Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Hai - Phẩm Hai - Phẩm Santahava - Chuyện Con Chuột Rừng Tiền Thân Nakula

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP MƯỜI

CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT

CHƯƠNG HAI

PHẨM HAI

PHẨM SANTAHAVA

CHUYỆN CON CHUỘT RỪNG

TIỀN THÂN NAKULA  

Này vật sanh bào thai. Câu chuyện này, khi trú ở Kỳ Viên, bậc Ðạo Sư kể về hai viên chức cãi lộn nhau. Hoàn cảnh câu chuyện này giống như câu chuyện đã kể trong Tiền Thân Uraga.

Ở đây, bậc Ðạo Sư nói: Này các Tỳ Kheo, hai viên chức cao cấp này không phải nay mới được ta làm cho hòa hợp. Thuở trước, ta cũng đã làm cho họ hòa hợp rồi.

Nói vậy xong, bậc Ðạo Sư kể câu chuyện quá khứ. Thuở xưa, khi Vua Brahmadatta trị vì ở xứ Ba La Nại, Bồ Tát sanh ra trong gia đình Bà La Môn, tạo một ngôi làng nhỏ ở Kàsi. Khi đến tuổi trưởng thành, Bồ Tát đi học tất cả tài nghệ ở Takkasilà. Rồi Ngài từ bỏ gia đình, xuất gia làm vị Ẩn Sĩ, đạt được các Thắng trí và các thiền chứng.

Ngài sống ở vùng Tuyết Sơn bằng rễ cây và trái cây hái được trong rừng. Tại cuối đường kinh hành của Bồ Tát, một con chuột rừng hay ăn rắn trú ở trong một ổ mối. Gần hang đó trong một hốc cây, có con rắn trú ẩn. Cả hai con chuột hoang và con rắn luôn luôn cãi lộn nhau.

Bồ Tát khuyên dạy chúng về nguy hại của sự cãi lộn và những lợi ích của lòng từ bi: Chớ cãi lộn, nên sống hòa hợp với nhau. Khi con rắn đi ra ngoài, con chuột hoang thò đầu ra miệng hang lỗ mối ở cuối đường kinh hành, mở miệng thở ra thở vô và nằm ngủ.

Bồ Tát thấy con chuột hoang nằm ngủ như vậy bèn hỏi: Vì sao ngươi lại sợ hãi?

Và Bồ Tát đọc bài Kệ đầu:

Này vật sanh bào thai,

Ngươi đã kết bạn được

Với kẻ thù của ngươi

Sanh ra từ hòn trứng,

Sao lại ngủ nhe răng?

Từ đâu ngươi sợ hãi?

Nghe Bồ Tát nói, con chuột hoang trả lời: Thưa Tôn Giả, chớ khinh thường kẻ dịch, phải luôn cảnh giác và đề phòng nó.

Nói vậy xong, con chuột hoang đọc bài kệ thứ hai:

Chớ khinh thường kẻ thù,

Chớ tin tưởng bè bạn,

Từ không sợ, sợ sanh,

Cái gốc bị cắt đứt.

Bồ Tát nói: Chớ sợ, ta đã khuyên nhủ con rắn không hại ngươi. Bắt đầu từ nay, ngươi chớ nghi ngờ nó. Sau khi khuyên răn như vậy, Bồ Tát chuyên tu tập từ, bi, hỷ, xả và hướng đến Phạm Thiên Giới. Và khi hai con vật kia mạng chung, chúng cũng đi theo nghiệp của mình.

Sai khi kể pháp thoại này, bậc Ðạo Sư nhận diện tiền thân: Thời ấy con rắn và con chuột hoang là hai viên chức cao cấp này, còn vị tu khổ hạnh là ta vậy.

***

Tổng hợp