Phật Thuyết Kinh Tăng Nhất A Hàm - Phẩm Bốn Mươi Chín - Phẩm Chăn Trâu - Phần Năm

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Tăng Già Đề Bà, Đời Đông Tấn

PHẬT THUYẾT

KINH TĂNG NHẤT A HÀM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Tăng Già Đề Bà, Đời Đông Tấn  

PHẨM BỐN MƯƠI CHÍN

PHẨM CHĂN TRÂU  

PHẦN NĂM  

Tôi nghe như vậy!

Một thời Phật ở tại thành Thích Si Ca Tỳ La Việt vườn Ni Câu Lưu, cùng với chúng đại Tỳ Kheo năm trăm người câu hội.

Bấy giờ, Vương Tử Ðề Bà Đạt Đa đến chỗ Phật, cúi đầu lễ chân Phật, lui ngồi một bên, Ðề Bà Đạt Đa bạch Phật: Cúi xin Thế Tôn cho con được làm Sa Môn.

Phật bảo Ðề Bà Đạt Đa: Ông nên ở tại gia làm việc bố thí, làm Sa Môn thật chẳng dễ.

Khi ấy, Ðề Bạt Đạt Đa lại ba phen bạch Phật: Cúi xin Thế Tôn cho phép con theo Ngài.

Phật lại bảo: Ông nên ở nhà, không nên xuất gia tu hạnh Sa Môn.

Ðề Bà Đạt Đa khởi nghĩ rằng: Sa Môn này có lòng tật đố, nay ta có thể tự cạo tóc, tu phạm hạnh, đâu cần Sa Môn ấy làm gì?

Ðề Bà Đạt Đa liền lui về, tự cạo bỏ râu tóc, mặc Cà Sa, tự xưng: Ta là hàng Thích Tử. Bấy giờ, có một Tỳ Kheo tên Tu La Đà, hành hạnh Đầu Đà, khất thực, mặc y vá, thông suốt ngũ thông.

Ðề Bà Đạt Đa liền đến chỗ Tỳ Kheo ấy, cúi đầu lễ dưới chân, bạch rằng: Cúi xin Tôn Giả nói giáo pháp cho tôi khiến cho được an ổn lâu dài. Tỳ Kheo Tu La Đà liền nói pháp cho, các oai nghi lễ độ, suy nghĩ về pháp này, bỏ điều này được điều này. Khi ấy, Ðề Bà Đạt Đa như lời Tỳ Kheo ấy dạy không để sai sót.

Ðề Bà Đạt Đa lại bạch với Tỳ Kheo ấy rằng: Cúi xin Tôn Giả dạy cho tôi về pháp thần túc, tôi có thể tu hành theo pháp ấy.

Bấy giờ, Tỳ Kheo lại dạy pháp thần túc cho ông: Nay ông nên học về tâm ý khinh trọng, đã biết tam ý khinh trọng, lại nên phân biệt về Tứ Đại Địa, thủy, hỏa, phong khinh trọng.

Ðã biết được Tứ Đại khinh trọng, lại nên tu hành về chánh định tự tại. Ðã thực hành chánh định tự tại, lại nên tu chánh định dũng mãnh. Ðã thực hành chánh định dũng mãnh, lại nên tu về chánh định tâm ý. Ðã thực hành chánh định tâm ý, lại nên hành chánh định tự giới, đã tu hành chánh định tự giới, như thế không bao lâu sẽ thành tựu thần túc.

Ðề Bà Đạt Đa vâng lời Tỳ Kheo ấy dạy, tự biết về tâm ý khinh trọng, lại biết về Tứ Đại khinh trọng, tu hết các chánh định không sai sót, không bao lâu liền thành tựu được thần túc.

Như thế, Ðề Bà Đạt Đa có vô số phương tiện tiến hóa vô lượng. Bấy giờ danh tiếng Ðề Bà Đạt Đa lưu truyền lan xa bốn phương.

Khi ấy, Ðề Bà Đạt Đa dùng sức thần túc bay lên Cõi Trời Ba Mươi Ba, hái các thứ hoa như hoa sen Ưu Bát La, hoa Câu Mâu Đầu, đem về dâng Thái Tử A Xà Thế, và bảo:

Hoa này từ Cõi Trời Ba Mươi Ba, Thích Đề Hoàn Nhân đem đến tặng Thái Tử. Thái Tử thấy Ðề Bà Đạt Đa có thần túc như thế, liền tùy thời cúng dường, cung cấp vật cần dùng.

Thái Tử lại khởi nghĩ: Ðề Bà Đạt Đa lại tự ẩn thân, biến thành đứa bé ngồi trên đùi gối Thái Tử.

Các thể nữ đều khởi nghĩ: Ðây là người gì? Là Quỷ ư? Là Trời ư?

Bàn tán chưa xong, Ðề bà lại hóa thân trở lại như cũ.

Khi đó, Thái Tử và các cung nhân đều khen rằng: Ðây là Ðề Bà Đạt Đa, liền cung cấp vật cần dùng.

Lại truyền tụng lời này: Ðề Bà Đạt Đa danh đức không thể nói hết được.

Bấy giờ, nhiều Tỳ Kheo nghe điều này, đến chỗ Thế Tôn, cúi đầu lễ Phật, bạch: Ðề Bà Đạt Đa có thần túc rất lớn, thường nhận được y phục, thức ăn uống, giường nệm, thuốc men.

Phật bảo các Tỳ Kheo: Các thầy chớ khởi ý niệm này, tham đắm lợi dưỡng của Ðề Bà Đạt Đa. Lại cũng đừng khen ngợi sức thần túc của ông ấy. Ông ấy do thần túc này rơi trong ba đường ác. Lợi dưỡng của Ðề Bà Đạt Đa, và thần túc của ông ấy sẽ chấm dứt.

Vì sao thế?

Ðề Bà sẽ tự tạo nghiệp thân, khẩu, ý.

Khi đó, Ðề Bà Đạt Đa lại khởi nghĩ rằng: Sa Môn Cù Đàm có thần túc, ta cũng có thần túc. Sa Môn Cù Đàm có tri thức, ta cũng có tri thức. Sa Môn Cù Đàm dòng họ cao quý, ta cũng dòng họ cao quý.

Nếu Sa Môn Cù Đàm hiện một thần túc, ta sẽ hiện hai. Sa Môn Cù Đàm hiện hai, ta sẽ hiện bốn, kia hiện tám, ta hiện mười sáu.

Kia hiện mười sáu, ta hiện ba mươi hai. Tùy theo sức hóa hiện của Sa Môn ấy, ta sẽ tăng gấp đôi. Bấy giờ, nhiều Tỳ Kheo nghe Ðề Bà Đạt Đa nói như vậy, hơn năm trăm Tỳ Kheo đến chỗ Ðề Bà Đạt Đa và năm trăm Tỳ Kheo nhận sự cúng dường của Thái Tử A Xà Thế.

Khi ấy, hai Tôn Giả Xá Lợi Phất và Mục Kiền Liên nói với nhau rằng: Chúng ta cùng đi đến chỗ Ðề Bà Đạt Đa, nghe ông ấy nói pháp, xem là luận thuyết gì, liền cùng đi đến chỗ Ðề Bà Đạt Đa. Bấy giờ, Ðề Bà Đạt Đa xa thấy Xá Lợi Phất, Mục Kiền Liên đi đến, liền bảo các Tỳ Kheo. Hai người này là đệ tử của Tất Đạt, rất được khen ngợi. Hai Tôn Giả đến rồi, cùng hỏi thăm, ngồi một bên.

Bấy giờ các Tỳ Kheo đều khởi nghĩ rằng: Ðệ tử của Phật Thích Ca, nay hướng hết về Ðề Bà Đạt Đa.

Ðề Bà Đạt Đa bảo Tôn Giả Xá Lợi Phất: Nay thầy có thể thuyết pháp cho các Tỳ Kheo chăng?

Tôi đau lưng muốn nghỉ một chút. Ðề Bà Đạt Đa bèn nằm nghiêng hông mặt, hai chân xếp lên nhau, do lòng vui mừng nên ngủ luôn. Bấy giờ, Xá Lợi Phất, Mục Kiền Liên thấy Ðề Bà Đạt Đa ngủ, liền dùng thần túc đem các vị Tỳ Kheo bay lên hư không mà đi.

Khi Ðề Bà Đạt Đa thức dậy, không thấy các Tỳ Kheo, rất giận dữ nói: Nếu ta không trả được thù này thì không gọi là Ðề Bà Đạt Đa. Ðây là lần đầu Ðề Bà Đạt Đa phạm tội ngũ nghịch. Ðề Bà Đạt Đa vừa khởi ý ấy, liền bị mất thần túc.

Bấy giờ, nhiều Tỳ Kheo bạch Phật: Tỳ Kheo Ðề Bà Đạt Đa có thần túc lớn mới có thể phá hoại Thánh Chúng.

Phật bảo: Không phải chỉ hôm nay Ðề Bà Đạt Đa mới phá hoại Thánh Chúng. Ðời quá khứ ông ta cũng thường phá hoại Thánh Chúng.

Vì sao thế?

Về đời quá khứ ông ta cũng phá hoại Thánh Chúng.

Ðề Bà Đạt Đa lại khởi ý ác: Ta sẽ giết Sa Môn Cù Đàm để làm Phật độc tôn trong ba cõi.

Khi ấy, Ðề Bà Đạt Đa nói với Thái Tử A Xà Thế: Người xưa thọ mạng rất dài, ngày nay đã ngắn ngủi. Nếu như Thái Tử chết, chắc lại sanh trong dân gian.

Sao không giết Phụ Vương, rồi lên ngôi Vua?

Tôi sẽ giết Như Lai và sẽ làm Phật.

Vua mới, Phật mới, cũng chẳng thích ư?

Bấy giờ, A Xà Thế bèn sai quân thị vệ bắt Phụ Vương giam vào ngục, tự lên làm Vua cai trị nhân dân.

Khi đó, quần thần đều nói với nhau: Người này khi sanh ắt là oan gia. Nhân đó đặt tên là A Xà Thế.

Ðề Bà Đạt Đa thấy A Xà Thế đã hại Phụ Vương xong, lại khởi nghĩ: Ta sẽ hại Sa Môn Cù Đàm. Bấy giờ, Thế Tôn đang ở tại một ngọn núi nhỏ cạnh núi Kỳ Xà Quật, Ðề Bà Đạt Đa leo lên núi Kỳ Xà Quật, tay vác một tảng đá lớn dài ba mươi khuỷu tay, rộng năm mươi khuỷu tay, ném vào Thế Tôn.

Khi đó, sơn thần, quỷ Kim Tỳ La thường ở tại núi ấy, thấy Ðề Bà Đạt Đa vác đá ném Phật, liền đưa tay đỡ lấy đến chỗ khác. Tảng đá bể văng ra một mảnh nhỏ trúng chân như Lai chảy máu.

Thế Tôn thấy vậy nói với Ðề Bà Đạt Đa: Nay ông khởi ý muốn hại Như Lai, đây là tội ngũ nghịch thứ hai.

Ðề Bà Đạt Đa tự nghĩ: Nay ta không hại được Sa Môn Cù Đàm.

Liền bỏ đi, đến chỗ A Xà Thế, tâu nhà Vua rằng: Nên cho con voi uống rượu say, khiến hại Sa Môn.

Vì sao?

Con voi ấy hung dữ chắc có thể hại được Sa Môn Cù Đàm. Nếu Sa Môn có Nhất Thiết trí, ngày mai sẽ không vào thành khất thực. Nếu không có Nhất Thiết trí, ngày mai vào thành khất thực, ắt sẽ bị voi dữ này làm hại.

Khi ấy, Vua A Xà Thế liền đem rượu mạnh cho voi uống say, ra lệnh cho dân chúng: Ai muốn an ổn, thương mạng mình, ngày mai đừng đi lại trong thành. Bấy giờ, Thế Tôn đúng thời đắp y mang bát vào thành La Duyệt khất thực.

Hàng tứ chúng nam nữ già trẻ trong nước nghe tin Vua A Xà Thế cho voi uống rượu say muốn hại Thế Tôn, đều cùng nhau đi đến chỗ Phật, làm lễ dưới chân, và bạch Phật: Cúi xin Thế Tôn, chớ vào thành La Duyệt khất thực. Vì Vua A Xà Thế phục rượu voi say muốn hại Thế Tôn.

Phật bảo các Ưu Bà Tắc: Phàm là bậc Ðẳng Chánh Giác trọn không bị người khác làm hại. Thế Tôn tuy nghe như thế vẫn đi vào thành. Voi dữ xa thấy Thế Tôn đến, sân giận bừng bừng chạy về phía Phật, muốn làm hại.

Song, Phật thấy voi chạy đến liền nói kệ:

Voi chớ hại đến rồng,

Voi, rồng khó xuất,

Do không hại đến rồng,

Ðược sanh vào cõi lành,

Voi kia nghe Như Lai nói kệ xong, liền đến trước quỳ mọp, liếm chân như Lai. Voi kia vì tâm hối quá không an, liền chết, sanh lên Cõi Trời Ba Mươi Ba. Vua A Xà Thế và Ðề Bà Đạt Đa thấy voi đã chết, buồn rầu không vui.

Ðề Bà Đạt Đa nói với Vua: Sa Môn Cù Đàm đã giết voi chết.

Vua đáp: Sa Môn Cù Đàm này có sức thần lớn, có nhiều kỹ thuật, mới có thể trù rủa voi chết.

Vua A Xà Thế lại nói: Sa Môn này chắc đầy đủ oai đức mới không bị voi dữ làm hại.

Ðề Bà Đạt Đa đáp: Sa Môn Cù Đàm có Chú thuật huyễn hoặc, có thể khiến ngoại đạo dị học thảy đều hàng phục, huống chi loài súc sanh.

Khi ấy, Ðề Bà Đạt Đa bèn suy nghĩ: Ta thấy Vua A Xà Thế ý muốn thay đổi. Ðề Bà Đạt Đa lo buồn không vui, ra khỏi thành La Duyệt.

Bấy giờ Tỳ Kheo Ni pháp thí xa thấy Ðề Bà Đạt Đa đến, nói với Ðề Bà Đạt Đa: Nay điều ông làm rất sai quấy, hiện tại hối lỗi còn dễ, sợ sau khó.

Ðề Bà Đạt Đa nghe nói, lại thêm sân giận hỏi: Con ngốc! Ta có lỗi gì mà nay dễ, sau khó?

Tỳ Kheo Ni pháp thí đáp: Nay ông đi chung với ác và tạo các điều chẳng lành. Bấy giờ, Ðề Bà Đạt Đa sân giận bừng bừng, lấy tay đánh Tỳ Kheo Ni chết.

Ðề Bà Đạt Đa đã hại bậc chân nhân, về đến phòng mình bảo các đệ tử: Các ông nên biết! Nay ta khởi ý đối với Sa Môn Cù Đàm, song việc ấy không nên. Vì A La Hán lại khởi ý ác đối với A La Hán. Nay ta có thể hướng về Cù Đàm sám hối. Do đây Ðề Bà Đạt Đa lo buồn, bị bệnh nặng.

Ðề Bà Đạt Đa bảo các đệ tử: Ta không đủ sức đến gặp Sa Môn Cù Đàm. Các ông nên giúp ta đến chỗ Sa Môn.

Ðề Bà Đạt Đa bôi thuốc độc vào mười đầu ngón tay, bảo các đệ tử: Các ông khiêng ta đến chỗ Sa Môn ấy. Bấy giờ, các đệ tử liền khiêng Ðề Bà Đạt Đa đến chỗ Thế Tôn. Tôn Giả A Nan xa thấy Ðề Bà Đạt Đa đến liền bạch Phật. Nay Ðề Bà Đạt Đa đến, chắc có tâm hối hận muốn hướng về Thế Tôn cầu xin cải hối.

Phật bảo A Nan: Ðề Bà Đạt Đa trọn không thể đến chỗ Thế Tôn.

A Nan ba phen bạch Phật: Nay Ðề Bà Đạt Đa đã muốn đến xin hối lỗi.

Phật bảo A Nan: Người ác ấy trọn không thể đến chỗ Như Lai. Ngày nay mạng ông ấy đã hết.

Bấy giờ, Ðề Bà Đạt Đa đến chỗ Thế Tôn, bảo các đệ tử: Nay ta không nên nằm ra mắt Như Lai, nên xuống võng mới đến gặp. Ðề Bà Đạt Đa vừa bước chân xuống đất, bấy giờ tại nơi ấy nổi lên gió lửa mạnh, đốt chân Ðề Bà Đạt Đa.

Ðề Bà Đạt Đa bị lửa đốt, liền khởi tâm hối hận, ở chỗ Phật chính muốn xưng Nam Mô Phật, song rốt cuộc không xưng được Nam Mô Phật, bèn vào địa ngục.

A Nan thấy Ðề Bà Đạt Đa rơi vào địa ngục, bạch Phật: Nay Ðề Bà Đạt Đa đã chết, rơi trong địa ngục chăng?

Phật bảo: Ðề Bà Đạt Đa không được diệt tận đến chỗ cứu cánh. Nay ông ấy khởi tâm ác đối với thân Như Lai, khi chết đọa địa ngục A tỳ. A Nan buồn khóc rơi lệ không ngừng.

Phật bảo A Nan: Vì sao thầy buồn khóc như thế?

A Nan bạch Phật: Tâm dục ái của con chưa dứt, chưa thể đoạn kết sử nên buồn khóc vậy.

Thế Tôn liền nói kệ:

Như người tự gây tạo,

Tự xem lại gốc ngọn,

Người lành thọ báo lành,

Kẻ ác chịu ương lụy.

Người đời làm hạnh ác,

Chết bị khổ địa ngục,

Nếu lại làm hạnh lành,

Chuyển thân thọ phước Trời.

Kia tự gây hạnh ác,

Tự rơi vào địa ngục,

Không phải lỗi của Phật.

Nay vì sao thầy buồn?

A Nan bạch Phật: Ðề Bà Đạt Đa chết, thân sanh chỗ nào?

Phật bảo A Nan: Nay Ðề Bà Đạt Đa chết, thân rơi vào địa ngục A tỳ.

Vì sao?

Do kia tạo tội ngũ nghịch nên cảm báo này.

A Nan lại bạch Phật: Ðúng thế, thưa Thế Tôn! Như lời dạy của Thế Tôn, tự thân làm ác hiện thân vào địa ngục. Vì thế con buồn khóc vậy. Do Ðề Bà Đạt Đa không quý tiếc danh xưng, dòng họ, cũng không nể cha mẹ tôn trưởng, làm nhục dòng họ Thích, hủy hoại gia thế chúng ta. Ðề Ba Đạt Đa hiện thân vào địa ngục thực không đúng.

Vì sao?

Dòng họ chúng ta phát xuất từ địa vị Chuyển Luân Thánh Vương, Ðề Bà Đạt Đa cũng xuất phát từ dòng Vua, không nên hiện thân vào địa ngục như thế.

Ðề Bà Đạt Đa nên hiện thân chấm dứt hữu lậu thành vô lậu, tâm giải thoát, tuệ giải thoát, nơi hiện thân này được chứng quả Sanh tử đã tận, phạm hạnh đã lập, việc phải làm đã làm xong, không thọ thân sau, như thật mà biết. Tập theo dấu của chân nhân, đắc A La Hán, nơi Vô Dư Niết Bàn mà nhập Niết Bàn.

Vì sao mang thân này vào địa ngục?

Ðề Bà Đạt Đa khi còn sống có oai thần lớn, rất có thần đức, có thể lên Cõi Trời Ba Mươi Ba biến hóa tự do.

Người như thế lại rơi vào địa ngục ư?

Bạch Thế Tôn!

Chẳng biết Ðề Bà Đạt Đa ở địa ngục trải qua bao nhiêu năm?

Phật bảo A Nan: Ông ấy ở địa ngục một kiếp.

A Nan lại bạch Phật: Kiếp có hai loại, đại kiếp và tiểu kiếp.

Ông ấy ở kiếp nào?

Phật bảo: Kiếp của ông ấy sẽ trải qua một đại kiếp. Nói đại kiếp tức hết số kiếp của hiền kiếp này. Hết nghiệp, mạng chung trở lại thân người.

A Nan bạch Phật: Ðề Bà Đạt Đa mất thân người mới trở lại.

Vì sao?

Kiếp số dài lâu, đại kiếp không quá hiền kiếp.

A Nan càng thêm buồn khóc than thở không vui, lại bạch Phật: Ðề Bà Đạt Đa từ địa ngục ra, sẽ sanh về chỗ nào?

Phật bảo A Nan: Ðề Bà Đạt Đa mạng chung nơi ấy, sẽ sanh lên Cõi Tứ Thiên Vương.

A Nan lại hỏi: Ở đó mạng chung sẽ sanh về đâu?

Phật bảo: Ở đó mạng chung, lần lượt sẽ sanh lên Trời Ba Mươi Ba, Trời Diệm Ma, Trời Ðâu Suất, Trời Hóa Tự Tại, Trời Tha Hóa Tự Tại.

A Nan lại hỏi: Ở nơi ấy mạng chung, sẽ sanh về đâu?

Phật bảo: Khi Ðề Bà Đạt Đa từ địa ngục mạng chung, sanh lên các Cõi Trời lành trải qua trong sáu mươi kiếp không rơi vào ba đường ác, qua lại trong Cõi Trời, người. Thân rốt sau, ông ta sẽ cạo râu tóc, mặc ba pháp y, do lòng tin kiên cố xuất gia học đạo, thành vị Bích Chi Phật Hiệu là Nam Mô.

Bấy giờ, A Nan đến trước bạch Phật: Như thế, bạch Thế Tôn! Ðề Bà Đạt Đa do ác báo nên chịu tội ở địa ngục, lại tạo đức gì mà trong sáu mươi kiếp trải qua sanh tử, không bị khổ não, sau lại thành vị Bích Chi Phật, hiệu là Nam Mô.

Phật bảo A Nan: Phước sanh ý lành trong khoảng giây lát, phước ấy khó thí dụ. Hà huống Ðề Bà Đạt Đa thông suốt cổ kim, tụng tập nhiều, giữ gìn các pháp, điều đã nghe không quên. Xưa Ðề Bà Đạt Đa do oán thù mà khởi tâm sát hại đối với Như Lai.

Lại do duyên báo xưa nên ông ta có tâm vui vẻ với Như Lai, do nhân duyên này trong sáu mươi kiếp không rơi trong ba đường ác. Lại do Ðề Bà Đạt Đa, vào lúc cuối khi mạng chung, khởi tâm hòa vui xưng Nam Mô, nên sau làm vị Phật Bích Chi hiệu Nam Mô.

Bấy giờ, A Nan liền đến trước lễ Phật, thưa rằng: Thưa vâng, bạch Thế Tôn! Như lời dạy của Phật.

Khi ấy, Tôn Giả Ðại Mục Kiền Liên đến trước Phật bạch: Bây giờ con muốn xuống địa ngục A tỳ, nói về yếu hạnh nhẫn nhục, hoan hỷ cho Ðề Bà Đạt Đa.

Phật bảo Mục Liên: Thầy nên biết, chớ vội vàng hung bạo, chuyên tâm chánh ý chớ khởi loạn tưởng.

Vì sao?

Hạng chúng sanh cực ác khó điều phục, khó thành tựu, vậy sau mới đọa vào địa ngục A tỳ. Lại, tội nhân kia không hiểu âm thanh đối đáp qua lại của cõi người.

Mục Liên bạch Phật: Nay con hiểu được sáu mươi bốn âm thanh, thông suốt ngôn ngữ, con sẽ dùng âm thanh ấy nói với ông ấy.

Phật bảo Mục Liên: Thầy nên biết đúng thời. Khi ấy, A Nan nghe như vậy, vui mừng phấn khởi không thể tự kềm. Đại Mục Kiền Liên lễ chân Phật, nhiễu quanh ba vòng, liền ở trước chỗ Phật, sang địa ngục A tỳ nhanh như trong khoảng lực sĩ duỗi tay.

Bấy giờ, Ðại Mục Liên đang ở địa ngục A tỳ đứng trên không khảy móng tay kêu: Ðề Bà Đạt Đa! Ðề Bà Đạt Đa im lặng không đáp.

Các ngục tốt hỏi Mục Liên: Nay Tôn Giả gọi Ðề Bà Đạt Đa nào?

Ngục tốt lại bảo: Trong đây cũng có Ðề Bà Đạt Đa thời Phật Câu Lưu Tôn, Ðề Bà Đạt Đa thời Phật Câu Na Hàm Mâu Ni, Ðề Bà Đạt Đa thời Phật Ca Diếp, cũng có Ðề Bà Đạt Đa Cư Sĩ, Ðề Bà Đạt Đa xuất gia.

Nay Tôn Giả muốn gọi Ðề Bà Đạt Đa nào?

Mục Liên đáp: Nay ta muốn mời Ðề Bà Đạt Đa em con nhà chú của Phật Thích Ca Văn, nên cần được gặp. Khi đó, ngục tốt tay cầm xích sắt, đốt lửa đổ chích vào thân Ðề Bà Đạt Đa để tỉnh giấc. Thân thế Ðề Bà Đạt Đa bị lửa đốt cháy cao ba mươi khuỷu tay.

Các ngục tốt bảo: Ông là kẻ ngu, ngủ gì như thế!

Ðề Bà Đạt Đa bị các khổ bức bách, thưa rằng: Nay các ông dạy bảo tôi điều gì?

Ngục tốt lại bảo: Ông hãy nhìn lên không trung!

Ðề Bà Đạt Đa theo lời ngước nhìn hư không, thấy Ðạ Mục Kiền Liên ngồi kiết già trên hoa sen báu, rực rỡ như Mặt Trời vén mây, Ðề Bà Đạt Đa thấy rồi bèn nói kệ:

Ai hiện hào quang Trời,

Như mặt trời vén mây,

Cũng như núi vàng chói.

Không có bụi nhơ nhớp?

Tôn Giả Mục Liên dùng kệ đáp:

Ta, đệ tử Thích Ca,

Thuộc dòng dõi Cù Đàm,

Là Thanh Văn trong ấy,

Tên là Ðại Mục Liên.

Ðề Bà Đạt Đa thưa với Mục Liên: Tôn Giả Mục Liên! Cớ gì hạ cố đến nơi này?

Nơi đây chúng sanh tạo ác, sau khi mệnh chung sanh vào nơi này.

Mục Liên đáp: Tôi do Phật sai nên đến đây, muốn thương xót nhổ sạch gốc khổ cho ông.

Bấy giờ, Ðề Bà Đạt Đa nghe âm hưởng Phật, vui mừng phấn khởi không thể tự kiềm, nói rằng: Cúi xin Tôn Giả, đúng thời diễn nói.

Ðức Thế Tôn có lời dạy gì?

Lại nói đến đường ác chăng?

Mục Liên đáp: Ðề Bà Đạt Đa chớ lo sợ, địa ngục khổ nhất không hơn chốn này. Ðức Phật Thích Ca Chí Chân Ðẳng Chánh Giác, thương xót tất cả các loài cho đến côn trùng nhỏ nhít, như mẹ thương con, tâm không sai biệt, tùy thời điểm nói trọn không để mất, cũng không trái với điều đã nói.

Nay chính từ miệng Phật dự ký. Ông vốn khởi niệm ác muốn hại Thế Tôn, lại đem việc ấy dạy người khiến hướng về đường ác. Do nhân duyên tội báo ấy đọa vào địa ngục A tỳ, sẽ trải qua một kiếp trọn không ra khỏi.

Kiếp số ấy hết nghiệp tận mạng chung, sẽ sanh lên Cõi Trời Tứ Thiên Vương, lần lượt sanh lên Cõi Trời Ba Mươi Ba, Trời Diệm Ma, Trời Ðâu Suất, Trời Hóa Tự Tại, Trời Tha Hóa Tự Tại trong sáu mươi kiếp không ở trong con đường ác, lưu chuyển chốn Trời, người.

Thân cuối cùng được làm người, cạo bỏ râu tóc mặc ba pháp y, do lòng tin kiên cố xuất gia học đạo, sẽ thành Bích Chi Phật Hiệu Nam Mô.

Vì sao thế?

Do khi ông sắp chết, xưng Nam Mô nên được danh hiệu ấy. Nay Đức Như Lai quán sát lời nói lành Nam Mô nên ông được danh hiệu đó, trong sáu mươi kiếp làm Bích Chi Phật.

Bấy giờ, Ðề Bà Đạt Đa nghe xong vui mừng hớn hở, tâm lành phát sanh, lại bạch với Mục Liên: Lời nói của Như Lai quả nhiên không nghi, thương xót chúng sanh mà cứu tế vô lượng, đại từ đại bi hóa độ kẻ ngu. Dù cho ngày nay tôi nghiêng hông bên mặt trong địa ngục A tỳ trải qua một kiếp, tâm ý vẫn chuyên nhất, trọn không mệt nhọc.

Tôn Giả Mục Liên lại bảo Ðề Bà Đạt Đa: Thế nào, sự đau đớn của ông nay có tăng giảm gì không?

Ðề Bà Đạt Đa nói: Thân tôi chịu khổ chỉ tăng chớ không giảm, nay được nghe Như Lai thọ ký danh hiệu, nỗi khổ giảm bớt không thể nói hết.

Mục Liên hỏi: Nay hoạn nạn của ông, nguyên lai đau khổ giống như thế nào?

Ðề Bà Đạt Đa đáp: Bánh xe sắt nóng nghiền nát thân hình, lại có chày sắt đập nát thân thể, có voi đen dữ dày đạp thân tôi, lại có núi lửa đến dằn trên mặt tôi, Cà Sa ngày trước hóa làm lá đồng nóng quấn thân, nguyên lai đau khổ tình trạng như thế.

Mục Liên bảo: 

Ông có tự biết cội gốc tội báo, khiến chịu đau khổ chăng?

Nay tôi phân biệt từng tội một, ông muốn nghe chăng?

Ðề Bà Đạt Đa thưa: Xin vâng, đúng thời xin nói.

Tôn Giả Mục Liên bèn nói kệ:

Xưa ông ở chỗ Phật,

Phá hoại Tỳ Kheo Tăng,

Nay có chày sắt nóng,

Ðập quết trên thân ông.

Vì hàng đại chúng kia,

Là Thanh Văn bậc nhất,

Gây rối chúng Tỳ Kheo,

Nay có xe nóng nghiền.

Xưa ông bảo Vua thả,

Voi đen uống rượu say,

Nay có bầy voi đen,

Chà đạp trên thân mình.

Xưa ông vác đá lớn,

Xa ném đến Như Lai,

Nay quả báo núi lửa,

Ðốt ông không chừa sót,

Xưa ông dùng nắm tay,

Giết chết Tỳ Kheo Ni,

Nay bị lá đồng nóng,

Cuốn cháy không duỗi được.

Hành báo trọn không mất,

Cũng chẳng phải rỗng không,

Cho nên phải siêng năng,

Lìa các nguồn ác này.

Ðề Bà Đạt Đa! Ông vốn tạo cội gốc chính là các điều này, nên nhất tâm hướng về Phật, được phước lâu dài.

Bấy giờ, Ðề Bà Đạt Đa lại bạch với Mục Liên: Nay xin nhờ Tôn Giả Mục Liên cúi đầu lễ chân Thế Tôn, kính thăm Thế Tôn ngồi đứng khinh an, dạo đi mạnh mẽ tôi cũng lại lễ bái Tôn Giả A Nan.

Tôn giả Ðại Mục Kiền Liên phóng đại thần túc, khiến các khổ não trong địa ngục A tỳ dừng lại, lại nói kệ này:

Ðều xưng Nam Mô Phật,

Bậc họ Thích tối thắng,

Vị ấy ban an ổn,

Dẹp trừ các khổ não.

Bấy giờ, chúng sanh trong địa ngục A tỳ nghe Tôn Giả Mục Liên nói kệ này rồi, hơn sáu vạn người được dứt quả báo khổ, liền mạng chung nơi ấy, sanh lên Trời Tứ Thiên Vương.

Tôn Giả Mục Liên liền thâu thần túc, trở về Tinh Xá đến chỗ Thế Tôn, lễ chân Phật, đứng một bên Tôn Giả bạch Phật rằng: Ðề Bà Đạt Đa cung kính vô lượng, thăm hỏi Thế Tôn ngồi đứng khinh an, dạo đi mạnh mẽ.

Cũng lại hỏi thăm A Nan, và nói thế này: Như Lai thọ ký cho trong sáu mươi kiếp, thành Bích Chi Phật Hiệu Nam Mô, dù cho tôi nằm nghiêng hông mặt trong địa ngục A tỳ, vẫn trọn không mệt nhọc.

Bấy giờ Phật nói: Lành thay, lành thay! Mục Liên, thầy làm nhiều lợi ích, nhiều sự thấm nhuần, thương tưởng loài ngu tối, Trời người được an lạc, khiến cho hàng Thanh Văn của Như Lai dần đến Niết Bàn.

Thế nên! Mục Liên! Nên siêng năng thành tựu ba pháp.

Vì sao thế?

Nếu Ðề Bà Đạt Đa tu pháp lành về thân ba, miệng bốn, ý ba, ông ấy trọn đời không tham lợi dưỡng, cũng không tạo tội ngũ nghịch mà bị vào địa ngục A tỳ.

Vì sao?

Phàm người tham lợi dưỡng, cũng không có tâm cung kính đối với Tam Bảo, cũng không vâng giữ giới cấm, không đầy đủ về thân, khẩu, ý hành. Nên chuyên chú nhớ nghĩ về thân, khẩu, ý hành.

Như thế, Mục Liên, nên học điều này!

Bấy giờ, Tôn Giả Mục Liên nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.

Tôi nghe như vậy!

Một thời Phật ở tại nước Xá Vệ, rừng Kỳ Đà, vườn Cấp cô Ðộc.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ Kheo: Nếu có chúng sanh tu hành tâm từ giải thoát, lưu truyền rộng nghĩa ấy, vì người diễn nói, sẽ được mười một quả báo.

Thế nào là mười một?

Ngủ an ổn, thức an ổn, không chiêm bao dữ, Trời ủng hộ, người thương mến, không có độc hại, không bị binh đao, nước, lửa, đạo tặc không xâm tổn, khi chết sanh lên Trời Tam Thiên Đại Thiên. Ðó gọi là Tỳ Kheo hay thực hành tâm từ được mười một phước này.

Thế Tôn liền nói kệ này:

Nếu người hành lòng từ,

Không có hạnh phóng dật,

Các kết dần dần mỏng,

Dần thấy dấu vết đạo.

Do hay hành lòng từ,

Sẽ sanh lên Tam Thiên Đại Thiên,

Ðược diệt độ mau chóng,

Hằng đến chỗ vô vi.

Không sát, không tâm hại,

Cũng không ý hơn thua,

Lòng từ trùm tất cả,

Trọn không tâm oán hận.

Thế nên, Tỳ Kheo nên tìm phương tiện thực hành lòng từ, lưu truyền rộng nghĩa ấy.

Như thế, này các Tỳ Kheo, nên học điều này. Bấy giờ, các Tỳ Kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.

***

Tổng hợp