, Bậc Cụ Kiến, Bậc Bạc, Bậc Ly Dục, Bậc Dĩ Biện, Bậc Ðộc Giác, Bậc Bồ Tát, Bậc Như Lai.

Vì sao?

Vì tánh của pháp Bậc phàm phu v.v… là bất khả thuyết.

Trong pháp mà Tôn Giả Thiện Hiện đã thuyết, cũng chẳng thi thiết văn tự, ngữ ngôn.

Vì sao?

Vì tánh của văn tự, ngữ ngôn v.v… là bất khả thuyết.

Lúc bấy giờ, Thiện Hiện biết điều tâm niệm của các Thiên Tử liền bảo: Đúng vậy! Đúng vậy! Như các ông nghĩ, các pháp cho đến quả vị giác ngộ cao tột, văn tự, ngữ ngôn đều chẳng đạt được. Cho nên đối với bát nhã Ba la mật đa, không có người nói, không có người nghe, cũng không có người hiểu. Vì vậy, các ông ở trong các pháp nên theo điều đã nói, tu nhẫn kiên cố.

Các hữu tình muốn an trụ, muốn chứng đắc quả Dự Lưu, Nhất Lai, Bất Hoàn, A La Hán cũng nương vào nhẫn này mà được cứu cánh. Các hữu tình muốn an trụ, muốn chứng Độc Giác, đắc quả giác ngộ cũng nương vào nhẫn này mà được cứu cánh. Các hữu tình muốn an trụ, muốn chứng đắc quả vị giác ngộ cao tột cần phải nương vào nhẫn này để được cứu cánh.

Như vậy, Chư Thiên Tử! Các Đại Bồ Tát, từ sơ phát tâm cho đến cứu cánh, nên an trụ bát nhã Ba la mật đa sâu xa vô thuyết, vô thính, vô giải, thường siêng năng tu học, chẳng nên xả ly.

Khi ấy, các Thiên Tử lại nghĩ: Nay đây, Tôn Giả Thiện Hiện muốn vì hữu tình nào và thuyết pháp gì?

Lúc bấy giờ, Thiện Hiện biết điều tâm niệm của các Thiên Tử, liền bảo với họ: Thiên Tử nên biết! Nay ta muốn vì hữu tình như huyễn, như hóa, như mộng mà thuyết pháp như huyễn, như hóa, như mộng.

Vì sao?

Vì người nghe như vậy, đối với điều đã thuyết, không nghe, không hiểu, không có chỗ chứng.

Khi ấy, các Thiên Tử lại hỏi: Người nói, người nghe và pháp đã nói đều là việc như huyễn, như hóa, như mộng chăng?

Thiện Hiện đáp: Đúng vậy! Đúng vậy! Như các ông đã nói, hữu tình như huyễn, vì đối tượng như huyễn nên thuyết pháp như huyễn. Hữu tình như hóa, vì đối tượng như hóa, nên thuyết pháp như hóa. Hữu tình như mộng, vì đối tượng như mộng, nên thuyết pháp như mộng.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy ngã là như huyễn, như hóa, như mộng. Đã thấy hữu tình, dòng sinh mạng, sự sanh, sự dưỡng, sự trưởng thành, chủ thể luân hồi, người do người sanh, ngã tối thắng, khả năng làm việc, khả năng khiến người làm việc, khả năng tạo nghiệp, khả năng khiến người tạo nghiệp, tự thọ quả báo, khiến người thọ quả báo, cái biết, cái thấy như huyễn, như hóa, như mộng.

Vì sao?

Vì tự tánh của ngã v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy sắc là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy thọ, tưởng, hành, thức là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của sắc uẩn v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy nhãn xứ là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của nhãn xứ v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy sắc xứ là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của sắc xứ v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy nhãn giới là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc cùng các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của nhãn giới v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy nhĩ giới là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc cùng các thọ do nhĩ xúc làm duyên sanh ra là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của nhĩ giới v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy tỷ giới là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc cùng các thọ do tỷ xúc làm duyên sanh ra là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của tỷ giới v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy thiệt giới là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc cùng các thọ do thiệt xúc làm duyên sanh ra là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của thiệt giới v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy thân giới là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy xúc giới, thân thức giới và thân xúc cùng các thọ do thân xúc làm duyên sanh ra là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của thân giới v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy ý giới là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy pháp giới, ý thức giới và ý xúc cùng các thọ do ý xúc làm duyên sanh ra là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của ý giới v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy địa giới là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy thủy, hỏa, phong, không, thức giới là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của địa giới v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy Thánh đế khổ là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy Thánh đế tập, diệt, đạo là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của Thánh đế khổ v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy vô minh là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử, sầu, than, khổ, ưu, não là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của vô minh v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy cái không nội là như huyễn, như hóa, như mộng. Đã thấy cái không ngoại, cái không nội ngoại, cái không không, cái không lớn, cái không thắng nghĩa, cái không hữu vi, cái không vô vi, cái không rốt ráo, cái không không biên giới, cái không tản mạn, cái không không đổi khác, cái không bản tánh, cái không tự tướng.

Cái không cộng tướng, cái không tất cả pháp, cái không chẳng thể nắm bắt được, cái không không tánh, cái không tự tánh, cái không không tánh tự tánh là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của cái không nội v.v… là không.

Thiên Tử nên biết! Đã thấy chân như là như huyễn, như hóa, như mộng.

Đã thấy pháp giới, pháp tánh, tánh chẳng hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sanh, định pháp, trụ pháp, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới bất tư nghì là như huyễn, như hóa, như mộng, vì sao?

Vì tự tánh của chân như v.v… là không.

***

Tổng hợp