Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Tám - Trưởng Lão Tăng Kệ - Chương Một - Phẩm Một Kệ - Phẩm Mười Một

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP TÁM

TRƯỞNG LÃO TĂNG KỆ  

CHƯƠNG MỘT

PHẨM MỘT KỆ  

PHẨM MƯỜI MỘT  

Tái sanh trong thời Đức Phật hiện tại ở Sàvatthi trong một gia đình Bà La Môn, Ngài được đặt tên là Belatthakàni. Sau khi nghe Đức Phật thuyết giảng, Ngài xuất gia, tu tập chỉ quán trong một khu rừng ở Kosala.

Nhưng Ngài rất biếng nhác và hay nói lời thô ngữ, do vậy tâm tư Ngài không chơn chánh để tu tập, Thế Tôn biết được thiền quán chín muồi của Ngài, khích lệ Ngài với bài kệ như sau:

Từ bỏ đời Cư Sĩ,

Trách nhiệm chưa làm xong,

Dùng miệng như cái cày,

Bụng ăn no, biếng nhác,

Như con heo to lớn,

Ðồ ăn thật đầy đủ,

Kẻ nhác lại liên tục,

Ði đến chỗ thai tạng.

Như thấy Đức Bổn Sư trước mặt, Ngài cảm thấy xúc động mãnh liệt khi nghe bài kệ này và triển khai thiền quán, không bao lâu chứng quả A La Hán, Ngài dùng bài kệ này nói lên chánh trí của Ngài.

Trong thời Đức Phật hiện tại, Ngài sanh làm con một vị của địa phương. Không thể giữ nước nhà độc lập, Ngài bị mất ngôi Vua.

Lang thang trong nước với tâm tư sầu khổ, Ngài thấy và nghe Thế Tôn thuyết pháp, xuất gia, chứng quả A La Hán.

Cân nhắc trong bài kệ, chống đối đời thế tục, Ngài nói lên chánh trí của Ngài:

Bị kiêu mạn lừa đảo,

Tâm uế nhiễm trong hành,

Lợi bất lợi, dao động,

Họ không chứng thiền định.

Trong thời Đức Phật hiện tại, Ngài sanh ở thành Silàvatì, con của một người nghị sĩ được đặt tên là Bandhara. Một hôm, đi đến Sàvatthi có công việc, Ngài đi với một số Cư Sĩ đến ngôi Tinh Xá, nghe Thế Tôn Thuyết giảng, khởi lòng tin, xuất gia và chứng quả A La Hán.

Ðể đền ơn vị Vua của mình, đã giúp đỡ cho Ngài thành công, Ngài đi đến Sìlavatì để thuyết pháp, giảng cho vị Vua về Bốn sự thật. Vị Vua trở thành một Phật Tử, xây dựng một ngôi Tinh Xá lớn đặt tên là Sudassana, cúng dường cho Ngài.

Ngài cúng dường tất cả cho giáo hội, đi khất thực như lúc trước và Ngài muốn đi đến Sàvatthi.

Các Tỳ Kheo nói với Ngài: Hãy ở lại đây với chúng tôi, nếu Hiền Giả thiếu thốn điều gì, chúng tôi sẽ tìm kiếm cho Hiền Giả!

Ngài trả lời: Tôi không có cần điều gì khác, tôi sống với những gì tôi có được.

Tôi tự bằng lòng với vị của chánh pháp.

Và Ngài nói lên bài kệ:

Ta không có cần thiết,

Việc này hay vật này,

Ta sống trong hạnh phúc,

Thọ hưởng được pháp vị.

Sau khi uống vị ngọt,

Tối thượng và đệ nhất,

Ta sẽ không thân thiết,

Với thuốc độc nọc độc.

Trong thời Đức Phật hiện tại, Ngài sanh ở Xá Vệ, trong gia đình Bà La Môn.

Khi lớn lên, nghe danh tiếng của Ngài Mahà Ðại Mục Kiền Liên về thần thông lực, Ngài nghĩ: Ta rồi cũng sẽ như vậy. Thúc đẩy bởi thiện duyên đời trước, Ngài xuất gia tinh tấn tu tập chỉ và quán, không bao lâu chứng được sáu thắng trí. Rồi dùng sáu thắng trí ấy, Ngài bắt đầu thi ơn cho chúng sanh với thần túc thông và tha tâm thông.

Khi các Tỳ Kheo hỏi Ngài: Hiền Giả Khitaka, có phải Hiền Giả dùng thần thông?

Ngài trả lời với bài kệ:

Thân ta thật nhẹ nhàng,

Cảm xúc hỷ lạc lớn,

Như bông thổi trước gió,

Thân ta nhẹ trôi bay.

Trong thời Đức Phật hiện tại, Ngài sanh trong một gia đình Bà La Môn, ở Thành Phố Kurukaccha. Ngài được Trưởng Lão Bacchabhu cảm hóa và xuất gia, tu tập Thiền Quán, Ngài trú tại chỗ đồ ăn khất thực khó kiếm, chỗ nào ba đồ vật dụng cần thiết khó kiếm, còn đồ ăn khất thực dễ kiếm thời Ngài bỏ đi.

Tiếp tục như vậy, và nhờ thiện duyên đời trước, Ngài trở thành bậc Ðại Nhân, phát triển thiền quán và chứng được quả A La Hán.

Suy nghĩ trên quả chứng của mình, Ngài nói lên bài kệ:

Ta không muốn an trú,

Khi ta không vừa ý,

Chỗ nào có lạc thú,

Ta liền rời bỏ đi,

Tại chỗ nào mục đích,

Không phải không liên hệ,

Chỗ ấy, người có mắt,

Có thể an trú được.

Trong thời Đức Phật tại thế, Ngài sanh ở nơi biên địa, con một Bà La Môn giàu có, Ngài đến nghe Đức Phật thuyết pháp, tại vườn Lộc Uyển ở Thành Phố Sankassa, Ngài xuất gia và trở thành người tụng đọc ba Tạng, cuối cùng chứng được sáu Thắng trí.

Ngài suy nghĩ: Ta đã được những gì một người đệ tử có thể chứng. Vậy ta hãy phục vụ cho giáo hội. Rồi Ngài thuyết giảng cho các Tỳ Kheo và giải quyết các vấn đề khó khăn của các vị ấy.

Một hôm, Ngài nói với đại chúng và các người có trí như sau:

Tại chỗ nào mục đích,

Trăm tánh, tướng ẩn chứa,

Kẻ ngu thấy một phần,

Kẻ trí thấy trăm phần.

Như vậy, vị Trưởng Lão nói lên trước các Tỳ Kheo về trí tuệ, phân tích biệt tài của Ngài. Sanh tại xứ Ma Kiệt Đà, trong một gia đình Bà La Môn, bị thúc đẩy bởi điều kiện chín muồi, Ngài chọn đời sống xuất gia, bỏ đời sống thế tục. Tìm gặp bậc Ðạo Sư ở núi Nam Sơn, Ngài nghe bậc Ðạo Sư thuyết pháp, xin xuất gia, sau một thời gian chứng quả A La Hán.

Hoan hỷ với quả chứng của mình, Ngài nói lên bài kệ:

Cân nhắc, suy tư xong,

Ta xuất gia, không nhà,

Ba minh ta đạt được,

Lời Phật dạy, làm xong.

Ngài theo gương người con, nói rằng: Con ta từ bỏ đời sống thế tục khi còn trẻ như vậy, sao ta không noi theo gương?

Rồi Ngài tìm gặp Thế Tôn xuất gia, không bao lâu chứng quả A La Hán và nói lên bài kệ:

Với tuổi trăm hai mươi,

Ta xuất gia không nhà,

Ba minh ta đạt được,

Lời Phật dạy, làm xong.

Trong thời Đức Phật tại thế, sanh trong một gia đình giàu có ở Sàvatthi. Ngài tìm được lòng tin, xuất gia, lấy một đề tài để Thiền Quán, và cùng với một Tỳ Kheo sống trong rừng.

Không xa chỗ Ngài ở, có con nai mẹ nuôi con nai con trong một đám cây rậm rạp, vì thương con, con nai mẹ không đi xa được, nên phải đói khát, không đủ cỏ, nước gần đó.

Thấy vậy, Ngài nói: Thật vậy, Thế Giới này bị ái triền trói buộc, sống trong đau khổ, không thể chặt đứt được!

Với cảm thọ ấy để khích lệ, Ngài phát triển thiền quán, chứng quả A La Hán.

Thấy bạn mình nuôi dưỡng nhiều tư tưởng sai lầm, Ngài giáo giới bạn mình với bài kệ như sau:

Dầu có sống cô độc,

Với lòng thương từ mẫn,

Của bậc đã lo nghĩ,

Ðến hạnh phúc tối thượng,

Vị này vẫn không nghĩ,

Ðến lời dạy Bổn Sư.

Như vậy vị ấy sống,

Với căn còn mộc mạc,

Chẳng khác con nai cái,

Non yếu trong khu rừng.

Khi nghe những lời này, vị Tỳ Kheo kia bị dao động mạnh, phát triển thiền quán và chứng quả A La Hán.

Trong thời Đức Phật hiện tại, Ngài sanh trong một gia đình giàu có ở Kosala, Ngài khởi lên lòng tin khi bậc Ðạo Sư nhận lãnh Tinh Xá Kỳ Viên.

Sau khi hành trì hạnh Sa Di, Ngài sống trong rừng dưới chân núi. Vào mùa mưa, các mây xả mưa xuống cây cỏ trong rừng, các bụi cây nhóm cây đều đầy những hoa lá.

Rồi Ngài từ hang đi ra, thấy cây cối xanh tươi đẹp nên nghĩ rằng: Các cây và các cây lau này không có ý thức, tuy vậy với mùa mưa tiếp sức, chúng được lớn mạnh.

Sao ta lại không làm lớn mạnh các đức tánh tốt đẹp khi ta đã đạt thời tiết thuận tiện?

Rồi Ngài nói lên bài kệ, tuyên bố chánh trí của Ngài, và với tinh tấn nghị lực, Ngài chứng quả A La Hán.

Những cây được vươn cao,

Nhờ mây cao tưới mát,

Với mưa mới thấm nhuần,

Ðược xanh tươi lớn mạnh,

Ðối với U Xa Bha,

Ưa thích sống viễn ly,

Ý thức được rừng núi,

Vị ấy khiến sanh khởi,

Rất nhiều điều tốt đẹp.

***

Tổng hợp