Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Hai Mươi Hai - Phẩm Ba - Phần Bốn

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

 An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP MƯỜI

CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT  

CHƯƠNG HAI MƯƠI HAI  

PHẨM BA  

CHUYỆN ĐẠI VƯƠNG NIMI

TIỀN THÂN NIMI  

PHẦN BỐN  

Nói xong, Màtali lái xe tiến lên và chỉ Vua xem bảy lâu đài bằng vàng của Thiên Thần Sonadanna.

Vua thấy cảnh tượng huy hoàng của Thiên Thần này, liền xin Màtali giải thích:

Kia bảy lâu đài sáng ngời chói lọi,

Một thiên nhân đang ngự trị huy hoàng,

Cùng các vợ tiên trú ngự Thiên Đường.

Ta hoan hỷ nhìn, Mà Ta Li hỡi,

Thiện nghiệp nào thế nhân kia vun xới,

Mà bây giờ lạc trú cảnh Thiên Đình?

Mà Ta Li, Thần điều ngự, lại trình,

Tuyên thiện nghiệp chín muồi và mang quả:

So Na din na trước làm Vua đã,

Đem cúng dường với đại lượng Quân Vương,

Bảy am tu cùng tất cả đồ dùng,

Cung cấp đủ tâm thành và vật thực:

Sàng tọa, đèn, hương, cùng nhiều y phục,

Hoan hỷ, tam hòa với các chánh nhân,

Ngài giữ ngày Trai giới, mỗi hai tuần:

Mồng tám, mười tư, ngày rằm trăng sáng,

Thanh tịnh bước đường, điều thân, độ lượng,

Nên bây giờ tận hưởng lạc Thiên Cung.

Màtali kể rõ các thiện nghiệp của Vua Sonadinna xong, liền lái xe tiến tới nữa. Rồi Thần lại chỉ một lâu đài bằng pha lê, cao ngất đến hai mươi lăm dặm, có hàng trăm cột trụ làm bằng thất bảo, hằng trăm đỉnh tháp, rải rác các rèm treo và chuông nhỏ.

Một chiếc cờ bằng bạc và vàng đang phất phới, cạnh đó là một công viên đầy hoa lá tốt tươi, một hồ thả hoa súng xinh xinh, các Nữ Thần yêu kiều ca hát muôn điệu nhạc.

Khi Vua thấy cảnh này liền hỏi các Nữ Thần này đã tạo những thiện nghiệp gì, Màtali đáp:

Kìa cung pha lê sáng ngời, rực rỡ,

Các đỉnh cao chất ngất đến tầng mây,

Thức uống, đồ ăn la liệt đủ đầy,

Thiên nữ kỳ tài cả đoàn tuyệt sắc,

Đang trình diễn múa ca cùng tiếng hát.

Ta hân hoan, hãy nói, Màtali,

Các nữ nhân này đã tạo nghiệp gì,

Nay an trú lâu đài đầy hoan lạc?

Mà Ta Li, Thần quản xa, liền đáp,

Tả những thiện duyên mang lại quả lành.

Các nữ nhân này Thánh Hạnh tu hành,

Tín nữ tại gia giữ ngày Bồ Tát,

Rộng lượng, điều thân, tịnh tâm, tịnh giác,

Nên giờ đây hạnh phúc ở Thiên Cung,

Mà Đại Vương đã tận mắt ngắm trông.

Rồi Thần lái xe tiến lên, chỉ một lâu đài bằng ngọc bích, sừng sững trên một nơi bằng phẳng, hùng vĩ như ngọn núi ngọc bích sáng ngời, các Thiên Tử đang nô đùa ca hát khúc nhạc Thiên Đường.

Thấy cảnh này, Vua liền hỏi về các thiện nghiệp của các Thiên Tử này và vị kia đáp lại:

Lâu đài ngọc kia tỏa đầy ánh sáng,

Cảnh nguy nga, tráng lệ, thật huy hoàng,

Nhạc du dương đang trổi khúc Thiên Đường,

Đàn ca trống âm vang theo vũ khúc,

Ta chưa từng nhìn cảnh nào ngoạn mục,

Âm thanh kia êm dịu chẳng hề nghe,

Lòng hân hoan, hãy nói, Mà Ta Li,

Nghiệp lành nào những vị này tạo tác,

Nay hạnh phúc trong Thiên Cung hoan lạc?

Mà Ta Li, Thần điều ngự, đáp lời,

Nêu thiện duyên nay đem quả chín muồi:

Đây các vị tại gia trong đời trước,

Bố thí nhiều vườn cây và giếng nước,

Kéo nước và thành tín cúng Thánh Nhân:

Y phục, thức ăn, tọa cụ, vật cần,

Lòng hoan hỷ cùng chân nhân chính trực,

Cứ mỗi hai tuần giữ ngày Bồ Tát:

Mùng tám, mười tư cùng với ngày rằm,

Rộng lượng, điều thân, theo bước Thánh Nhân,

Nay an trú trong lâu đài hoan lạc.

Như vậy, khi đã nêu các thiện nghiệp của các vị Thiên Thần kia, Màtali liền lái xe đến một lâu đài pha lê khác, với nhiều đỉnh Tháp, hoa thơm cỏ lạ và cây xinh đẹp mọc khắp nơi, vang dội muôn tiếng chim ca, bên cạnh một dòng sông trong vắt. Đó là nơi cư ngụ của một thiện nhân, có cả một đoàn Tiên Nữ hầu hạ quanh mình.

Thấy cảnh tượng này, Nhà Vua lại hỏi Màtali về các nghiệp quả của vị ấy và được giải thích như sau:

Kìa cung pha lê chói ngời ánh sáng,

Các đỉnh cao chất ngất đến từng mây,

Thức uống đồ ăn la liệt, cả bầy,

Thiên nữ diễm kiều đủ tài múa hát

Bao hoa lá viền đôi bờ sông mát.

Ta hân hoan, hãy nói, Mà Ta Li,

Nam nhân này đã tạo nghiệp lành gì?

Nay thọ hưởng lâu đài đầy Thiên lạc?

Mà Ta Li, Thần lái xe, liền đáp,

Nêu nghiệp lành, nay quả tốt sinh ra:

Một chủ nhà ở tại Kimbi là,

Hào phóng cúng các vườn cây, giếng nước,

Kéo nước dâng Thánh Nhân lòng thành thực:

Y phục, thức ăn, tọa cụ, vật cần,

Lòng hân hoan cùng các bậc Chánh Nhân,

Ngày Bồ Tát giữ hai lần nửa tháng:

Mùng tám, mười tư, ngày rằm trăng sáng,

Điều thân, rộng lượng, theo bước Thánh hành,

Nay trú an trong lạc thú Thiên Đình.

Như vậy, sau khi tả nghiệp lành của Thiện nhân này xong, Thần lái xe đi nữa, rồi Thần chỉ cho Vua một lâu đài pha lê khác: Lâu đài này lại còn nhiều cỏ cây hoa trái muôn màu bao quanh hơn các lâu đài trước nữa.

Thấy vậy Vua liền hỏi các thiện nghiệp của vị Thiên Thần đầy diễm phúc kia và Màtali liền đáp:

Kìa ngọc cung đang tỏa đầy ánh sáng,

Các đỉnh cao chất ngất đến từng mây,

Thức uống đồ ăn bày la liệt, cả bầy,

Thiện nữ diễm kiều đủ tài múa hát,

Bao hoa lá viền đôi bờ sông mát:

Sà la, xoài, tượng, Vương giả cây cao,

Pi yal, tin duk, đào đỏ ngọt ngào,

Vườn cây trái mọi nơi sinh quả quý.

Mà Ta Li, nói đi, ta hoan hỷ,

Thiên nhân này đã tạo nghiệp lành gì,

Nay hưởng lâu đài Thiên lạc tràn trề?

Mà Ta Li, Thần lái xe, đáp lại,

Nêu thiện nghiệp chín muồi và mang trái:

Một chủ nhà ở tại Mi thi là,

Hào phóng, đem cho giếng nước, vườn hoa,

Kéo nước, cúng Thánh Nhân, lòng ngưỡng mộ:

Y phục, thức uống ăn và tọa cụ,

Mọi nhu cầu, hòa hợp với Chánh nhân,

Người giữ ngày Trai giới mỗi hai tuần,

Mồng tám, mười tư, ngày rằm trăng sáng,

Thanh tịnh bước đường, điều thân, độ lượng,

Nên giờ đây an trú lạc Thiên Cung.

Tả xong thiện nghiệp của vị này như vậy, Thần tiếp tục lái xe đi đến một lâu đài bằng ngọc, giống lâu đài đầu tiên, và Vua lại yêu cầu Thần kể các hành nghiệp của vị Thiên Thần đang hưởng lạc tại đây:

Kìa ngọc cung đang chiếu đầy ánh sáng,

Cảnh nguy nga tráng lệ thật huy hoàng,

Nhạc du dương đang trổi khúc Thiên Đường,

Đàn ca trống âm vang theo vũ khúc,

Ta chưa từng thấy cảnh nào ngoạn mục,

Âm thanh êm dịu quá chẳng hề nghe.

Lòng hân hoan, hãy nói, Mà Ta Li,

Các nghiệp lành những vị này tạo tác,

Nay hạnh phúc trong Thiên Cung hoan lạc?

Mà Ta Li, Thần điều ngự, đáp lời,

Nêu thiện duyên nay mang quả chín muồi:

Một vị tại gia ở thành Bê Na Rét,

Bố thí nhiều vườn cây cùng giếng nước,

Kéo nước và dâng cúng Thánh Nhân:

Y phục, thức ăn, tọa cụ, vật cần,

Lòng hòa hợp cùng thiện nhân chánh trực,

Mỗi tháng hai lần giữ ngày Bồ Tát,

Mồng tám, mười tư, cùng với ngày rằm,

Rộng lượng, điều thân, theo bước Thánh Nhân,

Nay an trú trong lâu đài an lạc.

Vừa lái Thiên xa tiến lên, Thần vừa chỉ một lâu đài bằng vàng, như mặt Trời đang tỏa ánh sáng và theo lời thỉnh cầu của Nhà Vua, Thần kể các thiện nghiệp của vị Thiên nhân đang an trú ở đấy:

Ngắm lâu đài kia sáng ngời ánh lửa,

Đỏ như mặt Trời đang lúc lên cao,

Mà Ta Li, long hoan hỷ, nói mau,

Thiện nghiệp gì thế nhân này vun xới,

Nay an trú hưởng lâu đài trên Thiên Giới?

Mà Ta Li, Thần điều ngự, đáp lời,

Nêu thiện duyên nay mang quả chín muồi:

Một chủ nhà xưa ở thành Xá Vệ,

Giếng nước, vườn cây, rộng lòng bố thí,

Kéo nước, dâng các Thánh với tín tâm:

Thức uống ăn và y phục, tọa sàng,

Vật cần thiết, tâm hòa người chánh trực,

Mỗi tháng hai lần giữ ngày Bồ Tát,

Mùng tám, mười tư, cùng với ngày rằm,

Rộng lượng, điều thân, theo bước Thánh Nhân,

Nay an trú lâu đài đầy hoan lạc.

Trong khi Thần Màtali tả cảnh tám lâu đài này, Sakka Thiên Chủ, Đại Đế của Chư Thiên, tưởng rằng Màtali còn lâu lắm mới trở về, nên đã phái một Thiên Tử nhanh chân khác đi đưa tin triệu hồi.

Màtali nghe lệnh, thấy không thể nào trì hoãn được nữa, liền trong một thoáng nhanh như chớp, Thần chỉ một lượt nhiều lâu đài và nêu cho Vua thấy những thiện nghiệp của các Thiên Nhân ở trong đó:

Nhìn những lâu đài rực sáng trên không,

Như tia chớp xuyên qua đám mây hồng.

Lòng hoan hỷ, Mà Ta Li, hãy nói,

Thiện nghiệp gì các vị này vun xới,

Nên bây giờ an hưởng cảnh Thiên Đường?

Mà Ta Li đáp lại đấng Quân Vương,

Nêu thiện nghiệp chín muồi và mang quả:

Sống hướng thiện, tín thành và thức giả,

Thi hành những lời dạy của Đạo Sư,

Nhờ sống như Phật Đại Giác dạy cho,

Nay lên các Thiên Cung Ngài đang ngắm!

Sau khi đã chỉ cho Nhà Vua các lâu đài trên không, Thần lên đường trở về yết kiến Sakka Thiên Chủ với những lời này:

Ngài đã thấy cảnh người lành, kẻ dữ,

Giờ ta mau bái yết đấng Thiên Hoàng.

Nói xong, Thần tiếp tục lái xe đi và chỉ cho Nhà Vua xem bảy ngọn đồi bao quanh núi Sineru Tu Di làm thành một vòng tròn, rồi để giải thích cách Vua hỏi Màtali khi thấy cảnh này, bậc Đạo Sư nói:

Khi Đại Vương du hành lên Thiên Giới,

Ngự thiện xa ngàn thiên mã kéo đi

Thấy những đỉnh non cao ngất đằng kia,

Trên biển cả Si Dà, Ngài liền hỏi:

Núi đồi này là gì xin hãy nói,

Nghe Vua Nimi hỏi, Thần Màtali đáp:

Núi hùng vĩ Sudassara, Karavìka,

Ìsadhara, Yugandhaka,

Nemindhara, Yinatara Assakanna,

Những đồi này ở Sìdantara,

Theo lớp hàng đồi núi đứng gần xa,

Cao sừng sững giữa không gian chất ngất,

Mà Đại Vương đang ngắm nhìn tận mắt.

Rồi Thần chỉ Thiên Giới của Tứ Đại Thiên vương và tiếp tục đi cho đến lúc thấy các tượng Thần Indra đứng sừng sững quanh Đại Thiên Môn Cittakùta ở Cõi Trời Ba Mươi Ba.

Thấy cảnh tượng này, Vua liền hỏi và Màtali đáp lại:

Cảnh đẹp tinh vi, tráng lệ, huy hoàng,

Tượng Thần Indra sừng sững thiên môn,

Như Thần hổ đứng canh, ta nhìn kỹ,

Mà Ta Li, lòng ta đầy hoan hỷ,

Nói cho ta tên cảnh đẹp tuyệt vời.

Mà Ta Li, Thần điều ngự, đáp lời,

Nêu thiện nghiệp chín muồi nay mang trái:

Ci ta kù ta, nơi Ngài chiêm bái,

Cổng đi vào cung Đại Đế Thiên Hoàng,

Đây Đại môn quan của ngọn Mỹ Sơn,

Diễm lệ, huy hoàng, bao quanh sừng sững,

Với tượng Indra như bầy hổ đứng.

Mời Hiền Vương vào chốn thanh tịnh này.

Nói xong Màtali dẫn Vua vào trong, và việc ấy được tả lại như sau:

Khi Đại Vương ngự giá chiếc Thiên xa,

Được cả ngàn tuấn mã kéo đi qua,

Nhà Vua ngắm nơi Chư Thiên hội họp.

Trong khi Ngài đi ngang qua, ngắm nơi Chư Thiên hội họp tại thiện pháp đường Sudhammà, Ngài liền hỏi và Màtali đáp lại:

Như mùa thu, Trời cả một màu xanh,

Tòa lâu đài ngọc bích hiện nguyên hình,

Lòng hoan hỷ, Mà Ta Li, hãy nói,

Tên lâu đài mà ta đang chiêm bái?

Mà Ta Li, Thần điều ngự, đáp lời,

Nêu thiện duyên đem quả tốt chín muồi:

Đây thiện pháp đường Chư Thiên tụ tập,

Trụ đứng nguy nga, công trình mỹ thuật,

Tám bề xây bằng ngọc bích, bảo trân,

Tam Thập Tam Thiên với đấng Ngọc Hoàng,

Đại Đế Indra cầu mong lạc phước,

Cho Trời, người, mời Đại Vương hãy bước,

Chốn diễm kiều, nơi trú ngụ Chư Thiên.

Các vị Thiên lúc ấy đang ngồi đợi Vua đến. Khi nghe tin, họ bước ra đón Ngài với hoa hương Cõi Trời thơm tỏa ngào ngạt đến tận cổng Cittakùta ấy và mời Ngài vào thiện pháp đường. Vua xuống xe vào sảnh đường, Chư Thiên mời Ngài ngồi và Sakka Thiên Chủ cũng ban tặng Ngài đủ mọi hoan lạc của Thiên Giới.

Bậc Đạo Sư giải thích việc này như sau:

Chư Thiên ngắm Đức Vua vừa mới đến,

Đồng chào mừng vị quý khách minh quân:

Cung nghênh Ngài! Thiên Chủ rất hân hoan,

Được diện kiến! Bên Sakka Thiên Chủ,

Chúng Thiên Đồng kính mời Minh quân ngự.

Thiên Chủ mời Đại Đế Vi Đề Ha,

Vị Minh quân ngự trị Mithi là,

Vàsava liền tặng Ngài tất cả,

Thiên lạc và thỉnh minh quân an tọa.

Giữa các Quân Vương cai trị cõi đời,

Xin cung nghênh chúa tể đến cung Trời,

An trú với Chư Thiên, này chúa tể,

Ngài sẽ được mọi ước nguyền như ý,

Hưởng trường xuân nơi Tam Thập Tam Thiên.

Như vậy Thiên Chủ Sakka ban Ngài các Thiên lạc, nhưng Vua từ chối khéo và đáp lại:

Như khi ta được ngự giá xe Tiên,

Hay được tặng phỉ nguyền bao phúc lạc,

Chính là hưởng đặc ân từ kẻ khác.

Ta không màng những phúc lạc đặc ân,

Nhận từ tay do kẻ khác phát phân,

Các thiện nghiệp đều của ta duy nhất,

Trên các nghiệp riêng, ta luôn vững chắc.

Ta sẽ đi làm thiện nghiệp cho người,

Bố thí cúng dường ở khắp mọi nơi,

Ta sẽ bước theo con đường giới đức,

Tập phòng hộ và tự thân điều phục,

Người thực hành như vậy sẽ hân hoan,

Không còn lo phải gặp lúc ăn năn.

Như vậy bậc Đại Sĩ thuyết pháp cho Chư Thiên với âm thanh ngọt như mật. Ngài ở lại đó bảy ngày theo ước tính của loài người, đem đến niềm hân hoan cho Thiên Chúng.

Rồi đứng giữa các vị Thiên Thần, Ngài nêu rõ công đức của Màtali:

Mà Ta Li, Thần quản xa Thiên Giới,

Là vị Thần đặc biệt đã ban ân,

Vị ấy chỉ cho ta thấy rõ ràng

Nơi kẻ dữ, người lành đang cư trú.

Rồi Vua từ giã Thiên Chủ Sakka, nói rằng Ngài muốn trở về hạ giới.

Sau đó Thiên Chủ bảo: Này hiền hữu Màtali, hãy rước Đại Vương Nimi về thành Mithilà ngay lập tức. Xa giá đã sẵn sàng và Vua đáp lại những lời chúc tụng thân hữu của Chư Thiên rồi tạ từ lên xe. Màtali lái xe về hướng đông, đến thành Mithilà. Dân chúng thấy thiên xa, hoan hỷ biết Vua đã trở về. Một đám người vây quanh Vua và hỏi Ngài cảnh Thiên Giới.

Ngài tả cho họ nghe cảnh an lạc của Chư Thiên và Thiên Chủ Sakka, rồi khuyến dụ họ làm lành, bố thí để được tái sinh lên Cõi Trời.

Sau đó khi người thợ hớt tóc thấy sợi tóc bạc đầu tiên và bảo cho Ngài hay, Ngài liền bảo gã cất sợi tóc bạc ấy, rồi ban cho gã một ngôi làng. Ngài muốn rời thế tục nên phong Vương cho con Ngài.

Khi được hỏi tại sao Ngài muốn xuất thế, Ngài đọc câu kệ:

Kìa tóc bạc trên đầu hiện ra

Và cũng như các Vua trước.

Ngài xuất gia, vào sống trong vườn xoài, tu tập tứ vô lượng tâm, rồi được sinh lên Cõi Phạm Thiên.

Việc xuất gia của Ngài được các bậc Đạo Sư tả trong vần kệ cuối cùng:

Ni Mi, Chúa tể Mi Thi Là,

Khi đã làm Đạo Sự xuất gia,

Ngài bước vào con đường Thánh Hạnh.

Bản thân chế ngự với Thiền Na.

Và con Ngài, Vua Kalàra Janaka, cũng xuất gia, chấm dứt cả Triều Đại của Ngài.

Khi bậc Đạo Sư thuyết giảng xong, Ngài nói:

Này các Tỳ Kheo, đây không phải lần đầu tiên Như Lai xuất thế, mà Như Lai đã xuất thế trong đời trước.

Rồi Ngài nhận diện Tiền Thân: Lúc bấy giờ Sakka là Anuruddha A Na Luật Đà, Màtali là Ànanda A Nan, tám mươi bốn vị Vua là đệ tử Đức Phật và Vua Nimi chính là ta vậy.

***

Tổng hợp