Phật Thuyết Kinh Tương ưng Bộ - Tập Một - Thiên Có Kệ - Chương Một - Tương ưng Chư Thiên - Phẩm Hai - Phẩm Vườn Hoan Hỷ - Phần Mười - Samiddhi

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT

KINH TƯƠNG ƯNG BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư 

An Thế Cao, Đời Hậu Hán  

TẬP MỘT

THIÊN CÓ KỆ  

CHƯƠNG MỘT

TƯƠNG ƯNG CHƯ THIÊN  

 PHẨM  HAI

PHẨM VƯỜN HOAN HỶ  

PHẦN MƯỜI

SAMIDDHI  

Như vậy tôi nghe!

Một thời Thế Tôn ở Vương Xá tại Tapodàràma Tịnh Xá suối nước nóng. Tôn Giả Samiddhi, khi đêm đã gần tàn, thức dậy và đi đến suối nước nóng để tắm rửa tay chân. Sau khi tắm rửa tay chân, ra khỏi suối nước nóng, Tôn Giả đứng, đắp một tấm y để phơi tay chân cho khô.

Rồi một vị Thiên, khi đêm đã gần tàn, với dung sắc thù thắng, chói sáng toàn vùng suối nước nóng, đi đến Tôn Giả Samiddhi, sau khi đến, đứng giữa hư không, nói lên bài kệ với Tôn Giả Samiddhi:

Không hưởng, ông khất thực,

Nay khất thực, không hưởng,

Hãy hưởng rồi khất thực,

Chớ uổng phí thời gian.

Samiddhi:

Thời ông, ta không biết.

Thời ta, ẩn không hiện.

Không hưởng, ta khất thực,

Không uổng thời gian ta.

Rồi vị Thiên ấy đứng xuống đất và thưa với Tôn Giả Samiddhi: Này Tỳ Kheo, ông còn trẻ tuổi mà đã xuất gia, niên thiếu, tóc còn đen nhánh trong tuổi thanh xuân. Trong thời trẻ thơ của tuổi đời, ông không thọ hưởng các ái dục.

Này Tỳ Kheo, hãy thọ hưởng các ái dục của người đời. Chớ có bỏ hiện tại mà chạy theo những gì bị thời gian chi phối.

Này Hiền Giả, ta không bỏ hiện tại và chạy theo những gì bị thời gian chi phối. Và này Hiền Giả, chính ta bỏ những gì bị thời gian chi phối để chạy theo hiện tại.

Này Hiền Giả, Thế Tôn đã nói, các dục bị thời gian chi phối, nhiều khổ đau, nhiều phiền não Upàyàsà. Nguy hiểm ở đấy càng nhiều hơn. Còn pháp này thuộc về hiện tại, không bị thời gian chi phối, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, chỉ người trí mới tự mình giác hiểu.

Và này Tỳ Kheo, như thế nào mà Thế Tôn đã nói các dục bị thời gian chi phối, nhiều khổ đau, nhiều phiền não, nguy hiểm ở đấy càng nhiều hơn?

Như thế nào thuộc về hiện tại là pháp này, không bị thời gian chi phối, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, chỉ người trí mới tự mình giác hiểu?

Này Hiền Giả, tôi là người mới xuất gia, mới đến đây không bao lâu. Tôi không thể giải thích rộng rãi cho ông pháp và luật này. Nhưng Thế Tôn, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác nay ở Ràjagaha Vương Xá tại Tịnh Xá Tapoda suối nước nóng. Hãy đi đến Thế Tôn và hỏi ý nghĩa này. Thế Tôn trả lời cho ông như thế nào, hãy như vậy thọ trì.

Này Tỳ Kheo, không dễ gì cho chúng tôi được đến gặp bậc Thế Tôn ấy, một bậc được Chư Thiên khác, có đại uy lực đoanh vây.

Này Tỳ Kheo, nếu Ngài đi đến bậc Thế Tôn ấy và hỏi ý nghĩa này, chúng tôi có thể đến để nghe pháp.

Thưa vâng, Hiền Giả!

Tôn Giả Samiddhi vâng đáp vị Thiên ấy, đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.

Ngồi xuống một bên, Tôn Giả Samiddhi bạch Thế Tôn: Ở đây, bạch Thế Tôn, sau khi đêm đã gần tàn, con thức dậy và đi đến suối nước nóng để tắm rửa tay chân. Sau khi tắm rửa tay chân, ra khỏi suối nước nóng, con đứng đắp một tấm y để phơi tay chân cho khô.

Bạch Thế Tôn, rồi một vị Thiên, sau khi đêm vừa mãn, với dung sắc thù thắng, chói sáng toàn vùng nước nóng, đi đến con, sau khi đến, đứng giữa hư không và nói lên bài kệ này:

Không hưởng, ông khất thực,

Nay khất thực, không hưởng,

Hãy hưởng rồi khất thực,

Chớ uổng phí thời gian.

Khi nghe nói vậy, bạch Thế Tôn, con trả lời với vị Thiên ấy bằng bài kệ:

Thời ông, ta không biết,

Thời ta, ẩn không hiện,

Không hưởng, ta khất thực,

Không uổng thời gian ta.

Bạch Thế Tôn, rồi vị Thiên ấy đứng xuống đất và thưa với con: Này Tỳ Kheo, ông còn trẻ tuổi mà đã xuất gia, niên thiếu, tóc đen nhánh, trong tuổi thanh xuân. Trong thời trẻ thơ của tuổi đời, ông không thọ hưởng các dục.

Này Tỳ Kheo, hãy thọ hưởng các dục lạc của người đời. Chớ có bỏ hiện tại để chạy theo những gì bị thời gian chi phối.

Khi được nói vậy, bạch Thế Tôn, con nói với vị Thiên ấy: Này Hiền Giả, ta không bỏ hiện tại để chạy theo những gì bị thời gian chi phối. Và này Hiền Giả, chính ta bỏ những gì bị thời gian chi phối để chạy theo hiện tại.

Những gì thuộc thời gian, này Hiền Giả, là các dục, được nói đến là nhiều khổ đau, nhiều phiền não upàyàsa, nguy hiểm ở đấy lại nhiều hơn. Còn pháp này thuộc hiện tại, không bị thời gian chi phối, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, chỉ người trí mới tự mình giác hiểu.

Khi được nói vậy, bạch Thế Tôn, vị Thiên ấy nói với con: Và này Tỳ Kheo, như thế nào mà Thế Tôn đã nói các dục bị thời gian chi phối, nhiều khổ đau, nhiều phiền não, nguy hiểm ở đây càng nhiều hơn?

Như thế nào thuộc về hiện tại là pháp này không bị thời gian chi phối, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, chỉ người trí mới tự mình giác hiểu?

Khi được nói vậy, bạch Thế Tôn, con nói với vị Thiên ấy: Này Hiền Giả, tôi là người mới xuất gia, mới đến đây không bao lâu. Tôi không thể giải thích rộng rãi cho ông về pháp và luật này. Nhưng Thế Tôn, bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác nay ở Ràjagaha Vương Xá, tại Tịnh Xá Tapoda suối nước nóng. Hãy đi đến Thế Tôn và hỏi ý nghĩa này. Thế Tôn trả lời cho ông như thế nào, hãy như vậy thọ trì.

Khi được nói vậy, bạch Thế Tôn, vị Thiên ấy nói với con: Này Tỳ Kheo, không dễ gì cho chúng tôi được đến gặp bậc Thế Tôn ấy, một bậc được các Chư Thiên khác có đại uy lực đoanh vây.

Này Tỳ Kheo, nếu Ngài đi đến bậc Thế Tôn và hỏi ý nghĩa ấy, chúng tôi cũng sẽ đến và nghe pháp.

Bạch Thế Tôn, nếu vị Thiên ấy nói sự thật, thời vị ấy ở đây, không xa bao nhiêu.

Khi được nói vậy, vị Thiên ấy nói với Tôn Giả Samiddhi như sau: Hãy hỏi đi, Tỳ Kheo! Hãy hỏi đi, Tỳ Kheo! Tôi đã đến rồi.

Rồi Thế Tôn nói lên bài kệ với vị Thiên ấy:

Chúng sanh được hiểu biết,

Những điều được nói lên,

Và chấp trước thái độ,

Trên những điều được nói.

Nếu họ không liễu tri

Những điều được nói lên,

Họ đi đến trói buộc.

Do thần chết chi phối,

Nếu họ liễu tri được

Những điều được nói lên,

Họ không có tưởng tri,

Những điều được nói ra.

Ðối với vị như vậy,

Lỗi lầm nhất định không.

Nếu các ông có biết,

Hãy nói lên Dạ Xoa.

Bạch Thế Tôn, con không có hiểu ý nghĩa một cách rộng rãi những điều Thế Tôn nói lên một cách vắn tắt.

 Lành thay, nếu Thế Tôn nói lên cho con để con có thể hiểu một cách rộng rãi những điều Thế Tôn nói lên một cách vắn tắt.

Thế Tôn:

Bằng, thắng hay thua Ta,

Nghĩ vậy đấu tranh khởi.

Cả ba không dao động,

Bằng, thắng không khởi lên.

Nếu như ông có biết,

Hãy nói lên, Dạ Xoa! Bạch Thế Tôn, con không có hiểu ý nghĩa một cách rộng rãi những điều Thế Tôn nói lên một cách vắn tắt. 

Lành thay, nếu Thế Tôn nói lên cho con để con có thể hiểu một cách rộng rãi những điều Thế Tôn nói lên một cách vắn tắt.

Thế Tôn:

Hãy từ bỏ tính toán,

Không chạy theo hư tưởng,

Từ bỏ mọi tham ái,

Ðối danh sắc ở đời,

Vị ấy đoạn triền phược,

Không lo âu, không ái.

Chư Thiên và loài người,

Ðời này hay đời sau,

Ở cảnh giới Chư Thiên,

Hay tại mọi trú xứ,

Tìm cầu nhưng không gặp,

Vết tích của vị ấy.

Nếu ông biết người ấy

Hãy nói lên, Dạ Xoa.

Bạch Thế Tôn, lời nói vắn tắt của Thế Tôn, con hiểu ý nghĩa rộng rãi như sau:

Khắp Thế Giới chớ làm,

Ðiều ác thân, miệng, ý,

Từ bỏ mọi ái dục,

Chánh niệm, tâm tỉnh giác,

Không khổ hạnh ép xác,

Vô bổ, không lợi ích.

***

Tổng hợp