Phật Thuyết Kinh Trung A Hàm - Phẩm Mười Bảy - Phẩm Bô đa Lợi - Kinh Tiễn Mao

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Phật Ðà Da Xá, Ngài Tam Tạng Pháp Sư Trúc Phật Niệm, Đời Dao Tần

PHẬT THUYẾT KINH TRUNG A HÀM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Phật Ðà Da Xá, Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Trúc Phật Niệm, Đời Dao Tần  

PHẨM MƯỜI BẢY

PHẨM BÔ ĐA LỢI  

KINH TIỄN MAO   

Tôi nghe như vậy!

Một thời Phật du hóa tại thành Vương Xá, ở Trúc Lâm, vườn Ca Lan Đà cùng đại chúng Tỳ Kheo một ngàn hai trăm năm mươi người đang an cư mùa mưa.

Bấy giờ trải qua đêm, lúc vừa sáng, Thế Tôn mang y cầm bát vào thành Vương Xá để khất thực. Khất thực xong, thu dọn y bát, rửa chân tay, ngài khoác y Ni Sư đàn trên vai và đi đến vườn Dị Học trong rừng Khổng Tước.

Tại rừng Khổng tước, trong vườn Dị Học, bấy giờ có một người Dị Học tên là Tiễn Mao là một vị danh đức, là bậc Tông Chủ, được nhiều người tôn làm thầy, có tiếng tăm lớn, nhiều người kính trọng ông đang ở giữa đám đông ồn ào, lớn tiếng, âm thanh huyên náo, luận bàn đủ mọi đề tài súc sanh.

Như: Bàn chuyện Vua chúa, bàn chuyện trộm cướp, bàn chuyện đấu tranh, bàn chuyện ăn uống, bàn chuyện áo chăn, bàn chuyện phụ nữ, bàn chuyện đàn bà, bàn chuyện con gái, bàn chuyện dâm nữ, bàn chuyện thế gian, bàn chuyện tà đạo, bàn chuyện trong biển. Đại loại như thế, chúng tụ tập luận bàn đủ mọi đề tài súc sanh.

Dị học Tiễn Mao thấy Phật từ xa đến, dặn dò chúng của mình rằng: Này các ông, hãy ngồi im lặng, người đang đến kia là Sa Môn Cù Đàm. Đồ chúng của ông ấy im lặng, thường ưa sự im lặng, khen ngợi sự im lặng. Ông ấy nếu thấy chúng ta im lặng, có thể sẽ đến thăm. Dị Học Tiễn Mao dặn chúng im lặng, chính mình cũng im lặng mà ngồi.

Thế Tôn đi đến chỗ Dị học Tiễn Mao.

Dị học Tiễn Mao liền từ chỗ ngồi đứng dậy, trịch vai áo, chắp tay mà bạch Phật rằng: Kính chào Sa Môn Cù Đàm, Sa Môn Cù Đàm đã lâu không đến đây. Mời Ngài ngồi xuống chỗ này. Thế Tôn liền ngồi xuống chỗ ngồi Tiễn Mao đã trải sẵn. Dị Học Tiễn Mao và Thế Tôn sau khi cùng nhau chào hỏi, rồi lui ngồi một bên.

Thế Tôn hỏi rằng: Ưu Đà Di, các ông vừa bàn luận những gì, do việc gì mà cùng nhóm họp ở đây?

Dị học Tiễn Mao đáp rằng: Bạch Cù Đàm, xin bỏ qua vấn đề này. Vấn đề này không hay ho gì. Sa Môn Cù Đàm nếu muốn nghe vấn đề này để sau này nghe cũng không khó gì.

Thế Tôn hỏi như vậy ba lần rằng: 

Ưu Đà Di, các ông vừa bàn luận những vấn đề gì?

Do việc gì mà cùng nhóm họp nơi đây?

Dị học Tiễn Mao cũng đáp lại ba lần rằng: Bạch Cù Đàm, xin bỏ qua vấn đề này. Nó không hay ho gì. Sa Môn Cù Đàm nếu muốn nghe sau này nghe cũng không khó. Nhưng Sa Môn Cù Đàm ba lần muốn nghe, nay tôi phải nói.

Bạch Cù Đàm, chúng tôi cùng với số đông các Phạm Chí nước Câu Tát La cùng tụ tập ngồi ở học đường Câu Tát La bàn luận như vậy, thật tốt đẹp và lợi ích cho dân nước Ương Già Ma Kiệt Đà.

Thật tốt đẹp và lợi ích cho người nước Ương Già Ma Kiệt Đà. Chúng Đại phước điền như thế cùng an cư mùa mưa tại thành Vương Xá. Đó là có Ngài Phất Lan Ca Diếp.

Vì sao?

Bạch Cù Đàm, Phất Lan Ca Diếp là bậc Tông Chủ danh đức, làm thầy mọi người, có tiếng tăm lớn, mọi người kính trọng, lãnh đạo đồ chúng lớn, được năm trăm dị học tôn trọng, cùng an cư mùa mưa tại thành Vương Xá này.

Cũng vậy, Ma Tức Ca Lợi Cù Xá Lợi Tử, Sa Nhã Bệ La Trì Tử, Ni Kiền Thân Tử, Ba Phục Ca Chiên, A Di Đa Kê Xá Kiếm Bà Lợi.

Bạch Cù Đàm, A Di Đa Kê Xá Kiếm Bà Lợi là danh đức Tông Chủ, làm thầy mọi người, có tiếng tăm lớn, mọi người đều kính trọng, thống lãnh đồ chúng lớn, được năm trăm dị học tôn trọng, cùng an cư mùa mưa ở thành Vương Xá.

Vừa rồi cùng bàn đến Sa Môn Cù Đàm rằng, Sa Môn Cù Đàm này là bậc danh đức Tông chủ, làm thầy mọi người có tiếng tăm lớn, mọi người kính trọng, thống lĩnh đại chúng Tỳ Kheo được một ngàn hai trăm người tôn trọng, cũng cùng nhau an cư mùa mưa tại thành Vương Xá này.

Bạch Cù Đàm, chúng tôi lại nghĩ, Nay trong các Sa Môn, Phạm Chí được tôn trọng này, ai là người được đệ tử cung kính, cúng dường, không bị đệ tử đúng theo pháp mắng nhiếc, cũng không bị đệ tử vấn nạn rằng Điều này hoàn toàn không thể có, không tương ưng, không chính đáng.

Nói rồi bỏ đi?

Bạch Cù Đàm, chúng tôi lại nghĩ, Phất Lan Ca Diếp này không được đệ tử hầu hạ, tôn trọng, cúng dường, bị đệ tử dùng pháp mà mắng nhiếc, rất nhiều đệ tử nạn vấn rằng Điều này hoàn toàn không thể được, không tương ưng, không chính đáng. Nói rồi bỏ đi.

Bạch Cù Đàm, thuở xưa Phất Lan Ca Diếp đã có lần ở trong chúng đệ tử giơ tay la lớn, các ông hãy dừng lại. Không có ai đến hỏi các ông. Người ta hỏi tôi, các ông không thể giải quyết việc này, nhưng ta có thể giải quyết được việc này. Nhưng các đệ tử ngay trong lúc đó lại bàn luận việc khác nữa, không chờ ngươi nói xong vấn đề.

Bạch Cù Đàm, chúng tôi lại nghĩ, như vậy, Phất Lan Ca Diếp này không được đệ tử hầu hạ, cung kính, tôn trọng, cúng dường.

Bị đệ tử dùng Pháp Mạ Lỵ mắng nhiếc, rất nhiều đệ tử vấn nạn rằng: Điều này hoàn toàn không thể được, không tương ưng, không chính đáng. Nói rồi liền bỏ đi. Ma Tức Ca Lợi Cù Xá Lợi Tử, Sa Nhã Bệ La Trì Tử, Ni Kiền Thân Tử, Ba Phục Ca Chiên, A Di Đa Kê Xá Kiếm Bà Lợi.

Cũng vậy, bạch Cù Đàm, chúng tôi lại nghĩ, A Di Đa Kê Xá Kiếm Bà Lợi này, không được đệ tử hầu hạ, cung kính, tôn trọng, cúng dường, bị đệ tử dùng Pháp Mạ Lỵ mắng nhiếc, rất nhiều đệ tử vấn nạn rằng Điều này hoàn toàn không thể được, không tương ưng, không chính đáng. Nói rồi bỏ đi.

Bạch Cù Đàm, thuở xưa A Di Đa Kê Xá Kiếm Bà Lợi đã có lần ở trong chúng đệ tử giơ tay la lớn rằng, các ông hãy dừng lại, không có ai đến hỏi các ông. Người ta hỏi tôi, các ông không thể giải quyết được việc này. Nhưng các đệ tử ngay trong lúc đó, lại bàn luận việc khác không chờ ngươi nói xong.

Bạch Cù Đàm, chúng tôi lại nghĩ, như vậy, A Di Đa Kê Xá Kiếm Bà Lợi, không được đệ tử hầu hạ, cung kính, tôn trọng, cúng dường mà bị đệ tử dùng Pháp Mạ Lỵ mắng nhiếc, rất nhiều đệ tử vấn nạn rằng Điều này hoàn toàn không thể được, không tương ưng, không chính đáng. Nói rồi bỏ đi.

Bạch Cù Đàm, chúng tôi lại nghĩ, Sa Môn Cù Đàm này được đệ tử hầu hạ, cung kính, tông trọng, cúng dường, cũng không bị đệ tử vấn nạn rằng Điều này hoàn toàn không thể được, không tương ưng, không chính đáng. Nói rồi bỏ đi.

Bạch Cù Đàm, thuở xưa Sa Môn Cù Đàm đã có lần nói pháp tại đại chúng, vô lượng trăm ngàn người vây quanh. Ngay bấy giờ có một người ngủ mà ngáy. Lại có một người bảo người kia rằng Đừng có ngủ ngáy.

Ông không muốn nghe Thế Tôn nói pháp vi diệu như Cam Lồ sao?

Người kia liền im lặng không gây tiếng động nữa.

Bạch Cù Đàm, chúng tôi lại nghĩ, như vậy Sa Môn Cù Đàm được đệ tử hầu hạ cung kính, tôn trọng, cúng dường, không bị đệ tử dùng Pháp Mạ Lỵ mắng nhiếc, cũng không bị đệ tử vấn nạn rằng Điều đó hoàn toàn không thể được, không tương ưng, không chính đáng. Nói rồi liền bỏ đi.

Thế Tôn nghe rồi liền hỏi Tiễn Mao rằng: Ưu Đà Di, ông thấy ta có bao nhiêu pháp khiến cho các đệ tử hầu hạ cung kính, tôn trọng và cúng dường, thường theo ta không rời?

Dị học Tiễn Mao đáp rằng: Tôi thấy Cù Đàm có năm pháp khiến đệ tử hầu hạ, cung kính, tôn trọng, cúng dường phụng sự, thường theo không rời.

Những gì là năm?

Sa Môn Cù Đàm trí túc về thô y, khen ngợi tri túc về thô y. Bởi vì Sa Môn Cù Đàm tri túc về thô y, khen ngợi tri túc về vải thô, nên tôi thấy tri túc đó là pháp thứ nhất mà Sa Môn Cù Đàm có thể khiến cho hàng đệ tử phụng sự cung kính, tôn trọng cúng dường, thường theo không rời.

Lại nữa, Sa Môn Cù Đàm tri túc về ăn uống đạm bạc, khen ngợi về tri túc đạm bạc. Bởi vì Sa Môn Cù Đàm tri túc về ăn uống đạm bạc, khen ngợi về tri túc ăn uống đạm bạc, nên tôi thấy Sa Môn Cù Đàm có pháp thứ hai khiến các đệ tử cung kính, tôn trọng cúng dường, phụng sự thường theo không rời.

Lại nữa, Sa Môn Cù Đàm ăn ít, khen ngợi sự ăn ít. Vì Sa Môn Cù Đàm ăn ít và khen ngợi sự ăn ít, nên tôi thấy Sa Môn Cù Đàm có pháp thứ ba khiến các đệ tử cung kính tôn trọng, cúng dường phụng sự, thường theo không rời.

Lại nữa, Sa Môn Cù Đàm tri túc về chỗ nghỉ ngơi và giường chõng thô sơ, khen ngợi tri túc về chỗ nghỉ ngơi và giường chõng thô sơ. Vì Sa Môn Cù Đàm tri túc như vậy, nên tôi thấy đó là pháp thứ tư mà Sa Môn Cù Đàm có thể khiến các đệ tử cung kính, tôn trọng, cúng dường, thường theo không rời.

Lại nữa Sa Môn Cù Đàm tĩnh tọa và ngợi khen tĩnh tọa. Vì vậy tôi thấy đó là pháp thứ năm mà Sa Môn Cù Đàm có thể khiến các đệ tử cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng hành thường theo không rời.

Đó là năm pháp mà tôi thấy Sa Môn Cù Đàm có thể khiến các đệ tử cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng hành, thường theo không rời.

Thế Tôn bảo rằng: Này Ưu Đà Di, ta không phải do năm pháp ấy mà khiến các đệ tử cung kính tôn trọng, cúng dường thừa sự, thường theo không rời. Này Ưu Đà Di, áo ta mặc được cắt theo con dao Thánh và nhuộm màu sắc xấu xa. Như vậy, y Thánh được nhuộm màu sắc xấu xa.

Này Ưu Đà Di! Nhưng đệ tử ta cũng có người trọn đời chỉ mặc áo phấn tảo do người ta bỏ, và cũng nói thế này, Thế Tôn ta tri túc về thô y, khen ngợi sự tri túc về thô y.

Này Ưu Đà Di, nếu đệ tử ta nhận sự tri túc về thô y mà khen ngợi ta, thì người đó do sự kiện này đã không cung kính tôn trọng, cúng dường phụng sự ta, cũng không theo Ta.

Lại nữa, này Ưu Đà Di, ta ăn đồ ăn gạo nếp, nấu chín và không có hạt xép, vô lượng tạp vị. Ưu Đà Di, nhưng đệ tử ta có người trọn Đời khất thực, ăn đồ ăn đã bỏ, cũng lại nói rằng, Thế Tôn ta tri túc về thô thực, khen ngợi tri túc về thô thực.

Ưu Đà Di, nếu đệ tử ta nhân sự tri túc về ăn uống thô sơ, mà khen ngợi ta, người ấy nhân sự kiện này đã không cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng sự ta, cũng không theo ta.

Lại nữa, Ưu Đà Di, ta chỉ ăn bằng một trái cây Bệ La hoặc bằng nửa Bệ La.

Nhưng đệ tử của ta có người ăn bằng một Câu tha, hoặc bằng nửa Câu tha, cũng nói như vậy, Thế Tôn ăn ít, khen ngợi sự ăn ít. Nếu đệ tử ta nhân sự ăn ít mà khen ngợi ta, người ấy do sự kiện này đã không cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng sự và theo ta.

Lại nữa, Ưu Đà Di, ta hoặc ở trên lầu cao, hoặc trên nhà rạp. Ưu Đà Di, nhưng đệ tử của ta có người trải qua chín mười tháng, suốt đêm ngủ ngoài Trời, cũng nói như vậy, Thế Tôn của ta tri túc về chỗ nghỉ ngơi và giường chõng thô sơ, khen ngợi tri túc về chỗ nghỉ ngơi và giường chõng thô sơ.

Ưu Đà Di, nếu đệ tử ta khen ngợi tri túc về chỗ nghỉ ngơi và giường chõng thô sơ nên khen ngợi Ta, thì người ấy do sự kiện này đã không cung kính, tôn trọng, cúng dường phụng sự ta và cũng không theo ta.

Lại nữa, Ưu Đà Di, ta thường sống trong sự náo nhiệt giữa Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di. Nhưng đệ tử của ta có người quá nửa tháng mới nhập chúng một lần vì pháp thanh tịnh cũng nói như vậy, Thế Tôn của ta tĩnh tọa và khen ngợi sự tĩnh tọa.

Ưu Đà Di, nếu đệ tử ta nhân sự tĩnh tọa mà khen ngợi ta, vị ấy do sự kiện này đã không cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng sự ta, cũng không theo ta.

Ưu Đà Di, ta không có năm pháp này, khiến hàng đệ tử cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng sự, thường theo không rời. Ưu Đà Di, ta lại có năm pháp khác, khiến các đệ tử cung kính, tôn trọng, cúng dường phụng sự, thường theo không rời.

Những gì là năm?

Này Ưu Đà Di, ta có đệ tử do giới vô thượng, khen ngợi ta rằng, Thế Tôn có giới, đại giới, lời nói đúng theo việc làm, việc làm đúng theo lời nói. Ưu Đà Di, nếu đệ tử ta nhân giới vô thượng mà khen ngợi ta thì vị ấy nhân điều này mà cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng sự thường theo ta không rời.

Lại nữa, này Ưu Đà Di, ta có đệ tử, do vô thượng trí tuệ, khen ngợi ta, Thế Tôn có trí tuệ, cực đại trí tuệ, nếu có ai đến bàn luận hay đối đáp, Ngài đều khuất phục được.

Nghĩa là đối với Chánh Pháp luật, họ không thể nói. Đối với điều chính mình nói, họ cũng không thể nói. Ưu Đà Di, nếu đệ tử nhân vô thượng trí tuệ, mà khen ngợi ta, vị ấy nhân sự kiện này mà cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng sự ta, theo ta không rời.

Lại nữa, Ưu Đà Di, ta có đệ tử do vô thượng tri kiến, khen ngợi ta rằng, Thế Tôn biết khắp chứ không phải không biết. Thấy khắp chứ không phải không thấy.

Ngài nói pháp cho đệ tử có nhân chứ không phải không nhân, có duyên chớ không phải không duyên, có thể đáp chứ không phải không thể đáp, có xả ly chứ không phải không xả ly.

Ưu Đà Di, nếu đệ tử ta nhân vô thượng tri kiến mà khen ngợi ta, người ấy nhân sự kiện này mà cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng sự, thường theo ta không rời.

Lại nữa, Ưu Đà Di, ta có đệ tử, do nhờm tởm mũi tên ái dục mà đến hỏi ta về khổ là khổ, tập là tập, diệt là diệt, đạo là đạo. Ta liền trả lời về khổ là khổ, tập là tập, diệt là diệt, đạo là đạo.

Ưu Đà Di, nếu có đệ tử đến hỏi ta được trả lời xứng ý, khiến được hoan hỷ, người đó nhân sự kiện này mà cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng sự ta, thường theo ta không rời.

Lại nữa, Ưu Đà Di, ta vì các đệ tử hoặc nói túc mạng trí thông, tác chứng, hoặc nói lậu tận trí thông tác chứng minh đạt.

Ưu Đà Di, nếu đệ tử ta trong chánh pháp luật này được thọ được độ, được đến bờ bên kia, không nghi không hoặc, ở trong thiện pháp không có do dự, người ấy nhân sự kiện này mà cung kính, cúng dường, tôn trọng, phụng sự ta, thường theo ta không rời.

Này Ưu Đà Di, đó là năm pháp ta có khiến cho các đệ tử cung kính, tôn trọng, cúng dường, phụng sự ta, thường theo không rời.

Bấy giờ Dị Học Tiễn Mao, liền từ chỗ ngồi đứng dậy trịch vai áo mặt, chắp tay hướng về Phật bạch rằng: Kỳ diệu thay! Hy hữu thay! Ngài khéo nói những điều vi diệu thấm nhuần thân thể con cũng như Cam Lồ.

Bạch Cù Đàm, cũng như mưa lớn, cõi đất này từ cao đến thấp thảy được thắm nhuần khắp cả. Cũng vậy, Sa Môn Cù Đàm nói cho chúng tôi những điều vi diệu, thấm nhuần thân thể chúng tôi cũng như Cam Lồ.

Bạch Thế Tôn, tôi đã hiểu! Bạch Thiện Thệ, con đã hiểu!

Bạch Thế Tôn, hôm nay con tự quy y Phật, Pháp và Chúng Tỳ Kheo. Mong Thế Tôn nhận con làm Ưu Bà Tắc, kể từ hôm nay con trọn đời tự quy y cho đến mạng chung.

Phật thuyết như vậy. Dị Học Tiễn Mao sau khi nghe Phật thuyết, hoan hỷ phụng hành.

***

Tổng hợp