Phật Thuyết Kinh Trường Bộ - Kinh ưu đàm Bà La Sư Tử Hống - Phần Hai

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TRƯỜNG BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

KINH ƯU ĐÀM BÀ LA

SƯ TỬ HỐNG  

PHẦN HAI  

Này Nigrodha, ngươi nghĩ thế nào?

Sự kiện là như vậy thì các khổ hạnh ấy là thanh tịnh hay không thanh tịnh?

Bạch Thế Tôn, sự kiện là như vậy, thì các khổ hạnh ấy là thanh tịnh, không phải phải không thanh tịnh. Các khổ hạnh ấy đạt đến tối thượng, đạt đến căn bản. Này Nigrodha, những khổ hạnh như vậy chưa đạt đến tối thượng, chưa đạt đến căn bản, chúng chỉ mới đạt đến vỏ bên ngoài mà thôi.

Bạch Thế Tôn, như thế nào các khổ hạnh đạt đến tối thượng và đạt đến căn bản?

Bạch Thế Tôn, thật tốt đẹp thay, nếu Thế Tôn khiến cho các khổ hạnh của chúng con đạt đến tối thượng, đạt đến căn bản. Này Nigrodha, ở đây, có vị khổ hạnh tu bốn pháp chế ngự.

Và này Nigrodha, thế nào là bốn pháp chế ngự?

Này Nigrodha, vị khổ hạnh không có tự sát sanh, không có bảo người khác sát sanh, không có tùy hỷ sát sanh.

Không có lấy của không cho, không có khiến người khác lấy của không cho, không có tùy hỷ lấy của không cho, không có nói láo, không có khiến người khác nói láo, không có tán thán nói láo.

Không có tham vọng dục tình, không có khiến người khác có tham vọng dục tình, không có tán thán tham vọng dục tình. Như vậy, này Nigrodha người khổ hạnh ấy tu hành bốn pháp chế ngự.

Này Nigrodha, do người khổ hạnh tu hành bốn pháp chế ngự như vậy, sự khổ hạnh tu hành bốn pháp chế ngự như vậy, vị ấy tiến lên, chớ không rơi xuống Hạ Phẩm.

Vị ấy lựa một chỗ thanh vắng, tịch mịch, như ngôi rừng, gốc cây, trên khe núi, trong hang đá, bãi tha ma, lùm cây, ngoài Trời, hay đống rơm. Sau khi ăn xong đi khất thực về, vị ấy ngồi kiết già, lưng thẳng và an trú chánh niệm trước mặt.

Vị ấy từ bỏ tham ái ở đời, an trú với tâm thoát ly tham ái, gột sạch tâm hết tham ái.

Từ bỏ sân tâm, an trú với tâm thoát ly sân tâm, khởi lòng thương tưởng mọi loài chúng sanh, gột sạch tâm hết sân hận.

Từ bỏ hôn trầm thụy miên, an trú với tâm thoát ly hôn trầm thụy miên, tưởng niệm đến ánh sáng, chánh niệm, tỉnh giác, gột sạch tâm hết hôn trầm thụy miên.

Từ bỏ trạo hối, an trú tâm thoát ly trạo hối, nội tâm an tịnh, gột sạch tâm hết trạo hối.

Từ bỏ nghi hoặc, an trú với tâm thoát ly nghi ngờ, không còn nghi hoặc, gột sạch tâm không còn nghi ngờ đối với các thiện pháp.

Từ bỏ năm triền cái ấy, với trí tuệ làm cho các tâm cấu uế giảm nhẹ, vị ấy an trú, biến mãn một phương với tâm câu hữu với từ. Cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư.

Như vậy cùng khắp Thế Giới, trên, dưới, bề ngang, hết thảy phương xứ, cùng khắp vô biên giới, vị ấy an trú với tâm câu hữu với từ, quảng đại, vô biên, không hận, không sân. Vị ấy an trú với tâm câu hữu với bi với tâm câu hữu với hỷ biến mãn một phương với tâm câu hữu với xả.

Cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư. Như vậy cùng khắp Thế Giới, trên, dưới, bề ngang, hết thảy phương xứ, cùng khắp vô biên giới, vị ấy an trú biến mãn với tâm câu hữu với xả, quảng đại vô biên, không hận, không sân.

Này Nigrodha, ngươi nghĩ thế nào?

Sự kiện là như vậy, các khổ hạnh là thanh tịnh hay không thanh tịnh?

Bạch Thế Tôn, sự kiện là như vậy, các khổ hạnh là thanh tịnh, không phải không thanh tịnh, đạt đến tối thượng và đạt đến căn bản. Này Nigrodha, các khổ hạnh như vậy chưa đạt đến tối thượng, chưa đạt đến căn bản, chỉ đạt đến ngoài vỏ thôi.

Bạch Thế Tôn, những khổ hạnh phải như thế nào mới đạt đến tối thượng và đạt đến căn bản?

Lành thay, nếu Thế Tôn khiến cho các khổ hạnh của con đạt đến tối thượng và đạt đến căn bản. Này Nigrodha, ở đây một vị khổ hạnh sống chế ngự bởi bốn pháp chế ngự. Và như thế nào như vậy, này Nigrodha, vị khổ hạnh sống chế ngự bởi bốn pháp chế ngự.

Này Nigrodha, do vị khổ hạnh tu hành bốn pháp chế ngự như vậy, sự khổ hạnh của vị ấy là như vậy, vị ấy tiến lên chớ không rơi xuống Hạ Phẩm.

Vị ấy lựa một chỗ thanh vắng từ bỏ năm triền cái ấy, với trí tuệ làm cho các tâm cấu uế giảm thiểu, vị ấy an trú với tâm câu hữu với từ quảng đại vô biên, không hận, không sân.

Vị ấy dẫn tâm hướng đến túc mạng minh.

Vị ấy nhớ đến các đời quá khứ, như một đời, hai đời, ba đời, bốn đời, năm đời, mười đời, hai mươi đời, ba mươi đời, bốn mươi đời, năm mươi đời, một trăm đời, hai trăm đời, một ngàn đời, một trăm ngàn đời, nhiều hoại kiếp, nhiều thành kiếp, nhiều hoại và thành kiếp.

Vị ấy nhớ rằng: Tại chỗ kia, ta có tên như thế này, dòng họ như thế này, giai cấp như thế này, thọ khổ lạc như thế này, tuổi thọ đến mức như thế này. Sau khi chết tại chỗ kia, ta được sanh tại chỗ ấy.

Tại chỗ ấy, ta có tên như thế này, dòng họ như thế này, giai cấp như thế này, thọ khổ lạc như thế này, tuổi thọ đến mức như thế này. Sau khi chết tại chỗ ấy, ta được sanh ra ở đây. Như vậy vị ấy nhớ đến nhiều đời sống quá khứ cùng với các nét đại cương và các chi tiết.

Này Nigrodha, ngươi nghĩ thế nào?

Sự kiện là như vậy thì các khổ hạnh là thanh tịnh hay không thanh tịnh?

Bạch Thế Tôn, sự kiện là như vậy, thì các khổ hạnh là thanh tịnh, không phải không thanh tịnh, và đạt đến tối thượng, đạt đến căn bản. Này Nigrodha, các khổ hạnh như vậy chưa đạt đến tối thượng, chưa đạt đến căn bản, chúng chỉ đạt đến phía gỗ xung quanh lõi mà thôi.

Bạch Thế Tôn, các khổ hạnh phải như thế nào mới đạt đến tối thượng và đạt đến căn bản?

Bạch Thế Tôn, lành thay nếu Thế Tôn khiến cho các khổ hạnh của con đạt được tối thượng và đạt đến căn bản.

Này Nigrodha, ở đây vị khổ hạnh sống chế ngự bởi bốn pháp chế ngự. Và thế nào như vậy, này Nigrodha, vị khổ hạnh sống chế ngự bởi bốn pháp chế ngự, này Nigrodha, do vị khổ hạnh tu hành bốn pháp chế ngự như vậy, vị ấy tiến lên chứ không rơi xuống Hạ Phẩm.

Vị ấy lựa một chỗ thanh vắng từ bỏ năm triền cái ấy, với trí tuệ làm cho tâm cấu uế giảm thiểu, vị ấy an trú với tâm câu hữu với từ vị ấy an trú biến mãn với tâm câu hữu với xả, quảng đại, vô biên, không hận, không sân.

Vị ấy dẫn tâm hướng đến túc mạng minh, vị ấy nhớ đến các đời sống quá khứ như một đời, hai đời. Như vậy vị ấy nhớ đến nhiều đời sống quá khứ cùng với các nét đại cương và các chi tiết.

Vị ấy với thiên nhãn thuần tịnh, siêu nhân, thấy sự sống và chết của chúng sanh. Vị ấy biết rõ rằng chúng sanh, người hạ liệt kẻ cao sang, người đẹp đẽ, kẻ thô xấu, người may mắn, kẻ bất hạnh đều do hạnh nghiệp của họ.

Này các Hiền giả, những chúng sanh làm những ác hạnh về thân, ngữ và ý, phê phán các bậc Thánh, theo tà kiến, tạo các nghiệp theo tà kiến. Những người này, sau khi thân hoại mạng chung, phải sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Này các Hiền giả, còn những chúng sanh nào làm những thiện hạnh về thân, ngữ và ý, không phỉ báng các Bậc Thánh, theo chánh kiến, tạo các nghiệp theo chánh kiến. Những người này, sau khi thân hoại mạng chung được sanh lên thiện thú, Cõi Trời, trên đời này. Như vậy vị ấy với Thiên nhãn thuần tịnh, siêu nhân, thấy sự sống chết của chúng sanh.

Vị ấy biết rõ rằng chúng sanh, người hạ liệt, kẻ cao sang, người đẹp đẽ, kẻ thô xấu, người may mắn, kẻ bất hạnh, đều do hạnh nghiệp của họ.

Này Nigrodha, ngươi nghĩ thế nào?

Nếu sự kiện là như vậy, các khổ hạnh là thanh tịnh hay không thanh tịnh?

Bạch Thế Tôn, sự kiện là như vậy, các khổ hạnh là thanh tịnh, không phải không thanh tịnh, đạt đến tối thượng, đạt đến căn bản. Này Nigrodha, các khổ hạnh như vậy đạt đến tối thượng và đạt đến căn bản.

Này Nigrodha, như ngươi hỏi ta:

Bạch Thế Tôn, pháp gì là pháp của Thế Tôn?

Với pháp nào, Thế Tôn muốn dạy các đệ tử?

Với pháp nào các đệ tử của Thế Tôn được huấn dạy, đạt đến tịnh lạc và xác nhận là căn bản phạm hạnh?

Này Nigrodha, ta nói rằng thật là một vấn đề cao thượng hơn và thuần nhất hơn mà ta huấn dạy các đệ tử, đạt đến tịnh lạc và xác nhận là căn bản phạm hạnh.

Khi được nghe nói vậy, các du sĩ ngoại đạo ấy lớn tiếng cao giọng ồn ào nói lớn: Ở đây, các Tôn Sư của chúng ta hoàn toàn bất lực. Chúng ta không biết gì tốt hơn và cao hơn lời dạy của họ.

Khi gia chủ Sandhàna biết được: Nay các du sĩ ngoại đạo ấy đã bất đầu nghe, đã bắt đầu để tai, đã bắt đầu chú tâm vào lời Thế Tôn dạy, liền nói với du sĩ Nigrodha: 

Này Tôn Giả Nigrodha, Tôn Giả nói với tôi như sau: Gia chủ có biết không?

Sa Môn Gotama luận đàm với ai.

Ðối thoại với ai?

Với ai đạt được tuệ trí?

Trí tuệ của Sa Môn Gotama bị hư hoại vì sống với không xứ, Sa Môn Gotama không giỏi để điều khiển một hội chúng, không đủ sức để đối thoại, chỉ đề cập đến những vấn đề ngoại biên.

Cũng như con bò một mắt, đi vòng tròn và chỉ đi phía bên ngoài. Cũng vậy, trí tuệ của Sa Môn Gotama bị hư hoại vì sống với không xứ, Sa Môn Gotama không giỏi để điều khiển một hội chúng, không đủ sức để đối thoại, chỉ đề cập đến những vấn đề ngoại biên.

Này gia chủ, nếu Sa Môn Gotama đến tại hội chúng này, chỉ có một câu hỏi, chúng tôi có thể chận đứng ngay. Chúng tôi nghĩ chúng tôi có thể lăn tròn Sa Môn Gotama như lăn tròn một cái bình không.

Này Tôn Giả, nay Thế Tôn, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác đã đến đây. Hãy nêu rõ Thế Tôn không thể điều khiển hội chúng, hãy chứng tỏ Thế Tôn như con bò một mắt, chỉ biết đi vòng xung quanh, với một câu hỏi, hãy chặn đứng Thế Tôn lại, và làm cho Thế Tôn lăn tròn, như Tôn Giả nghĩ, như một cái bình không.

Khi nghe nói vậy, du sĩ Nigrodha ngồi im lặng, ủ rũ, vai sụp xuống, gục đầu, ưu tư, câm miệng.

Thế Tôn khi biết được du sĩ Nigrodha im lặng, ủ rũ, vai sụp xuống, gục đầu, ưu tư, câm miệng như vậy, liền nói với du sĩ Nigrodha: Này Nigrodha, có phải ngươi nói như vậy chăng?

Bạch Thế Tôn, thật sự con có nói như vậy, thật là ngu ngốc, si ám và bất thiện.

Này Nigrodha, ngươi nghĩ thế nào?

Ngươi có bao giờ nghe các vị du sĩ niên cao, trưởng thượng, bậc Tổ Sư truyền thống nói như sau: Các vị A La Hán, Chánh Ðẳng Giác trong thời quá khứ, các vị Thế Tôn này khi nào hội họp lại, quy tụ lại, ồn ào, cao giọng, lớn tiếng, chung sống bàn cãi về những phiếm luận vô ích, như câu chuyện về Vua chúa, câu chuyện về ăn trộm câu chuyện về hiện hữu và không hiện hữu, như ngươi và Sư Trưởng của ngươi hiện nay đang làm?

Hay là những bậc Thế Tôn ấy an trú các nhàn tịnh xứ, núi rừng tịch mịch, xa vắng, ít tiếng, ít động, có gió đồng thổi, lánh xa mắt của người đời, thích hợp cho sự tĩnh tu, như hiện ta đang sống chăng?

Bạch Thế Tôn, con được nghe các vị du sĩ niên cao, trưởng thượng, bậc Tổ Sư truyền thống nói như sau: Các vị A La Hán, Chánh Ðẳng Giác, trong quá khứ, các vị Thế Tôn này khi nào hội họp lại, quy tụ lại, thời không ồn ào, cao giọng, lớn tiếng, chung sống bàn cãi về những phiếm luận vô ích, như. Câu chuyện về vua chúa. Câu chuyện về hiện hữu và không hiện hữu, như con và Sư Trưởng của con đang làm.

Những bậc Thế Tôn ấy an trú các nhàn tịnh xứ, núi rừng tịch mịch, xa vắng, ít tiếng, ít động, có gió đồng thổi, lánh xa mắt của người đời, thích hợp cho sự tịnh tu, như hiện nay Thế Tôn đang sống.

Này Nigrodha, ngươi là bậc có trí và niên trưởng, có bao giờ ngươi suy nghĩ như sau: Ðức Phật, bậc Giác Ngộ, thuyết giảng giáo pháp đưa đến giác ngộ. Thế Tôn là vị đã điều phục, thuyết giảng giáo pháp đưa đến sự điều phục. Thế Tôn bậc An Chỉ, thuyết giảng giáo pháp đưa đến An Chỉ.

Thế Tôn là bậc đến bờ bên kia, thuyết giảng giáo pháp đưa đến bờ bên kia. Thế Tôn bậc Tịnh Lạc, thuyết giảng giáo pháp đưa đến sự tịnh lạc.

Khi nghe nói vậy, du sĩ Nigrodha, bạch Thế Tôn: 

Bạch Thế Tôn, con đã phạm tội một cách ngu si, mờ ám, bất thiện, khi con nói về Thế Tôn như vậy.

Bạch Thế Tôn, mong Thế Tôn chấp thuận cho tội ấy là phạm tội, để con ngăn ngừa về sau.

Này Nigrodha, thật sự ngươi đã phạm tội một cách ngu si, mờ ám, bất thiện, khi ngươi nói về ta như vậy.

Này Nigrodha, khi ngươi đã thấy phạm tội là phạm tội và phát lộ đúng với hành động, ta chấp nhận tội của ngươi.

Này Nigrodha, như vậy là thông lệ giới luật của bậc Thánh, là ai thấy phạm tội là phạm tội và phát lộ đúng với hành động, thời tương lai sẽ được ngăn ngừa.

Này Nigrodha, ta nói cho ngươi như sau: Người có trí hãy đến đây, trung thực, không lừa đảo, chân trực, ta sẽ huấn dạy, ta sẽ thuyết pháp. Nếu vị ấy thực hành đúng như điều đã dạy, vị ấy sẽ tự biết mình và chứng ngộ ngay trong hiện tại phạm hạnh và mục tiêu vô thượng, mà vì lý tưởng này các thiện nam tử, từ bỏ gia đình xuất gia tu đạo. Vị ấy cần có bảy năm.

Này Nigrodha, đâu cần phải bảy năm! Nếu vị ấy thực hành đúng như điều đã dạy, vị ấy sẽ tự biết mình và chứng ngộ ngay trong hiện tại phạm hạnh và mục tiêu vô thượng mà vì lý tưởng này các thiện nam tử từ bỏ gia đình, xuất gia tu đạo, chỉ cần có sáu năm, năm năm, bốn năm, ba năm, hai năm, một năm chỉ cần bảy tháng, một tháng, nửa tháng.

Này Nigrodha, đâu cần có nửa tháng! Người có trí hãy đến đây, trung thực, không lừa đảo, chân trực, ta sẽ huấn dạy, ta sẽ thuyết pháp. Nếu vị ấy thực hành đúng như điều đã dạy, vị ấy sẽ tự biết mình và chứng ngộ ngay trong hiện tại, phạm hạnh và mục tiêu vô thượng, mà vì lý tưởng này các thiện nam tử từ bỏ gia đình, xuất gia tu đạo, vị ấy chỉ cần có bảy ngày.

Này Nigrodha, ngươi có thể nghĩ rằng: Sa Môn Gotama nói vậy là muốn có đệ tử!

Này Nigrodha, ngươi chớ có hiểu như vậy. Bổn Sư ngươi là ai, hãy giữ nguyên vị Bổn sư ấy cho ngươi.

Này Nigrodha, ngươi có thể nghĩ rằng: Sa Môn Gotama nói vậy là muốn chúng tôi từ bỏ Kinh tụng của chúng tôi. Này Nigrodha, ngươi chớ có hiểu như vậy. Kinh tụng của ngươi là gì, hãy giữ nguyên Kinh tụng ấy cho ngươi.

Này Nigrodha, ngươi có thể nghĩ rằng: Sa Môn Gotama nói như vậy là muốn chúng tôi từ bỏ nghề sống của chúng tôi. Này Nigrodha, chớ có hiểu như vậy. Nghề sống của ngươi là gì, hãy giữ nguyên nghề sống ấy cho ngươi.

Này Nigrodha, ngươi có thể nghĩ rằng: Sa Môn Gotama nói vậy là muốn xác tín cho chúng tôi đối với các pháp bất thiện mà truyền thống Tổ Sư chúng tôi đã xem là bất thiện. Này Nigrodha, chớ có hiểu như vậy. Những pháp thiện gì của ngươi và được xem là bất thiện do Tổ Sư truyền thống, hãy giữ chúng nguyên như cũ.

Này Nigrodha, ngươi có thể nghĩ rằng: Sa Môn Gotama nói vậy là muốn cho chúng tôi từ bỏ những thiện pháp mà truyền thống Tổ Sư chúng tôi đã xem là thiện pháp. Này Nigrodha, chớ có hiểu như vậy. Những thiện pháp của ngươi và được xem là thiện pháp do Tổ Sư truyền thống, hãy giữ chúng nguyên như cũ.

Này Nigrodha, ta nói vậy không phải vì muốn có đệ tử. Ta nói vậy không phải vì mốn khiến các ngươi từ bỏ Kinh tụng, ta nói vậy không phải vì muốn khiến các ngươi từ bỏ nghề sống.

Ta nói vậy không phải vì muốn xác tín cho các ngươi đối với các pháp bất thiện mà truyền thống Tổ Sư đã xem là bất thiện. Ta nói vậy không phải vì muốn cho các ngươi từ bỏ những thiện pháp mà truyền thống Tổ Sư đã xem là thiện pháp.

Và này Nigrodha, có những pháp bất thiện không được từ bỏ, làm cho cấu uế, đưa đến tái sanh, đem lại đau khổ, đưa lại quả khổ, đem lại già, bệnh, chết trong tương lai. Những pháp ấy, ta thuyết giảng để diệt trừ chúng.

Nếu các ngươi thực hành đúng theo lời giảng dạy, thời các pháp cấu uế của ngươi được trừ diệt, các pháp thanh tịnh được tăng trưởng, và các ngươi sẽ tự chứng biết, chứng ngộ, đạt đến an trú ngay trong hiện tại, trí tuệ cụ túc, viên mãn.

Khi được nói vậy, các du sĩ ấy đều ngồi im lặng, ủ rũ, vai sụp xuống, cúi đầu, ưu tư, câm miệng, như tâm của họ bị Ma Vương chi phối.

Lúc bấy giờ, Thế Tôn tự nghĩ: Tất cả kẻ ngu si này bị ác ma xâm nhập, không có một ai có ý nghĩ: Hãy đến, chúng ta hãy sống đời sống phạm hạnh dưới sự hướng dẫn của Sa Môn Gotama.

Còn nói gì đến thời gian bảy ngày. Rồi Thế Tôn rống tiếng rống con sư tử trong ngôi vườn của nữ hoàng Udumbarikà dành cho hàng du sĩ, bay trên hư không, và hạ xuống núi Kỳ Xà Quật.

Còn gia chủ Sandhàna trở vào thành Vương Xá.

***

Tổng hợp