Phật Thuyết Kinh Tăng Chi Bộ - Chương Bốn - Bốn Pháp - Phẩm Ba - Phẩm Uruvelà - Phần Hai - Tại Uruvelà

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT

KINH TĂNG CHI BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

 An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

CHƯƠNG BỐN

BỐN PHÁP  

PHẨM BA

PHẨM URUVELÀ  

PHẦN HAI

TẠI URUVELÀ  

Một thời, này các Tỳ Kheo, ta trú ở Uruvelà, trên bờ sống Neranjarà, dưới cây bàng Nigrodha, khi mới thành Chánh Giác. Rồi này các Tỳ Kheo, rất nhiều Bà La Môn già cả, Trưởng Lão, các bậc Trưởng Thượng, đã đi quá nửa cuộc đời, đã đạt cuối mức tuổi đời, đi đến ta.

Sau khi đến, nói lên với ta những lời chào đón hỏi thăm. Sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu rồi ngồi xuống một bên.

Ngồi xuống một bên, này các Tỳ Kheo, các Bà La Môn ấy nói với ta như sau:

Thưa Tôn Giả Gotama, chúng tôi được nghe như sau: Sa Môn Gotama không có kính lễ, không có đứng dậy, không có lấy ghế mời ngồi các bậc Bà La Môn già cả, Trưởng Lão, các Bậc Trưởng Thượng đã đi quá nửa cuộc đời, đã đạt cuối mức tuổi đời.

Thưa Tôn Giả Gotama, có phải sự tình là như vậy không?

Nếu Tôn Giả môn Gotama không có kính lễ, không có đứng dậy, không có lấy ghế mời ngồi các bậc Bà La Môn già cả, Trưởng Lão, các bậc Trưởng Thượng đã đi quá nửa cuộc đời, đã đạt cuối mức tuổi đời, sự tình như vậy, thưa Tôn Giả Gotama là không được tốt đẹp.

Này các Tỳ Kheo, về vấn đề ấy, ta suy nghĩ như sau: Các Tôn Giả này không hiểu gì về Trưởng Lão, hay các pháp tác thành vị Trưởng Lão. Nếu Trưởng Lão, này các Tỳ Kheo, là tám mươi tuổi, hay chín mươi tuổi, hay một trăm tuổi đời, và nếu vị ấy nói phi thời, nói phi chân, nói phi nghĩa, nói phi pháp, nói phi luật, nói những lời không đáng giữ gìn, lời nói không hợp thời cơ, không hợp lý, không có giới hạn, không có liên hệ đến mục đích, thời vị ấy chỉ được gọi là vị Trưởng Lão ngu.

Nếu là một vị tuổi trẻ, này các Tỳ Kheo, một thanh niên còn non trẻ, tóc đen nhánh, trong tuổi hiền thiện của đời, còn trong tuổi thanh xuân, vị ấy nói lời đúng thời, nói lời chân thực, nói lời có nghĩa, nói lời đúng pháp, nói lời đúng luật, nói những lời đáng giữ gìn, lời nói hợp thời cơ, hợp lý, có giới hạn, liên hệ đến mục đích, thời vị ấy chỉ được gọi là vị Trưởng Lão hiền trí.

Này các Tỳ Kheo, có bốn pháp tác thành Trưởng Lão này.

Thế nào là bốn?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, vị Tỳ Kheo có giới, sống chế ngự với sự chế ngự của giới bổn Pàtimokkha, đầy đủ uy nghi chánh hạnh, thấy sợ hãi trong các lỗi nhỏ nhặt, chấp nhận và học tập trong các học pháp.

Là vị nghe nhiều, thọ trì điều đã nghe, tích tụ điều đã nghe, những pháp sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, có nghĩa có văn, đề cao phạm hạnh hoàn toàn viên mãn thanh tịnh, các pháp như vậy.

Vị ấy nghe nhiều, thọ trì đọc tụng bằng lời, quán sát với ý, thể nhập với chánh kiến, đối với Bốn Thiền thuộc tăng thượng tâm, hiện tại lạc trú, có được không khó khăn, có được không mệt nhọc, có được không phí sức.

Do đoạn diệt các lậu hoặc, ngay trong hiện tại, tự mình với thắng trí, chứng ngộ, chứng đạt và an trú vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát. Này các Tỳ Kheo, bốn pháp này tác thành vị Trưởng Lão.

Ai với tâm cống cao

Nói nhiều lời phù phiếm

Với tư duy không định

Như thú không ưa pháp

Xa địa vị Trưởng Lão

Ác kiến, không kính trọng

Và ai đủ giới hạnh

Nghe nhiều trí biện tài

Sống chế ngự bậc trí

Ðối với tất cả pháp

Vị ấy với trí tuệ

Quán thấy chơn ý nghĩa

Ðạt cứu cánh các pháp

Không hoang vu, biện tài

Ðoạn tận sanh và chết

Viên mãn hành phạm hạnh

Vị ấy ta gọi tên

Trưởng Lão không lậu hoặc

Do đoạn trừ lậu hoặc

Ðược gọi là Trưởng Lão.

***

Tổng hợp