Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Năm - Phẩm Năm Bài Kệ - Chuyện Vị Y Sĩ Già Tiền Thân Saliya
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán
PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư
An Thế Cao, Đời Hậu Hán
TẬP MƯỜI
CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT
CHƯƠNG NĂM
PHẨM NĂM BÀI KỆ
CHUYỆN VỊ Y SĨ GIÀ
TIỀN THÂN SALIYA
Kẻ nào khiến bè bạn. Câu chuyện này do bậc Ðạo Sư kể khi Ngài trú tại Trúc Lâm, về một lời nói rằng Đề Bà Đạt Đa đến cả kêu cứu cũng không thể được.
Khi vua Brahmadatta đang trị vì ở Ba La Nại, Bồ Tát sinh ra trong một gia chủ ở làng. Khi còn trẻ Ngài chơi đùa với các cậu trai khác dưới một gốc cây ở cổng làng.
Bấy giờ có một y sĩ già nghèo khổ, không có việc làm, lang thang ra khỏi làng, và đến nơi ấy, trông thấy một con rắn nằm ngủ giữa nhánh chĩa của một cây nọ, đầu rúc vào trong.
Ông ta nghĩ: Ta chẳng được gì ở trong làng cả. Ta sẽ tán dụ tụi bé con này, khiến cho con rắn cắn chúng và thế là ta sẽ được thứ gì đó vì đã chữa chúng.
Vì thế, ông ta bảo Bồ Tát: Nếu cháu tình cờ trông thấy con nhím, cháu có bắt nó không?
Vâng, cháu bắt chứ. Bồ Tát đáp.
Lão già bảo: Xem kìa, một con nhím đang nằm giữa nhánh chĩa của cây này đấy. Không biết rằng đó là một con rắn, Bồ Tát trèo lên cây và chộp lấy cổ nó, nhưng khi thấy rằng đấy là một con rắn thì Ngài không để cho nó quay lại phía Ngài, mà kềm chế lấy nó và ném vung nó ra.
Con rắn rơi vào cổ của ông y sĩ già, cuốn quanh ông, cắn ông thật nặng đến nỗi răng nó cắm sâu vào thịt ông, lão già ngã xuống chết ngay tại chỗ, còn con rắn thoát đi.
Mọi người xúm quanh bậc Ðạo Sĩ và khi giảng pháp cho đám đông ấy, Ngài đọc các bài kệ sau:
Kẻ nào khiến bè bạn
Bắt một con rắn độc tàn,
Bảo là nhím, chẳng hạn,
Chính kẻ ấy lãnh phần
Phải chết vì rắn cắn,
Như kẻ mong láng giềng
Gặp phải điều bất hạnh.
Ai muốn đánh một kẻ
Chẳng bao giờ đánh trả,
Sẽ bị đánh, ngã xoài
Như cú đấm chết người
Khiến kẻ ác thống khổ.
Như cát tung ngược gió
Bị thổi lại người tung.
Kẻ nào trao tai họa
Cho một bậc thiện nhân
Khổ ải quay trở lại
Cho chính kẻ điên khùng
Như cát bay trở lại,
Khi tung ngược cuồng phong.
Bậc Ðạo Sư chấm dứt bài giảng ở đây và nhận diện tiền thân: Bấy giờ, ông y sĩ già nghèo khổ là Đề Bà Đạt Đa, và cậu thiếu niên khôn ngoan là ta.
***
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Năm - Phẩm Mười Bảy - Phẩm Tham Hành - Phần Hai
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Ba - Phẩm Ba Mươi Mốt - Phẩm Tuyên Hóa - Phần Ba
Phật Thuyết Kinh Chánh Pháp Niệm Xứ - Phẩm Bốn - Phẩm Ngạ Quỷ - Tập Bốn
Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Bốn - Kinh Phật Thuyết Như Vậy - Chương Một - Một Pháp - Phẩm Hai
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Hai - Phẩm Sáu - Phẩm Thiện Hiện - Phần Hai
Phật Thuyết Kinh Tạp A Hàm - Kinh Ngã Ngã Sở
Phật Thuyết Kinh Tám Danh Hiệu Của Chư Phật
Phật Thuyết Kinh đại Bảo Tích - Pháp Hội Thứ Năm Mươi Chín - Pháp Hội Hư Không Mục - Phần Sáu